Temat interpretacji

Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie wyłączenia z opodatkowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz.770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 kwietnia 2012 r. (data wpływu: 14 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie wyłączenia z opodatkowania jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie wyłączenia z opodatkowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W wyniku skierowania do zakwaterowania w Hotelu (...) (obecnie Zespół (...)), którego aktualnym właścicielem jest Akademia (...), Wnioskodawczyni uzyskała uprawnienie do zawarcia umowy najmu lokalu mieszkalnego w wyżej wymienionym Hotelu. Powyższe skierowanie wynikało z zatrudnienia w placówce służby zdrowia.

Na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24 ze zm.), Zainteresowana uzyskała uprawnienie do wykupu wynajmowanego przez siebie lokalu mieszkalnego, z uwzględnieniem zniżek przewidzianych przez tą ustawę, wynikających z okresu zatrudnienia oraz długości okresu wynajmowania przedmiotowego lokalu.

W 2011 r. Akademia (...), podjęła decyzję o sprzedaży mieszkań mieszczących się w Zespole (...), w związku z czym, zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami, w pierwszej kolejności (pierwszeństwo) prawo do wykupu uzyskali aktualni najemcy.

Wymaganym przez przepisy prawne oświadczeniem woli, Zainteresowana wyraziła wolę nabycia wynajmowanego przez siebie lokalu mieszkalnego. Po rozpatrzeniu i pozytywnym rozstrzygnięciu przedmiotowego oświadczenia, uzyskała prawo do zawarcia umowy sprzedaży najmowanego lokalu w formie aktu notarialnego, która zgodnie z procedurą przewidzianą w ustawie o zasadach zbywania, przewiduje uprzednie zaakceptowanie przez Ministerstwo Skarbu Państwa projektu tej umowy. W trakcie podpisywania przedwstępnych umów sprzedaży pojawiło się sporne zagadnienie związane z koniecznością poboru przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku sprzedaży nieruchomości dokonywanej w powyższym trybie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałym stanie faktycznym, notariusz sporządzający umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego, powinien pobrać podatek od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z regulacją art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), czy też zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) tej ustawy powinien zaniechać poboru tego podatku...

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa sprzedaży jako czynność cywilnoprawna podlega opodatkowaniu tym podatkiem, jednakże w myśl art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Wykup wynajmowanego przez Zainteresowaną lokalu mieszkalnego, będącego własnością Akademii (...), odbywa się zgodnie z ustawą z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24 ze zm.)  dalej jako ustawa o zasadach zbywania.

Wskazana ustawa w art. 4 ust. 1 stanowi, iż w stosunku do mieszkań przeznaczonych przez zbywcę na sprzedaż, osobie uprawnionej przysługuje prawo pierwszeństwa w nabyciu mieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543). Ponadto, zgodnie z art. 6 tej ustawy, sprzedaż mieszkań dokonywana jest po cenie ustalonej na zasadach określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami po dokonaniu odpowiednich potrąceń. Istotnym jest również fakt, że poza ramy ustawy o zasadach zbywania, przeniesiono całą procedurę dotyczącą sprzedaży przedmiotowych nieruchomości, czego konsekwencją jest fakt, iż zarówno tryb sprzedaży (w tym wycena mieszkania, czas na podjęcie decyzji o jego wykupie), jak i zasady pierwszeństwa przysługujące podmiotom wymienionym w ustawie o zasadach zbywania, regulowane są przez ustawę o gospodarce nieruchomościami. Choć w ustawie o zasadach zbywania brak jest bezpośredniego stwierdzenia, że sprzedaż prowadzona jest w drodze określonej w ustawie o gospodarce nieruchomościami, to stwierdzić należy, że reguluje ona wszelkie elementy istotne sprzedaży przedmiotowych mieszkań. Mówiąc o elementach przedmiotowo istotnych sprzedaży, należy mieć na uwadze art. 535 Kodeksu cywilnego. W odniesieniu do zaistniałego stanu faktycznego, wskazać należy, że to właśnie ustawa o gospodarce nieruchomościami reguluje: cenę, czas wykupu, zasady pierwszeństwa oraz w pewnym stopniu krąg podmiotów (najemcy lokali mieszkalnych, którzy nawiązali najem na czas nieoznaczony).

Elementy przedmiotowo istotne sprzedaży regulowane w przeważającej mierze przez ustawę o gospodarce nieruchomościami świadczą o tym, że ustawa o zasadach zbywania jest tylko ustawą uzupełniającą krąg podmiotów oraz nieruchomości wymienione w ustawie o gospodarce nieruchomościami.

O powyższym świadczą także uprawnienia właścicielskie Ministerstwa Skarbu Państwa, w stosunku do przedmiotowych lokali mieszkalnych, albowiem zgodnie z art. 5a ust. 1 ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. z 2011 r. Nr 185, poz.1092), państwowe osoby prawne są obowiązane uzyskać zgodę ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa na dokonanie czynności prawnej w zakresie rozporządzenia składnikami aktywów trwałych w rozumieniu przepisów o rachunkowości, zaliczonymi do wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowych aktywów trwałych lub inwestycji długoterminowych w tym oddania tych składników do korzystania innym podmiotom na podstawie umów prawa cywilnego lub ich wniesienia jako wkładu do spółki lub spółdzielni, jeżeli wartość rynkowa przedmiotu rozporządzenia przekracza równowartość w złotych kwoty 50.000 euro, obliczonej na podstawie średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski według stanu z dnia wystąpienia o zgodę. Dokonanie czynności cywilnoprawnej z naruszeniem powyższej zasady czyni tą czynność nieważną.

W ocenie Wnioskodawczyni, brak bezpośredniego stwierdzenia, że sprzedaż nieruchomości, o których mowa w ustawie o zasadach zbywania, regulowana jest zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami, nie może stanowić przeszkody w zwolnieniu nabywców tych nieruchomości od podatku od czynności cywilnoprawnych w myśl art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jak wskazano powyżej, zarówno odniesienia jak i znacząca większość rozwiązań proceduralnych tej ustawy, nierozerwalnie związane są z ustawą o gospodarce nieruchomościami, co skutkować powinno zwolnieniem nabywców tych nieruchomości z obowiązku uiszczania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak podała Zainteresowana, powyższą opinię zdaje się również potwierdzać pismo Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 30 stycznia 2012 r., w którym również stwierdził, że w zaistniałym stanie faktycznym powinno nastąpić zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy, podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

W myśl natomiast ust. 2 ww. przepisu, notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Stosownie jednak do art. 2 pkt 1 lit. g) ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych. Oznacza to, iż powyższe wyłączenie ma zastosowanie

w tych sprawach, w których przepisy o gospodarce nieruchomościami stanowią dla określonych podmiotów materialnoprawną podstawę działania.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Akademia (...) dokona sprzedaży lokalu mieszkalnego w trybie przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. nr 4, poz. 24, z późn. zm.). Oznacza to, że podstawę do zbycia lokalu przez Akademię (...) i jego nabycia przez Wnioskodawczynię, stanowią przepisy tej właśnie ustawy - a nie ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, przywołane w przepisach ww. ustawy

o zasadach zbywania () zawierają definicję pojęcia prawo pierwszeństwa w nabyciu mieszkania oraz określają zasady ustalania ceny zbywanego mieszkania. Odwołano się do nich w celu uniknięcia konieczności definiowania w kolejnej ustawie pojęcia już raz zdefiniowanego i określonych już zasad. Nie wpływa to jednak na fakt, iż opisane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zbycie przez Akademię (...), lokalu mieszkalnego stanowiącego jej własność, zostanie dokonane na zasadach określonych

w przepisach o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa.

Skoro zatem brak jest podstaw do stwierdzenia, że przedmiotowa czynność została dokonana na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami, czynność ta nie podlega wyłączeniu z opodatkowania, w oparciu o art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, przedmiotowa umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, którego pobór w przedmiotowej sprawie należy do obowiązków notariusza.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawczynię pisma Dyrektora Izby Skarbowej stanowiącego załącznik do wniosku w pierwszej kolejności wyjaśnić należy, iż ma ono  tak jak zresztą w nim wskazano  jedynie charakter kierunkowy i nie stanowi urzędowej interpretacji przepisów prawa (np. interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego). Poza tym w rzeczonym piśmie Dyrektor Izby Skarbowej , wbrew twierdzeniu Wnioskodawczyni, nie wskazał kategorycznie, iż w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych  jedynie zasygnalizował o istnieniu takiego przepisu  ostateczną decyzję w tej sprawie zostawiając płatnikowi podatku (notariuszowi).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 459 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu