Temat interpretacji

Opodatkowanie umowy pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 25 lipca 2011 r. (data wpływu 3 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 listopada 2011 r. (data wpływu 9 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania otrzymanej od spółki jawnej pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania otrzymanej od spółki jawnej pożyczki, a także w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 26 października 2011 r. nr ILPB2/436-158/11-2/MK, ILPP4/443-539/11-2/ISN, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 26 października 2011 r., skutecznie doręczono dnia 31 października 2011 r., zaś w dniu 9 listopada 2011 r. (data nadania 7 listopada 2011 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

A Sp. z o. o. (Spółka) jest podmiotem zarejestrowanym jako czynny podatnik VAT.

Udziałowcami Spółki są dwie krajowe osoby fizyczne, zagraniczna osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Holandii oraz podmiot zagraniczny mający swoją siedzibę na terytorium Belgii.

W celu sfinansowania bieżącej działalności Spółka zawarła w 2009 r. i w 2010 r. umowy pożyczek z udziałowcami - podmiotem zagranicznym z Belgii oraz krajową osobą fizyczną.

Ponadto, na mocy uchwały NZW Spółki, wyrażono zgodę na zawarcie umów pożyczek na takich samych warunkach, jak z pozostałymi udziałowcami, z dwoma podmiotami:

• krajowym - spółką jawną, w której jednym ze wspólników jest udziałowiec Spółki (krajowa osoba fizyczna),
• zagranicznym mającym swoją siedzibę w Holandii, w których jednym ze wspólników jest zagraniczna osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Holandii. Obydwa podmioty są czynnymi podatnikami VAT.

Ponadto, w 2011 r. w celu sfinansowania realizowanej przez Spółkę inwestycji, zostały zawarte umowy pożyczek zarówno z udziałowcami jak i z wspomnianymi podmiotami -spółką jawną i podmiotem zagranicznym z Holandii (zgodnie z warunkami zapisanymi w umowie kredytowej podpisanej z bankiem).

Umowy pożyczek, o których jest mowa we wniosku, zarówno ze strony Spółki, jak i Pożyczkodawców zostały podpisane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z tytułu udzielenia pożyczek, Pożyczkodawcom przysługuje wynagrodzenie, które stanowią odsetki ustalone na podstawie zawartych umów pożyczek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie

w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy Spółka powinna zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu zaciągniętych pożyczek, czy też podlega ona zwolnieniu w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych...

Tutejszy Organ informuje, iż oprócz przedmiotowego rozstrzygnięcia w analizowanej sprawie, w dniu 16 listopada 2011 r. wydane zostały również interpretacje indywidualne nr: ILPB2/436 -158/11-4/MK, ILPB2/436-158/11-5/MK, ILPB2/436-158/11-7/MK, ILPB2/436-158/11-8/MK, ILPB2/436-158/11-9/MK.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowy pożyczki podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC) na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.). Z uwagi na treść art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, należy stwierdzić, że pożyczka będzie podlegać PCC, jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, np. pieniądze, będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać PCC, także jeśli pieniądze (rzeczy oznaczone co do gatunku) będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Inaczej jest w przypadku pożyczek udzielanych spółce przez udziałowców.

Otóż pożyczki udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej, tj. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z o.o., spółce akcyjnej i spółce europejskiej zwolnione są od PCC bez względu na ich wysokość (art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o PCC).

Ponadto ustawa przewiduje sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkami, które nie mają zastosowania w przypadku umowy pożyczki.

O wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o PCC nie decyduje przy tym okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

Zatem nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Natomiast w świetle ustawy o VAT udzielenie pożyczki jest usługą pośrednictwa finansowego, która zwolniona jest z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Podstawą opodatkowania tych usług jest kwota należnych odsetek.

Dlatego też, zdaniem Spółki, pożyczki udzielone przez udziałowców - krajową osobę fizyczną oraz podmiot zagraniczny mający swoją siedzibę na terytorium Belgii są zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych.

W przypadku pożyczek udzielonych przez rezydenta holenderskiego na rzecz Spółki, Spółka stoi na stanowisku, że pożyczki te stanowią dla niej import usług, podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju.

Ponadto Spółka, jako nabywca przedmiotowych usług, jest zobowiązana do rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu zawartej transakcji. Jednakże usługa ta korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem Spółka z tytułu zawartej transakcji była zwolniona z podatku VAT, to umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Również w przypadku pożyczek udzielonych przez podmiot krajowy - spółkę jawną, Spółka stoi na stanowisku, że pożyczkodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a udzielenie pożyczki jest usługą pośrednictwa finansowego, które korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust.1 pkt 38 ustawy o VAT, to umowy pożyczek nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Prawo do zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku objęcia danej czynności podatkiem VAT było wielokrotnie potwierdzane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z dnia 9 sierpnia 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPB2/436-106a/10/TJ), który uznał, że skoro umowy pożyczki będą korzystały ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, czynności takie nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podobne stanowisko przedstawia także interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 stycznia 2009 r. znak ILPB2/436-128/08-2/AJ oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 października 2009 r. znak ITPB2/436-107/09/MK.

W świetle powyższego, Spółka stoi na stanowisku, że w oparciu o brzmienie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zdarzenia objęte zapytaniem, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w 2009 r. i 2010 r. Spółka, w celu sfinansowania bieżącej działalności, zaciągnęła od swoich udziałowców (podmiot zagraniczny z Belgii oraz osoba fizyczna z Polski) pożyczki. Następnie w 2011 r. Spółka zaciągnęła kolejne pożyczki od swoich udziałowców, a ponadto pożyczki od dwóch podmiotów zewnętrznych, tj. spółki jawnej, której jednym ze wspólników jest udziałowiec Spółki oraz spółki z siedzibą w Holandii. Jak wskazano we wniosku ww. umowy pożyczek zostały podpisane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano również inne sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez podatek od towarów i usług rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych państwo członkowskie to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, że jeżeli opisana we wniosku umowa pożyczki zawarta ze spółką jawną została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas powyższa czynność była wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, na Spółce jako pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ wyjaśnia, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w przedmiotowej sprawie.

Jednocześnie informuje się, że w zakresie podatku od towarów i usług zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB2/436-158/11-4/MK, interpretacja indywidualna
ILPB2/436-158/11-5/MK, interpretacja indywidualna
ILPB2/436-158/11-7/MK, interpretacja indywidualna
ILPB2/436-158/11-8/MK, interpretacja indywidualna
ILPB2/436-158/11-9/MK, interpretacja indywidualna
ILPP4/443-539/11-5/ISN, interpretacja indywidualna
ILPP4/443-539/11-6/ISN, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu