Temat interpretacji

Skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym z powyższych przyczyn czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 28 września 2017 r. (data wpływu 5 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu.

We wniosku złożonym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zajmuje się dystrybucją produktów chemicznych (m.in. farb przemysłowych, dekoracyjnych, proszkowych). Spółka jest zarejestrowana w Polsce, jako czynny podatnik VAT. Jedynym udziałowcem T. (posiadającym 100% udziałów) jest G.

O. Sp. z o.o. jest spółką produkcyjną, której przedmiotem działalności jest produkcja produktów chemicznych - m.in. farb przemysłowych, dekoracyjnych, proszkowych.

T. posiada 96% udziałów w O.

Spółka wchodzi w skład Grupy T. (dalej: Grupa), która skupia 17 spółek prawa handlowego w 17 państwach.

Dla potrzeb niniejszego wniosku T. oraz O. określane będą łącznie jako Spółki.

Obecnie planowane jest włączenie Spółek do systemu zarządzania płynnością finansowy typu cash-pooling (dalej: System), oferowanego przez bank (Spółka akcyjna) - Oddział w Polsce (dalej: Bank).

System będzie zarządzany i rozliczany przez G. (dalej: Agent), który jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT w Finlandii.

Uczestnikami Systemu będą Spółki oraz Agent, uczestnikami mogą być też inne podmioty (dalej: Uczestnicy).

Opis Systemu

Celem Systemu będzie umożliwienie koncentracji płynności w ramach grupy Uczestników z Agentem. Jego istotą będzie świadczenie przez Bank usługi zarządzania płynnością na rzecz Agenta i Uczestników.

Agenta będzie zarządzał i rozliczał Systemem.

System będzie opierać się na umowie zawartej pomiędzy Bankiem, Agentem oraz Uczestnikami (dalej: Umowa). Usługa cash-poolingu, wykonywana na podstawie Umowy, będzie polegała na kompleksowej usłudze zarządzania płynnością świadczonej przez Bank na rzecz Agenta i Uczestników. W ramach Systemu można będzie, co do zasady, wyodrębnić trzy rodzaje stosunków prawnych, tj. Bankiem a Agentem, pomiędzy Agentem a Uczestnikami oraz między Bankiem a Uczestnikami.

Zgodnie z treścią Umowy, Bank otworzy, w imieniu Agenta, co najmniej jeden rachunek konsolidacyjny (dalej: Rachunek Konsolidacyjny) i połączy go z przynajmniej jednym rachunkiem transakcyjnym (dalej Rachunek Transakcyjny). Rachunki Transakcyjne będą bieżącymi rachunkami bankowymi posiadanymi przez Uczestników.

W przypadku powitania większej liczby Rachunków Transakcyjnych, będą one również połączone z Rachunkiem Konsolidacyjnym.

Rachunki Transakcyjne będą służyły do dokonywania przez Uczestników bieżących rozliczeń pieniężnych. Wszelkie operacje dokonywane na Rachunkach Transakcyjnych będą odzwierciedlane na Rachunku Konsolidacyjnym. To Rachunek Konsolidacyjny będzie wskazywał aktualne saldo wszystkich Rachunków Transakcyjnych i tym samym aktualny stan środków pieniężnych znajdujących się w Systemie.

Do konsolidacji sald Rachunków Transakcyjnych wykorzystywany będzie Rachunek Konsolidacyjny mający charakter bieżącego rachunku bankowego. Na Rachunku Konsolidacyjnym nie są księgowane transakcje inne niż odzwierciedlające transakcje na Rachunkach Transakcyjnych. Ponadto, nie jest możliwa dokonanie transferów środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Konsolidacyjnym a Rachunkami Transakcyjnymi.

W związku z powyższym Bank zapewni Agentowi (jako posiadaczowi Rachunku Konsolidacyjnego), T. Polska oraz ewentualnym pozostały Uczestnikom (jako posiadaczom Rachunków Transakcyjnych) możliwość wykorzystania z istniejących rachunków bieżących do utworzenia Systemu dla celów zarządzania środkami pieniężnymi.

W konsekwencji, w Systemie Agent będzie podmiotem pośredniczącym w relacjach pomiędzy innymi Uczestnikami a Bankiem. Agent będzie podejmował następujące decyzje i wykonywał czynności związane z funkcjonowaniem cash-poolingu:

• ustalanie wysokości oprocentowania odsetek od salda na Rachunkach Transakcyjnych Uczestników oraz sposób ich alokacji pomiędzy Uczestnikami,
• wyznaczanie Uczestnikom limitów zadłużenia udostępnianych w Rachunkach Transakcyjnych tych Uczestników na podstawie ogólnego limitu zadłużenia przewidzianego dla całej struktury cash-poolingu,
• zawieranie z Bankiem porozumień w imieniu własnym oraz Uczestników dotyczących wszelkich opłat na rzecz Banku z tytułu zarządzania usługą cash-poolingu,
• przyjmowanie i wykluczanie ze struktury cash-poolingu poszczególnych Uczestników,
• wypowiedzenie Umowy z Bankiem w imieniu poszczególnych Uczestników na podstawie pełnomocnictwa udzielonego Agentowi przez Uczestników.

Z kolei Bank w ramach Systemu będzie odpowiedzialny za następujące czynności:

• prowadzenie rachunków bankowych dla Uczestników i Agenta,

• ustalanie salda na Rachunku Konsolidacyjnym poprzez zerowanie sald Rachunków Transakcyjnych na koniec dnia i przywracanie tych sald z początkiem kolejnego dnia,

• kalkulacje odsetek od salda na danym Rachunku Transakcyjnym (przed zerowaniem) oraz danym Rachunku Konsolidacyjnym,

• kalkulacje odsetek należnych Bankowi bądź poszczególnym Uczestnikom i ich odpowiednia alokacja pomiędzy Uczestników - zgodnie z wytycznymi agenta,

• udzielanie kredytu dla Agenta w Rachunku Konsolidacyjnym.

Mając na uwadze powyższe, w ramach Systemu będzie można, co do zasady, wyodrębnić trzy rodzaje stosunków prawnych, tj. pomiędzy Bankiem a Agentem, pomiędzy Agentem a Uczestnikami oraz między Bankiem a Uczestnikami:

• Bank - Agent: Rachunek Konsolidacyjny będzie prowadzony przez Bank dla Agenta, rachunek ten przedstawia wyłącznie należności lub zobowiązania Agenta w stosunku do Banku,

• Agent - Uczestnicy: Salda Rachunków Transakcyjnych będą odzwierciedlać należności/zobowiązania poszczególnych Uczestników wyłącznie wobec Agenta, nie będą odzwierciedlać należności/zobowiązań wobec Banku lub innego Uczestnika (dla Banku saldo na Rachunku Transakcyjnym ma jedynie charakter informacyjny).

• Bank - Uczestnik: Bank będzie świadczył na rzecz Uczestników usługę prowadzenia rachunku bankowego.

System będzie polegał na automatycznym sumowaniu bieżących sald Rachunków Transakcyjnych. Konsolidacja sald Rachunków Transakcyjnych odbywa się w czasie rzeczywistym, poprzez odzwierciedlenie na Rachunku Konsolidacyjnym każdej pojedynczej transakcji przeprowadzonej na poszczególnych Rachunkach Transakcyjnych. Tymi samym, saldo Rachunku Konsolidacyjnego będzie stanowiło sumę sald Rachunków Transakcyjnych. Zmiana salda Rachunku Transakcyjnego będzie więc wpływała na zmianę salda Rachunku Konsolidacyjnego (z wyjątkiem zerowania). Na koniec dnia saldo każdego Rachunku Transakcyjnego będzie bowiem zerowane, co oznacza doprowadzenie Rachunku Transakcyjnego do zera bez przenoszenia tego salda na inny rachunek bankowy.

Z początkiem kolejnego dnia wyżej wymienione saldo Rachunku Transakcyjnego będzie przywracane. Ponadto, zerowanie nie będzie wpływało na zmianę salda Rachunku Konsolidacyjnego. Na wyciągu z rachunku bankowego saldo Rachunku Transakcyjnego zawrze będzie wynosiło zero, zarówno na początek, jak i na koniec dnia. Zerowanie będzie czynnością techniczną pełniącą funkcję informacyjną dla Banku.

Spółki podkreślają, że w ramach Systemu nie będzie dochodzić do rzeczywistych przepływów finansowych pomiędzy Rachunkami Transakcyjnymi Uczestników. System, jako przejaw efektywnego zarządzania płynnością finansowy grupy podmiotów powiązanych, jest umową nienazwaną, zawieraną w oparciu o zasadę swobody kontraktowej.

Odsetki

W ramach Systemu będą powstawały dwa rodzaje odsetek - odsetki zewnętrzne (dalej: Odsetki Zewnętrzne) oraz odsetki wewnętrzne (dalej: Odsetki Wewnętrzne).

Odsetki Zewnętrzne, które w Systemie będą powstawać na gruncie salda skonsolidowanego na Rachunku Konsolidacyjnym, tj. sumy sald wszystkich Rachunków Transakcyjnych.

Odsetki Wewnętrzne będą kalkulowane na gruncie salda występującego na Rachunku Transakcyjnym Uczestnika na koniec każdego dnia funkcjonowania Systemu (przed zerowaniem). Ujemne saldo na Rachunku Transakcyjnym oznacza zobowiązanie Uczestnika w stosunku do Agenta z tytułu odsetek debetowych. W konsekwencji, Uczestnik będzie musiał zapłacić Agentowi kwotę należnych odsetek.

W konsekwencji, Agent będzie rzeczywistym właścicielem tych odsetek.

Kwota Odsetek Wewnętrznych będzie kalkulowana i księgowana niezależnie od kwoty Odsetek Zewnętrznych. Zasady i oprocentowanie stosowane do kalkulacji Odsetek Wewnętrznych od sald na Rachunkach Transakcyjnych będą ustalane przez Agenta.

Obliczenia Odsetek Wewnętrznych (przed zerowaniem) oraz ich automatycznego zaksięgowania na Rachunku Transakcyjnym Uczestnika będzie dokonywał Bank. Księgowanie Odsetek Wewnętrznych będzie występowało jako wykonanie usługi technicznej realizowanej przez Bank na rzecz i w imieniu Uczestnika.

W ramach Systemu, Uczestnik udzieli Bankowa nieodwołalnego i bezwarunkowego upoważnienia oraz zgodzi się, aby jednocześnie z wypłacaniem Odsetek Wewnętrznych za pośrednictwem Rachunku Transakcyjnego Bank mógł zaksięgować taką wypłatę na Rachunku Konsolidacyjnym. Powyższe wykonywane przez Bank czynności będą miały jedynie charakter techniczny, a Odsetki Wewnętrzne ekonomicznie oraz prawnie są bezpośrednio wypłacane przez Uczestnika do Agenta. Bank będzie działał tylko w imieniu i na rzecz Uczestnika. Należy wskazać, że to z majątku Uczestnika będą dokonywane płatności Odsetek Wewnętrznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy czynności dokonywane przez Spółki w związku z uczestnictwem w Systemie, polegające przede wszystkim na wykorzystywaniu środków finansowych w ramach Systemu będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na gruncie przepisów ustawy o PCC, w szczególności na zasadach przewidzianych dla umowy pożyczki, wskazanej w art. 1 ust. 1 lit. b ustawy o PCC?

Zdaniem Zainteresowanych,

Zdaniem grupy zainteresowanych, czynności dokonywane przez Spółki w związku z uczestnictwem w Systemie, polegające przede wszystkim na wykorzystywaniu środków finansowych w ramach Systemu, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na gruncie ustawy o PCC, w szczególności na zasadach przewidzianych dla umowy pożyczki, stosownie do treści art. 1 ust. 1 lit. b ustawy o PCC.

Uzasadnienie stanowiska GRUPY Zainteresowanych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, opodatkowaniu PCC podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia,
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6. ustanowienie hipoteki,
7. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
8. umowy depozytu nieprawidłowego oraz
9. umowy spółki.

Ponadto, PCC podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o PCC).

Biorąc pod uwagę powyższe, należy podkreślić, że ustawodawca, poprzez wymienienie w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC poszczególnych czynności cywilnoprawnych podlegających PCC, stworzył enumeratywny, zamknięty katalog. W konsekwencji tylko czynności wyraźnie wymienione w ustawie o PCC mogą podlegać opodatkowaniu PCC.

Powyższe potwierdza również doktryna prawnopodatkowa - Zatem jedynie czynności wyraźnie wymienione w ustawie mogą podlegać opodatkowaniu. Innymi słowy, nie jest dopuszczalne objęcie zakresem opodatkowania PCC innych niż wymienione w komentowanym artykule czynności (por. Tomasz Nierobisz, Adam Wacławczyk, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, Warszawa 2011, Legalis).

Ponadto, w wyroku z dnia 2 sierpnia 2013 r., o sygn. II FSK 2365/11 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że: Za niebudzące wątpliwości należy uznać, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 u.p.c.c. Czynności te zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę. Czynności cywilnoprawne, które nie zostały w sposób wyraźny w katalogu ustawowym, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Lista czynności podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty, a więc nie może być interpretowana rozszerzająco. Treść nazwanych czynności cywilnoprawnych wymienionych wyraźnie w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych należy ustalać w odniesieniu do postanowień kodeksu cywilnego regulujących poszczególne zagadnienia. Zamknięty charakter katalogu czynności prawnych obciążonych podatkiem wyklucza jakąkolwiek możliwość opodatkowania umów nieznajdujących swojego dokładnego odpowiednika wśród tych niewymienionych w powołanym art. 1 ust. 1 u.p.c.c., nawet gdyby faktycznie łączyły one w sobie pewne elementy kilku umów nazwanych, podlegających podatkowi.

Biorąc pod uwagę powyższe, w tym zacytowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, należy uznać, że lista czynności podlegających PCC ma charakter zamknięty. W konsekwencji, nie powinna być interpretowana rozszerzająco, a treść czynności cywilnoprawnych wymienionych wyraźnie w przepisach ustawy o PCC należy ustalać w oparciu o treść ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 2017 r. poz. 459, dalej: kc), tj. w odniesieniu do uregulowanych w kc typów umów, tzw. umów nazwanych. Innymi słowy, poza zakresem opodatkowania PCC pozostają umowy nienazwane, niewymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC.

Mając na uwadze powyższe, ustalić należy, czy umowy typu cash-pooling, w tym umowa zaprezentowana w stanie faktycznym (System), są umowami nienazwanymi, stosowanie do postanowień kc. W szczególności potwierdzenia wymaga ustalenie, czy kc nie zawiera przepisów odnoszących się do umowy typu cash-poolingu.

System typu cash-pooling, jako usługa finansowa, nie został uregulowany w polskim systemie prawnym, w tym w szczególności w kc. W konsekwencji konieczne jest kształtowanie cash-poolingu w oparciu o treść art. 353 kc, wyrażającego zasadę swobody umów. Nie można więc uznać, że ten rodzaj umowy podlega regulacji kc jako tzw. typ umowy nazwanej.

Istotna, z powyższej perspektyw jest analiza warunków, jakie powinna spełniać umowa by być uznaną za cash-pooling. W przypadku cash-poolingu mamy do czynienia z przynajmniej trzema podmiotami, tj. z: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz agentem występującym w roli pośrednika. Konstrukcja cash-poolingu jest w założeniach sposobem koncentracji płynności finansowej oraz zarządzania nią w ramach struktury poprzez pokrywanie niedoborów finansowych jednych uczestników, nadwyżkami finansowymi innych uczestników. Cash-pooling sprowadza się do koncentrowania środków finansowych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzonymi w ten sposób środkami finansowymi.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, w ramach Systemu zostanie wyznaczony Agent, który będzie pełnił funkcje zarządcze w Systemie, służące rozliczeniom między Spółkami i Agentem (Uczestnikom Systemu) oraz innymi potencjalnymi Uczestnikami Systemu. Celem systemu będzie koncentracja płynności finansowej oraz zarządzanie nią w odniesieniu do zapotrzebowania uczestników, gdzie uczestnik posiadający niedobory finansowe może je pokryć nadwyżkami finansowymi innych uczestników. W ramach Systemu będzie istniał rachunek główmy (Rachunek Konsolidacyjny) połączony z jednostkowymi rachunkami poszczególnych Uczestników (Rachunki Transakcyjne) służący do zarządzania zgromadzonymi środkami finansowymi. W konsekwencji należy uznać, że System będzie typową umową cash-poolingu wyłączoną, jako umowa nienazwana, z opodatkowania PCC.

Niemniej jednak, jak zostało wskazane powyżej, Spółki zwracają uwagę, że w ww. enumeratywnym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu PCC wskazana jest umowa pożyczki pieniędzy łub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku (art. 1 ust. 1 pkt 1 ppkt b ustawy o PCC). W ocenie Spółek ustawodawca poprzez zastosowanie takiej definicji - odnosi się pośrednio do definicji pożyczki wskazanej w art. 720 § 1 kc. Analizy wymaga więc potwierdzenie, czy na gruncie kc umowa typu cash-pooling nie może zostać zakwalifikowana jako umowa pożyczki, stosownie do treści art. 720 § 1 kc.

Zgodnie z art. 720 § 1 kc, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowa stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Biorąc pod uwagę konstrukcję cash-poolingu (oraz co za tym idzie Systemu), jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, w ocenie Spółek nie wyczerpuje istotnych jej znamion.

Spółki wskazują, że poprzez zawarcie umowy cash-poolingu, strony umowy postanawiają wprowadzić system zarządzania płynnością finansowy, który polega skoncentrowaniu środków na określonych, jednostkowych rachunkach i zarządzania zgromadzonymi tam środkami, co w konsekwencji, pozwala na kompensatę niedoborów środków na kontach niektórych Uczestników systemu nadwyżkami zgromadzonych przez innych Uczestników.

Analogiczna sytuacja ma miejsce w Systemie, ponieważ celem Systemu będzie koncentracja płynności finansowej oraz zarządzanie nią w odniesieniu do zapotrzebowania uczestników, gdzie Uczestnik posiadający niedobory finansowe może je pokryć nadwyżkami finansowymi innych uczestników.

Ponadto, Spółki pragną podkreślić, że niezależnie od tego, że konstrukcja cash-poolingu zawiera pewne elementy wzajemnego kredytowania się podmiotów uczestniczących w strukturze, to nie dochodzi w jej ramach do zawarcia umowy pożyczki na gruncie kc.

W szczególności, Spółki podkreślają, że strukturze cash-poolingu brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony podmiot. Dodatkowa, uczestnik struktury cash-poolingowej nie wie, czy udostępnione środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika.

W Systemie, Uczestnicy również nie wiedzą, w jakiej wysokości zostanie przeniesiona ilość pieniędzy, każdorazowo będzie to określane przez Agenta zgodnie z zapotrzebowaniem Uczestników z niedoborem środków finansowych. Uczestnicy Systemu nie będą również wiedzieli, czy ich udostępnione środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego z Uczestników.

Zdaniem Spółek, powyższe cechy Systemu wykluczają uznanie jej za umowę pożyczki, lub inną umowę zdefiniowaną w kc. Należy, zatem stwierdzić, że kc nie zawiera przepisów odnoszących się do tego rodzaju umowy, tj. cash-poolingu oraz w konsekwencji umowy na podstawie, której powitanie System.

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółki podkreślają, że czynności dokonywane w ramach umowy typu cash-pooling, polegające przede wszystkim na wykorzystywaniu środków finansowych w ramach Systemu, nie mieszczą się w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, i nie będą podlegać opodatkowaniu PCC.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe w odniesieniu do struktur typu cash-pooling:

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach indywidualnych z dnia:
  • 11 marca 2016 r. (nr IPPB2/4514-12/16-3/KW1),
  • 23 lutego 2016 r. (nr IPPB2/4514-536/15-4/MM),
  • 29 grudnia 2015 r. (nr IPPB2/4514-440/15-4/KW1),
  • 19 sierpnia 2015 r. (nr. IPPB2/4514-240/15-4/MK1),
  • 10 lipca 2015 r. (nr IPPB2/4514-151/15-2/LS),
  • 3 czerwca 2015 r. (nr IPPB2/436-715/14-4/LS),
  • 23 października 2014 r. (nr IPPB2/436-485/14-2/MK1),
  • 29 sierpnia 2014 r. (nr IPPB2/436-402/14-2/AF),
  • 4 sierpnia 2014 r. (nr IPPB2/436-400/14-2/MZ),
  • 11 lipca 2014 r. (nr IPPB2/436-251/14-2/LS),
  • 1 lipca 2014 r. (nr IPPB2/436-256/14-4/AF), oraz
  • 7 czerwca 2014 r., (nr IPPB2/436-272/14-4/MZ);
• Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnych z dnia:
  • 7 kwietnia 2016 r. (nr IBPB-2-1/4514-43/16/MZ),
  • 31 grudnia 2015 r. (nr IBPB-2-1/4514-465/15/DP),
  • 12 sierpnia 2015 r. (nr IBPB-2-1/4514-64/15/AD),
  • 31 lipca 2015 r. (nr IPTPB2/4514-20/15-2/KK),
  • 29 maja 2015 r. (nr IBPBII/1/4514-84/15/MD),
  • 23 stycznia 2015 r. (nr IBPBII/1/436-383/14/BP),
  • 24 października 2014 r. (nr IBPBII/1/436-242/14/MCZ), oraz
  • 29 lipca 2014 r. (nr IBPBII/1/436-143/14/MZ),
• Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacjach indywidualnych z dnia:
  • 31 sierpnia 2015 r. (nr IPTPB2/4514-28/15-2/AK),
  • 31 lipca 2015 r. (nr IPTPB2/4514-20/15-2/KK),
  • 23 czerwca 2015 r. (nr IPTPB2/4514-16/15-4/KK),
  • 23 czerwca 2015 r. (nr IPTPB2/4514-16/15-4/KK),
  • 30 kwietnia 2015 r. (nr IPTPB2/4514-5/15-4/AK),
  • 15 stycznia 2015 r. (nr IPTPB2/436-153/14-2/KK),
  • 2 grudnia 2014 r. (nr IPTPB2/436-117/14-4/KK), oraz
  • 27 listopada 2014 r. (nr IPTPB2/436-127/14-2/AK);
• Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach indywidualnych z dnia:
  • 8 września 2015 r. (nr ILPB2/4514-1-96/15-2/MK),
  • 28 listopada 2014 r. (nr ILPB2/436-248/14-2/MK),
  • 26 listopada 2014 r. (nr ILPB2/436-231/14-2/ES), oraz
  • 26 czerwca 2014 r. (nr ILPB2/436-96/14-2/MK);
• Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacjach indywidualnych z dnia:
  • 27 lipca 2015 r. (nr ITPB2/4514-74/15/TJ), oraz
  • 3 października 2014 r. (nr ITPB2/436-146/14/TJ).

Podsumowując, zdaniem Spółek, czynności dokonywane przez Spółkę w związku z uczestnictwem w Systemie, polegające przede wszystkim na wykorzystywaniu środków finansowych w ramach Systemu, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na gruncie ustawy o PCC, w szczególności na zasadach przewidzianych dla umowy pożyczki, stosownie do treści art. 1 ust. 1 lit. b ustawy o PCC.

Mając na uwadze powyższe, Zainteresowani wnoszą o potwierdzenie prawidłowości wskazanego powyżej stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459) w księdze trzeciej zobowiązania nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swoją konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie stanowi ona umowy pożyczki, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest co do zasady rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników (sposobu zarządzania płynnością finansową) niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym z powyższych przyczyn czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym transakcje dokonywane w ramach planowanej Umowy Cash-pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie będą wiążące dla organu wydającego interpretację.

Z kolei odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawczynię w przedmiotowym wniosku wyroku sądu tutejszy organ wyjaśnia, że powołany wyrok jest rozstrzygnięciem w indywidualnej sprawie, osadzonym w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się zawęża. Zatem wskazany we wniosku wyrok sądu nie ma wpływu na podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej