Temat interpretacji

Skutki podatkowe zawarcia umowy pożyczki

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki - przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2015 r. (data wpływu 25 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 listopada 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Szwajcarii, tj. będącą rezydentem podatkowym w Szwajcarii dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca będzie wspólnikiem w spółce osobowej z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka Osobowa), powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej (dalej: Spółka Kapitałowa). Wnioskodawca otrzyma pożyczkę (lub pożyczki) od Spółki Osobowej / Spółki Kapitałowej. Środki będące przedmiotem pożyczek będą uzyskane przez Spółkę Osobową / Spółkę Kapitałową w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, a udzielanie pożyczek będzie rodzajem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę Osobową / Spółkę Kapitałową przed przekształcaniem.

W momencie udzielenia pożyczki (pożyczek) Spółka Osobowa (Spółka Kapitałowa przed przekształceniem) będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki w chwili jej zawarcia będą się znajdowały na terytorium Polski. Pożyczka (pożyczki) zostanie (-ą) udzielona (-e) odpłatnie, tj. Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa będzie, uprawniona,do wynagrodzenia w formie odsetek. Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa będzie również udzielać pożyczki (pożyczek) oprocentowanych według zasad rynkowych innym podmiotom niż Wnioskodawca. Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa zakwalifikuje udzielanie pożyczek jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie, w odniesieniu do pożyczek, Spółka zastosuje zwolnienie z VAT przewidziane dla usług finansowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy pożyczki otrzymane przez Wnioskodawcę od Spółki Osobowej / Spółki Kapitałowej przed przekształceniem będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka / pożyczki otrzymane przez Wnioskodawcę od Spółki Osobowej / Spółki Kapitałowej przed przekształceniem nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu.

Na podstawie przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają w szczególności umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z pewnymi wyjątkami niemającymi zastosowania w niniejszym przypadku).

W świetle powyższego, o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych decydować będzie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Odwołując się zatem do przepisów ustawy o VAT wskazać należy, źe zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa przed przekształceniem udzielając pożyczki / pożyczek m.in. na rzecz Wnioskodawcy, będzie ich udzielała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W konsekwencji więc Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa przed przekształceniem będzie działała jako podatnik VAT z tytułu realizowanych transakcji udzielania pożyczki / pożyczek. Zatem czynność udzielenia pożyczki będzie podlegała przepisom ustawy o VAT, będąc jednocześnie zwolnioną z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT ze względu na fakt, że udzielenie pożyczki / pożyczek m.in. na rzecz Wnioskodawcy będzie usługą wyświadczoną przez Spółkę Osobową / Spółkę Kapitałową przed przekształceniem odpłatnie (za wynagrodzeniem w formie odsetek), w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

Minister Finansów w wydawanych interpretacjach powszechnie podkreśla, iż pożyczki udzielone przez podatnika VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przykładowo:

• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 marca 2014 r. o sygn. IBPP2/443-1241/12/KO, zgodnie z którą;
  Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca udzielił pożyczki na okres czterech miesięcy innej spółce z o.o. Pożyczka jest oprocentowana. Raty odsetkowe są płatne raz w miesiącu. Obie spółki mają siedzibę na terytorium Polski. Spółka pożyczająca jak i pożyczkobiorca są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Spółka udzielająca pożyczki nie ma w przedmiocie działalności usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Mając na uwadze treść powołanych przepisów prawa oraz opis zaistniałego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż usługa udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę spółce z o.o. spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia, na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 marca 2014 r. o sygn. IPPP1/443-125/14-2/AS, zgodnie z którą:
  Należy wskazać, że czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem usługi udzielania pożyczek stanowią czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, przy czym korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W konsekwencji, w świetle art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, pożyczka / pożyczki udzielone na rzecz Wnioskodawcy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu.

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 kwietnia 2014 r. o sygn. IBPBII/1/436-27/14/MZ, zgodnie z którą:
  Z ustaleń dokonanych przez Wnioskodawcę na gruncie podatku od towarów i usług wynika, że opisana przez niego transakcja podlega regulacji ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem jeżeli z wydanej dla kontrahenta interpretacji (Wnioskodawca wskazuje, że Spółka IP wystąpiła z wnioskiem o interpretację w zakresie podatku od towarów i usług) wynika, że przedmiotowa umowa pożyczki będzie podlegać regulacji ustawy o podatku od towarów i usług (będzie czynnością zwolnioną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług), to na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym Wnioskodawca (pożyczkobiorca) nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu tej umowy.
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 marca 2015 r. o sygn. ILPB2/436-363/14-4/MK, zgodnie z którą:
  (...) jeżeli opisana we wniosku pożyczka podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy, to w sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym oznacza to, że pożyczka nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, pożyczki udzielone na rzecz Wnioskodawcy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 626), podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy wskazać, że w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych;

Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Szwajcarii, tj. będącą rezydentem podatkowym w Szwajcarii dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca będzie wspólnikiem w spółce osobowej z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka Osobowa), powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej (dalej: Spółka Kapitałowa). Wnioskodawca otrzyma pożyczkę (lub pożyczki) od Spółki Osobowej / Spółki Kapitałowej. Środki będące przedmiotem pożyczek będą uzyskane przez Spółkę Osobową / Spółkę Kapitałową w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, a udzielanie pożyczek będzie rodzajem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę Osobową / Spółkę Kapitałową przed przekształcaniem. W momencie udzielenia pożyczki (pożyczek) Spółka Osobowa (Spółka Kapitałowa przed przekształceniem) będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki w chwili jej zawarcia będą się znajdowały na terytorium Poiski. Pożyczka (pożyczki) zostanie ( ą) udzielona (-e) odpłatnie, tj. Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa będzie, uprawniona,do wynagrodzenia w formie odsetek. Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa będzie również udzielać pożyczki (pożyczek) oprocentowanych według zasad rynkowych innym podmiotom niż Wnioskodawca. Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa zakwalifikuje udzielanie pożyczek jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie, w odniesieniu do pożyczek, Spółka zastosuje zwolnienie z VAT przewidziane dla usług finansowych.

Przyjmując za Wnioskodawcą, że Spółka Osobowa / Spółka Kapitałowa zakwalifikuje udzielanie pożyczek jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, jednocześnie, w odniesieniu do pożyczek, Spółka zastosuje zwolnienie z VAT przewidziane dla usług finansowych, powyższa czynność będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku umowa pożyczki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie