Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Umowa o świadczenie kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową Uczestników (cash pooling), świadczona przez Bank, nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC i w związku z tym nie podlega podatkowi PCC. A zatem po stronie Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC, podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

• umowy dożywocia,

• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

• ustanowienie hipoteki,

• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

• umowy depozytu nieprawidłowego,

• umowy spółki.

Podatkowi PCC podlegają też zmiany umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem PCC oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy PCC).

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Ustawodawca wprowadził więc zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem PCC. Przy czym o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o tym, czy podlega ona opodatkowaniu podatkiem PCC, czy też nie, decyduje jej treść (tj. elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, decydujące będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Umowa, do której zamierza przystąpić Spółka, jest umową cash poolingu. Umowa cash poolingu stanowi rodzaj umowy o zarządzanie środkami finansowymi. Zgodnie z poglądami doktryny, na gruncie prawa cywilnego cash pooling pozostaje umową nienazwaną (tak m.in.: Magdalena Czyżkowska, Cash pooling jako zaawansowana metoda zarządzania zasobami finansowymi, s. 16, H. Zawal-Kubiak, Cash pooling, s. 15., Robert Jurkiewicz, Cash pooling - skutki w podatku dochodowym od osób prawnych, MOPOD 2009, Nr 2). W doktrynie cywilistycznej jako umowy nazwane określa się umowy, które są normowane przez zespoły przepisów prawa, zwykle wyodrębnione w systematyce aktu normatywnego (zwłaszcza kodeksu cywilnego), które mają charakter powtarzający się w obrocie i występują (zarówno w przepisach, jak i w praktyce obrotu) pod określoną nazwą. Umową nienazwaną jest natomiast taka umowa, której treść nie odpowiada charakterystyce umowy nazwanej. Dopuszczalność zawierania umów nienazwanych jest związana ź zasadą swobody umów - strony mogą bowiem swobodnie ukształtować łączący je stosunek prawny w granicach prawem wyznaczonych.

W doktrynie podkreśla się, iż cash pooling jest nowoczesnym sposobem zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Umożliwia kompensowanie przejściowych nadwyżek finansowych wykazywanych przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami zaistniałymi w innych podmiotach. Pozwala to minimalizować koszty kredytowania działalności jednostek ze zgrupowania, zwiększyć przychody odsetkowe z tytułu funduszy własnych i poprawić płynność finansową uczestników. Kredytowanie następuje przy wykorzystaniu nadwyżek środków własnych grupy, zaś połączone fundusze poszczególnych jednostek mogą być korzystniej oprocentowane. Zgrupowanie korzysta z kredytu bankowego tylko w takim zakresie, w jakim potrzeby finansowe przekraczają możliwości wszystkich uczestników cash poolingu. Optymalizowana i stabilizowana jest sytuacja finansowa zgrupowania i poszczególnych uczestników. Mechanizm cash poolu zakłada stworzenie realnej bądź tylko wirtualnej wspólnej puli środków oraz zobowiązań, rozliczanych na zasadach uzgodnionych przez strony porozumienia (tak: W. J. Katner, Prawo zobowiązań - umowy nienazwane, System Prawa Prywatnego tom 9, wyd. 2, Legalis).

Umowa typu cash pooling, jaką jest analizowana Umowa, nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem PCC. Tym samym, z uwagi, iż katalog ten jest katalogiem zamkniętym, analizowana Umowa mogłaby generować obowiązek zapłaty PCC wyłącznie w sytuacji zakwalifikowania jej jako innej umowy wymienionej wprost w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC. Zdaniem Spółki jednak taka sytuacja, w przedstawionym przypadku, nie wystąpi. Umowy tej nie można przy tym uznać za umowę spółki, umowę pożyczki czy depozyt nieprawidłowy.

Zgodnie z poglądem doktryny specyfika cash poolu powoduje, iż z reguły jest wykluczona kwalifikacja tej umowy jako spółki cywilnej (art. 860 § 1 KC) (tak: W. J. Katner, Prawo zobowiązań - umowy nienazwane, System Prawa Prywatnego tom 9, wyd. 2, Legalis). Stroną umowy jest bowiem bank będący dostarczycielem specyficznej usługi finansowej, nie zaś wyłącznie podmioty zainteresowane wspólnym dysponowaniem wolnymi środkami. Bank przejmuje funkcję zarządzającego (pool lidera). Nie sposób wtedy przyjąć istnienia wspólnego celu wszystkich stron umowy. Tylko pool gotówkowy będący porozumieniem samych uczestników, w którym bank odgrywa rolę pasywną, mógłby być uznany za spółkę cywilną. Chodziłoby o spółkę cywilną o skutku wewnętrznym. Praktyka nie dokonuje jednak tego rodzaju kwalifikacji.

Zdaniem doktryny, umowa cash poolu nie wyczerpuje także cech pożyczki (art. 720 KC), nawet jeżeli do pewnego stopnia przypomina tę umowę. W myśl art. 720 KC, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, zazwyczaj za wynagrodzeniem w postaci odsetek. Jako pożyczka mogłaby więc być kwalifikowana, rzecz jasna, wyłącznie umowa tzw. rzeczywistego cash poolu, zobowiązująca do transferu funduszy. Jednak nawet jeżeli strony wybiorą wariant realnego bilansowania kont, brakuje zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na wskazany w umowie podmiot. Strona nie wie, czy wypracowane przez nią nadwyżki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest bowiem rachunek zbiorczy, na którym są gromadzone wolne środki wszystkich uczestników. Nie są więc skonkretyzowane strony transakcji ani jej przedmiot (kwota). Umowy cash poofu nie można też postrzegać jako pożyczki udzielanej przez uczestnika porozumienia pool liderowi. Pool lider występuje w roli podmiotu świadczącego specyficzny rodzaj usług pośrednictwa finansowego, nie zaś pożyczkobiorcy. Nie udziela też pożyczki uczestnikom poolu, których niedobory kompensuje (tak: W. J. Katner, Prawo zobowiązań - umowy nienazwane, System Prawa Prywatnego tom 9, wyd. 2, Legalis).

Stanowisko, zgodnie z którym typu umowy Cash pooling nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, m.in.:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 września 2010 r. (sygn. IPPB2/436-225/10-4/MZ),

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 kwietnia 2011 r. (sygn. ILPB2/436-3/11-4/MK),

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 7 stycznia 2013 r. (sygn. IPTPB2/436-156/12-4/KK).

Ponadto, brak podstaw do kwalifikacji umowy cash-poolingu jako umowy pożyczki potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku:

• z dnia 15 lipca 2014 r, sygn. akt III SA/Wa 241/14,

Wnioskodawca wskazuje przy tym, iż NSA w wyroku z 30 września 2015 r., sygn. II FSK 2033/14, uznał, iż opisana w skardze (a na wcześniejszym etapie: we wniosku o interpretację indywidualną) umowa cash-poolingu wypełnia przesłanki zaliczenia jej do umowy pożyczki, jednakże w przedmiotowej sprawie NSA dokonał klasyfikacji umowy cash poolingu jako mieszczącej się w zakresie definicji pożyczki na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od - osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., ustawa CIT), tj. art. 16 ust. 7 lit. b ustawy CIT Powyższa definicja ma znacznie szerszy zakres niż umowa pożyczki wskazana w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit b) ustawy o PCC. Tym samym nie ma podstaw, by dokonując klasyfikacji czynności cywilnoprawnych (umów) jako pożyczki, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit b) na potrzeby opodatkowania danej czynności (umowy) podatkiem PCC posługiwać się definicją pożyczki zawartą w art. 16 ust. 7 lit. b ustawy CIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, Umowa - będąc umową nienazwaną - nie może również zostać zaklasyfikowana jako umowa depozytu nieprawidłowego, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o PCC. Stosownie do art. 835 KC przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Zgodnie z art. 845 KC regulującym wprost depozyt nieprawidłowy, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, Ze przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Jak wspomniano powyżej, w przedmiotowym Systemie nie będzie dochodzić do przepływów środków finansowych pomiędzy poszczególnymi Rachunkami Uczestników. Ponadto, Spółka nie będzie miała możliwości swobodnego dysponowania środkami na rachunkach innych Uczestników Systemu, poprzez np. złożenie dyspozycji przelewu i transfer środków. W związku z powyższym, zdaniem Spółki w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie zachodzą okoliczności uzasadniające opodatkowanie usługi cash poolingu jako umowy depozytu nieprawidłowego.

Wnioskodawca dodaje, Ze również samo wstępowanie w prawa wierzyciela w ramach subrogacji (konwersji długu), którą przewiduje Umowa, nie jest czynnością podlegającą PCC. Zgodnie z art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego, regulującym mechanizm subrogacji, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie. Natomiast zgodnie z art. 518 § 2 Kodeksu cywilnego wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne. Z uwagi na fakt, Ze subrogacja opisana w niniejszym wniosku nie została wprost wymieniona we wskazanym zamkniętym katalogu ani nie nosi znamion żadnej z umów podlegających opodatkowaniu podatkiem PCC, czynności wykonywane w ramach mechanizmu subrogacji nie będą opodatkowane tym podatkiem.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy subrogacja następująca w wyniku realizacji postanowień Umowy, także w sytuacji, gdy jego zobowiązanie (lub zobowiązanie innego uczestnika Systemu) wobec Banku wynikające z niespłaconego w terminie zobowiązania, zostanie spłacone na podstawie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego przez Agenta, nie będzie stanowiła żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC i w związku z tym nie będzie podlega podatkowi PCC.

Niniejsze stanowisko znajduje potwierdzenie również w interpretacjach organów podatkowych, m. in.:

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 marca 2016 r. (sygn. IBPB-2-1/4514-629/15/MZ),

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 lutego 2016 r. (sygn. IPPB2/4514-536/15-4/MM),

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 marca 2016 (sygn. IBPB-2-1/4514-643/15/Asz) Wnioskodawca przywołując treść art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazał, Ze ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera enumeratywny katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

W doktrynie wykształcił się pogląd, Ze opodatkowaniu PCC nie podlegają czynności (w tym umowy), które zawierają w sobie elementy odpowiadające czynnościom opodatkowanym, ale znajdujące się w ramach złożonego stosunku prawnego o innym charakterze (umowa cash pooling u zawiera pewne elementy przypominające umowę pożyczki, jednakże nie stanowi umowy pożyczki). Te tzw. umowy kompleksowe nie rodzą obowiązku podatkowego, mimo Ze przypominają w części umowy objęte opodatkowaniem (tak też: H. Filipczyk, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, Lex Prestige). Taki pogląd wyrażany jest też w orzecznictwie sądów administracyjnych, które stoją na stanowisku, zgodnie z którym umowy nienazwane (tj. takie, których nie da się przyporządkować do żadnej umowy określonej przez ustawę) oraz umowy mające charakter mieszany (czyli takie, które nie odpowiadają całkowicie żadnej umowie nazwanej, ale posiadają niektóre ich cechy) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem PCC (por. wyroki NSA: z 12 sierpnia 1993 r., sygn. SA/Wr 470/93 oraz z 10 maja 1994 r., sygn. SA/Ka 1736/93). Tym samym Umowa, nawet gdyby posiadała pewne elementy charakterystyczne dla umowy pożyczki, nie może podlegać opodatkowaniu PCC jako pożyczka, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy PCC.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż Umowa, która jest umową cash poolingu, nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC i w związku z tym nie podlega podatkowi PCC.

Jak zaznaczono w opisie zdarzenia przyszłego niniejszego wniosku Umowa stanowi narzędzie zarządzania finansami Grupy, którego istotą jest optymalizacja kosztów finansowania. Optymalizacja ta nie będzie miała jednak charakteru rzeczywistego finansowania jednych Uczestników przez innych, gdyż nie będzie pomiędzy nimi przepływu środków pieniężnych, lecz sprowadzać się będzie do obniżenia kosztów pozyskania finansowania poprzez obniżenie stopy odsetek należnych od ujemnego salda Rachunków Uczestników oraz podwyższenie stopy odsetek od dodatniego salda ww. rachunków. Warunki finansowania ustalone dla Uczestników Cash pooling u są bardziej atrakcyjne w porównaniu z warunkami oferowanymi podmiotom posiadającym rachunki bankowe pozostające poza Cash poolingiem. Potwierdzają to brzmienie zapisów Umowy oraz zgodny zamiar uczestników Umowy, które wskazują, że Umowa ta ma regulować działania w zakresie gospodarowania wolnymi środkami finansowymi w ramach Grupy X., w celu zapewnienia skutecznej i terminowej realizacji bieżących zobowiązań uczestniczących w Systemie spółek z Grupy.

W związku z powyższym, na Spółce nie będzie ciążył obowiązek rozliczania podatku PCC z tytułu uczestnictwa w Umowie, w tym w szczególności w związku z czynnościami podejmowanymi przez Spółkę lub na jej rzecz w ramach realizacji Umowy. Jednocześnie podatkowi PCC nie będzie również podlegać możliwe wstąpienie Agenta i innych Uczestników Umowy w prawa wierzyciela w drodze subrogacji na podstawie Umowy.

Ad. 2

Wnioskodawca podkreśla, że poniższe rozważania będą aktualne tylko w przypadku, gdyby organ uznał stanowisko Spółki przedstawione w pytaniu nr 1 za nieprawidłowe, tzn. gdyby uznał, że Umowa będzie stanowiła którąś z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC.

W takim przypadku, zdaniem Wnioskodawcy, Umowa zawarta przez Wnioskodawcę nie będzie podlegała podatkowi PCC na podstawie art. 2 ust. 4 lit. b ustawy PCC, ponieważ usługi świadczone na podstawie Umowy będą wykonywane w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez strony Umowy (w szczególności Bank i Agenta) a strona działająca w odniesieniu do tych usług jako podatnik podatku od towarów i usług będzie zwolniona z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się m.in. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT.

Co do zasady zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikami podatku VAT są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e (nie mającym zastosowania w niniejszej sprawie), podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 (tj. jako podatnik VAT czynny lub podatnik VAT zwolniony)
2. usługobiorcą jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
   • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 (tj. jako podatnik VAT czynny lub podatnik VAT zwolniony)

W myśl art. 28b ust. 1 ustawy VAT , miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n (nie mającymi zastosowania w niniejszej sprawie).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z kolei w myśl z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno Wnioskodawca jak i pozostali Uczestnicy w związku z przystąpieniem do Umowy oraz jej realizacją nabywają od Banku oraz Agenta usługi - usługi pośrednictwa finansowego.

Jak podkreślał Wnioskodawca, celem Umowy (umowy cash poolingu) jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi Grupy, poprzez optymalne wykorzystanie i zarządzanie nadwyżkami środków pieniężnych Uczestników.

Bank jest podmiotem, który profesjonalnie zajmuje się świadczeniem usług finansowych, w tym usług pośrednictwa finansowego. Usługi te są przedmiotem jego działalności gospodarczej.

Zdaniem Spółki świadczone przez Bank na rzecz Wnioskodawcy oraz innych Uczestników usługi w związku z realizacją Umowy będą stanowić usługi pośrednictwa finansowego, podlegające zwolnieniu od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy VAT.

Również Agent w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się świadczeniem usług pośrednictwa finansowego. Jak wskazano w niniejszym wniosku, Agent będzie szczególnym uczestnikiem w Systemie. Zakres jego obowiązków, związanych z przystąpieniem do Umowy oraz jej realizacją, został wskazany w opisie stanu faktycznego. Zdaniem Spółki świadczone przez Agenta na rzecz Wnioskodawcy oraz innych Uczestników usługi w związku z realizacją Umowy będą stanowić usługi pośrednictwa finansowego podlegające zwolnieniu od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy VAT.

W przypadku uznania przez organ podatkowy, iż czynności wykonywane w ramach Umowy, związane z jej realizacją, stanowią pożyczkę, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy PCC, będą one podlegać zwolnieniu od podatku VAT jako usługi pośrednictwa finansowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT. Natomiast w przypadku uznania przez organ podatkowy, iż czynności wykonywane w ramach Umowy, związane z jej realizacją, stanowią depozyt nieprawidłowy, o którym mowa w art. 1 ust. 1 lit. j ustawy PCC, będą one podlegać zwolnieniu od podatku VAT jako usługi pośrednictwa finansowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT. Świadczone w ramach Umowy usługi wiążą się z zarządzaniem płynnością finansową Grupy, polegając m. in. na pozyskiwaniu środków pieniężnych dla Uczestnika/ Uczestników, lokowaniu nadwyżek oraz zapewnianiu krótkookresowego finansowania Uczestnika/ Uczestników, mieszczą się w katalogu usług wymienionych w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT.

Odnosząc się do zasad opodatkowania podatkiem N/AT usług świadczonych przez Agenta w związku z realizacją Umowy, należy mieć na uwadze, iż miejscem świadczenia usługi pośrednictwa finansowego jest terytorium Polski. Uwzględniając, iż Agent nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, usługi świadczone przez niego w związku z realizacją Umowy będą podlegały opodatkowaniu jako import usług na terytorium Polski. Wnioskodawca jako usługobiorca byłby więc co do zasady podatnikiem podatku VAT zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tytułu wykonanych przez Agenta ww. usług. Usługi pośrednictwa finansowego świadczone w ramach prowadzonej przez dany podmiot (w tym wypadku - Agenta) działalności gospodarczej korzystają jednak ze zwolnienia od podatku VAT.

Zdaniem Spółki, usługi nabywane w ramach Umowy przez Spółkę oraz przez innych Uczestników, a świadczone przez Agenta oraz przez Bank stanowią usługi w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów i jako takie stanowią usługi pośrednictwa finansowego, zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy VAT.

Dla potwierdzenia prawidłowości stanowiska, iż usługi cash poolingu, świadczone przez Agenta oraz przez Bank w ramach wykonywania Umowy, stanowią usługi pośrednictwa finansowego, Spółka wskazuje, Ze Minister Finansów w odpowiedzi z dnia 2 lipca 2004 r., na interpelację poselską nr 6005 dotyczącą kwalifikacji dla celów podatkowych porozumień o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową przez grupę spółek, zakwalifikował usługi zarządzania płynnością wykonywane w ramach cash poolingu jako Usługi pośrednictwa finansowego, gdzie indziej nie sklasyfikowane.

Co prawda w obecnym stanie prawnym klasyfikacja statystyczna nie ma bezpośredniego znaczenia prawnego, ponieważ stawki podatku VAT w przypadku usług nie są już ustalane w oparciu o klasyfikację statystyczną usług (tak jak to miało miejsce przed 1 stycznia 2011 r.), to jednak mogą one pomocniczo służyć ustalaniu zakresu czynności, w odniesieniu do których zastosowanie znajdują poszczególne stawki podatku VAT, w tym zwolnienie z VAT.

Jednocześnie Wnioskodawca zaznacza, że wśród wymienionych w art. 43 ust. 15 ustawy VAT czynności wyłączonych ze zwolnienia nie zostały ujęte usługi cash poolingu (zarządzania płynnością finansową). Tym samym, usługi zarządzania płynnością finansową (cash poolingu) świadczone przez Agenta oraz Bank na rzecz Uczestników (w tym Spółki) w ramach wykonywania Umowy będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy VAT.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Spółki, nabywane przez nią w ramach Umowy usługi cash poolingu, świadczone w ramach Systemu przez Bank stanowią usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z podatku VAT. Odpowiednio za zwolnione z podatku VAT jako usługi pośrednictwa finansowego należy uznać nabywane przez Spółkę w ramach Umowy importowane usługi cash poolingu, świadczone przez Agenta.

Stanowisko Wnioskodawcy zostało potwierdzone przez organy podatkowe, m.in.:

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 marca 2011 r. (sygn. IPPP3/443-1296/10-4/LK),

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 grudnia 2009 r., sygn. IPPP1-443-1157/09-2/PR,

• W interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 16 marca 2010 r., sygn. IPPP1/443-1373/09-4/AP,

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 kwietnia 2011 r., sygn. ILPP4/443-171/11-4/ISN,

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 7 listopada 2013 r., sygn. IPTPP2/443-700/13-2/JS,

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 listopada 2014 r., sygn. IPPP3/443-800/14-2/IG,

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 18 lipca 2014 r., sygn. IPPP3/443-523/14-2/MKw,

Przepis art. 2 pkt 4 ustawy PCC stanowi, iż nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że w przypadku uznania przez organ, że Umowa będzie stanowiła którąś z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, Umowa zawarta przez Wnioskodawcę nie będzie podlegała podatkowi PCC na podstawie art. 2 ust. 4 lit. b ustawy PCC, ponieważ usługi świadczone na podstawie Umowy będą usługami pośrednictwa finansowego wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez strony Umowy (w szczególności Bank i Agenta) a strona działająca w odniesieniu do tych usług jako podatnik podatku od towarów i usług będzie zwolniona z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku Cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu. Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową cash pooling nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przyjmując za Wnioskodawcą, że czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu nie przybrały postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy, tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie