Temat interpretacji

Umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz umowa pożyczki została zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2015 r. (data wpływu 18 września 2015 r.) oraz w piśmie z dnia 3 listopada 2015 r. (data wpływu 5 listopada 2015 r.) uzupełniającym wniosek na wezwanie z dnia 29 października 2015 r. Nr IPPB2/4514-405/15-2/PW o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania terytorium Polski. Zawarł umowę pożyczki kwoty pieniężnej na cele prywatne. Umowa ta zawarta została na terytorium Francji. W momencie zawarcia umowy pożyczki, będące jej przedmiotem środki pieniężne zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank zagraniczny. Wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki.

Pismem z dnia 29 października 2015 r. wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

• Jednoznaczne wskazanie gdzie znajdowały się środki pieniężne w chwili zawarcia umowy pożyczki (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też terytorium innego państwa)...,

• Złożenie podpisu przez osobę upoważnioną (pełnomocnika Wnioskodawcy) na stronie Nr 6 wniosku w poz. 72, z uwagi na brak podpisu w tym polu.

Pismem z dnia 3 listopada 2015 r. (data wpływu 5 listopada 2015 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie wskazując, że środki pieniężne w chwili zawarcia umowy pożyczki zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank zagraniczny. W związku z tym Wnioskodawca precyzuje, iż środki te znajdowały się w chwili zawarcia umowy pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tj. na terytorium innego państwa.

Ponadto Wnioskodawca dołączył do uzupełnienia podpisaną przez pełnomocnika wersję wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zawarta umowa pożyczki, nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w sytuacji gdy zawarcie umowy pożyczki nastąpiło we Francji, zaś w dacie jej zawarcia środki pieniężne będące jej przedmiotem zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą zagranicą a wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki...

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarta umowa pożyczki, nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż zawarcie umowy pożyczki nastąpiło we Francji, zaś w dacie jej zawarcia środki pieniężne będące jej przedmiotem zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą zagranicą. Wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy PCC, podatkowi PCC podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 1 ust. 4 ustawy PCC, umowa ta może podlegać opodatkowaniu podatkiem PCC, jeżeli jej przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli zawarcia umowy pożyczki.

Dla określenia, czy umowa pożyczki podlega opodatkowaniu PCC, konieczne jest przede wszystkim stwierdzenie, co jest przedmiotem umowy pożyczki - tj. czy są nią rzeczy/prawa majątkowe oraz jakie jest miejsce położenia rzeczy/wykonywania prawa majątkowego w momencie dokonania czynności cywilnoprawnej oraz gdzie jest dokonywana czynność cywilnoprawna.

Art. 720 Kodeksu cywilnego stanowi, iż przedmiotem umowy pożyczki mogą być pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku. Umowa pożyczki jest umową konsensualną dochodzącą do skutku poprzez zgodne oświadczenie woli stron umowy.

W doktrynie prawa cywilnego pieniądze traktowane są jako rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznającego je za prawny środek płatniczy. W związku z powyższym należy przyjąć, w ślad za poglądami doktryny, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach (rzeczy sui generis).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że przedmiot umowy pożyczki powinien być kwalifikowany dla celów PCC jako rzecz. W konsekwencji, miejsce położenia (ulokowania) pieniędzy będących przedmiotem umowy pożyczki będzie determinować zakres opodatkowania umowy pożyczki PCC.

Jak zostało to wskazane w opisie stanu faktycznego, w momencie zawierania umowy pożyczki, a więc w momencie powstania obowiązku podatkowego, pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki znajdowały się na zagranicznym rachunku bankowym pożyczkodawcy.

Naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z dnia 25 listopada 2010 r., II FSK 1301/09, orzekł że w przypadku pieniędzy znajdujących się na rachunku bankowym należy wziąć pod uwagę miejsce, w którym rachunek ten jest prowadzony, to jest siedzibę banku (oddziału) pożyczkodawcy.

Biorąc pod uwagę, iż przedmiotem umowy pożyczki, w chwili jej zawarcia były rzeczy znajdujące się za granicą należy ocenić, czy zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC zostały spełnione pozostałe przesłanki, od których uzależnione jest opodatkowanie podatkiem PCC tej umowy tj. czy nabywca ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Użycie koniunkcji pomiędzy warunkami powyższego przepisu ustawy o PCC skutkuje tym, iż przesłanki te powinny być spełnione łącznie.

Jako że umowa pożyczki jest czynnością konsensualną, dochodzącą do skutku przez złożenie przez strony zgodnych oświadczeń woli, za miejsce zawarcia umowy pożyczki należy uznać w przedmiotowej sprawie miejsce złożenia przez strony oświadczeń woli. Miejsce to znajdowało się poza granicami Polski. Umowa pożyczki zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a pożyczkodawcą nie podlegała tym samym opodatkowaniu podatkiem PCC, w związku z tym, że pieniądze, które były przedmiotem pożyczki, w chwili zawierania umowy znajdowały się za granicą oraz umowa pożyczki zawarta została poza terytorium Polski.

Reasumując, zawarta umowa pożyczki, nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż zawarcie umowy pożyczki nastąpiło we Francji, zaś w dacie jej zawarcia środki pieniężne będące jej przedmiotem zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą zagranicą a wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki. W konsekwencji, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu udzielenia pożyczki.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje odzwierciedlenie w aktualnej praktyce organów podatkowych, w szczególności:

1. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 sierpnia 2013 r. nr IPPB2/436-362/13-2/LS, w której organ uznał, że: umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia będą znajdowały się poza terytorium Polski oraz umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Polski;
2. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 17 lipca 2013 r. nr ITPB2/436-72/13/DSZ, w której wskazano, że: Z przedstawionego w powyższym wniosku stanu faktycznego wynika, że mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Wnioskodawca w dniu 21 marca 2013 r. oraz w dniu 25 marca 2013 r. zawarł na terytorium Szwecji umowy pożyczki. W chwili zawarcia ww. umów pieniądze stanowiące ich przedmiot znajdowały się na rachunku bankowym, również na terytorium Szwecji - przelano je na rachunek bankowy Wnioskodawcy w dniach podpisania ww. umów. Skoro zatem w analizowanej sprawie nie zostały spełnione kumulatywnie warunki wynikające z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to opisana we wniosku umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (podkreślenie Wnioskodawcy):
3. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 maja 2013 r. nr ITPB2/436-53/13/DSZ, w której organ uznał, że: Z przedstawionego w powyższym wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, będący obywatelem Holandii, zawarł z inną osobą fizyczną (dalej: pożyczkodawca) umowę pożyczki kwoty pieniężnej. Zawarcie ww. umowy pożyczki nastąpiło na terytorium Holandii, zaś w dacie jej zawarcia środki pieniężne będące jej przedmiotem zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą w Chinach. Wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki. Skoro zatem w analizowanej sprawie nie zostały spełnione kumulatywnie warunki wynikające z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to opisana we wniosku umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.";
4. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 lutego 2012 r. nr ILPB2/436-228/11-5/MK, w której organ uznał prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy, zgodnie z którym: w przypadku gdy zawarcie umowy pożyczki z brytyjskim pożyczkodawcą następuje za granicą i umowa ma za przedmiot pieniądze znajdujące się w chwili zawarcia umowy poza granicami Polski, w ocenie Spółki, umowa taka nie podlega PCC na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o PCC i odstąpił od uzasadnienia;
5. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 maja 2011 r. nr ILPB2/436-32/11-3/MK, w której organ uznał, że: skoro umowa pożyczki została zawarta poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Wielka Brytania) i środki pieniężne będące jej przedmiotem w chwili jej zawarcia również znajdowały się poza granicami kraju, to pożyczka ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy).
   Analogiczne stanowisko zostało wyrażone również w wielu innych interpretacjach organów podatkowych, m.in.:
6. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 18 października 2012 r. nr IPPB2/436-354/12-4/MZ;
7. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 11 października 2012 r. nr IBPBII/1/436-246/12/MZ;
8. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 6 marca 2012 r. nr ITPB2/436-202a/11/MK;
9. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 lutego 2011 r. nr ILPB2/436-244/10-5/MK.

Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 626) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania terytorium Polski. Zawarł umowę pożyczki kwoty pieniężnej na cele prywatne. Umowa ta zawarta została na terytorium Francji. W momencie zawarcia umowy pożyczki, będące jej przedmiotem środki pieniężne zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank zagraniczny. Wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że środki pieniężne w chwili zawarcia umowy pożyczki zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank zagraniczny. W związku z tym Wnioskodawca precyzuje, iż środki te znajdowały się w chwili zawarcia umowy pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tj. na terytorium innego państwa.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz umowa pożyczki została zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 435 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie