Czy zawarcie umów pożyczek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podat... - Interpretacja - IBPBII/1/436-386/14/DP

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 20.03.2015, sygn. IBPBII/1/436-386/14/DP, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

Czy zawarcie umów pożyczek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymane przez Wnioskodawczynię od Pożyczkodawcy pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 19 grudnia 2014 r. (wpływ do Biura 22 grudnia 2014 r.), uzupełnionym 10 i 12 marca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 grudnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej jak zaznaczono w części E.2. i E.3. druku ORD-IN podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek.

Z uwagi na fakt, że treść wniosku wskazywała, że Wnioskodawczyni może oczekiwać również interpretacji w zakresie podatku od towarów i usług, w piśmie z 26 lutego 2015 r. znak: IBPB II/1/436-386/14/DP, IBPP2/443-1302/14/KO wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 10 marca 2015 r. (data wpływu dodatkowej opłaty) oraz 12 marca 2015 r. (data wpływu pisma).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przyszłości Wnioskodawczyni stanie się wspólnikiem spółki osobowej, działającej w formie spółki jawnej lub komandytowej (dalej: Spółka lub Pożyczkodawca).

Planowane jest, iż Wnioskodawczyni będzie zawierała ze Spółką umowy pożyczek. Umowy pożyczek pomiędzy Wnioskodawczynią a Spółką będą zawierane na terytorium Polski. Pożyczki będą miały charakter odpłatny, tj. Spółce przysługiwać będzie wynagrodzenie w formie odsetek. Oprocentowanie pożyczek zostanie ustalone na warunkach rynkowych.

Przedmiotem działalności Spółki będzie m.in.:

  • działalność holdingów finansowych,
  • pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych,
  • pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych,
  • pozostałe pośrednictwo pieniężne,
  • pozostałe formy udzielania kredytów.

Czynność udzielenia pożyczek przez Spółkę na rzecz Wnioskodawczyni będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zawarcie umów pożyczek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymane przez Wnioskodawczynię od Pożyczkodawcy pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawczyni, zawarcie umów pożyczek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymane przez Wnioskodawczynię od Pożyczkodawcy pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawczyni uzasadniając swoje stanowisko wskazała na art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Czynność cywilnoprawna zawarcia umowy pożyczki podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącznie wtedy, gdy spełnia przesłanki wskazane w art. 1 ust. 4 ww. ustawy.

Oznacza to, że umowa pożyczki podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych gdy jej przedmiotem są:

  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawczyni podkreśla, że jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, umowy pożyczek zostaną zawarte przez Wnioskodawczynię ze Spółką na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na tej podstawie uznać należy, iż zawarcie umów pożyczek będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni zaznacza, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącza jednak niektóre czynności z zakresu czynności opodatkowanych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 ww. ustawy, podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

  • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Wnioskodawczyni wskazuje, że wyłączenie wskazane w art. 2 pkt 4 cyt. ustawy dotyczy m.in. podmiotów zwolnionych z podatku od towarów i usług. Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz to, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Wnioskodawczyni zaznacza, że w przypadku otrzymania pożyczki od Pożyczkodawcy, zauważyć należy, iż jest to czynność, która należy do zakresu ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 5 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Udzielanie pożyczek stanowi zaś świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odpłatnością z tytułu udzielonej pożyczki są odsetki. Aby dana czynność została opodatkowana nie tylko musi być zakwalifikowana jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju. Istotne jest także, aby została wykonana przez podmiot, który z tytułu jej dokonania będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług.

Wnioskodawczyni podkreśla, że w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza na gruncie ww. ustawy jest zaś rozumiana jako wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wnioskodawczyni stwierdza, że w związku z faktem, iż sama umowa spółki Pożyczkodawcy wprost potwierdza, że przedmiot działalności Pożyczkodawcy będzie obejmował m.in. pozostałe formy udzielania kredytów, oznacza to, iż Pożyczkodawca będzie mógł zawierać umowy pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Według Wnioskodawczyni bez wątpienia zatem Pożyczkodawca będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług z tytułu udzielanych pożyczek. Ustawa o podatku od towarów i usług zwalnia jednak niektóre czynności od opodatkowania. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W świetle wskazanej regulacji czynność udzielania pożyczek, mimo iż należy do zakresu cyt. ustawy, nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. W odniesieniu do Pożyczkodawcy oznacza to, iż udzielanie przez niego pożyczek podlega podatkowi od towarów i usług. Niemniej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług czynność ta będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawczyni w ten sposób uznać należy, iż z tytułu udzielanych pożyczek Pożyczkodawca będzie podmiotem zwolnionym z opodatkowania w podatku od towarów i usług. Z tego też względu czynność zawarcia umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako wyłączona z zakresu przedmiotowego ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Reasumując Wnioskodawczyni stwierdza, iż umowy pożyczek zawarte pomiędzy Pożyczkodawcą i Wnioskodawczynią zawierają się w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Mimo to, ze względu na brzmienie art. 2 pkt 4 ww. ustawy, czynności te będą korzystały z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak bowiem wskazano powyżej, czynności zawarcia umów pożyczek pomiędzy Wnioskodawczynią i Pożyczkodawcą będą zwolnione od podatku od towarów i usług.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni powołała i zacytowała szereg interpretacji indywidualnych dotyczących poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Natomiast w myśl art. 1 ust. 4 ww. ustawy podatkowi temu podlegają, z zastrzeżeniem ust. 5, czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pod pojęciem rzeczy ujętym w tym przepisie należy również rozumieć pieniądze, będące przedmiotem umowy pożyczki.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

  • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przyszłości Wnioskodawczyni stanie się wspólnikiem Spółki.

Planowane jest, iż Wnioskodawczyni będzie zawierała ze Spółką umowy pożyczek. Umowy pożyczek pomiędzy Wnioskodawczynią a Spółką będą zawierane na terytorium Polski. Pożyczki będą miały charakter odpłatny, tj. Spółce przysługiwać będzie wynagrodzenie w formie odsetek. Oprocentowanie pożyczek zostanie ustalone na warunkach rynkowych.

Przedmiotem działalności Spółki będzie m.in.:

  • działalność holdingów finansowych,
  • pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych,
  • pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych,
  • pozostałe pośrednictwo pieniężne,
  • pozostałe formy udzielania kredytów.

Wnioskodawczyni wskazała, że czynność udzielenia pożyczek przez Spółkę na rzecz Wnioskodawczyni będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z cytowanego powyżej przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają takie czynności, w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu ich dokonania (dokonania tych czynności) jest opodatkowania podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z wyjątkiem określonych czynności, które w przedmiotowej sprawie nie występują).

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawczyni dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższe transakcje dokonane pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami podlegają regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, ze zm.), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umów pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje bowiem wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotowe umowy pożyczki będą podlegać regulacji ustawy o podatku od towarów i usług, co zostało potwierdzone interpretacją indywidualną z 19 marca 2015 r. znak: IBPP2/ 443-1302/14/KO. A zatem na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowy te nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym Wnioskodawczyni (pożyczkobiorca) nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu tych umów.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach