Należy stwierdzić, że czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegającyc... - Interpretacja - IPPB2/4514-342/15-2/KW1

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 14.10.2015, sygn. IPPB2/4514-342/15-2/KW1, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Należy stwierdzić, że czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 sierpnia 2015 r. (data wpływu 10 sierpnia 2015 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (X. PL lub Spółka), podmiot z siedzibą w Polsce, zamierza zawrzeć umowę cash pooling z A. S.a.r.l. (A. LUX) z siedzibą w Luksemburgu. Głównym celem zawarcia przez X. PL wspomnianej powyżej umowy cash pooling jest efektywne zarządzanie środkami finansowymi X. PL przy wykorzystaniu zasobów i umiejętności podmiotu wyznaczonego do tej funkcji w ramach Grupy (tj. A. LUX) a w konsekwencji zmniejszenie kosztów ewentualnego finansowania działalności Spółki oraz efektywniejsze i bezpieczniejsze gospodarowanie nadwyżkami finansowymi wygenerowanymi X. PL. Rozliczenia w ramach ww. umowy będą odbywać się w walucie Euro.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że A. LUX jest podmiotem powołanym w ramach Grupy A. (Grupa) do prowadzenia profesjonalnej działalności w zakresie finansowania w Grupie.

Działalność ta obejmuje udostępnianie oraz przyjmowanie środków finansowych od podmiotów z Grupy zainteresowanymi usługami A. LUX w powyższym zakresie, jak również zarządzanie środkami finansowymi pozyskanymi w związku z zawarciem przez A. LUX umów cash pooling.

Przedmiotowa umowa cash pooling zostanie zawarta wyłącznie pomiędzy X. PL oraz A. LUX (umowa dwustronna).

W przedstawionej strukturze A. LUX będzie pełniła zatem funkcję tzw. cash pool owner tzn. będzie uprawniona do samodzielnego (tj. niezależnego od Spółki):

  • dysponowania otrzymanymi od X. PL nadwyżkami środków finansowych ich dalszego deponowania, oraz
  • decydowania o źródłach pozyskiwania środków służących pokryciu niedoborów środków finansowych występujących po stronie X. PL.

W rozważanym przez Spółkę systemie cash pooling będzie dochodziło do przepływów środków pieniężnych między X. PL oraz A. LUX tj.:

  • Na koniec każdego dnia roboczego, nadwyżki z rachunku bankowego X. PL będą automatycznie przekazywane na rachunek bankowy A. LUX, prowadzony w Londynie (Rachunek Główny). Jeżeli natomiast na rachunku bankowym X. PL wystąpi niedobór środków finansowych, zostanie on pokryty środkami przekazywanymi przez A. LUX z Rachunku Głównego.
  • Tym samym, w ramach planowanej struktury cash pooling A. LUX będzie zobowiązana przyjąć nadwyżki środków X. PL oraz A. LUX będzie zobowiązana przekazać X. PL środki finansowe celem wyrównania niedoborów X. PL. Jednocześnie, X. PL będzie zobowiązana przekazać A. LUX nadwyżki finansowe zgromadzone na wskazanych rachunkach bankowych oraz X. PL będzie zobowiązana do przyjęcia od A. LUX środków celem finansowania niedoborów na wskazanych rachunkach bankowych X. PL.

Jednocześnie, w ramach ww. cash pooling A. LUX nie będzie zobowiązany do automatycznego przelewania (lokowania) nadwyżek środków finansowych z Rachunku Głównego (należącego do A. LUX) na rachunek bankowy Spółki, ani też X. PL nie będzie zobowiązana do finansowania działalności A. LUX (uzupełnianie niedoborów A. LUX na Rachunku Głównym).

Z perspektywy Spółki - zasadniczo bez znaczenia są źródła i sposób pozyskania przez A. LUX niezbędnych do pokrycia niedoborów na rachunkach X. PL. Pewne jest jednak, że w przypadku, gdy na Rachunku Głównym pojawi się saldo ujemne (tj. A. LUX nie będzie w stanie pozyskać wystarczających środków finansowych z innych źródeł, lecz będzie zmuszony do pozyskania finansowania od banku), A. LUX będzie zobowiązana do zapłaty odsetek na rzecz banku zaangażowanego w schemat cash poolingu.

Odsetki od:

  • udostępnionych przez A. LUX środków służących pokryciu niedoborów Spółki lub
  • przekazanych A. LUX przez X. PL środków finansowych będących nadwyżkami finansowymi Spółki

- będą płatne w okresach miesięcznych.

Tytuł prawny do ww. odsetek wypłacanych przez strony umowy cash pooling (tj. przez X. PL na rzecz A. LUX oraz przez A. LUX na rzecz X. PL) oraz wierzytelność o wypłatę ww. odsetek będzie przysługiwała wyłącznie stronom umowy (tj. X. PL oraz A. LUX). Tym samym, na podstawie ww. umowy:

  • A. LUX będzie: (i) przysługiwał tytuł prawny do odsetek wypłacanych przez X. PL na podstawie umowy cash pooling oraz (ii) wyłącznie zobowiązanym do wypłaty odsetek na rzecz X. PL, a
  • X. PL będzie: (i) przysługiwał tytuł prawny do odsetek wypłacanych jej przez A. LUX oraz (ii) zobowiązany do wypłaty odsetek wyłącznie na rzecz A. LUX.

W konsekwencji powyższego, na Rachunku Głównym będą dokonywane następujące operacje:

  • na koniec każdego dnia roboczego, nadwyżki z rachunku bankowego X. PL będą automatycznie przekazywane na Rachunek Główny,
  • w przypadku, gdy na rachunku bankowym X. PL wystąpi niedobór środków finansowych, zostanie on pokryty środkami przekazywanymi przez A. LUX z Rachunku Głównego.

Spółką posiada wiedzę odnośnie planowanych założeń funkcjonowania umowy cash pooling między Spółką a A. LUX. Podmiotami pomiędzy, którymi będzie zawarta ww. umowa cash poolingu będą bowiem A. LUX i X. PL.

Sposób dysponowania otrzymanymi od Spółki nadwyżkami środków finansowych leży w gestii A. LUX, który jako samodzielny podmiot może swobodnie decydować, czy środki te będą przechowywane / kumulowane na Rachunku Głównym (którego A. LUX jest właścicielem), czy też w inny sposób zagospodarowane przez A. LUX w ramach prowadzonej przez ten podmiot działalności.

Zgodnie z planowaną umową cash pooling między Spółką a A. LUX ewentualny niedobór środków finansowych na rachunku Spółki zostanie pokryty przez A. LUX środkami zgromadzonymi przez A. LUX na Rachunku Głównym, którego posiadaczem jest ta spółka.

Jednocześnie, jak to zostało wskazane powyżej, A. LUX będzie pełniła funkcję tzw. cash pool owner tzn. będzie uprawniona do samodzielnego (tj. niezależnego od Spółki):

  • dysponowania otrzymanymi od X. PL nadwyżkami środków finansowych, oraz
  • decydowania o źródłach pozyskiwania środków służących pokryciu niedoborów środków finansowych występujących po stronie X. PL.

Mając powyższe na uwadze, decyzja co do źródła finansowania w celu pokrycia ewentualnego niedoboru środków finansowych na rachunku Spółki leży wyłącznie po stronie A. LUX, która jako samodzielny podmiot może swobodnie decydować, czy będą to środki pochodzące z Rachunku Głównego (którego A. LUX jest właścicielem), czy też inne środki pozyskane przez A. LUX (przelane na ww. Rachunek Główny). Decyzja ta pozostaje poza zakresem kompetencji Spółki.

Należy również podkreślić, że A. LUX jako właściciel Rachunku Głównego będzie odpowiedzialny za zapewnienie wystarczających środków finansowych na pokrycie niedoborów na rachunku Spółki. Odpowiedzialność ta wyraża się poprzez konieczność zapłaty przez A. LUX odsetek do banku w przypadku, gdy A. LUX nie zapewni wystarczającej kwoty środków finansowych na Rachunku Głównym do pokrycia niedoboru na rachunku bankowym Spółki.

Spółka chciałaby wskazać, że bank (Bank) będzie odpowiedzialny za obsługę uczestniczących w umowie cash pooling rachunków bankowych Spółki oraz Rachunku Głównego, którego posiadaczem jest A. LUX.

W szczególności w odniesieniu do Spółki zadaniem banku będzie dokonywanie automatycznego:

  • przeniesienia wszystkich nadwyżek z rachunku Spółki na Rachunek Główny A. LUX, oraz
  • pokrycia wszystkich niedoborów na rachunku Spółki poprzez przeniesienie środków finansowych A. LUX z Rachunku Głównego na rachunek Spółki.

Jednocześnie, Spółka chciałaby ponownie podkreślić, że z uwagi na fakt, że jak to zostało wskazane powyżej w ramach ww. cash pooling:

  • A. LUX nie będzie zobowiązany do automatycznego przelewania (lokowania) nadwyżek środków finansowych z Rachunku Głównego (należącego do A. LUX) na rachunek bankowy Spółki, ani też
  • X. PL nie będzie zobowiązany do finansowania działalności A. LUX (uzupełnianie niedoborów A. LUX na Rachunku Głównym).

Bank również nie będzie dokonywał automatycznych działań w powyższym zakresie, tj. bank nie będzie dokonywał automatycznego:

  • przeniesienia nadwyżek z Rachunku Głównego na rachunek Spółki, ani
  • uzupełniania niedoborów na Rachunku Głównym z rachunku Spółki.

Ponadto, bank będzie odpowiedzialny za dokonanie automatycznej kalkulacji i pobranie odsetek należnych za dany miesiąc z tytułu umowy cash pooling.

A. LUX jest rezydentem podatkowym w Luksemburgu. X. PL jest polskim rezydentem podatkowym.

X. PL oraz A. LUX nie są podmiotami bezpośrednio powiązanymi tj. A. LUX nie posiada (i) ani udziałów Spółki, (ii) ani udziałów w kapitale bezpośredniego udziałowca Spółki oraz A. LUX i Spółka posiadają różnych bezpośrednich udziałowców (nie są spółkami siostrami).

Pomiędzy X. PL a A. LUX zachodzą jednak pośrednie powiązania kapitałowe tj. inny podmiot z Grupy posiada pośrednio nie mniej niż 25% udziałów zarówno w X. PL, jak i A. LUX.

Spółka pragnie wskazać, że Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał dwie interpretacje indywidualne w stanie faktycznym analogicznym do zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem niniejszego wniosku, potwierdzające stanowisko Spółki, tj.:

  • w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych - interpretację indywidualną z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. 1PPB2/436-332/14-2/LS;
  • w zakresie podatku od towarów i usług - interpretację indywidualną z dnia 16 września 2014 r., sygn. IPPP3/443-580/14-2/IG.

Wyżej wymienione interpretacje zostały wydane dla spółki siostry X. PL, należącej do tej samej Grupy i dotyczyły identycznie funkcjonującej umowy cash poolingu, zawartej z tym samym podmiotem, tj. A. LUX.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

  1. Czy usługi nabywane przez Spółkę od A. LUX na podstawie przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling będą zwolnione z podatku od towarów i usług (,,VAT)...
  2. Czy czynności dokonywane w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC)...

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności dokonywane w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu PCC.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o PCC, opodatkowaniu PCC podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  • umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  • umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  • umowy dożywocia,
  • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, ustanowienie hipoteki,
  • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, umowy depozytu nieprawidłowego,
  • umowy spółki (oraz odpowiednio akty założycielskie spółek, statuty spółek i ich zmiany).

Wnioskodawca podniósł, że w doktrynie prawa podatkowego oraz orzecznictwie powszechnie uznaje się, że katalog czynności podlegających PCC jest zamknięty. Opodatkowaniu podlegają więc wyłącznie czynności cywilnoprawne, które są wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC. Przesądza o tym użycie w treści tego przepisu terminu następujące, wyraźnie odwołującego się do tych czynności cywilnoprawnych, które zostały w nim wymienione (J. Zdanowicz, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, C.H. Beck, System informacji Prawnej Legalis, komentarz do art. 1, nb. 3).

Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, np.:

  • W wyroku z dnia 6 października 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 2215/06) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że: Podatkiem od czynności cywilnoprawnych objęte są wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC. Są to czynności prawne nazwane, regulowane przepisami polskiego prawa cywilnego
  • W wyroku z dnia 29 stycznia 2008 r. (sygn. akt I SA/GI 722/07) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wskazał, że przepisy ustawy o PCC: (...) zawierają zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, objętych podatkiem od tych czynności.
  • W wyroku z dnia 6 października 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 2215/06) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że: (...) podatkiem od czynności cywilnoprawnych objęte są wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC.

Ustanawiając zamknięty katalog czynności opodatkowanych PCC ustawodawca zadecydował tym samym o wyłączeniu innych czynności z zakresu opodatkowania tym podatkiem. W konsekwencji, czynności cywilnoprawne, które nie zostały wyraźnie wyliczone w ustawowym katalogu, a także umowy nienazwane, nie podlegają opodatkowaniu PCC.

Wnioskodawca zwrócił uwagę, że wskazany w ustawie o PCC zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu PCC nie obejmuje swym zakresem czynności wykonywanych w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling.

W opinii Spółki czynności, które będą wykonywane przez strony umowy cash pooling nie można nawet uznać za czynności podobne do którejkolwiek z czynności prawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC, ponieważ nie wypełniają znamion żadnej z czynności wymienionych w tym zamkniętym katalogu.

Wnioskodawca podkreślił, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121; Kodeks cywilny) w części trzeciej Zobowiązania nie zawiera przepisów regulujących tego typu umowy.

W ocenie Wnioskodawcy przedstawiona we wniosku konstrukcja planowanej umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników nie wyczerpuje wszystkich elementów przedmiotowo istotnych dla umowy pożyczki, określonych w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Biorąc powyższe pod uwagę Wnioskodawca podkreślił, że ani stosunek prawny, ani obowiązki A. LUX i Spółki w ramach planowanej struktury nie spełniają wskazanej powyżej definicji pożyczki. W ocenie Wnioskodawcy cash pooling to forma zarządzania finansami stosowana przez podmioty należące zwykle do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w inny sposób. Istotą jej jest optymalizacja wykorzystania środków będących w dyspozycji podmiotów będących stroną umowy.

Powyższe oznacza wielotorowość przepływów pieniężnych między A. LUX a Spółką, które są z sobą silnie skorelowane tj. po stronie Spółki mogą powstać zarówno nadwyżki jak i niedobory, które w ramach wykonywania przez A. LUX jej obowiązków nałożonych umową cash pooling zostaną w ekonomicznie uzasadniony sposób zarządzone (nadwyżki zostaną zainwestowane w celu uzyskania przychodów a niedobory zostaną pokryte wolnymi środkami, aby zapewnić finansowanie bieżącej działalności gospodarczej).

Istotą planowanej struktury jest zarządzanie środkami finansowymi poprzez wykorzystanie zarówno nadwyżek, jak i niedoborów środków finansowych i nie można tych operacji sztucznie rozgraniczać, gdyż wówczas sens ekonomiczny planowanej struktury przestałby istnieć.

Celem planowanej struktury jest również optymalizacja zaangażowania Spółki, gdyż pozwoli ona na wyłączenie konieczności każdorazowego podejmowania decyzji o wykorzystaniu wolnych środków finansowych (nadwyżek), czy zarządzenia pojawiającymi się w ramach prowadzonej działalności niedoborami środków finansowych. Umowa cash pooling umożliwiała będzie zatem zarządzenie jedną i drugą sytuacją.

Z tego względu weryfikacja tylko jednego strumienia płatności (wynikającego z nadwyżek finansowych) bez uwzględnienia drugiego strumienia płatności (wynikającego z niedoborów finansowych) prowadzi do zniekształceń i nie oddaje istoty planowanego instrumentu finansowego.

Skoro więc czynności w ramach systemu cash pooling dotyczące zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w ustawowym, zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC, nie będą więc podlegały opodatkowaniu tym podatkiem.

Wnioskodawca wskazał, że powyższe stanowisko zgodne jest z utrwalonym już stanowiskiem organów podatkowych, wyrażonym m.in. w:

  • Interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 marca 2014 r., sygn. ITPB2/436-237/13/DSZ;
  • Interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 marca 2014 r., sygn. IPTPB2/436-149/13-27TS;
  • Interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 marca 2014 r., sygn. IPPB2/436-687/13-4/AF;
  • Interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14 listopada 2013 r., sygn. IPPB2/436-515/13-2/LS.

Ponadto Wnioskodawca podkreślił, że nawet, gdyby hipotetycznie uznać, że umowa cash pooling podlegać powinna opodatkowaniu PCC to rozważyć należy pozostałe regulacje ustawy o PCC określające zakres zastosowania postanowień tej ustawy.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie podlegają opodatkowaniu PCC czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

  • opodatkowana VAT,
  • zwolniona z VAT, z wyjątkiem:
    • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
    • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie zatem z powyższymi przepisami, jeżeli którakolwiek ze stron transakcji będzie zwolniona z VAT z tytułu realizacji danej czynności (a nie będą w stosunku do niej zachodzić wskazane w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC wyjątki, tj. nie będzie dotyczyła sprzedaży i zamiany nieruchomości itp. oraz nie będzie stanowiła umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych), to także nie będzie ona podlegała opodatkowaniu PCC.

Jak to zostało przedstawione w uzasadnieniu stanowiska w odniesieniu do Pytania 1 usługi świadczone przez A. LUX na rzecz X. PL na podstawie umowy cash pooling stanowią usługi zwolnione z opodatkowania VAT.

Dodatkowo, czynności dokonywane przez A. LUX na rzecz X. PL na podstawie umowy cash pooling:

  • nie będą stanowiły umów sprzedaży i zamiany nieruchomości, jej części, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udziału w tych prawach,
  • nie będą stanowiły umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Tym samym, spełnione zostaną przesłanki wymienione w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, a więc nie będą one podlegały opodatkowaniu PCC.

Wnioskodawca wskazał, że powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, w tym przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 16 sierpnia 2013 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPB2/436-275/13-2/MZ, zgodnie z którą: Reasumując należy stwierdzić, iż umowa zarządzania płynnością finansową jako nie wymieniona w art. 1 ust ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast dodanie do umowy czynności zawierających w całości essentialia negotii czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy powoduje, iż czynności takie zostają objęte opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowy depozytu nieprawidłowego, o ile zostaną spełnione przesłanki zawarte w art. 1 ust 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na to, iż umowy depozytu nieprawidłowego zostaną objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, w powyższej sprawie zastosowanie znajdzie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podsumowując, w ocenie Spółki czynności dokonywane w ramach przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowy cash pooling nie będą podlegać opodatkowaniu PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 626) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  3. (uchylona),
  4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  5. umowy dożywocia,
  6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  7. (uchylona),
  8. ustanowienie hipoteki,
  9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  10. umowy depozytu nieprawidłowego,
  11. umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny w części zobowiązaniowej nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku Cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu. Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową cash pooling nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując należy stwierdzić, że czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 717 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie