Temat interpretacji

Sprzedaż wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 23.05.2011 r. (data wpływu 26.05.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26.05.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca J. jest irlandzką spółką kapitałową (dalej Nabywca lub F.) będąca członkiem C., międzynarodowej grupy spółek (dalej Grupa). Głównym przedmiotem działalności grupy są usługi polegające na produkcji sprzętu elektronicznego.

Niektóre spółki z Grupy są stronami porozumienia sekurytyzacyjnego, które obejmuje system zarządzania wierzytelnościami i płynnością. W ramach tego porozumienia, niektóre spółki z grupy zawierają umowy ramowe o sprzedaży swoich wierzytelności. Nabycie tych wierzytelności przez spółkę celową jest finansowane przy pomocy umowy o przeniesienie wierzytelności zawartej z bankową instytucją finansową.

Dzięki tej umowie, odpowiednie spółki z Grupy mają możliwość zapewnienia sobie płynności finansowej i mogą przenosić na spółki celowe ryzyko upadłości swoich partnerów.

Przez takie oddzielenie wierzytelności sprzedawców (w tym Spółki) od ich dłużników, wiarygodność kredytowa wierzytelności może być wyższa niż wiarygodność kredytowa samego sprzedawcy, co skutkować będzie lepszą pozycją ekonomiczną sprzedawcy. Celem takiego przeniesienia (zbycia) wierzytelności jest także pozbawienie wierzycieli (w tym syndyka) możliwości przejęcia kontroli nad wierzytelnościami w przypadku upadłości sprzedawcy.

Aktualnie, F. jako jedna ze wspomnianych spółek celowych) planuje przystąpić do umowy ramowej (dalej Umowa) z dwiema polskimi spółkami z grupy, tj. C. sp. z o.o. (dalej Spółki), w sprawie sprzedaży ich wierzytelności handlowych (dalej Wierzytelności). Spółki zajmują się dostarczaniem rozwiązań elektronicznych, projektów urządzeń elektronicznych oraz usług związanych z produkcją i zarządzaniem produktami dla globalnych spółek elektronicznych i technologicznych. Działalność spółek nie obejmuje handlu wierzytelnościami i co do zasady nie angażują się one w tego typu transakcje. Spółki są czynnymi podatnikami VAT zarejestrowanymi w Polsce.

Zgodnie z Umową, wszystkie Wierzytelności Spółek (a także wszystkie związane z nimi prawa i zabezpieczenia) zostaną automatycznie przeniesione na Nabywcę. Przeniesienie Wierzytelności na Nabywcę będzie ostateczne i nieodwołalne, bez względu na to, czy wierzytelność będzie możliwa do wyegzekwowania.

Każda nowopowstała Wierzytelność będzie automatycznie i natychmiastowo sprzedana nabywcy bez podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności przez Spółki, Nabywcę lub jakąkolwiek inną osobę czy podmiot. W związku z zawarciem Umowy, wszystkie faktury wysyłane klientom Spółki będą zawierały informację dotyczącą przeniesienia Wierzytelności na Nabywcę.

Wierzytelności podlegają prawu Stanów Zjednoczonych, Hongkongu, Niemiec, Anglii/Walii i Japonii.

Wierzytelności będą sprzedane Nabywcy za cenę równą wartości nominalnej brutto niezapłaconych należności z każdej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto. Nabywca zapłaci Spółce za sprzedane Wierzytelności bez względu na to czy klient zobowiązany z tytułu Wierzytelności zapłaci następnie wynikającą z niej należność.

Jak wspomniano powyżej, Nabywca zamierza przenieść własność Wierzytelności (łącznie z przeniesieniem wszelkich zysków z płatności z tytułu tych Wierzytelności) na bankową instytucję finansową, która uczestniczy w finansowaniu ich nabycia.

Obsługa, administrowanie i ściąganie Wierzytelności będą prowadzone przez C. Inc. (usługodawca) i Spółki (pod usługodawcy C. Inc.). Usługi te będą obejmowały odbieranie płatności od klientów oraz podejmowanie wszelkich kroków prawnych (i dalsze ich prowadzenie) umożliwiających odebranie wierzytelności. Wynagrodzenie należne Spółce za pełnienie funkcji pod-usługodawcy będzie za każdym razem ustalane osobno z C. Inc.

Spółki wystąpiły o indywidualne interpretacje prawa podatkowego w odniesieniu do podatku od towarów i usług. Spółki są zdania, czemu dały wyraz we wnioskach o interpretacje, że czynności, których głównym elementem jest sprzedaż Wierzytelności na podstawie Umowy, powinny być traktowane jako dostawa usług podlegająca opodatkowaniu VAT w Polsce (import usług ściągania długów). Postępowanie w sprawie wydania indywidualnej interpretacji jest w toku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż Wierzytelności na podstawie Umowy, która jest głównym elementem usług świadczonych przez Nabywcę i Spółki, znajduje się poza zakresem stosowania ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej ustawa o PCC)...

Zdaniem Wnioskodawcy

Jedną z kategorii czynności podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych są, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1a ustawy o PCC, umowy sprzedaży praw majątkowych wykonywanych na terytorium Polski. Nie ma wątpliwości, co do tego, że Wierzytelności przeniesione na podstawie Umowy są prawami majątkowymi wykonywanymi na terytorium Polski w rozumieniu ustawy o PCC. Zasadą jest, że sprzedaż wierzytelności wykonywanych w Polsce podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, który powinien być zapłacony przez nabywcę wierzytelności. Niemniej jednak, zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o PCC, czynności w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tych czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Nabywcy, przystąpienie do Umowy jest istotnym, kluczowym elementem usług, które mają być świadczone przez Nabywcę na rzecz Spółek.

Na skutek przystąpienia do Umowy, Spółka uzyskuje większy stopień pewności otrzymania środków finansowych niż w przypadku, gdyby miała ściągnąć dług samodzielnie. Na skutek porozumienia z Nabywcą, Spółki zapewniają też sobie płynność finansową. Głównym celem usług świadczonych przez Nabywcę, jest zatem uwolnienie Spółek przez ich przystąpienie do Umowy od ciężarów (kosztów) i ryzyka związanego ze ściąganiem długów, a także zapobieganie przejmowaniu kontroli nad Wierzytelnościami przez wierzycieli Spółek, w przypadku ich upadłości.

Warunki Umowy przewidują dla Spółek istotne korzyści, w związku z czym są one gotowe zapłacić Nabywcy wynagrodzenie w formie dyskonta wartości Wierzytelności. Skutkiem tego, Spółki i Nabywcy są zdania, że Nabywca będzie świadczył usługi, które powinny być traktowane jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Jak stwierdził Naczelny Sad Administracyjny, w orzeczeniu z 16 lutego 2010 r., fakt że sprzedaż własnych wierzytelności nie stanowi usługi, nie oznacza, że sprzedaż taka nie może stanowić elementu usługi świadczonej przez inny podmiot. Co więcej, sąd podkreślił, że w przypadku transakcji na wierzytelnościach, należy zawsze koncentrować się na nabywającej stronie transakcji, a nie na stronie kupującej, ponieważ to nabywca wierzytelności świadczy usługę na rzecz sprzedawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest, zgodnie ze złożonym wnioskiem, ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki;

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że podlega ona na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • (uchylone),
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Natomiast w myśl art. 1a pkt 5 ustawy użyte w ustawie określenie państwo członkowskie oznacza państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania powyższej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy czynność ta będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

A zatem, przyjmując za Wnioskodawcą, iż sprzedaż wierzytelności zostanie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Końcowo należy wskazać, iż art. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera w swej treści ust. 4, lecz pkt 4.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie