Temat interpretacji

Opodatkowanie nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w świetle art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 lipca 2012 r. (data wpływu 31 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w postępowaniu egzekucyjnym jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w postępowaniu egzekucyjnym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W postępowaniu egzekucyjnym, prowadzonym zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, Wnioskodawczyni nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Transakcja nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ani u dokonującego dostawy, ani u nabywcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nabycie w wyniku postępowania egzekucyjnego, prowadzonego zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC)...

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie w wyniku postępowania egzekucyjnego, prowadzonego zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.; dalej: PCC), wyłącza spod opodatkowania m.in. umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym. Spółdzielcze własnościowe do lokalu mieszkalnego nie jest rzeczą, ale ograniczonym prawem rzeczowym w rozumieniu art. 244 § 1 Kodeksu cywilnego. Wnioskodawczyni wskazuje, że znane są jej dotychczasowe interpretacje indywidualne uzasadniające w ten sposób opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych transakcji nabycia prawa spółdzielczego w trybie egzekucji. Faktem jest jednak, że począwszy od 15 stycznia 2003 r. przepis art. 17¹³ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) stwierdza, iż do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości. W procesie interpretacji omawianego przepisu art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie budzi żadnych wątpliwości fakt, że zbycie, nabycie nie tylko całości praw własności do rzeczy, ale i udziału we współwłasności np. gruntu czy części wspólnych budynku, powoduje nieopodatkowanie transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Potwierdza to np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 listopada 2011 r. nr IBPBII/1/436-396/11/AA. W toku egzekucji można bowiem nabyć odrębną nieruchomość lokalową z udziałem we współwłasności. W efekcie nieopodatkowane jest nie tylko nabycie rzeczy, ale i nabycie udziału we współwłasności rzeczy. Uzasadnianiem dla takiego stwierdzenia jest przepis art. 1004 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym do egzekucji z ułamkowej części nieruchomości () stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości (). Gdyby nie stosować tego przepisu, jedynie nabycie pełnej własności rzeczy w rozumieniu art. 45 Kodeksu cywilnego czyli przedmiotu materialnego, a nie nabycie udziału we współwłasności tej rzeczy, byłoby nieopodatkowane podatkiem PCC (bez względu na definicję nieruchomości). W efekcie przy nabyciu w drodze egzekucji odrębnej własności lokali opodatkowane byłoby nabycie udziału we współwłasności np. gruntu. Nie dzieje się tak właśnie z powodu przepisu art. 1004 Kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten zaś jest identyczny w swoim brzmieniu z przepisem art. 17¹³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Oba przepisy nakazują stosować odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości do egzekucji z ułamkowej części nieruchomości oraz do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Są to zatem przepisy szczególne, które zrównują poza wyraźnie wymienionymi wyjątkami sytuacje prawną egzekucji z rzeczy nieruchomości z sytuacją prawną egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Jako, że cyt. przepis ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych został wprowadzony później, niż przepis art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to uchylił on właśnie ten przepis w części ograniczającej nieopodatkowanie jedynie do rzeczy, z wyłączeniem prawa spółdzielczego. W rezultacie od 15 stycznia 2003 r. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze egzekucji cywilnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przyjęcie innej interpretacji prowadziłoby do opodatkowania nabycia w takim trybie np. nieruchomości lokalowych, co wyraźnie byłoby sprzeczne z wydawanymi obecnie przez Ministra Finansów interpretacjami indywidualnymi. Warto dodać, iż przepisy ustanawiające odpowiednie stosowanie innych przepisów (niepodatkowych) w danej sytuacji wywołuje bezpośrednie skutki również w sferze prawa podatkowego i jest to pogląd powszechnie akceptowany. Na tej samej zasadzie opodatkowane są np. przychody z umów o świadczenie usług, do których odpowiednio stosuje się przepisy o umowie zlecenia, w ramach przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 750 Kodeksu cywilnego). Nie jest zatem tak, iż dopiero przepisy wyraźnie nakazujący odpowiednie stosowanie pewnych regulacji w sferze prawa podatkowego wywołuje skutki w tej sferze. Wystarczy, że w danej sprawie stosuje się odpowiednio pewne przepisy, aby skutek powstał również w prawie podatkowym. Stąd odpowiednie stosowanie przepisów o egzekucji z nieruchomości do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wyłączają z opodatkowania nabycie tego prawa w drodze egzekucji na równi z nabyciem nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, podatkowi podlegają także - zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W zakresie przedmiotowym ustawy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 mieszczą się także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 przedmiotowej ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o czynnościach cywilnoprawnych, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Zgodnie z brzmieniem art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

W konsekwencji, w pierwszej kolejności wyjaśnić należy pojęcie rzeczy przez które należy rozumieć, zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), tylko przedmioty materialne.

Rzeczy dzielą się na rzeczy ruchome i nieruchome. Kodeks cywilny w art. 46 precyzuje, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że Kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, że rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne nie będące nieruchomościami.

Jak powszechnie przyjmuje się w literaturze przedmiotu (Kazimierz Piasecki Komentarz do art. 46 kodeksu cywilnego (Dz.U.64.16.93), (w:) K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 Lex Omega) Przepis art. 46 § 1 k.c. daje podstawę do rozróżnienia: nieruchomości gruntowych, nieruchomości budynkowych oraz nieruchomości lokalowych. Stworzenie kategorii nieruchomości budynkowych i nieruchomości lokalowych, stanowiących odrębny od gruntu przedmiot prawa własności, jest odstępstwem od klasycznej zasady superficies solo cedit (to, co znajduje się na powierzchni gruntu należy do gruntu). () Nieruchomością lokalową jest część budynku (lokal), jeżeli na podstawie przepisów szczególnych jest ona traktowana jako odrębny od gruntu przedmiot własności. Podstawę normatywną do ustanowienia odrębnej własności lokalowej stanowi przede wszystkim ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) oraz szereg innych aktów prawnych; zob. M. Bednarek, Mienie..., s. 110 i n.; G. Bieniek, Z. Marmaj, Ustawa o własności lokali. Komentarz, Warszawa 1999; A. Gola, J. Suchecki, Najem i własność lokali. Przepisy i komentarz, Warszawa 1999.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali ( t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.), samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej lokalami, mogą stanowić odrębne nieruchomości. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne (ust. 2). Ponadto, w myśl art. 2 ust. 4 ww. ustawy, do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej pomieszczeniami przynależnymi. Z kolei, zgodnie z art. 47 § 1 - 2 Kodeksu cywilnego część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Ponadto w myśl art. 50 Kodeksu cywilnego za części składowe nieruchomości uważa się także prawa związane z jej własnością. Konkretyzację tego przepisu stanowi art. 3 ust. 1 - 2 cytowanej wyżej ustawy o własności lokali, według którego w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali. Nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Jak wskazuje się w orzecznictwie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2004 r. sygn. akt III CK 186/02 (LEX nr 599540) Prawo odrębnej własności lokalu jest prawem głównym z którym związany jest udział w nieruchomości wspólnej, stanowiącej grunt oraz część budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokalu. A skoro udział ten, po myśli art. 50 k.c., jest częścią składową prawa własności lokalu, to przesądza, że rozporządzenie samym udziałem nie jest dopuszczalne. Powyższa argumentacja wyklucza możliwość doprowadzenia do jednorodzajowości prawa do gruntu związanego z prawem do lokalu.

Inaczej natomiast sytuacja wygląda w przypadku spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Art. 244 § 1 Kodeksu cywilnego, stanowi, że ograniczonymi prawami rzeczowymi są: użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz hipoteka. Jak wiadomo, naczelnym prawem rzeczowym jest prawo własności. Z tej racji, że jest prawem na rzeczy własnej, obejmuje najszerszy zakres uprawnień wobec rzeczy. Ściśle biorąc, obejmuje pełny zakres możliwych uprawnień; sporadycznie ograniczony przez szczególne przepisy prawa i generalnie ograniczany przez klauzulę zasad współżycia społecznego oraz społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa. Inaczej prezentują się na tym tle ograniczone prawa rzeczowe. Zasadniczo (poza wyjątkiem z art. 325 § 2 k.c.) są prawami na rzeczy cudzej (iura in re aliena). Tutaj ustawodawca pozytywnie i wyczerpująco określa uprawnienia, jakie składają się na treść każdego ograniczonego prawa rzeczowego. Ich zakres ogranicza się do sfery zastrzeżonej przez ustawodawcę, nieporównywalnie szczuplejszej od treści prawa własności. Właśnie z powodu ograniczonego zakresu uprawnień określono je mianem ograniczonych praw rzeczowych (por. J. Ignatowicz (w:) Kodeks cywilny. Komentarz , t. I, red. J. Ignatowicz, Warszawa 1972, s. 668; A. Wąsiewicz (w:) System prawa cywilnego, red. W. Czachórski, t. II, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, red. tomu J. Ignatowicz, Ossolineum 1977, s. 597). Ograniczone prawa rzeczowe polegają na wykonywaniu niektórych uprawnień na cudzej rzeczy, przysługujących w zwykłych warunkach właścicielowi. W takim znaczeniu stanowią obciążenia prawa własności. Zakres tych obciążeń jest rozmaity, odmienny w przypadku poszczególnych praw. Nigdy jednak nie posuwają się do zupełnego pozbawienia właściciela wszystkich jego uprawnień względem rzeczy. W przeważającej mierze ograniczone prawa rzeczowe polegają na korzystaniu w oznaczonym zakresie z cudzej rzeczy. Dotyczy to prawa użytkowania, służebności i wszystkich typów własnościowego prawa do lokalu w spółdzielniach mieszkaniowych. - Edward Gniewek Komentarz do art. 244 kodeksu cywilnego (Dz.U.64.16.93), E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001 Lex Omega.

Jak zostało wyżej wskazane cechą charakterystyczną ograniczonych praw rzeczowych jest to, że są to prawa związane z rzeczą  w przypadku przedmiotowego prawa, z nieruchomością.

Szczegółowe unormowania dotyczące spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, do których odsyła art. 244 § 2 Kodeksu cywilnego, zawarte są w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.). Przepis art. 172 ust. 1 tej ustawy stanowi, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji.

W tym miejscu należy przypomnieć o obowiązującej w polskim porządku prawnym zasadzie autonomii prawa podatkowego. Regulacje aktów prawnych normujących inne obszary porządku prawnego w tym prawa cywilnego mogą pełnić rolę pomocniczą w interpretowaniu norm prawa podatkowego, jednakże w żaden sposób nie mogą norm tych zastępować czy też modyfikować, bowiem to prawo podatkowe względem tych pierwszych stanowi lex specialis. Nawet, pomimo tego, iż jak wskazuje się w nauce (R. Mastalski, Prawo podatkowe, wydawnictwo C.H. Beck, W-wa 2004, s. 27) prawo podatkowe wykazuje daleko idące związki z prawem cywilnym tak w procesie jego tworzenia, jak i przede wszystkim stosowania.

W rezultacie, z przywołanych do tej pory regulacji prawnych oraz poglądów doktryny i judykatury wprost wynika, iż nabycie w postępowaniu egzekucyjnym spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, a więc nie rzeczy, lecz ograniczonego prawa rzeczowego nie korzysta z wyłączenia spod zakresu przedmiotowego ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 3 tej ustawy. Tym samym nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w postępowaniu egzekucyjnym na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kwalifikowane jest jako sprzedaż prawa majątkowego, a nie rzeczy, a skoro tak, to podlega temu podatkowi na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a), w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy.

Wobec powyższego bez znaczenia na ocenę prawnopodatkową sytuacji Wnioskodawczyni pozostają regulacje:

• art. 17¹³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którym do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości czy też
• art. 1004 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 ze zm.), wedle którego do egzekucji z ułamkowej części nieruchomości, jak również do egzekucji z użytkowania wieczystego, stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości z zachowaniem przepisów poniższych.

Wskazać należy, iż oba te przepisy mają charakter porządkowy i są wyrazem respektowania prawidłowej techniki legislacyjnej, która obecnie jest uregulowana w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908) oraz w stanowiącym załącznik do tegoż aktu Zasadach techniki prawodawczej. W § 3 ust. 2 przedmiotowego załącznika ustawodawca wskazuje, iż w ustawie nie zamieszcza się przepisów, które regulowałby sprawy wykraczające poza wyznaczony przez nią zakres przedmiotowy (stosunki, które reguluje) oraz podmiotowy (krąg podmiotów, do których się odnosi), a także § 4 ust. 1, w myśl którego ustawa nie może powtarzać przepisów zamieszczonych w innych ustawach. W rezultacie wbrew twierdzeniom Wnioskodawczyni podstawą do nieobjęcia zakresem przedmiotowym ustawy, na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość nie jest powołany przez Nią art. 1004 Kodeksu postępowania cywilnego, a wyżej cytowany art. 50 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 47 § 1-2 Kodeksu cywilnego. Wreszcie, pomiędzy przepisem art. 17¹³ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a normą prawną zawartą w art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zachodzi żadna z postulowanych we wniosku przez Zainteresowaną reguł interpretacyjnych w postaci lex posteriori derogat legi priori, czy też lex specialis derogat legi generali.

W tym miejscu należy również wyjaśnić, kwestię odpowiedniego stosowania przepisów prawa. Otóż, zgodnie z powszechnie reprezentowanym w orzecznictwie poglądem (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 29 lipca 2010 r. sygn. akt II SA/Gd 166/10) sposób, w jaki winno nastąpić odpowiednie zastosowanie przepisu, uzależniony jest od oceny charakteru instytucji prawnych regulowanych zarówno przez przepis odsyłający do odpowiedniego stosowania danej normy, jak i przez przepis, który ma być odpowiednio zastosowany. Odpowiednie stosowanie określonych przepisów w zależności od przedmiotu regulacji prowadzić może do stosowania tych przepisów wprost (w ich bezpośrednim brzmieniu), zastosowania ich z odpowiednimi modyfikacjami w stosunku do regulacji, która ma być odpowiednio zastosowana lub do odmowy zastosowania przepisu z uwagi na określone różnice. Odpowiednie stosowanie prawa może zatem prowadzić do wniosku, że pewne unormowania przepisu, do którego nastąpiło odesłanie znajdują zastosowanie do instytucji regulowanej przez przepis odsyłający, inne natomiast nie mogą znaleźć takiego zastosowania. W uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2000r., sygn. III CZP 41/00 (OSNC 2001 r. z. 4, poz. 57) wskazano, że odpowiednie stosowanie przepisu może prowadzić do niedopuszczalności jego stosowania do rozpatrywanego stanu w ogóle. Ta niedopuszczalność może przy tym wynikać albo bezpośrednio z treści wchodzących w grę regulacji prawnych, albo z tego, że zastosowania danej normy nie dałoby się pogodzić ze specyfiką i odmiennością rozpoznawanego stanu.

Za przyjętym w niniejszej interpretacji stanowiskiem przemawia również najnowsze orzecznictwo. Tytułem przykłady można wymienić wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 15 maja 2012 r., w którym skład orzekający, w tożsamym stanie faktycznym, wskazał, iż należy przy tym podkreślić, że konstytucyjną zasadą jest powszechność opodatkowania wyrażona w art. 84 Konstytucji RP, a wyjątki od tej zasady, w tym wyłączenie wynikające z art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie mogą być interpretowane w sposób rozszerzający. () W niniejszej sprawie przedmiotem opodatkowania jest nabyte przez skarżącego w postępowaniu egzekucyjnym spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, a więc prawo majątkowe, a nie rzecz. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nie jest tożsame z własnością lokalu mieszkalnego, lecz jest ograniczonym prawem rzeczowym do lokalu mieszkalnego uregulowanym w przepisach Kodeksu cywilnego (art. 244) oraz ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 11, poz. 1116 ze zm.). W świetle art. 17² tejże ustawy jest ono prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Nie ulega zatem wątpliwości, że sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w postępowaniu egzekucyjnym na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest sprzedażą prawa majątkowego, a nie sprzedażą rzeczy.

Zatem z tytułu nabycia w postępowaniu egzekucyjnym spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, stosownie do regulacji art. 3 ust. 1 pkt 3 i art. 4 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu i ciążyć będzie na kupującym.

W konsekwencji, podstawą opodatkowania, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jest wartość rynkowa przedmiotowego prawa majątkowego. Natomiast stawka podatku stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy wynosi 2%. W związku z powyższym Wnioskodawczyni na mocy art. 10 ust. 1 ww. ustawy jest obowiązana, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Reasumując, w świetle przedstawionych definicji i powołanych przepisów w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z nabyciem prawa, a nie rzeczy. Zatem dokonana przez Wnioskodawczynię czynność nie korzysta z wyłączenia na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym podlega opodatkowaniu tym podatkiem, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy.

W odniesieniu do przywołanego przez Wnioskodawczynię rozstrzygnięcia, tut. Organ informuje, że wydane ono zostało w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 680 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu