w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia wierzytelności przez bank dokonywanych w ramach transakcji sekurytyzacji wierzytelności - Interpretacja - IPPB2/4514-391/16-4/AF

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 26.10.2016, sygn. IPPB2/4514-391/16-4/AF, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia wierzytelności przez bank dokonywanych w ramach transakcji sekurytyzacji wierzytelności

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 lipca 2016 r. (data wpływu 1 sierpnia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 6 września 2016 r. (data nadania 7 września 2016 r., data wpływu 12 września 2016 r.) na wezwanie z dnia 26 sierpnia 2016 r. Nr IPPB2/4514-391/16-3/AF (data doręczenia 2 września 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia wierzytelności przez bank dokonywanych w ramach transakcji sekurytyzacji wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia wierzytelności przez bank dokonywanych w ramach transakcji sekurytyzacji wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest utworzoną w Polsce spółką celową, która, zgodnie z zamierzeniami, weźmie udział w programie sekurytyzacji dotyczącym wierzytelności wynikających z udzielonych przez Bank S.A. (Bank) kredytów samochodowych.

Biorąc pod uwagę, iż spłata kredytów udzielonych przez Bank oraz należnych odsetek ze swej natury rozłożona jest na raty, Wnioskodawca, celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, zamierza wziąć udział w programie sekurytyzacji (Sekurytyzacja, Transakcja Sekurytyzacyjna) wierzytelności wynikających z udzielonych przez Bank kredytów samochodowych (Wierzytelności). Przedmiotem Wierzytelności są roszczenia Banku w stosunku do kredytobiorców o zwrot udzielonych kredytów samochodowych wraz z należnymi odsetkami w terminach określonych w poszczególnych umowach kredytowych. Przedmiotem Sekurytyzacji będą wyłącznie wierzytelności zdrowe, to jest takie, co do których, na dzień włączenia danych Wierzytelności w program Sekurytyzacji, nie istnieją przesłanki aby uznać je za zagrożone nieściągalnością (wymagające windykacji w celu uzyskania zapłaty).

W ramach Sekurytyzacji Bank zawrze z Wnioskodawcą umowę sekurytyzacji Wierzytelności, w wykonaniu której SPV zapewni dostarczenie Bankowi środków finansowych przed terminem wymagalności przedmiotowych Wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek. Uzyskanie przez Bank finansowania przed wymagalnością Wierzytelności będzie zatem istotą i celem Sekurytyzacji. Transakcje sekurytyzacyjne stanowią specyficzny instrument pozyskiwania finansowania, na który składa się kilka charakterystycznych elementów. Dlatego też, całościowa Transakcja Sekurytyzacyjna przeprowadzona przez Bank wymagać będzie uczestnictwa określonych partnerów biznesowych oraz zróżnicowanych konstrukcji prawnych, które będą tworzyć przedmiotową Transakcję Sekurytyzacyjną. Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona w następujący sposób:

  • Na podstawie umowy o sekurytyzację Wierzytelności zawartej pomiędzy Bankiem i SPV Bank dokonywać będzie odpłatnego zbycia na rzecz SPV określonych pakietów Wierzytelności. Zbycie Wierzytelności zostanie dokonane za odpowiednim wynagrodzeniem ustalonym przez strony w oparciu o określoną metodę wyceny uwzględniającą pozostającą do spłaty nominalną kwotę główną danej Wierzytelności oraz kwotę odsetek należnych od kredytobiorców z tytułu przedmiotowych Wierzytelności, jak również odpowiednią metodę dyskonta.
  • Z tytułu świadczenia usługi sekurytyzacji (finansowania poprzez nabycie Wierzytelności będących następnie podstawą do emisji obligacji), SPV będzie należne wynagrodzenie.
  • Pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, ich ekonomicznym właścicielem w dalszym ciągu pozostanie Bank. Oznacza to, iż przedmiotowe Wierzytelności w dalszym ciągu będą ujęte w bilansie Banku, jako jego aktywa, a zatem, zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych z dnia 15 stycznia 2016 r., wartość Wierzytelności nadal będzie wliczana do podstawy opodatkowania tym podatkiem.
  • Mając na uwadze, iż Bank, w związku z udzieleniem kredytów samochodowych, z których wywodzą się Wierzytelności posiada pełną wiedzę na temat przedmiotowych kredytów i kredytobiorców, terminów spłat, zasad wyliczania odsetek, etc., ze względów operacyjnych i praktycznych to Bank będzie w dalszym ciągu pełnił rolę podmiotu zajmującego się obsługą administracyjną zobowiązań kredytowych wynikających z Wierzytelności. W konsekwencji kredytobiorcy spłacać będą kredyty składające się na Wierzytelności, jak również należne odsetki, na rachunek Banku. W określonych sytuacjach, kredytobiorcy mogą być zobowiązani do spłaty Wierzytelności oraz należnych odsetek na rachunki inne niż prowadzone przez Bank.
  • Pełnienie przez Bank funkcji administracyjnych w stosunku do Wierzytelności przeniesionych formalnie na SPV odbywać się będzie na podstawie odpowiedniej umowy zawartej między Wnioskodawcą i SPV o obsługę sekurytyzowanych Wierzytelności (Umowa Serwisowa). Na podstawie Umowy Serwisowej Bank będzie obsługiwał sekurytyzowane Wierzytelności, zajmując się administracją kredytów, zbieraniem wpłat od kredytobiorców, prowadzeniem dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, monitorowaniem terminowości spłat Wierzytelności, wzywaniem kredytobiorców do zapłaty zaległych rat kredytowych, itd. Środki uzyskiwane przez Wnioskodawcę w wyniku spłaty kredytów oraz odsetek będą przekazywane na rachunek SPV na zasadach oraz w terminach ustalonych przez strony. W zamian za te usługi (Usługi Serwisowe), Bank będzie uzyskiwał od SPV wynagrodzenie (Wynagrodzenie Serwisowe). Pomimo, że przedmiotem Transakcji Sekurytyzacyjnej będą wyłącznie Wierzytelności niezagrożone nieściągalnością, po ich przeniesieniu na SPV może w niektórych przypadkach dojść do konieczności ich windykacji (wszelkie czynności związane z windykacją Wierzytelności, w tym postępowanie przed sądem w celu uzyskania zwrotu Wierzytelności), dlatego w przypadku świadczenia takich usług (Usługi Windykacyjne) przez Bank strony uzgodnią osobne wynagrodzenie za czynności windykacyjne (Wynagrodzenie Windykacyjne).
  • Po nabyciu Wierzytelności od Banku, SPV wyemituje obligacje komercyjne. Oferta zakupu obligacji zostanie skierowana do podmiotów instytucjonalnych. Środki finansowe uzyskane przez SPV z emisji obligacji zostaną następnie przekazane na rzecz Banku, jako zapłata ceny za nabyte Wierzytelności. Celem pozyskania odpowiednich środków finansowych, oprócz emisji obligacji, SPV zaciągnie również od Banku pożyczki, podporządkowane wobec obligacji. Źródłem spłaty obligacji emitowanych przez SPV oraz zaciągniętych pożyczek będą spłaty Wierzytelności nabytych przez SPV od Banku.
  • Ponieważ spłata Wierzytelności do SPV powinna następować szybciej niż spłata przez SPV zobowiązań wynikających z uzyskanego finansowania (spłata kwoty głównej obligacji będzie przez pierwsze 2-3 lata odroczona), uwolnione w ten sposób środki będą przeznaczane przez SPV na nabywanie kolejnych pakietów Wierzytelności na tych samych zasadach co nabycie pierwotne. Ten 2-3 letni okres w dokumentach Transakcji Sekurytyzacyjnej określany jest jako okres rewolwingowy.

Zarówno Bank jak i SPV są polskimi rezydentami podatkowymi, zarejestrowanymi podatnikami VAT w Polsce.

Pismem z dnia 26 sierpnia 2016 r. Nr IPPB2/4514-391/16-3/AF (data doręczenia 2 września 2016 r.) wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez uzupełnienie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie, czy odpłatne zbycie Wierzytelności przez Bank na rzecz Wnioskodawcy dokonywane w ramach transakcji Sekurytyzacji Wierzytelności przybierze postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (np. umowy sprzedaży).

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 6 września 2016 r. (data nadania 7 września 2016 r., data wpływu 12 września 2016 r.) wskazując, że zgodnie z art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego: Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Zgodnie z art. 555 Kodeksu cywilnego: Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

W ramach Transakcji Sekurytyzacyjnej, Wnioskodawca będzie nabywał od Banku prawa (Wierzytelności) oraz będzie płacił za te prawa wynagrodzenie. Należy więc uznać, że spełnione będą essentialia negotii umowy sprzedaży określonej w Kodeksie cywilnym. Jednak, jak opisano to we wniosku, przeniesienie Wierzytelności na Wnioskodawcę będzie miało miejsce na podstawie umowy o sekurytyzację Wierzytelności, umowy dużo szerszej niż opisana w art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży.

Sekurytyzacja będzie dokonywana zgodnie ze wskazanymi w treści wniosku właściwymi przepisami prawa bankowego (na podstawie wskazanej w art. 92a ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe umowy przelewu wierzytelności), i to na podstawie umowy o sekurytyzację Bank będzie dokonywał na rzecz Wnioskodawcy szeregu cesji Wierzytelności (zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego), za co Wnioskodawca będzie płacił na rzecz Banku wynagrodzenie. Celem dokonywanych cesji wierzytelności, zgodnie z umową o sekurytyzację oraz zgodnie z naturą sekurytyzacji opisanej w przepisach prawa bankowego, nie będzie samo wejście w posiadanie Wierzytelności przez Wnioskodawcę lecz finansowanie Banku.

W związku z powyższym, pomimo spełnienia estentialia negotii umowy sprzedaży w rozumieniu art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego, zdaniem Wnioskodawcy przeniesienie Wierzytelności na Wnioskodawcę będzie następować na podstawie nie opisanej wprost w przepisach Kodeksu cywilnego umowy o sekurytyzację, a nie na podstawie umowy sprzedaży ani innej czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wniosek ten Wnioskodawca wywodzi z przytoczonych w treści wniosku interpretacji indywidualnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy odpłatne zbycie Wierzytelności przez Bank na rzecz SPV dokonywane w ramach transakcji Sekurytyzacji Wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

  • Czy usługa sekurytyzacji Wierzytelności świadczona przez SPV na rzecz Banku polegająca na zapewnieniu finansowania Banku poprzez zbycie przez Bank na rzecz SPV określonego pakietu Wierzytelności kredytowych, stanowić będzie usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług (VAT)?

    Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania nr 1 w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie pytania nr 2 dotyczącego podatku od towarów i usług została wydana odrębna interpretacja indywidualna.

    Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne zbycie Wierzytelności przez Bank na rzecz SPV dokonywane w ramach transakcji Sekurytyzacji Wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

    Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

    1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
    2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
    3. (uchylona),
    4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
    5. umowy dożywocia,
    6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
    7. (uchylona),
    8. ustanowienie hipoteki,
    9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
    10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    11. umowy spółki;

    Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

    Ponadto, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

    1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
    2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
      • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
      • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

    Jak wskazano powyżej, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje je treść (elementy przedmiotowe istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i uskładają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

    Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016 poz. 380 ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

    W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

    Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

    Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1376).

    W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w art. 92a ust. 1 ustawodawca wskazał, iż bank może zawrzeć z towarzystwem funduszy inwestycyjnym tworzącym funduszy inwestycyjnym tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo z funduszem sekurytyzacyjnym umowę przelewu wierzytelności lub umowę o subpartycypację.

    Jak wynika z art. 92a ust. 3 ustawy Prawo bankowe, bank może także przenieść w drodze umowy wierzytelności na, niebędącą towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo funduszem sekurytyzacyjnym, spółkę kapitałową (podmiot emisyjny) w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane wierzytelności.

    Stosownie do treści art. 92a ust. 4 ww. ustawy, podmiot emisyjny, na rzecz którego nastąpiło przeniesienie wierzytelności, nie może być powiązany kapitałowo lub organizacyjnie z bankiem przenoszącym wierzytelności, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie nabywanie wierzytelności i emisja papierów wartościowych, o której mowa w ust. 3, a także wykonywanie czynności z tym związanych.

    Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, wniosek dotyczy właśnie sekurytyzacji opisanej w przepisach ustawy Prawo bankowe.

    Jak wynika z powyższego, usługa sekurytyzacji nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który stanowi zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających temu podatkowi. A zatem, usługa sekurytyzacji, wraz z dokonywanym w jej ramach odpłatnym nabyciem Wierzytelności, nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

    Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 8 grudnia 2015 r. (IBPB-2-1/4514-387/15/ASz): W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy o sekurytyzację nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to tym samym czynności dokonywane w ramach tej umowy, w oparciu o uregulowania zawarte na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych i ustawy Prawo bankowe, a zatem nie na podstawie Kodeksu cywilnego, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem mająca być zawarta przez Wnioskodawcę (Fundusz Inwestycyjny) umowa o sekurytyzację oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

    Analogicznie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 21 września 2015 r. (IPPB2/4514-306/15-4/MZ) oraz w interpretacji indywidualnej z 17 lipca 2015 r. (IPPB2/4514-158/15-3/LS).

    Ponadto, jak wskazano w stanowisku Wnioskodawcy do odpowiedzi na pytanie 2, świadczona przez SPV za wynagrodzeniem usługa sekurytyzacji Wierzytelności, w ramach której dochodzi do finansowania Banku w drodze odpłatnego zbycia przez Bank na rzecz SPV Wierzytelności, podlegać będzie zwolnieniu z podatku od towarów i usług. Zatem spełnione będą także przesłanki z art. 2 pkt 4 ppkt b) ustawy o PCC (przynajmniej jedna ze stron tej Transakcji Sekurytyzacyjnej będzie zwolniona z podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności), zgodnie z którym to przepisem Transakcja Sekurytyzacyjna nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

    Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne zbycie Wierzytelności przez Bank na rzecz SPV dokonywane w ramach transakcji Sekurytyzacji Wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

    W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

    Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

    1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
    2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
    3. (uchylona),
    4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
    5. umowy dożywocia,
    6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
    7. (uchylona),
    8. ustanowienie hipoteki,
    9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
    10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    11. umowy spółki;

    Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

    Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

    W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

    Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

    Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

    1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
    2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

    Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest utworzoną w Polsce spółką celową, która, zgodnie z zamierzeniami, weźmie udział w programie sekurytyzacji dotyczącym wierzytelności wynikających z udzielonych przez Bank S.A. (Bank) kredytów samochodowych. Biorąc pod uwagę, iż spłata kredytów udzielonych przez Bank oraz należnych odsetek ze swej natury rozłożona jest na raty, Wnioskodawca, celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, zamierza wziąć udział w programie sekurytyzacji (Sekurytyzacja, Transakcja Sekurytyzacyjna) wierzytelności wynikających z udzielonych przez Bank kredytów samochodowych (Wierzytelności). Przedmiotem Wierzytelności są roszczenia Banku w stosunku do kredytobiorców o zwrot udzielonych kredytów samochodowych wraz z należnymi odsetkami w terminach określonych w poszczególnych umowach kredytowych. Przedmiotem Sekurytyzacji będą wyłącznie wierzytelności zdrowe, to jest takie, co do których, na dzień włączenia danych Wierzytelności w program Sekurytyzacji, nie istnieją przesłanki aby uznać je za zagrożone nieściągalnością (wymagające windykacji w celu uzyskania zapłaty). W ramach Sekurytyzacji Bank zawrze z Wnioskodawcą umowę sekurytyzacji Wierzytelności, w wykonaniu której SPV zapewni dostarczenie Bankowi środków finansowych przed terminem wymagalności przedmiotowych Wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek. Uzyskanie przez Bank finansowania przed wymagalnością Wierzytelności będzie zatem istotą i celem Sekurytyzacji. Transakcje sekurytyzacyjne stanowią specyficzny instrument pozyskiwania finansowania, na który składa się kilka charakterystycznych elementów. Dlatego też, całościowa Transakcja Sekurytyzacyjna przeprowadzona przez Bank wymagać będzie uczestnictwa określonych partnerów biznesowych oraz zróżnicowanych konstrukcji prawnych, które będą tworzyć przedmiotową Transakcję Sekurytyzacyjną. W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że W ramach Transakcji Sekurytyzacyjnej, Wnioskodawca będzie nabywał od Banku prawa (Wierzytelności) oraz będzie płacił za te prawa wynagrodzenie. Należy więc uznać, że spełnione będą essentiala negotii umowy sprzedaży określonej w Kodeksie cywilnym. Jednak, jak opisano to we wniosku, przeniesienie Wierzytelności na Wnioskodawcę będzie miało miejsce na podstawie umowy o sekurytyzację Wierzytelności, umowy dużo szerszej niż opisana w art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży. Sekurytyzacja będzie dokonywana zgodnie ze wskazanymi w treści wniosku właściwymi przepisami prawa bankowego (na podstawie wskazanej w art. 92a ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe umowy przelewu wierzytelności), i to na podstawie umowy o sekurytyzację Bank będzie dokonywał na rzecz Wnioskodawcy szeregu cesji Wierzytelności (zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego), za co Wnioskodawca będzie płacił na rzecz Banku wynagrodzenie. Celem dokonywanych cesji wierzytelności, zgodnie z umową o sekurytyzację oraz zgodnie z naturą sekurytyzacji opisanej w przepisach prawa bankowego, nie będzie samo wejście w posiadanie Wierzytelności przez Wnioskodawcę lecz finansowanie Banku. W związku z powyższym, pomimo spełnienia estentiala negotii umowy sprzedaży w rozumieniu art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego, zdaniem Wnioskodawcy przeniesienie Wierzytelności na Wnioskodawcę będzie następować na podstawie nie opisanej wprost w przepisach Kodeksu cywilnego umowy o sekurytyzację, a nie na podstawie umowy sprzedaży ani innej czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wniosek ten Wnioskodawca wywodzi z przytoczonych w treści wniosku interpretacji indywidualnych.

    Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że przyjmując za Wnioskodawcą, że przeniesienie Wierzytelności na Wnioskodawcę będzie następować na podstawie nie opisanej wprost w przepisach Kodeksu cywilnego umowy o sekurytyzację, a nie na podstawie umowy sprzedaży ani innej czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, odpłatne zbycie Wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy dokonywane w ramach transakcji Sekurytyzacji Wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

    W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

    W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

    Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

    Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

    Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

    Stanowisko

    prawidłowe

    Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie