Zakres skutków podatkowych zniesienia współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości bez spłat lub dopłat - Interpretacja - IPPB2/436-429/12-2/AF

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 29.10.2012, sygn. IPPB2/436-429/12-2/AF, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Zakres skutków podatkowych zniesienia współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości bez spłat lub dopłat

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 28.08.2012 r. (data wpływu 31.08.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości bez spłat lub dopłat - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31.08.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości bez spłat lub dopłat.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest użytkownikiem wieczystym zabudowanego gruntu położonego w W. przy ul. P.(dalej: Nieruchomość).Na terenie wskazanej Nieruchomości położony jest kompleks biurowy, w skład którego wchodzą m.in. budynek administracyjno - biurowy (dalej: budynek B) oraz budynek techniczny (dalej: budynek C).

Spółka nabyła Nieruchomość w 2007 r. Spółka wskazuje, iż na podstawie aktów notarialnych z dnia 30 czerwca 2007 r., 4 lipca 2007 r. oraz 5 listopada 2007 r., wydzielona została część majątku R. obejmująca m.in. własność budynku B i budynku C. Wydzielona część majątku R. została wniesiona aportem w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (wyodrębnionej jako samobilansujący się oddział) na pokrycie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki. W konsekwencji, Nieruchomość wraz budynkiem B i budynkiem C stała się w drodze wniesienia aportu własnością R..

W chwili obecnej R. rozważa sprzedaż budynku B wraz z odpowiadającą mu częścią gruntu, przy jednoczesnym zachowaniu własności budynku C oraz odpowiadającej mu części gruntu.

Planowana sprzedaż miałaby zostać przeprowadzona w dwóch etapach polegających na:

  1. sprzedaży na rzecz kontrahenta (podmiotu niezależnego) udziału w przedmiotowej Nieruchomości,
  2. zniesieniu współwłasności nieruchomości bez dokonywania wzajemnych spłat lub dopłat.

Po przeprowadzeniu pierwszego etapu (tj. sprzedaży udziału w nieruchomości) R. zachowa udział we współwłasności Nieruchomości. Udział ten pierwotnie wynosić będzie 2478/7325 (pozostała część udziałów wynosząca 4847/7325 przypadnie kontrahentowi Spółki). W ramach umowy zawartej w pierwszym etapie, strony umowy ustalą jednak, iż wskazany podział udziałów będzie miał charakter tymczasowy, mający zapewnić w trakcie trwania stosunku współwłasności właściwe użytkowanie techniczne zarówno budynku B przez kontrahenta Spółki, jak i budynku C przez Spółkę, natomiast docelowo Spółka będzie posiadała 2067/7325 Nieruchomości a kontrahent Spółki 5258/7325.

Na skutek realizacji drugiego etapu transakcji, tj. zniesienia współwłasności Nieruchomości, po stronie R. pozostanie własność budynku C oraz odpowiadającej mu powierzchni gruntu. Z uwagi na fakt, iż po zniesieniu współwłasności przedmiotowej Nieruchomości funkcjonalne korzystanie z budynku technicznego C nie będzie wymagało posiadania przez Spółkę udziału w Nieruchomości odpowiadającego udziałowi ustalonemu w trakcie pierwszego etapu transakcji, to po zniesieniu współwłasności, ostateczny udział Spółki w Nieruchomości wyniesie 2067/7325.

Dokonane w ten sposób zniesienie współwłasności odpowiadać będzie ustaleniom wynikającym z umowy sprzedaży udziałów przeprowadzonej w trakcie pierwszego etapu transakcji. W konsekwencji zniesienie współwłasności doprowadzi do uzyskania przez strony transakcji wyłączonej własności Nieruchomości odpowiadającej odpowiednio udziałowi w wysokości 5258/7325 oraz 2067/7325. Spółka przewiduje, iż jej kontrahent w momencie sprzedaży udziałów zapłaci cenę odpowiadającą udziałowi uzyskanemu w wyniku podziału, a więc w wysokości 5258/7325.

Spółka wskazuje jednak, iż może zdarzyć się sytuacja, w której kontrahent zapłaci jedynie za wartość udziałów obejmowanych w ramach współwłasności. W takim przypadku Spółka nie otrzyma wynagrodzenia za udział wynoszący 411/7325, w związku z czym kontrahent otrzyma w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomość odpowiadającą temu udziałowi nieodpłatnie.

W każdym z analizowanych przypadków, kontrahent zapłaci Spółce wyłącznie na etapie sprzedaży udziałów w Nieruchomości. W obu rozważanych sytuacjach zniesienie współwłasności nie spowoduje dodatkowych dopłat lub spłat po którejkolwiek ze stron.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy sprzedaż udziałów w prawie użytkowania wieczystego gruntu wraz z udziałem w prawie własności budynku położonego na tym gruncie stanowi dostawę towarów w rozumieniu ustawy o VAT i czy może do niej mieć zastosowanie zwolnienie z VAT określone na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT, po spełnieniu określonych w tych przepisach przesłanek...

  • Czy zniesienie współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości w przedstawionym stanie faktycznym stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: podatek VAT), w przypadku gdy kontrahent uiści Spółce w trakcie sprzedaży udziałów w Nieruchomości kwotę odpowiadającą wartości 5258/7325 Nieruchomości...
  • Czy jeśli Spółka z tytułu sprzedaży udziałów uzyska od kontrahenta zapłatę odpowiadającą jedynie 4847/7325 Nieruchomości, to czy w trakcie zniesienia współwłasności, w wyniku którego kontrahent Spółki otrzyma nieruchomości odpowiadające udziałowi wynoszącemu 5258/7325, Spółka dokona nieodpłatnej dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT podlegającej opodatkowaniu VAT w części za którą nie uzyskała zapłaty...
  • Czy zniesienie współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości bez dopłat stanowi dla Spółki czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...
  • Czy zniesienie współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości bez spłat lub dopłat stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej PCC)...

    Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 5 w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

    Zdaniem Wnioskodawcy, zniesienie współużytkowania wieczystego oraz współwłasności Nieruchomości bez obowiązku uiszczenia dopłat nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC. W konsekwencji czynność ta nie podlega opodatkowaniu PCC.

    Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy o PCC podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat.

    W związku z literalną wykładnią cytowanego przepisu, zdaniem Spółki umowy zniesienia współwłasności, które nie przewidują spłat lub dopłat po stronie współwłaścicieli, nie są przedmiotem opodatkowania PCC.

    Stanowisko takie znajduje odzwierciedlenie w interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji indywidualnej z dnia 10 listopada 2011 r., znak IPPB2/436-257/11-6/AF, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, iż () zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

    W konsekwencji, skoro zniesienie współwłasności Nieruchomości bez spłat lub dopłat, planowane w ramach drugiego etapu transakcji przedstawionej w opisie stanu faktycznego nie zostało wymienione w katalogu czynności podlegających PCC to nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

    W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

    Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

    1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
    2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
    3. (uchylona),
    4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
    5. umowy dożywocia,
    6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
    7. (uchylona),
    8. ustanowienie hipoteki,
    9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
    10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    11. umowy spółki.

    Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

    Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

    Z treści art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika zatem zasada, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne tam wymienione. Czynności te stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obejmują również zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat.

    Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w Dziale IV Księgi Drugiej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo własnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi Drugiej Kodeksu cywilnego art. 196 § 2 tej ustawy. Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Natomiast stosownie do art. 212 § 1 Kodeksu jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Stosownie do art. 212 § 3 Kodeksu, jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia.

    Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka jest użytkownikiem wieczystym zabudowanego gruntu (dalej: Nieruchomość). Na terenie wskazanej Nieruchomości położony jest kompleks biurowy, w skład którego wchodzą m.in. budynek administracyjno - biurowy (dalej: budynek B) oraz budynek techniczny (dalej: budynek C). Spółka nabyła Nieruchomość w 2007 r. Spółka wskazuje, iż na podstawie aktów notarialnych z dnia 30 czerwca 2007 r., 4 lipca 2007 r. oraz 5 listopada 2007 r., wydzielona została część majątku R. obejmująca m.in. własność budynku B i budynku C. Wydzielona część majątku R. została wniesiona aportem w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (wyodrębnionej jako samobilansujący się oddział) na pokrycie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki. W konsekwencji, Nieruchomość wraz z budynkiem B i budynkiem C stała się w drodze wniesienia aportu własnością R.. W chwili obecnej R. rozważa sprzedaż budynku B wraz z odpowiadającą mu częścią gruntu, przy jednoczesnym zachowaniu własności budynku C oraz odpowiadającej mu części gruntu. Planowana sprzedaż miałaby zostać przeprowadzona w dwóch etapach polegających na sprzedaży na rzecz kontrahenta (podmiotu niezależnego) udziału w przedmiotowej Nieruchomości i zniesieniu współwłasności nieruchomości bez dokonywania wzajemnych spłat lub dopłat. Po przeprowadzeniu pierwszego etapu (tj. sprzedaży udziału w nieruchomości) R. zachowa udział we współwłasności Nieruchomości. Udział ten pierwotnie wynosić będzie 2478/7325 (pozostała część udziałów wynosząca 4847/7325 przypadnie kontrahentowi Spółki). W ramach umowy zawartej w pierwszym etapie, strony umowy ustalą jednak, iż wskazany podział udziałów będzie miał charakter tymczasowy, mający zapewnić w trakcie trwania stosunku współwłasności właściwe użytkowanie techniczne zarówno budynku B przez kontrahenta Spółki, jak i budynku C przez Spółkę, natomiast docelowo Spółka będzie posiadała 2067/7325 Nieruchomości a kontrahent Spółki 5258/7325. Na skutek realizacji drugiego etapu transakcji, tj. zniesienia współwłasności Nieruchomości, po stronie R. pozostanie własność budynku C oraz odpowiadającej mu powierzchni gruntu. Z uwagi na fakt, iż po zniesieniu współwłasności przedmiotowej Nieruchomości funkcjonalne korzystanie z budynku technicznego C nie będzie wymagało posiadania przez Spółkę udziału w Nieruchomości odpowiadającego udziałowi ustalonemu w trakcie pierwszego etapu transakcji, to po zniesieniu współwłasności, ostateczny udział Spółki w Nieruchomości wyniesie 2067/7325. Dokonane w ten sposób zniesienie współwłasności odpowiadać będzie ustaleniom wynikającym z umowy sprzedaży udziałów przeprowadzonej w trakcie pierwszego etapu transakcji. W konsekwencji zniesienie współwłasności doprowadzi do uzyskania przez strony transakcji wyłączonej własności Nieruchomości odpowiadającej odpowiednio udziałowi w wysokości 5258/7325 oraz 2067/7325. Spółka przewiduje, iż jej kontrahent w momencie sprzedaży udziałów zapłaci cenę odpowiadającą udziałowi uzyskanemu w wyniku podziału, a więc w wysokości 5258/7325. Spółka wskazuje jednak, iż może zdarzyć się sytuacja, w której kontrahent zapłaci jedynie za wartość udziałów obejmowanych w ramach współwłasności. W takim przypadku Spółka nie otrzyma wynagrodzenia za udział wynoszący 411/7325, w związku z czym kontrahent otrzyma w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomość odpowiadającą temu udziałowi nieodpłatnie. W każdym z analizowanych przypadków, kontrahent zapłaci Spółce wyłącznie na etapie sprzedaży udziałów w Nieruchomości. W obu rozważanych sytuacjach zniesienie współwłasności nie spowoduje dodatkowych dopłat lub spłat po którejkolwiek ze stron.

    Reasumując należy stwierdzić, iż zniesienie współużytkowania wieczystego oraz zniesienie współwłasności Nieruchomości bez spłat i dopłat nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym zniesienie współużytkowania wieczystego oraz zniesienie współwłasności Nieruchomości bez spłat i dopłat nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

    Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanej interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż co do zasady wiąże ona w sprawie, w której została wydana i nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowi podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

    Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

    Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

    Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

    Wniosek ORD-IN

    Treść w pliku PDF 612 kB

    Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie