Temat interpretacji

Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2011 r. (data wpływu 4 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

A Sp. z o.o. (dalej: Spółka) jest podmiotem działającym na polskim rynku wydawniczym (specjalizuje się ona w wydawnictwach o profilu medycznym). Spółka zawarła z podmiotem powiązanym, mającym siedzibę na terytorium Szwajcarii (dalej: Pożyczkodawca) umowę odpłatnej pożyczki pieniężnej. Pożyczkodawca jest podmiotem, który w ramach grupy E jest wyspecjalizowany w udzielaniu pożyczek na rzecz podmiotów należących do tej Grupy. Odpłatnością za udostępnienie Spółce kapitału są odsetki płatne przez Spółkę na rzecz Pożyczkodawcy.

Wszelkie ustalenia pomiędzy stronami odnośnie warunków udzielenia pożyczki oraz wynagrodzenia należnego Pożyczkodawcy z tytułu udzielenia Spółce pożyczki zostały zawarte w umowie pożyczki, która została podpisana w Szwajcarii. W dniu zawarcia umowy pożyczki, pieniądze będące jej przedmiotem znajdowały się na rachunku bankowym w banku mającym siedzibę na terytorium Szwajcarii skąd zostały przelane na rachunek Spółki w banku polskim. Spółka jest podatnikiem VAT czynnym. Pożyczkodawca nie jest udziałowcem Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, czynność udzielenia Spółce pożyczki za wynagrodzeniem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959, dalej: ustawa o PCC)...

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 1 Spółka stoi na stanowisku, iż w przedstawionym stanie faktycznym, czynność udzielenia Spółce pożyczki za wynagrodzeniem nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych z uwagi na treść art. 2 pkt 4 lit b) ustawy o PCC.

Natomiast w odniesieniu do pytania nr 2 Spółka uważa, że czynność udzielenia Jej pożyczki za wynagrodzeniem nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC.

Uzasadnienie.

Ad. 1

1. Przepisy ogólne.

Jak stanowi przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC, opodatkowaniu podlega czynność cywilnoprawna, jaką jest umowa pożyczki. W ustawie tej przewidziano jednak szereg przypadków, w których czynności cywilnoprawne są wyłączone z opodatkowania PCC.

W szczególności, w świetle art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, () jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach.
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Spółka stoi na stanowisku, że jeżeli choć jeden z podmiotów jest z tytułu danej czynności opodatkowany VAT lub z tego podatku zwolniony (poza wyjątkami wskazanymi w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC), czynność zawarcia umowy pożyczki, nie podlega opodatkowaniu PCC.

Zdaniem Spółki, cywilnoprawna umowa pożyczki zawarta pomiędzy Spółką a Pożyczkodawcą nie podlega obowiązkowi uiszczenia PCC, gdyż spełniony jest warunek określony w przepisie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC. Mianowicie jedna ze stron transakcji (Pożyczkobiorca) z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z opodatkowania VAT.

2. Czynność udzielenia pożyczki jako odpłatne świadczenie usług na gruncie VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.; dalej: ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 8 ust. 1 tejże ustawy definiuje zaś świadczenie usług, jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zatem aby zaistniało opodatkowane VAT świadczenie usług, muszą wystąpić łącznie następujące okoliczności:

• występuje świadczenie ze strony świadczeniodawcy, działającego w charakterze podatnika VAT na rzecz świadczeniobiorcy,
• świadczenie to ma charakter odpłatny,
• nie stanowi ono dostawy towarów.

W opinii Spółki, czynność udzielania pożyczek stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, jako że:

• w przypadku czynności udzielenia pożyczki występuje świadczenie w postaci udostępnienia Spółce przez pożyczkodawcę określonej kwoty pieniędzy na umówiony czas,
• dokonując tej czynności Pożyczkodawca realizuje działalność gospodarczą zbliżoną do tej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a w szczególności - udzielenie pożyczki stanowi element prowadzonej przezeń działalności gospodarczej mającej na celu osiągnięcie zysku w postaci odsetek. W tym kontekście, dla celów rozliczeń transgranicznego świadczenia usług, Pożyczkodawca traktowany jest jako podatnik. Spółka pragnie zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 28a pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to: podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności,
• udzielenie pożyczki Spółce to czynność o charakterze odpłatnym - Pożyczkodawca otrzyma bowiem wynagrodzenie za udostępnienie kapitału Pożyczkobiorcy w postaci odsetek. Można zatem stwierdzić, że udzielenie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego - Pożyczkodawca zobowiązuje się do udostępnienia za wynagrodzeniem kapitału Pożyczkobiorcy, ten zaś ma możliwość korzystania z udostępnionych środków,
• nie stanowi ono dostawy towarów - Spółka pragnie zwrócić uwagę, iż pieniądze nie stanowią na gruncie VAT towarów, a tym samym ich odpłatne udostępnianie nie może być uznane za dostawę towarów za wynagrodzeniem.

Powyższe znalazło potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: WSA) we Wrocławiu z dnia 23 marca 2008 r., sygn. I SA/Wr 1748/97. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą VAT udzielenie pożyczki za wynagrodzeniem w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowane jest jako świadczenie usługi.

Podobną opinię wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach indywidualnych:

• z dnia 16 marca 2011 r., sygn. IPPP1-443-40/11-2/IGo: biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz powołane przepisy, należy stwierdzić, że usługa udzielenia pożyczek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, przy czym od dnia 1 stycznia 2011 roku korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 powołanej ustawy,
• z dnia 10 listopada 2010 r., sygn. IPPP1-443-881/10-4/PR: czynność udzielenia przedmiotowych pożyczek, zarówno na rzecz podmiotów powiązanych, tj. spółek córek jak i członków zarządu wypełnia dyspozycje przepisu art. 8 ust. 1 oraz art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, tj. należy je uznać za odpłatne świadczenie usługi, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki, czynność udzielenia pożyczki, dokonana za wynagrodzeniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez podmiot którego podstawowa działalność obejmuje udzieIanie pożyczek w ramach grupy E stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu VAT.

3. Elementy konstrukcyjne podatku.

a) Miejsce świadczenia usługi.

Analizowane świadczenie usług jest czynnością o charakterze transgranicznym, tj. taką w której świadczący usługę i usługobiorca są podmiotami z siedzibą w innych państwach członkowskich.

Miejsce świadczenia w tym przypadku określa się na podstawie art. 28b ustawy o VAT, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (). Na gruncie tego przepisu miejscem świadczenia usług udzielenia pożyczki na rzecz Spółki przez szwajcarskiego Pożyczkodawcę jest Polska.

b) Podmiot zobowiązany do rozliczenia VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 4 określa, iż podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne (...) będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju. Zgodnie z tym przepisem, skoro miejscem świadczenia jest terytorium Polski, a usługodawcą jest podmiot zagraniczny, na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, w związku z zaciągnięciem pożyczki Spółka jest zobowiązana do rozliczenia importu usług.

c) Stawka VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalania się od podatku (...) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W świetle powyższego przepisu, zwolnieniu od podatku podlegają w szczególności usługi udzielania pożyczek pieniężnych. Zgodnie z treścią art. 720 § 1 Kodeksu Cywilnego: Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zdaniem Spółki, nie budzi żadnej wątpliwości, iż analizowane świadczenie nabyte przez Spółkę spełnia przytoczoną powyżej definicję pożyczki, a więc również, że czynność ta korzysta ze zwolnienia z VAT.

Konsekwentnie, w związku z zaciągnięciem pożyczki Spółka zobowiązana jest do rozliczenia VAT z tytułu importu usług zwolnionych.

4. Wyłączenie z opodatkowania PCC na podstawie przepisu art. 2 ust. 4 lit. b) ustawy o PCC.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z opodatkowania z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach.

Analizowana usługa udzielenia pożyczki jest więc zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Tym samym, jedna ze stron transakcji w związku z zawarciem umowy pożyczki jest zwolniona z opodatkowania VAT. Konsekwentnie, w analizowanej sytuacji spełniona jest wymieniona w art. 2 ust. 4 lit. b) ustawy o PCC przesłanka wyłączenia z opodatkowania PCC omawianej pożyczki zaciągniętej przez Spółkę.

Co więcej, stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo zostało ono potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 marca 2011 r., sygn. IPPB2/436-8/11-4/AF, który wskazał, iż skoro umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność została wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 11 października 2010 r., sygn. ILPB2/436-146/10-4/MK wskazał, iż usługa polegająca na udzieleniu pożyczki na podstawie zawartej umowy - zaklasyfikowana przez Wnioskodawcę do grupowania PKWiU 65.22.10 usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym - korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy. W przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji udzielona pożyczka nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podobne opinie organów podatkowych zostały wyrażone również m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 października 2010 r. (sygn. IBPBII/1/436-174/10/MZ), a także Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 listopada 2010 r. (sygn. ITPB2/436 -161/10/TJ) oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 października 2010 r. (sygn. ILPB2/436-146/10-4/MK). Spółka pragnie podkreślić, iż przytoczone interpretacje stanowią jedynie przykłady ugruntowanego stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe w przedmiotowej sprawie.

Ad. 2

1. Uwagi wstępne.

Jak stanowi przepis art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są (...): rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Spółka pragnie wskazać, iż aby czynność cywilnoprawna została uznana za podlegającą PCC na podstawie tego przepisu, musi spełnić łącznie trzy przesłanki, a mianowicie:

• rzeczy będące przedmiotem umowy znajdują się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe są wykonywane poza jej granicami,
• nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czynność cywilnoprawna jest dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Niespełnienie choćby jednego z wyżej wskazanych warunków, skutkuje nieuznaniem czynności cywilnoprawnej za podlegającą PCC.

1. Wyłączenie z opodatkowania PCC na mocy art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC.

Spółka pragnie wskazać, iż przedmiotem pożyczki są pieniądze, które zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego traktować należy jako znaki pieniężne lub rzeczy.

Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów, przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 9 grudnia 2010 r., sygn. akt III SA/Po 463/10 wskazał iż, (...) uznać należy, że w art. 720 kc, traktuje się pieniądze jako znaki pieniężne i rzeczy. Tak też ustawodawca w art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.), zwaną dalej ustawą PCC, potraktował pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) tej ustawy. W przepisie tym bowiem, w brzmieniu obowiązującym od 21 października 2009 r. (zgodnie ze zmianą wprowadzoną ustawą z dnia z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. Nr 165. poz. 1316) określono, że podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku (a nie jak dotychczas wszystkie umowy pożyczki). Łącznik lub wskazuje, że chodzi tu o pieniądze lub inne rzeczy oznaczone co do gatunku.

Identyczne stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 19 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Kr 411/07, stwierdzając iż, odnosząc się do zarzutu skargi, iż Dyrektor Izby Skarbowej nie rozstrzygnął jednoznacznie czy pieniądz jest rzeczą czy prawem majątkowym. Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że w przypadku pożyczki w doktrynie przyjmuje się, że z całokształtu przepisów o pożyczce, a zwłaszcza z użycia w art. 720 kc wyrażenia własność jak również odwołania się w art. 264 i 845 kc. do przepisów o pożyczce wynika, że w art. 720 kc traktuje się pieniądze jako znaki pieniężne i rzeczy.

Spółka pragnie wskazać, że zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym:

• pieniądze w dniu zawarcia umowy pożyczki, znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tj. w Szwajcarii,
• Pożyczkobiorca ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• czynność cywilnoprawna została dokonana poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jako że umowa pożyczki została zawarta w Szwajcarii.

W świetle powyższego, pożyczka przedstawiona w stanie faktycznym nie spełnia trzeciego warunku określonego w art. 1 ust. 4 pkt 2, jakim jest zrealizowanie czynności cywilnoprawnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Umowa pożyczki zawarta została bowiem poza terytorium Polski (na terytorium Szwajcarii).

W konsekwencji, z uwagi, iż nie zostają spełnione warunki określone w art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC, czynność udzielenia pożyczki nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w orzeczeniach sądów administracyjnych. Przykładowo, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 11 grudnia 2007 r., sygn. I SA/Gl 646/07, w podobnej sprawie, wskazał, iż bezspornym jest, że pieniądze będące przedmiotem umowy w przedmiotowej sprawie znajdowały się poza terytorium Polski, tj. w Stanach Zjednoczonych, a także, iż miejscem realizacji czynności udzielenia pożyczki były Stany Zjednoczone. WSA podkreślił, że w związku z tym, nie jest spełniony warunek określony w art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC, iż czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.

Ponadto, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 9 grudnia 2010 r., sygn. III SA/Po 463/10, stwierdził, iż zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy PCC umowa pożyczki podlega podatkowi, jeżeli w dacie zawarcia jej przedmiot (np. pieniądze) znajdował się w Polsce. Natomiast co do rzeczy znajdujących się za granicą (w dacie zawarcia umowy), zgodnie z postanowieniami art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy pcc umowa pożyczki podlega podatkowi, jeżeli nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność została dokonana na terytorium RP. W rozpoznawanej sprawie niesporne jest miejsce zamieszkania skarżącej w Polsce, zawarcie umowy pożyczki kwoty <...> EU poza terytorium RP i to, że pieniądze te zostały przekazane na rachunek bankowy skarżącej z rachunku bankowego posiadanego przez G. O. w banku zagranicznym. W odniesieniu do tej kwoty nie zostały zatem spełnione przesłanki opodatkowania określone w art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy PCC, skoro pieniądze znajdowały się za granicą i czynność prawna - umowa pożyczki została dokonana poza Polską. Decyzja w tej części jest więc wadliwa. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy podatkowe zobowiązane będą ocenić ustalony przez siebie stan faktyczny co do pożyczki obejmującej kwotę (...) EU w kontekście art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy PCC. A contrario, zatem skoro w dniu zawarcia umowy jej przedmiot znajdować się będzie poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a także umowa zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to należy wnioskować, iż czynność zawarcia przedmiotowej umowy nie podlega opodatkowaniu PCC.

Potwierdzeniem stanowiska Spółki są również liczne interpretacje indywidualne wydawane w imieniu Ministra Finansów. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 2 maja 2011 r., sygn. ILPB2/436-32/11-3/MK, stwierdził iż, skoro umowa pożyczki została zawarta poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Wielka Brytania) i środki pieniężne będące jej przedmiotem w chwili jej zawarcia również znajdowały się poza granicami kraju, to pożyczka ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy), a także w interpretacji indywidualnej z dnia 18 stycznia 2011 r. sygn. ILPB2/436-241/10-2/MK, wskazał, że umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z zapisem art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdowały się za granicą oraz czynność została dokonana poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC, a zatem analizowana umowa pożyczki nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego sprawy wynika, że Spółka jako pożyczkobiorca zawarła z podmiotem powiązanym (nie będącym jej udziałowcem) mającym siedzibę w Szwajcarii umowę pożyczki. Umowa została zawarta w Szwajcarii, w dniu jej zawarcia również jej przedmiot, tj. pieniądze znajdowały się na rachunku bankowym w banku mającym siedzibę na terytorium Szwajcarii skąd zostały przelane na rachunek Spółki w banku polskim.

Skoro zatem w analizowanej sprawie nie został spełniony kumulatywnie zapis art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to opisana we wniosku umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe oznacza więc, iż bezprzedmiotowym jest rozpatrywanie omawianej czynności pod kątem stosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (pytanie nr 1), który ma zastosowanie wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Również wskazane przez Spółkę orzeczenia sądów administracyjnych są rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają waloru wykładni powszechnie obowiązującej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu