Temat interpretacji

Czy zawarcie przez Wnioskodawcę Umowy i uczestniczenie w niej podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 października 2017 r. (data wpływu 22 listopada 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 listopada 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jako spółka wchodząca w skład Grupy U. G. jest wiodącym na świecie producentem katalizatorów wykorzystywanych w samochodowych systemach emisji.

Wnioskodawca (dalej: UAC Polska) zamierza przystąpić do umowy wielostronnej o koncentrację środków pieniężnych (zwanej dalej Umową) będącej rodzajem umowy tzw. cash poolingu, opierającej się na wyrównywania sald na rachunkach bankowych uczestników umowy.

U.F.S. (dalej: UFS; spółka będąca częścią Grupy U. G.) na podstawie Umowy, tworzy nowy system zarządzania środkami pieniężnymi i płatnościami dla Grupy. W pierwszej kolejności Umowa zawierana jest pomiędzy UFS a bankiem (zwanym dalej Bankiem). Inne spółki z Grupy mogą również przystąpić do umowy (w założeniu będzie to umowa wielostronna). W ramach tego projektu, UFS otworzy konto w PLN w Polsce. Następnie, zgodnie z Umową, usługa umożliwiać będzie wyrównanie salda konta bankowego UAC Polska z kontem bankowym UFS lub, za pośrednictwem konta bankowego UFS, z saldami innych podmiotów z Grupy.

Umowa umożliwi przedsiębiorstwom z Grupy uzyskanie na rachunku bankowym salda równego zero lub wynoszącego z góry ustaloną kwotę. Celem usługi jest usprawnienie procesu zarządzania środkami pieniężnymi i płatnościami między stronami Umowy.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy podkreślić, że umowa o przepływie środków pieniężnych przewiduje automatyczne przelewy pieniężne w celu uzyskania salda równego zero lub równego określonej wysokości. Co istotne, Strony nie zawierają umowy pomiędzy sobą nawzajem w zakresie wzajemnych obciążeń i uznań na kontach. Strony wyrażają w umowie jedynie zgodę na automatyczne uznawanie lub obciążanie swoich rachunków przez Bank. Ponadto, uczestnicy Umowy nie mają ani wpływu ani wiedzy na temat strony, do której przelane ostatecznie zostaną środki pieniężne. Środki z rachunku Wnioskodawcy będą przelewane na rachunek UFS, i za jego pośrednictwem mogą posłużyć uzyskaniu określonego salda na rachunku bankowym innej spółki z grupy. Kwota przelewu między rachunkami nie jest ustalona z wyprzedzeniem. Strony, w tym Wnioskodawca, nie zobowiązują się do przekazania określonej kwoty do określonej Spółki ani nie są uprawnione do żądania przekazania określonej kwoty na ich rachunek. W odniesieniu do każdego przelewu dokonanego na podstawie Umowy, co najmniej jedna ze stron uczestniczących (tzn. Uczestnik udostępniający środki lub uczestnik otrzymujący fundusze w ramach systemu koncentracji środków pieniężnych) będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub podatkowi od wartości dodanej pobieranego na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich, albo będzie zwolniona z takiego podatku.

W trakcie realizacji Umowy będą miały miejsce przypadki, w których saldo rachunku bankowego Wnioskodawcy jest obciążane lub uznawane w celu uzyskania salda zerowego lub o ustalonej z góry wartości.

Umowa reguluje również opcjonalną usługę: Cash Intercompany Service. Na podstawie tej usługi Bank może dostarczać Stronom, które przystąpią do tej usługi raporty dotyczące stanu wzajemnych rozliczeń z tytułu pożyczek i potwierdzenia dotyczące odsetek w ramach grupy. Usługa ta dotyczy jednak potencjalnych odrębnych stosunków pożyczkowych, które mogą istnieć w Grupie, ale które nie są oparte na Umowie i nie są przedmiotem niniejszego wniosku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zawarcie przez Wnioskodawcę Umowy i uczestniczenie w niej podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przystąpienie do opisanej Umowy i uczestniczenie w niej, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) (dalej: Ustawa lub Ustawa o PCC) podatkowi podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   3. (uchylona)
   4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   5. umowy dożywocia,
   6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   7. (uchylona)
   8. ustanowienie hipoteki,
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
   11. umowy spółki;
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

W opinii Wnioskodawcy, ustawodawca zawierając w treści art. 1 Ustawy listę czynności podlegających opodatkowaniu, stworzył tym samym zamknięty katalog zdarzeń, których zaistnienie powoduje po stronie podatnika powstanie obowiązku podatkowego. Taka konstrukcja przepisu wyklucza objęcie jego zakresem zdarzeń, które nie są kwalifikowane do tych wymienionych w art. 1 ustawy.

Wymienione w komentowanym przepisie czynności prawne stanowią tzw. umowy nazwane. Stąd, zdaniem Wnioskodawcy, ustawodawca, wprowadzając taki katalog czynności podlegających opodatkowaniu miał na celu objęcie nim konkretnych zdarzeń prawnych tj. umów nazwanych, które charakteryzują się konkretnymi cechami.

Na tej podstawie Wnioskodawca uznaje, że czynności prawne, choć podejmowane zgodnie z przepisami prawa, ale niewymienione enumeratywnie w art. 1 ustawy nie mogą podlegać opodatkowaniu. Stanowisko to wspiera zasada konstytucyjna (art. 217 Konstytucji RP), zgodnie z którą elementy podatku takie jak jego przedmiot muszą wynikać wprost z ustawy. Nie można dopuszczać do opodatkowania czynności podobnych do tych, które już podlegają opodatkowaniu, choć nie są wymienione w ustawie w sposób wyraźny.

Stosowanie przy opodatkowaniu ewentualnych analogii wobec czynności niezdefiniowanych prawem nie jest dopuszczalne. Podobne stanowisko przyjęto w literaturze, wskazując, że milczenie ustawodawcy, co do podatkowości danego stanu faktycznego, niezależnie od tego, czy jest zamierzone, czy też wynika z błędu legislacyjnego, będzie zawsze stanowiło obszar wolny od opodatkowania, a nie lukę prawną podlegającą analogii.

Odnosząc się do definicji umów nazwanych należy wskazać, iż ww. ustawa nie wprowadza definicji czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1. W związku z tym, dla prawidłowej klasyfikacji występującej czynności cywilnoprawnej koniecznym jest posłużenie się definicjami zawartymi w ustawie Kodeks cywilny (dalej: Kodeks cywilny). Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegać będą wyłącznie te czynności, które są wymienione w art. 1 ustawy i są w rozumieniu definicji zawartych w Kodeksie cywilnym.

Co ważne, zdaniem Wnioskodawcy, zawierana przez niego oraz podmioty z Grupy, umowa cash poolingu stanowi umowę nienazwaną, niezdefiniowaną w Kodeksie cywilnym.

Celem umowy cash poolingu jest świadczenie usług zapewniających płynność finansową stronom jej umowy. W ocenie Wnioskodawcy Umowa będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie jest umową pożyczki, nie ma cech umowy pożyczki i nie spełnia jej definicji, zawartej w art. 720 Kodeksu cywilnego. Do zawarcia umowy pożyczki dochodzi w sytuacji, gdy dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Podsumowując, umowa pożyczki charakteryzuje się przede wszystkim zobowiązaniem do przeniesienia na własność i zwrotu określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Analizując treść postanowień Umowy, jaka wiąże bank z podmiotami z Grupy i do której zamierza przystąpić Wnioskodawca, stwierdzić należy w pierwszej kolejności, że inaczej niż przy umowie pożyczki nie ma tu zobowiązania do przeniesienia własności określonej Ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik struktury cash poolingu bierze w niej udział dopiero w momencie, gdy dysponuje nadwyżką lub posiada niedobór środków finansowych. Nie zobowiązuje się on jednak do przeniesienia na własność określonej kwoty środków pieniężnych wobec określonego podmiotu, a jedynie wyraża zgodę na każdorazowe automatyczne obciążenie jego rachunku bankowego, lub uznanie jego rachunku określoną kwota środków przez Bank. Celem transakcji, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego będzie osiągnięcie na rachunkach bankowych salda zerowego lub o określonej wartości.

Ponadto, w opinii Wnioskodawcy, podczas gdy umowa pożyczki nastawiona jest na korzystanie z cudzego kapitału, o wysokości określonej w tej umowie i najczęściej za wynagrodzeniem w postaci odsetek, to umowa cash poolingu zmierzając do zwiększenia efektywności zarządzania środkami finansowymi w ramach podmiotów należących do jednaj Grupy, nie ma na celu osiągania z tytułu przesunięć na kontach bankowych jakiegokolwiek wynagrodzenia czy korzyści majątkowej (odsetek).

Umowa cash poolingu angażuje też w jej realizację nie dwie, jak ma to miejsce przy umowie pożyczki, ale co najmniej trzy strony podmiot posiadający dodatnie saldo, podmiot posiadający ujemne saldo na rachunku oraz bank zarządzający płynnością finansową Grupy w ramach zawartej umowy.

Kwalifikowanie Umowy cash poolingu, jako umowy pożyczki, zdefiniowanej w Kodeksie cywilnym i opodatkowanej na podstawie art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest zatem w opisanym zdarzeniu przyszłym niemożliwe i stanowiłoby niedopuszczalną interpretację rozszerzającą zamkniętego katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności, zawarcie Umowy i czynności wykonywane w ramach struktury zarządzania wspólną płynnością finansową (w ramach tzw. umowy cash poolingu) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie spełniają one żadnej z definicji czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca przywołał kilka interpretacji indywidualnych oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej