Temat interpretacji

Opodatkowanie czynności związanych z transferami pieniężnymi w ramach mechanizmu pozwalającego na zarządzanie płynnością finansową przy zastosowaniu usługi domestic zero-balancing cash pooling

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Zainteresowanych przedstawione we wniosku z 2 stycznia 2018 r. (data wpływu 26 stycznia 2018 r.), uzupełnionym pismem z 26 lutego 2018 r. (data wpływu 5 marca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności związanych z transferami pieniężnymi w ramach mechanizmu pozwalającego na zarządzanie płynnością finansową przy zastosowaniu usługi domestic zero-balancing cash pooling jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności związanych z transferami pieniężnymi w ramach mechanizmu pozwalającego na zarządzanie płynnością finansową przy zastosowaniu usługi domestic zero-balancing cash pooling.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 26 lutego 2018 r.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania: X Spółka Akcyjna;
• Zainteresowanych niebędących stroną postępowania: Y sp. z o.o. spółka komandytowa, Z Spółka Akcyjna, T sp. z o.o.

przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej: Spółka lub Agent lub Uczestnik 1), zamierza przystąpić do mechanizmu pozwalającego na zarządzanie płynnością finansową (tzw. cash pooling) przy zastosowaniu usługi domestic zero-balancing cash pooling oferowanej przez Bank SA (dalej: Bank). Jest to mechanizm, w ramach którego dokonywany jest automatyczny rzeczywisty transfer środków pomiędzy rachunkami bieżącymi Uczestników Usługi (ewentualnie pomiędzy specjalnie wyodrębnionymi subkontami do rachunków bieżących) i rachunkiem rozliczeniowym (ewentualnie specjalnie wyodrębnionym subkontem do rachunku bieżącego Pool Leadera). Salda dodatnie na rachunkach Uczestników są automatycznie przekazywane na rachunek rozliczeniowy, natomiast deficyty (tj. salda ujemne) na rachunkach Uczestników (innych niż Pool Leader) są pokrywane z rachunku rozliczeniowego.

Planuje się, że w mechanizmie cash poolingu będą uczestniczyć następujące podmioty należące do Grupy X:

• X S A. spółka dominująca,
• Y sp. z o.o. sp.k - spółka zależna, (dalej Uczestnik 2),
• Z S.A. - spółka zależna, (dalej Uczestnik 3),
• T sp. z o.o. - spółka zależna, (dalej Uczestnik 4).

Uczestnicy posiadają bieżące rachunki bankowe prowadzone w PLN w Banku.

Wprowadzenie mechanizmu cash poolingu. w którym mają partycypować Uczestnicy odbędzie się poprzez zawarcie pomiędzy Bankiem oraz Uczestnikami umowy o zarządzanie płynnością finansową w (dalej: Umowa).

W ramach świadczenia usługi domestic zero-balancing cash poolingu Bank zawrze z każdą ze spółek krajowych Grupy X umowę o zero-balancing domestic cash pooling. Spółka - jako Uczestnik 1 mechanizmu domestic zero-balancing cash pooling - będzie pełnić rolę Pool Leadera.

Umowa, która zostanie zawarta, będzie przewidywać, iż Bank będzie prowadził dla każdego z Uczestników rachunek bieżący. W ramach prowadzonego rachunku Bank udzieli każdemu z Uczestników Umowy cash poolingu limit zadłużenia - intra-day limit.

W rozliczeniach pomiędzy Uczestnikami Usługi i Bankiem w ramach wykonania Umowy cash poolingu będą brały udział:

• rachunek rozliczeniowy prowadzony dla Pool Leadera oraz
• rachunki Uczestników prowadzony dla pozostałych Uczestników.

Będą to albo rachunki bieżące Pool Leadera i pozostałych Uczestników Umowy cash poolingu albo subkonta otworzone przez Bank do tych rachunków bieżących.

Zarządzanie rachunkiem rozliczeniowym i nadzór nad wzajemnymi rozliczeniami w ramach struktury dokonywany będzie przez Pool Leadera Każdy wykorzystany na rachunkach Uczestników intra-day limit musi zostać spłacony przez Pool Leadera do końca każdego dnia, nie później jednak niż do terminu wymagalności wskazanego w umowie intra-day limit. Uczestnicy Umowy cash poolingu są odpowiedzialni solidarnie za wykorzystane przez nich limity zadłużenia z tytułu poręczenia. Spłata będzie dokonywana przez Pool Leadera ze środków zgromadzonych na rachunku rozliczeniowym, również przy wykorzystaniu przyznanego Pool Leaderowi przez Bank limitu zadłużenia W ramach przewidywanej struktury Umowy cash poolingu funkcjonować będzie następujący mechanizm rozliczeń - o godzinie, w której nastąpi ustalenie przez Bank sald na rachunkach uczestniczących w strukturze cash poolingu:

• środki zgromadzone przez Uczestników na rachunkach wykazujących salda dodatnie przekazywane będą automatycznie na rachunek rozliczeniowy Pool Leadera;
• salda ujemne z rachunków Uczestników będą automatycznie spłacane (w całości) przez Pool Leadera z rachunku rozliczeniowego.

Od sald powstałych na rachunku rozliczeniowym w wyniku dokonanych przelewów naliczane będą odsetki w wysokości uzależnionej od rodzaju salda (ujemnego lub dodatniego). Rachunek rozliczeniowy zostanie uznany lub obciążony odsetkami w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca.

Rozliczenia pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Umowy cash poolingu w zakresie odsetek należnych z tytułu wierzytelności powstałych w wyniku dokonywania poszczególnych operacji w ramach proponowanej struktury dokonywane będą na zlecenie i za zgodą Uczestników przez Bank.

Stosownie do postanowień Umowy cash poolingu, jej Uczestnicy udzielą Bankowi poręczenia za wszelkie zobowiązania wynikające z Umowy cash poolingu, jak również za zadłużenia powstałe na skutek wykorzystania kredytu na każdym z rachunków z osobna, jak i na wszystkich rachunkach bieżących razem. Uczestnicy zobowiążą się do nie przekraczania limitów udzielonych kredytów. Udzielenie poręczeń stanowi warunek konieczny do zawarcia Umowy cash poolingu z Bankiem - poręczenia te stanowią formę zabezpieczenia dla Banku.

Bank będzie otrzymywał od Uczestników Umowy cash poolingu wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi domestic zero-balancing cash pooling.

Tytuły prawne rozliczeń dokonywanych pomiędzy Uczestnikami Umowy cash poolingu oparte będą na spłacie wierzyciela (tj. Banku) przez Uczestnika wykazującego saldo dodatnie na rachunku bieżącym w oparciu o przesłankę wyrażoną w art. 518 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego: Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi.

Do rozliczenia wzajemnych wierzytelności pomiędzy Uczestnikami z tytułu wstąpień w prawa zaspokojonego wierzyciela (subrogacja) dochodzić będzie na podstawie odrębnej umowy na koniec określonego w tej umowie okresu rozliczeniowego (np. miesiąc, kwartał).

Umowa cash poolingu będzie przewidywać, że w sytuacji utrzymywania się długu wobec Uczestników Umowy cash poolingu z tytułu subrogacji, Bank naliczał będzie odsetki w ustalonej wysokości za każdy dzień utrzymywania się długu. Rozliczenie odsetek nastąpi przy wykorzystaniu rachunku rozliczeniowego zgodnie z algorytmem opisanym w odpowiednim załączniku do Umowy cash poolingu. Tytuły prawne rozliczeń dokonywanych pomiędzy Uczestnikami Umowy cash poolingu, o których mowa w powyżej, oparte będą na poręczeniu cywilnym.

Pomiędzy Bankiem a Uczestnikami nie występują powiązania, o których mowa w art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: UPDOP).

Uczestnicy są osobami prawnymi podlegającymi w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 UPDOP.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach przedstawionego mechanizmu pozwalającego na zarządzanie płynnością finansową przy zastosowaniu usługi domestic zero-balancing cash pooling dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami tego systemu (w tym Wnioskodawcą i Zainteresowanych) oraz Bankiem będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Zainteresowanych czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach mechanizmu pozwalającego na zarządzanie płynnością finansową przy zastosowaniu usługi domestic zero-balancing cash pooling dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami tego systemu (w tym Wnioskodawcą) oraz Bankiem nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Wskazany przepis określa zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, jeżeli określona czynność cywilnoprawna nie będzie jedną z umów wymienionych w powyższym przepisie, to z tytułu jej dokonania nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cash poolingu jest na gruncie prawa polskiego umową nienazwaną, tzn. Kodeks cywilny nie zawiera przepisów odnoszących się wprost do tego typu umowy. Poprzez zawarcie umowy cash poolingu, strony powiązane kapitałowo postanawiają wprowadzić system zarządzania płynnością finansową, który polega na skoncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu tzw. korzyści skali. W konsekwencji możliwa staje się kompensata niedoborów środków niektórych uczestników systemu nadwyżkami zgromadzonymi przez innych uczestników.

Na skutek dokonywania na podstawie umowy cash poolingu poszczególnych, wzajemnych transakcji pieniężnych pomiędzy Uczestnikami cash poolingu nie dochodzi do realizacji żadnej z czynności cywilnoprawnych określonych w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W szczególności, należy podkreślić, że pomimo iż konstrukcja cash poolingu zawiera pewne elementy wzajemnego kredytowania się podmiotów uczestniczących w strukturze, to nie dochodzi w jej ramach do zawarcia umowy mającej cechy umowy pożyczki pieniędzy bądź rzeczy oznaczonych co do gatunku w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Tym samym, aby można było mówić o zawarciu umowy pożyczki, konieczne jest skonkretyzowanie stosunku prawnego co najmniej w zakresie stron umowy, tj. pożyczkobiorcy oraz pożyczkodawcy a także przedmiotu pożyczki.

Należy podkreślić, że choć z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu powstają dla podmiotów biorących w nim udział określone prawa i obowiązki, to jednak nie można w żadnym wypadku uznać, iż dochodzi przez to do zawarcia umowy mającej cechy umowy pożyczki.

Przede wszystkim w ramach przedmiotowej umowy cash poolingu brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy przez pożyczkodawcę na określony w umowie podmiot (pożyczkobiorcę). Uczestnicy biorący udział w systemie cash poolingu wyrażają jedynie gotowość zaangażowania środków finansowych w związku z tym uczestnictwem.

Po drugie Uczestnik cash poolingu, posiadający wolne środki finansowe, nie może określić z góry, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i na rzecz którego z uczestników. Tym samym również druga strona transakcji nie jest możliwa do zidentyfikowania.

Z powodu braku możliwości zidentyfikowania podmiotów będących pożyczkodawcą oraz pożyczkobiorcą, a także przedmiotu pożyczki, nie dojdzie do zawarcia dwustronnej transakcji udzielenia pożyczki, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Należy też podkreślić, że rozliczenia pieniężne pomiędzy Uczestnikami oraz Bankiem dokonywane będą przy zastosowaniu konstrukcji nabycia wierzytelności (subrogacji) skutkującej wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela (art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że każdorazowo Wnioskodawca lub poszczególny Uczestnik (w zależności od salda na ich rachunkach), dokonując transferu wolnych środków czyni to celem wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela (Banku), a nie celem udzielenia bezpośredniej pożyczki drugiej stronie. Jako, że instytucja wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, przelewy środków pieniężnych dokonywane w oparciu o mechanizm subrogacji pomiędzy rachunkami Wnioskodawcy i Uczestników nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, zarówno Umowa, jak i poszczególne czynności dokonywane na jej podstawie w ramach systemu zarządzania płynnością finansową, nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej