Temat interpretacji

opodatkowanie umowy cash poolingu

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 lutego 2018 r. (data wpływu 20 lutego 2018 r.), uzupełnionym 12 i 18 kwietnia 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2018 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

Wniosek uzupełniono 12 i 18 kwietnia 2018 r.

We wniosku, po jego uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą w Polsce. Spółka jest rezydentem podatkowym Polski, tj. podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w Polsce. Wnioskodawca jest także zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej: Grupa). Wnioskodawca jest jednostką zależną L. H. AG z siedzibą w Szwajcarii, który posiada 100% udziałów Wnioskodawcy. L. H. AG jest szwajcarskim rezydentem podatkowym.

Wnioskodawca jest jednym z największych i najbardziej dynamicznie rozwijających się producentów drzwi wewnętrznych z ugruntowaną od lat pozycją na rynku. W ramach swojej działalności Wnioskodawca nie świadczy jakichkolwiek usług finansowych.

Wnioskodawca nie jest również podmiotem, który w ramach Grupy pełni funkcję podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie środkami finansowymi Grupy.

Wnioskodawca przystąpił do w pełni zautomatyzowanego systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, oferowanego w ramach Grupy. Przystąpienie do wspomnianego systemu zarządzania płynnością nastąpiło na skutek zawarcia umowy typu cash pooling Cash Pooling Agreement (dalej: Umowa Cash Poolingu, Umowa). Na podstawie Umowy podmiot zwany Dostawcą (dalej: Dostawca, którym jest L. H. AG) będzie świadczył usługi zarządzania systemem cash poolingu. Dostawca nie posiada ani siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Celem systemu cash pooling jest zminimalizowanie kosztów zarządzania środkami pieniężnymi, optymalizacja przepływów pieniężnych i finansowanie uczestniczących w systemie spółek Grupy, a także zmaksymalizowanie przychodów z inwestycji pieniężnych poprzez wspólne zarządzanie płynnością. Jednocześnie spółkom uczestniczącym w systemie zapewnia się lepsze warunki i korzyści dzięki optymalnemu przydziałowi kapitału.

Zasadniczym elementem przedmiotowej Umowy, której stroną jest Wnioskodawca, jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem uczestników biorących udział w procesie, w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez uczestników z posiadanych przez nich nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów.

W celu obsługi i zarządzania sprawami związanymi z uczestnictwem w systemie cash poolingu, Wnioskodawca zawarł z bankami umowę zwaną Agreement on Zero Balancing (dalej: Umowa Zero Balancing). Stronami Umowy Zero Balancing są: Wnioskodawca, bank z siedzibą w Niemczech (dalej: Bank w Niemczech) oraz bank z siedzibą w Polsce (dalej: Bank w Polsce). Wnioskodawca otworzył w Banku w Polsce rachunek bankowy a także rachunek bankowy w Banku w Niemczech. Dodatkowo w Banku w Niemczech prowadzony jest rachunek konsolidacyjny zwany Master Account, na którym ewidencjonowane są wpływy i wypływy środków pieniężnych od/dla uczestników. Podmiotem odpowiedzialnym za zarządzanie rachunkiem Master Account jest Pool Leader. Funkcję Pool Leadera w całym systemie cash poolingu pełni jednostka dominująca z siedzibą w Szwajcarii A. AG. Pool Leader jest powiązany pośrednio z Wnioskodawcą.

System cash pooling, do którego przystąpił Wnioskodawca bazuje na strukturze cash poolingu rozliczanego w PLN oraz na systemie cash poolingu rozliczanym w walucie obcej, tj. w EURO.

Z powyższego systemu zarządzania płynnością finansową korzystają inne spółki z Grupy (dalej: Uczestnicy). Uczestnikami są wyłącznie spółki kapitałowe z siedzibą w Polsce będące polskimi rezydentami podatkowymi. Każdy z Uczestników zawarł odrębną Umowę Cash Poolingu oraz odrębne umowy z bankami, tzw. Zero Balancing Agreement.

Dodatkowo, w celu finansowania bieżącej działalności Wnioskodawcy w związku z usługą transgranicznego cash poolingu Bank w Polsce udostępnił Wnioskodawcy linię kredytową dla polskich złotych oraz waluty euro w rachunku bieżącym.

Cash pooling przyjmuje formę koncentracji środków na rachunku, z ang. zero balancing cash pooling, czyli rzeczywistego przesyłania pieniędzy między rachunkami uczestniczących podmiotów z Grupy (nadwyżki z kont poszczególnych Uczestników przesyłane są na wspólne konto, a następnie rozdziela się je na konta, na których występuje niedobór).

Dostawca jest zobowiązany do bilansowania, w imieniu Wnioskodawcy, poszczególnych transakcji debetowych i kredytowych na rachunku źródłowym Wnioskodawcy otworzonym w Banku w Niemczech (z ang. Source account, dalej: rachunek źródłowy) bezpośrednio przed zamknięciem każdego bankowego dnia roboczego, zgodnie z następującymi postanowieniami:

1. jeśli wynikiem bilansowania będzie saldo dodatnie na rachunku źródłowym Wnioskodawcy, Dostawca musi dokonać transferu tego dodatniego salda na rachunek docelowy Dostawcy prowadzony w Banku w Niemczech (dalej: Target account, rachunek docelowy), natychmiast po ustaleniu salda (dalej: transakcja kredytowa);
2. jeśli wynikiem bilansowania będzie saldo ujemne na rachunku źródłowym Wnioskodawcy, Dostawca musi dokonać transferu kwoty odpowiadającej ujemnemu saldu z rachunku Target account na rachunek źródłowy Wnioskodawcy (dalej transakcja debetowa).

Na rachunku Target account gromadzone są środki Wnioskodawcy, które następnie są konsolidowane w ramach rachunku Master Account Pool Leadera.

Rachunek źródłowy powinien być bilansowany na koniec każdego bankowego dnia roboczego. Ponadto Bank w Niemczech codziennie dokonuje transakcji kredytowych lub debetowych w imieniu Dostawcy. Przy ustalaniu dodatniego lub ujemnego salda, bierze się pod uwagę wyłącznie te transakcje, w których data waluty jest tożsama z datą transakcji.

Zgodnie z Umową Cash Poolingu:

• jeśli saldo, jakie ma być przekazane z rachunku źródłowego na rachunek docelowy, jest dodatnie, transfer spowoduje udzielenie Dostawcy pożyczki przez Wnioskodawcę lub redukcję pożyczki zaciągniętej przez Wnioskodawcę u Dostawcy;
• jeśli saldo, jakie ma być przekazane z rachunku źródłowego na rachunek docelowy, jest ujemne, transfer spowoduje zaciągnięcie przez Wnioskodawcę pożyczki u Dostawcy lub redukcję pożyczki udzielonej Dostawcy przez Wnioskodawcę.

Dostawca oblicza saldo wewnętrzne na każdy dzień księgowania. Saldo wewnętrzne jest to suma wszystkich transakcji kredytowych pomniejszona o transakcje debetowe, tj. kwota, która byłaby wykazana na odnośnym rachunku źródłowym jako saldo, gdyby nie dokonano transakcji kredytowych lub debetowych.

W związku z udziałem w transakcji cash poolingu Wnioskodawcy mogą przysługiwać odsetki od Dostawcy (jeżeli saldo wewnętrzne jest dodatnie), bądź też Spółka może być zobowiązana do zapłaty odsetek od środków pozyskanych od Dostawcy w ramach systemu cash poolingu (saldo ujemne).

Rolą Banków jest obsługa techniczna systemu cash poolingu, zapewnienie infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywanie transferów pomiędzy Uczestnikami cash poolingu (w zautomatyzowany sposób, tj. za pomocą programów informatycznych).

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Umowa cash poolingu oraz dokonywane na jej podstawie rozliczenia powodują obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, Umowa cash poolingu oraz dokonywane na jej podstawie rozliczenia nie powodują obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia,
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6. ustanowienie hipoteki,
7. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
8. umowy depozytu nieprawidłowego,
9. umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 459 ze zm.) nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest de facto taką umową w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja Umowy Cash Poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki (a nawet posługiwania się wprost zwrotem pożyczka dla transferów sald pomiędzy rachunkami) nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu stosowania lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającymi niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego Uczestnika. Tak samo Uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest co do zasady Master Account, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je Uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z Uczestników, który posiada saldo dodatnie. W przedstawionymi stanie faktycznym na Master Account gromadzone są nie tylko środki Wnioskodawcy ale również innych Uczestników cash poolingu.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi Uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w następujących przykładowych interpretacjach indywidualnych:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 stycznia 2018 r., Znak: 0111-KDIB4.4014.449.2017.1.MPU,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 stycznia 2018 r., Znak: 0111-KDIB4.4014.389.2017.1.BD,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 października 2017 r., Znak: 0114-KDIP3-2.4014.120.2017.1.LS,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 stycznia 2018 r., Znak: 0111-KDIB4.4014.386.2017.1.MPU,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 kwietnia 2017 r., Znak: 2461-IBPB-2-1.4514.35.2017.1.HK,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 marca 2017 r., Znak: 2461-IBPB-2-1.4514.58.2017.1.MZ,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 5 stycznia 2017 r., Znak: 2461-IBPB-2-1.4514.628.2016.1.MPu,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 grudnia 2016 r., Znak: 1462-IPPB2.4514.564.2016.2.JG1,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 stycznia 2015 r., Znak: IBPBII/1/436-328/14/DP,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 stycznia 2015 r., Znak: IBPBII/1/436-319/14/MZ,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 31 grudnia 2014 r., Znak: IBPBII/1/436-303/14/MCZ,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 października 2014 r., Znak: IPPB2/436-522/14-2/AF.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym z powyższych przyczyn czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podsumowując, Umowa cash poolingu oraz dokonywane na jej podstawie rozliczenia nie powodują obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy w podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu. W zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej