Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 1 w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie pytania Nr 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy zawarte przez niego umowy pożyczki nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej PCC).

Umowa pożyczki co do zasady podlega opodatkowaniu PCC jako czynność wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt b) Ustawy PCC.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 Ustawy PCC obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli zawarcia umowy pożyczki.

Według art. 6 ust. 1 pkt 7 Ustawy PCC podstawę opodatkowania stanowi kwota lub wartość pożyczki, natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 Ustawy PCC stawka podatku wynosi 2%.

Stosownie do art. 4 ust. 7 Ustawy PCC obowiązek podatkowy w PCC spoczywa na pożyczkobiorcy.

Według art. 10 ust. 1 Ustawy PCC podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 1 ust. 4 Ustawy PCC czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

A contrario, czynności cywilnoprawne nie podlegają opodatkowaniu PCC, jeśli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą gdy nabywca nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce, a w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, jeżeli czynność cywilnoprawna nie została dokonana na terytorium Polski. W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że nabywca/pożyczkobiorca (Wnioskodawca) posiada miejsce zamieszkania w Polsce, Dla stwierdzenia zatem, czy umowa pożyczki podlega opodatkowaniu PCC niezbędne jest przeanalizowanie co jest przedmiotem umowy pożyczki (rzeczy/prawa majątkowe) i jakie jest miejsce położenia rzeczy/wykonywania prawa majątkowego w momencie dokonania czynności cywilnoprawnej oraz gdzie dokonywana jest czynność cywilnoprawna.

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego (art. 720 kc) przez umowę pożyczki należy rozumieć umowę w ramach której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki jest umową konsensualną dochodzącą do skutku poprzez zgodne oświadczenie woli stron umowy.

W doktrynie prawa cywilnego pieniądze traktowane są jako rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznającego je za prawny środek płatniczy. W związku z powyższym należy przyjąć, w ślad za poglądami doktryny, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach (rzeczy sui generis). Mając na uwadze powyższe należy uznać, że przedmiot umowy pożyczki powinien być kwalifikowany dla celów PCC jako rzecz. W konsekwencji, miejsce położenia (ulokowania) pieniędzy będących przedmiotem umowy pożyczki będzie determinować zakres opodatkowania umowy pożyczki PCC. Należy wskazać, że w przedstawionym stanie faktycznym w momencie zawierania umowy, a więc w momencie powstania obowiązku podatkowego pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki znajdowały się na zagranicznych rachunkach bankowych pożyczkodawców.

W świetle prawa cywilnego pełnomocnictwo jest jednostronnym oświadczeniem woli mocodawcy, na mocy którego pełnomocnik staje się umocowany do działania w imieniu i na rzecz mocodawcy. Czynności dokonywane przez pełnomocnika w zakresie umocowania wywołują skutki prawne bezpośrednio dla mocodawcy. W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że umowy pożyczki zawarte z zagranicznymi podmiotami przez pełnomocnika Wnioskodawcy w jego imieniu i na jego rzecz wywołują skutki bezpośrednio w sferze prawnej Wnioskodawcy.

Jako że umowa pożyczki jest czynnością konsensualną dochodzącą do skutku przez złożenie przez strony zgodnych oświadczeń woli, za miejsce zawarcia umowy pożyczki należy uznać miejsce złożenia przez strony oświadczeń woli. W związku z tym, że w przedstawionym stanie faktycznym oświadczenia woli o zawarciu umowy pożyczki zostały przez przedmioty zagraniczne udzielające pożyczki i pełnomocnika Wnioskodawcy działającego w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy złożone poza terytorium Polski, bezspornym jest fakt, że przedmiotowe umowy pożyczki zostały zawarte za granicą.

Reasumując powyższe, jako że przedmiotem zawartych umów były środki pieniężne które dla celów PCC należy traktować jako rzecz, które w chwili powstania obowiązku podatkowego znajdowały się poza terytorium Polski, jak również umowy zostały przez pełnomocnika Wnioskodawcy działającego w jego imieniu i na jego rzecz zawarte poza terytorium Polski, przedmiotowe umowy pożyczki nie podlegały opodatkowaniu PCC.

Stanowisko takie potwierdzają liczne interpretacje organów skarbowych, m.in.

• interpretacja indywidualna wydana w dniu 28 czerwca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi sygn. IPTPB2/436-46/12-2/KK;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 5 czerwca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-134/12-5/AF;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 22 maja 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-73/12-5/AF;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 27 marca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPB2/436-17/12-5/AF;
• interpretacja indywidualna wydana w dniu 19 marca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPBII/1/436-502/11/MZ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegała również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jako pożyczkobiorca zawiera umowy pożyczki, w których pożyczkodawcami są podmioty zagraniczne z siedzibą w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Umowy są zawierane poza granicami Polski poprzez pełnomocnika Wnioskodawcy działającego w jego imieniu i na jego rzecz. Środki pieniężne stanowiące przedmiot pożyczki w chwili zawierania umów pożyczki znajdują się na zagranicznych rachunkach bankowych pożyczkodawców. Celem wykonania zawartych umów, środki te przelewane są na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia będą znajdowały się poza terytorium Polski oraz umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Polski.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 575 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie