Temat interpretacji

w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2017 r. (data wpływu 29 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podlega on w Polsce opodatkowaniu CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Wnioskodawca dotychczas otrzymał pożyczki od udziałowca. Wnioskodawca planuje w przyszłości zaciągać pożyczki od innych spółek. Wnioskodawca i spółki należą do jednej grupy kapitałowej, są podmiotami powiązanymi.

Spółki, które będą udzielać Wnioskodawcy pożyczek, podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a także są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT. Udzielenie Wnioskodawcy pożyczek stanowić będzie świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a także z tytułu udzielenia pożyczki pożyczkodawca będzie zwolniony z VAT zgodnie z uregulowaniami wynikającymi z ustawy o VAT.

Pożyczki przyszłe będą miały charakter odpłatny, tj. będzie przewidziane stosowne wynagrodzenie w postaci oprocentowania (odsetek).

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że niniejszy wniosek obejmuje swym zakresem pożyczki przyszłe otrzymane od spółek niebędących udziałowcami.

Intencją Wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji jedynie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca nie jest zainteresowany wydaniem interpretacji indywidualnej w podatku od towarów i usług. Wnioskodawca składając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej pragnie potwierdzić, że jeżeli pożyczka otrzymana od Spółki udzielającej pożyczki będzie podlegała zwolnieniu z VAT, to nie będzie on zobowiązany do zapłaty PCC z tego tytułu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy dla celów ustawy o PCC należy przyjąć, iż przyszłe pożyczki otrzymane przez Wnioskodawcę, o których mowa w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, podlegają przepisom ustawy o VAT, a tym samym są zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przyszłe pożyczki otrzymane przez Wnioskodawcę, o których mowa w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, podlegają przepisom ustawy o VAT, a tym samym są zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Na wstępie Wnioskodawca pragnie jeszcze raz podkreślić, że zgodnie z jego intencją niniejszy wniosek swym zakresem obejmuje pytanie w zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC, podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że umowy pożyczek będą podlegały - co do zasady - PCC, jeżeli w chwili ich zawarcia ich przedmiot, tj. pieniądze będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie będą miały miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Umowy pożyczek będą podlegały PCC również wtedy, gdy pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ustawy o PCC obowiązek podatkowy w PCC ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o PCC przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie podlegają PCC, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem VAT,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku VAT z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika VAT. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku VAT.

Jak wskazał Wnioskodawca, jest on podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlegającym w Polsce opodatkowaniu CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT. Wnioskodawca dotychczas otrzymał pożyczki od udziałowca, a także Wnioskodawca planuje również w przyszłości zaciągać pożyczki od innych spółek.

Spółki, które będą udzielać Wnioskodawcy pożyczek, podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a także są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Wnioskodawca zaznacza, że niniejszy wniosek obejmuje swym zakresem pożyczki przyszłe otrzymane od spółek niebędących udziałowcami.

Wnioskodawca uważa, że ocena, czy pożyczki przyszłe, o których mowa w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, są zwolnione z opodatkowania PCC, wymaga w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia czy podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT.

Udzielenie pożyczki ma charakter usługi. Ustawodawca - jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - uznaje za usługę każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów, podkreślając tym samym powszechność opodatkowania. Zatem na zachowanie to (świadczenie) składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź tolerowanie - znoszenie określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) i występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez wykonawcę tej czynności wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym. W konsekwencji, usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument - odbiorca świadczenia, odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT bezwzględnym warunkiem jest odpłatność za daną czynność. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Wynagrodzenie od usługi udzielenia pożyczki stanowią odsetki od kwoty pożyczki. Jak zostało wskazane, pożyczka będzie miała charakter odpłatny, tj. będzie przewidziane stosowne wynagrodzenie w postaci oprocentowania (odsetek).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT musi być wykonana przez podatnika podatku VAT. W przedstawionym zdarzeniu przeszłym i przyszłym pożyczki udzieli podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Udzielanie pożyczek przez podatnika VAT spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki na gruncie ustawy o VAT. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

Reasumując, czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki) przez podatnika VAT, stanowi odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawca stwierdza, że czynność udzielenia przez spółkę z grupy pożyczek będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a więc można je uznać za rodzące obowiązek w podatku od towarów i usług. Jednocześnie, są one zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT ze względu na fakt, że udzielanie pożyczek na rzecz Wnioskodawcy jest usługą wyświadczoną przez spółkę odpłatnie (za wynagrodzeniem w formie odsetek), w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności udzielania pożyczek w sposób częstotliwy.

Mając na uwadze powyższe, skoro zatem - jak wskazał Wnioskodawca - w jego ocenie opisane we wniosku przyszłe pożyczki otrzymane przez Wnioskodawcę od innych spółek, podlegają przepisom ustawy o VAT, a ściślej są zwolnione z VAT, to w analizowanej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy PCC. W rezultacie na Wnioskodawcy jako pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w PCC.

Z tego też powodu, w zakresie pytania będącego przedmiotem wniosku, Wnioskodawca zajął stanowisko, iż w świetle art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, pożyczki, które będą udzielone w przyszłości, nie podlegają opodatkowaniu PCC i w związku z tym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty PCC z tytułu zaciągnięcia takich pożyczek.

Zgodnie z jednolitą linią interpretacyjną pożyczki udzielane przez podatników VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu PCC. Minister Finansów w wydawanych interpretacjach podatkowych wielokrotnie to potwierdzał, np.:

• Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 listopada 2015 r. o sygn. IBPB-2-1/4514-227/15/KrB.

• Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 listopada 2015 r. o sygn. IPPP1/4512-919/15-2/KR.

• Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 lipca 2015 r. o sygn. IBPP2/4512-432/15/AZ.

• Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 24 lipca 2015 r. o sygn. IBPB-2-1/4514-24/15/AD.

• Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22 kwietnia 2015 r. o sygn. IPTPP2/4512-117/15-2/DS.

• Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 marca 2015 r. o sygn. IBPP2/443-1320/14/IK.

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że zgodnie z wolą Wnioskodawcy wyrażoną we wniosku przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca podkreślił bowiem w niniejszym wniosku, że składając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej pragnie jedynie potwierdzić, że jeżeli pożyczka otrzymana od Spółki udzielającej pożyczki będzie podlegała zwolnieniu z VAT, to nie będzie on zobowiązany do zapłaty PCC z tego tytułu.

Tym samym Organ zaznacza, że kwestie związane z podatkiem od towarów i usług są elementem zdarzenia przyszłego, niepodlegającym ocenie w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 1 ust. 4 cyt. ustawy czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy jak słusznie stwierdził Wnioskodawca że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca planuje w przyszłości zaciągać pożyczki od innych spółek. Wnioskodawca i spółki należą do jednej grupy kapitałowej, są podmiotami powiązanymi. Spółki, które będą udzielać Wnioskodawcy pożyczek, podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a także są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT. Udzielenie Wnioskodawcy pożyczek stanowić będzie świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a także z tytułu udzielenia pożyczki pożyczkodawca będzie zwolniony z VAT zgodnie z uregulowaniami wynikającymi z ustawy o VAT. Pożyczki przyszłe będą miały charakter odpłatny, tj. będzie przewidziane stosowne wynagrodzenie w postaci oprocentowania (odsetek). Wnioskodawca pragnie podkreślić, że niniejszy wniosek obejmuje swym zakresem pożyczki przyszłe otrzymane od spółek niebędących udziałowcami.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy opisane we wniosku umowy pożyczki podlegają regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia przyszłych pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Skoro zatem jak wskazał Wnioskodawca, opisane we wniosku pożyczki podlegać będą uregulowaniom ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie zwolnione będą z opodatkowania na podstawie przepisów tejże ustawy, to w analizowanej sprawie będzie miało zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawcy, jako pożyczkobiorcy, z tytułu zawierania opisanych we wniosku umów pożyczek, nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że interpretacje zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej