Temat interpretacji

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym udzielenie pożyczki przez Spółkę Kapitałową Wnioskodawcy będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2015 r. (data wpływu 29 grudnia 2015 r.) uzupełnionego pismem z dnia (data nadania , data wpływu) na wezwanie z dnia 9 lutego 2016 r. Nr IPPB2/4514-595/15-2/AF oraz Nr IPPP2/4512-1270/15-2/MO (data doręczenia 11 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca posiada rezydencję podatkową w Polsce - Wnioskodawca podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca, wraz z drugim udziałowcem (osobą fizyczną z rezydencją podatkową w Polsce - dalej: Drugi Udziałowiec; łącznie razem: Udziałowcy) jest wspólnikiem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej SpZoo).

Udziałowcy zamierzają dokonać operacji wymiany udziałów polegającej na wniesieniu udziałów SpZoo do innej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej Spółka Kapitałowa), w zamian za udziały Spółki Kapitałowej. Jeszcze przed przeprowadzeniem wymiany udziałów SpZoo podejmie uchwałę o obowiązku wniesienia dopłat do tej spółki przez jej Udziałowców (w tym, Wnioskodawcę). Termin na wniesienie dopłat przez Wnioskodawcę oznaczony w uchwale SpZoo będzie przypadał na okres już po przeprowadzonej wymianie udziałów.

W następnym kroku przeprowadzone zostanie przez Spółkę Kapitałową umorzenia udziałów SpZoo. Operacja taka będzie miała charakter umorzenia dobrowolnego - zbycia udziałów SpZoo na jej rzecz w celu umorzenia i zostanie przeprowadzona za wynagrodzeniem wypłacanym z czystego zysku SpZoo (bez obniżania kapitału zakładowego SpZoo). Wynagrodzenie należne Spółce Kapitałowej za umarzane udziały będzie miało formę pieniężną. Umorzeniu ulegną wszystkie udziały SpZoo posiadane przez Spółkę Kapitałową.

W międzyczasie Spółka Kapitałowa zawrze z Wnioskodawcą i Drugim Udziałowcem umowy pożyczki. Pożyczki będą pochodziły ze środków zgromadzonych w toku prowadzonej działalności i zostaną wypłacone za wynagrodzeniem (odpłatnie - w formie odsetek od pożyczki), które Wnioskodawca i Drugi Udziałowiec będą zobowiązani zapłacić łącznie z kwotą pożyczki. Pożyczkodawca (Spółka Kapitałowa) w toku swojej działalności planuje udzielać podobnych pożyczek również innym podmiotom.

W efekcie powyższych zdarzeń w relacjach Udziałowcy, SpZoo, Spółka Kapitałowa wystąpią określone zobowiązania: (1) zobowiązanie do wniesienia dopłaty do SpZoo przez Wnioskodawcę i Drugiego Udziałowca, (2) zobowiązanie do wypłaty wynagrodzenia do Spółki Kapitałowej za umorzenie udziałów SpZoo, (3) zobowiązanie Spółki Kapitałowej do wypłaty Wnioskodawcy i Drugiemu Udziałowcy kwoty pożyczki wynikającej z zawartej umowy. Powyższe zobowiązania będą miały identyczną lub zbliżoną wartość.

W związku z wystąpieniem tego rodzaju wzajemnych zobowiązań, w celu uproszczenia wzajemnych rozliczeń i wyeliminowania potrzeby fizycznych przepływów pieniężnych, zobowiązania te zostaną uregulowane w drodze umownego przekazu i potrącenia - jeden z dłużników rozliczy swoje zobowiązanie wierzytelnością przysługującą mu od swojego dłużnika poprzez jednostronną czynność przekazu (art. 921 ze zn. 1 Kodeksu Cywilnego) w taki sposób, że wierzytelność od swojego dłużnika (przekazanego) przekaże na rzecz własnego wierzyciela (odbiorca przekazu). W efekcie przekazany stanie się dłużnikiem odbiorcy przekazu, a jednocześnie będzie on wierzycielem odbiorcy przekazu z tytułu własnych wierzytelności. Ostatecznie, wzajemne zobowiązania przekazanego i odbiorcy przekazu zostaną uregulowane poprzez potrącenie wzajemnych należności i wskazane powyżej zobowiązania pomiędzy Udziałowcami (w tym Wnioskodawcą), SpZoo i Spółką Kapitałową wygasną.

W dalszej kolejności planowane jest przekształcenie SpZoo oraz Spółki Kapitałowej w spółki osobowe - spółki komandytowe (dalej odpowiednio: SK1 i SK2, łącznie SK). Pożyczki przysługujące Udziałowcom wobec SpZoo będą spłacane w okresie po przekształceniu SpZoo w SK1. Pożyczki takie mogą być spłacane jednorazowo w całości lub w częściach.

Wnioskodawca przewiduje również, że udziałowcy SK2 (powstałej ze Spółki Kapitałowej) w dalszej kolejności podejmą decyzję o jej zlikwidowaniu lub rozwiązaniu bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Na dzień likwidacji lub rozwiązania w SK2 będzie znajdowała się przede wszystkim wierzytelność wobec Wnioskodawcy z tytułu spłaty pożyczki. W ramach likwidacji (lub rozwiązania bez postępowania likwidacyjnego) cały majątek SK2, w tym obejmujący wskazaną wierzytelność pożyczkową wobec Wnioskodawcy, zostanie przekazana do Wnioskodawcy w proporcji i zakresie ustalonym w umowie spółki SK2, zgodnie z posiadanym udziałem w zysku SK2. Efektywnie zatem wierzytelność pożyczkowa ulegnie w tym zakresie konfuzji u Wnioskodawcy (pożyczka wygaśnie, ponieważ Wnioskodawca będący dłużnikiem pożyczkowym uzyska tę wierzytelność pożyczkową w ramach majątku likwidacyjnego SK2).

Planowane jest, że dopłaty wniesione uprzednio do SpZoo przez Wnioskodawcę będą następnie podlegały zwrotowi. Decyzja SpZoo co do zwrotu dopłat Wnioskodawcy może zostać podjęta jeszcze przed przekształceniem SpZoo, ale zwrot takich dopłat może przypadać na okres po przekształceniu SpZoo w SK1.

Niniejszy wniosek dotyczy oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych po stronie Wnioskodawcy.

Pismem z dnia 9 lutego 2016 r. Nr IPPB2/4514-595/15-2/AF oraz Nr IPPP2/4512-1270/ 15-2/MAO wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

1. Uzupełnienie przedstawionego dalszego ciągu zdarzenia przyszłego zawartego w załączniku 01/06.
   Należy wskazać, że dalszy ciąg zdarzenia przyszłego przedstawiony w załączniku 01/06 zaczyna się od niepełnego zdania: pochodzące z umorzenia udziałów SpZoo i wykorzystywane w dalszej działalności tej spółki, w ramach wypłaty majątku likwidacyjnego zostanie przekazany do Udziałowców (w tym do Wnioskodawcy) w proporcji i zakresie ustalonym w umowie spółki Sk2, zgodnie z posiadanym udziałem w zysku SK2.
2. Wskazanie, czy Wnioskodawca oczekuje wydania interpretacji indywidualnej również w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług... Jeśli tak tut. Organ podatkowy wzywa o:
   • przedstawienie przedmiotu interpretacji (pytania, pytań) w sposób niebudzący wątpliwości, które przepisy mają być przedmiotem interpretacji na gruncie obowiązującej ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.);
   • przedstawienie własnego stanowiska Wnioskodawcy adekwatnego do przedstawionego przedmiotu interpretacji.
   • W przypadku uzupełnienia wniosku o powyższe braki tut. Organ podatkowy wzywa również o uiszczenie należnej opłaty i przesłanie kserokopii dowodu wpłaty.
3. Uzupełnienie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych poprzez wskazanie:
   • miejsca zawarcia umowy pożyczki (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czy też terytorium innego państwa)...,
   • gdzie będą znajdowały się środki pieniężne w chwili zawarcia umowy pożyczki (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czy też terytorium innego państwa)...,
   • w przypadku, gdy interpretacja przepisów prawa podatkowego nie będzie dotyczyła podatku od towarów i usług należy wskazać, czy z tytułu zawarcia umowy pożyczki przez Wnioskodawcę którakolwiek ze stron czynności będzie objęta zakresem podatku od towarów i usług...

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie wskazując, że w załączniku 01/06 w części G (pole nr 8) dotyczącej przedstawienia dalszego ciągu zdarzenia przyszłego został omyłkowo umieszczony tekst niebędący elementem zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku. Całość zdarzenia przyszłego będącego elementem wniosku została zamieszczona w części G (pole nr 67) na stronie 3 wniosku ORD-IN. Dla ułatwienia Wnioskodawca przedstawił ponownie treść zdarzenia przyszłego wniosku.

Wnioskodawca wskazał, że treść złożonego wniosku o interpretację obejmuje również pytanie odnoszące się do przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (w załączeniu Wnioskodawca przesłał potwierdzenie przelewu w zakresie uzupełnionej opłaty od interpretacji). Przy tym Wnioskodawca wskazuje, że jest on uprawniony do uzyskania interpretacji indywidualnej w zakresie skutków w podatku VAT udzielenia pożyczki Wnioskodawcy przez Spółkę Kapitałową, ponieważ sposób opodatkowania tej transakcji po stronie Spółki Kapitałowej wpływa i kształtuje prawa i obowiązki Wnioskodawcy na gruncie prawa podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych (por. pytanie i stanowisko do pytania nr 1 Wniosku w zakresie PCC). W tym zakresie Wnioskodawca rozszerzył treść wniosku o następujące elementy: przepisy prawa podatkowego objęte wnioskiem o interpretacje (uzupełnienie w zakresie podatku od towarów i usług), uzupełnienie / dodanie pytania nr 5 (według kolejności pytań z wniosku) w zakresie VAT oraz stanowisko Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 5 (zgodnie z uzupełnieniem powyżej).

W ramach uzupełnienia zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych Wnioskodawca wskazał, że:

• Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• Środki pieniężne w chwili zawarcia umowy pożyczki będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• Wniosek o interpretację indywidualną dotyczy również (został rozszerzony niniejszym pismem) podatku od towarów i usług - zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy do pytania nr 5 (dodanego niniejszym pismem) Spółka Kapitałowa udzielająca Wnioskodawcy pożyczki będzie z tytułu tej umowy objęta zakresem podatku VAT (czynność zwolniona z VAT).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym udzielenie pożyczki przez Spółkę Kapitałową Wnioskodawcy będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych...
2. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym operacja potrącenia wzajemnych wierzytelności w stosunkach trójstronnych, w tym z wykorzystaniem instytucji przekazu, będzie rodziła jakiekolwiek skutki po stronie Wnioskodawcy w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT)...
3. Czy kwoty otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu zwrotu dopłat przez SK1 uprzednio wyniesionych do SpZoo (przed przekształceniem), będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu PIT...
4. Czy wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy wobec SK2 poprzez konfuzję następującą w wyniku nabycia wierzytelności pożyczkowych SK2 wobec Wnioskodawcy w związku z likwidacją SK2, spowoduje powstanie przychodu podatkowego w PIT po stronie Wnioskodawcy...
5. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym udzielenie pożyczki przez Spółkę Kapitałową Wnioskodawcy będzie podlegało podatkowi od towarów i usług (VAT)...

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 1 w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu pożyczki udzielonej mu przez Spółkę Kapitałową, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych - czynność ta nie będzie podlegać PCC.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki.

W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Ustawa o PCC co do zasady przewiduje opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) umów pożyczek (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC). Niemniej nie wszystkie umowy pożyczek podlegają opodatkowaniu PCC. Zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o PCC nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   1. umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   2. (uchylone)
   3. umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Mając na uwadze powyższe przepisy, należy stwierdzić, że dokonanie czynności cywilnoprawnej, która co do zasady podlega opodatkowaniu PCC, ale która jednocześnie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (bądź jest zwolniona z tego podatku), nie będzie podlegać opodatkowaniu PCC. Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania PCC nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT. W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że udzielenie pożyczki pieniężnej stanowi świadczenie usług w rozumieniu powołanych przepisów ustawy o VAT. Podmiot dający pożyczkę świadczy na rzecz podmiotu biorącego pożyczkę usługę, polegającą na przeniesieniu na własność biorącego określonej sumy pieniędzy, na określony czas. Usługa ta może mieć przy tym charakter zarówno odpłatny (gdy strony ustaliły wynagrodzenie w postaci odsetek), jak nieodpłatny (w przypadku braku oprocentowania pożyczki).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że Spółka Kapitałowa będzie prowadziła działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT, a udzielenie pożyczek będzie czynnością dokonaną w zakresie tej działalności.

Udzielona Wnioskodawcy pożyczka będzie oprocentowana, czyli Spółka Kapitałowa będzie uzyskiwać przychód z działalności gospodarczej w postaci odsetek. Wykorzystywanie do udzielania pożyczek środków uzyskanych w ramach prowadzonej działalności Spółki Kapitałowej oraz czerpanie zysku z tej działalności wskazuje, że jest ona prowadzona w sposób profesjonalny i stanowi działalność gospodarczą Spółki Kapitałowej. Powyższą kwalifikację potwierdza dodatkowo fakt, że udzielanie pożyczek będzie wskazane w KRS jako przedmiot działalności gospodarczej Spółki Kapitałowej (m.in. wskazanie w KRS kodów PKD 64.19.Z Pozostałe pośrednictwo pieniężne i PKD 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów). W związku z odpłatnością umów pożyczki, Spółka Kapitałowa, zgodnie z przepisami ustawy o VAT zamierza wystawiać faktury VAT obejmujące odsetki. Spółka Kapitałowa udzieli również pożyczki Drugiemu Udziałowcowi oraz planuje również zawierać takie umowy pożyczki również z innymi podmiotami. W tym zakresie należy zatem wskazać, że działalność Spółki Kapitałowej w zakresie udzielania pożyczek będzie miała charakter działalności prowadzonej w sposób zorganizowany i ciągły, stanowiącej sposób pomnażania środków uzyskiwanych z prowadzonej działalności gospodarczej. Pożyczkodawca, zdaniem Wnioskodawcy, będzie działał jako podatnik VAT w odniesieniu do czynności udzielenia pożyczek. Pożyczka udzielona Wnioskodawcy będzie zatem podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy w jego indywidualnej sytuacji należy przyjąć, że z tytułu zawarcia opisanej wyżej umowy pożyczki pożyczkodawca (Spółka Kapitałowa), od którego otrzyma on kwotę pożyczki, będzie podatnikiem VAT, świadczącym usługę objętą przedmiotowym zwolnieniem podatkowym, zgodnie z powołanym wyżej przepisem.

W przekonaniu Wnioskodawcy powyższy pogląd wynika z następujących przesłanek:

• Spółka Kapitałowa będzie zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, wykonującym działalność gospodarczą,
• środki pieniężne przeznaczone na udzielenie pożyczki będą pochodzić z działalności pożyczkodawcy,
• Spółka Kapitałowa będzie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, tak na rzecz spółek z nim powiązanych jak i innych podmiotów gospodarczych,
• środki pożyczki będą środkami wolnymi i jako takie są możliwe do zainwestowania przez pożyczkodawcę,
• pożyczka została udzielona odpłatnie, na warunkach komercyjnych a celem jej udzielenia ze strony pożyczkodawcy będzie osiągnięcie dochodu z oprocentowania, przewyższającego oprocentowanie lokat bankowych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że zawarcie umowy pożyczki przez pożyczkodawcę (Spółkę Kapitałową) nie będzie miało charakteru incydentalnego, lecz w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, z wykorzystaniem posiadanych w ramach tej działalności środków pieniężnych, czyli zapleczem dla udzielenia pożyczki będzie przedsiębiorstwo pożyczkodawcy. Pożyczkodawca w oparciu o swoje przedsiębiorstwo będzie zawierał podobne umowy pożyczki (w tym z Drugim Udziałowcem), jak również będzie miał realną możliwość, jak też i wolę, zawierania podobnych umów pożyczek w przyszłości.

Konsekwentnie, skoro pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu VAT oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, to jednocześnie powyższa czynność będzie wyłączona z opodatkowania PCC zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym na Wnioskodawcy, z tytułu otrzymanej pożyczki, nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie PCC. Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają m.in. interpretacja indywidualna Dyrektor IS w Warszawie z dnia 21 października 2014 r. IPPB2/436-443/14-4/MK1, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 9 sierpnia 2013 r. sygn. ILPB2/436-126/13-2/MK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 czerwca 2013 r. sygn. IPPB2/436-209/13-2/LS, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2013 r. sygn. IPPB2/436-57/13-2/MZ, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 5 marca 2013 r. sygn. ITPB2/436-222/12-3/DSZ, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 marca 2015 r. sygn. IPPB2/4514-43/15-3/MZ, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 marca 2015 r. sygn. IPPB2/4514-54/15-3/AF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi ocenę tylko i wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki.

W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy wskazać, że w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki zakresem podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej Nr IPPP3/4512-1270/15-4/MAO z dnia 1 marca 2016 r. dotyczącej podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów potwierdził stanowisko Wnioskodawcy, potwierdził stanowisko Wnioskodawcy, w trybie art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym (...) zawarcie umowy pożyczki przez pożyczkodawcę (Spółkę Kapitałową) nie będzie miało charakteru incydentalnego, lecz w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, z wykorzystaniem posiadanych w ramach tej działalności środków pieniężnych, czyli zapleczem dla udzielenia pożyczki będzie przedsiębiorstwo pożyczkodawcy. Pożyczkodawca w oparciu o swoje przedsiębiorstwo będzie zawierał podobne umowy pożyczki (w tym z Drugim Udziałowcem), jak również będzie miały realną możliwość, jak też i wolę, zawierania podobnych umów pożyczek w przyszłości. Konsekwentnie, pożyczka udzielana Wnioskodawcy przez Spółkę Kapitałową będzie podlegała opodatkowaniu VAT oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. (...).

Zatem, skoro umowa pożyczki będzie stanowiła czynność objętą zakresem podatku od towarów i usług, powyższa pożyczka korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na wskazanych interpretacjach indywidualnych w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie