Temat interpretacji

Czy przeniesienie własności nieruchomości w trybie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2011r. (data wpływu do tut. Biura 20 lipca 2011r.), uzupełnionym w dniach 22 i 28 września 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 19 września 2011r. Znak: IBPB II/2/415-842/11/MMa, IBPB II/1/436-340/11/MZ, IBPP3/443-824/11/PH wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 22 września 2011r. (wpływ dodatkowej opłaty) oraz w dniu 28 września 2011r. (wpływ pisma w sprawie opłaty).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 25 stycznia 1996r. na podstawie aktu notarialnego Pan X i Pan Y jako osoby fizyczne pozostające w swoich związkach małżeńskich zakupili grunt w równych częściach, tj. po 50%. Grunt ten wydzierżawili na podstawie umowy dzierżawy z dnia 01 stycznia 2000r. Spółce X, w której byli wspólnikami (każdy z nich posiadał udziały w wysokości 50%). W 2001r. Spółka X wybudowała w ramach prowadzonej działalności na dzierżawionym gruncie budynek handlowo-usługowy. Pierwszą umowę wynajmu lokalu handlowego podpisano w dniu 28 maja 2002r. W trakcie budowy Spółka X odliczała podatek od towarów i usług od zakupów związanych z tą budową.

Pan X i Pan Y dokonali jako osoby fizyczne sprzedaży kilku działek i w związku z tym zarejestrowali się jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. W związku z tym wystawiali za dzierżawę ww. gruntu faktury VAT.

W dniu 29 grudnia 2010r. zmarł wspólnik Spółki X Pan X. Na podstawie umowy spółki i prawa spadkowego w jego miejsce wstąpili spadkobiercy: Wnioskodawczyni - żona (nieprowadząca działalności jako osoba fizyczna), pełnoletnia córka Pani X (prowadząca działalność jako osoba fizyczna i będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług) i pełnoletni syn Pan Z (nieprowadzący działalności jako osoba fizyczna). Zgodnie z postanowieniem sądu z dnia 12 stycznia 2011r. spadek nabyto w równych częściach, tj. po 1/3. Po śmierci Pana X sporządzono aneks do umowy dzierżawy ww. gruntu, w której spadkobiercy potwierdzili jej kontynuację. W dniu 16 marca 2011r. sporządzono akt notarialny, w którym dokonano przeniesienia prawa własności gruntu na podstawie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego przez Pana Y, wnioskodawczynię, Panią X i Pana Z na rzecz Spółki X za wynagrodzenie, które zostanie zapłacone do dnia 31 grudnia 2011r.

Za okres od 01 stycznia 2011r. do 15 marca 2011r.:

1. Pan Y wystawił fakturę VAT za dzierżawę ww. gruntu z podatkiem od towarów i usług 23%,
2. Pani X wystawiła fakturę VAT za dzierżawę ww. gruntu z podatkiem od towarów i usług 23%,
3. Pan Z wystawił fakturę VAT za dzierżawę ww. gruntu bez podatku od towarów i usług,
4. Wnioskodawczyni wystawiła rachunek za dzierżawę ww. gruntu bez podatku od towarów i usług.

Pan Y, Pani X, Pan Z i Wnioskodawczyni jako osoby fizyczne przy budowie budynku handlowo-usługowego nie odliczali podatku od towarów i usług; zatem zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług oraz zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 10 tej ustawy, jako, że minęło 2 lata od pierwszego zasiedlenia lokalu handlowego to jest to dostawa zwolniona z podatku od towarów i usług.

W dniu 04 kwietnia 2011r.:

1. Pan Y wystawił fakturę VAT za dostawę ze stawką ZW,
2. Pani X wystawiła fakturę VAT za dostawę ze stawką ZW,
3. Pan Z wystawił fakturę VAT za dostawę bez podatku od towarów i usług,
4. Wnioskodawczyni wystawiła rachunek za dostawę bez podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy przeniesienie praw własności gruntu na podstawie art. 231 Kodeksu cywilnego nie podlega opodatkowaniu i zgłoszeniu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, od umowy przeniesienia własności Wnioskodawczyni nie składa deklaracji PCC i nie uiszcza podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Stosownie do art. 231 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Z kolei na podstawie art. 231 § 2 ww. ustawy właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 16 marca 2011r. wspólnik Spółki X oraz troje spadkobierców drugiego wspólnika tej Spółki, w tym Wnioskodawczyni, dokonali, w trybie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego, przeniesienia na rzecz Spółki X własności gruntu dzierżawionego wcześniej przez tę Spółkę, na którym Spółka w ramach prowadzonej działalności wybudowała budynek handlowo-usługowy.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz obowiązujący stan prawny, należy stwierdzić, że ze względu na zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zawarty w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przeniesienie własności nieruchomości w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem z tytułu ww. czynności na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym obowiązek złożenia deklaracji PCC-3.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach