Temat interpretacji

Skutki podatkowe zawarcia umowy dożywocia udziału w zabudowanej nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) &− Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Zainteresowanych przedstawione we wniosku wspólnym z 30 lipca 2019 r. (data wpływu 30 lipca 2019 r.), uzupełnionym 10 września 2019 r. i 7 października 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy dożywocia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2019 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy dożywocia.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych wniosku wspólnego, pismem z 2 września 2019 r. Znak: 0115-KDIT2-2.4011.282.2019.1.ŁS, wezwano Zainteresowanego będącego stroną postępowania do jego uzupełnienia. W związku z uzupełnieniem wniosku pismem z 10 września 2019 r., powstała konieczność ponownego wezwania. Pismem z 24 września 2019 r. Znak: 0115-KDIT2-2.4011.282.2019.3.ŁS, 0111-KDIB2-2.4014.194.2019.3.MM ponownie wezwano Zainteresowanego będącego stroną postępowania do uzupełnienia wniosku wspólnego.

W uzupełnieniu wniosku z 7 października 2019 r. Zainteresowany będący stroną postępowania ostatecznie wyjaśnił, że wniosek wspólny z 30 lipca 2019 r., uzupełniony 10 września 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego oprócz podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczy także podatku od czynności cywilnoprawnych.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania: Pana Z.
• Zainteresowanych niebędących stroną postępowania: Panią G. oraz Pana M.

przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 22 listopada 2016 r. Pan Z. (Zainteresowany będący stroną postępowania) wraz z małżonką Panią G. (Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania) nabyli od matki Pana Z. umową o dożywocie własność udziału wynoszącego 2/3 części w nieruchomości gruntowej zabudowanej. Nabycie nieruchomości (udziału 2/3) nastąpiło przez przeniesienie przez matkę Pana Z. w zamian za dożywocie stosownie do postanowień art. 908 Kodeksu cywilnego, czyli w zamian za przyjęcie jej jako domownika i dostarczenia jej w razie potrzeby wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału oraz zapewnienia jej odpowiedniej pomocy i pielęgnacji w chorobie, starości i potrzebie, nadto sprawienia własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym. Prawo własności udziału wynoszącego 2/3 części w nieruchomości, w skład której wchodzi działka nr () o powierzchni 0,33 ha zabudowana budynkiem mieszkalnym i gospodarczym, Pan Z. i Pani G. przyjęli do majątku wspólnego na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej zobowiązując się do wymienionych świadczeń z tytułu dożywocia na rzecz zbywcy.

Obecnie Pan Z. wraz z Panią G. zamierzają zawrzeć ze swoim synem Panem M. (Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania) akt notarialny umowę o dożywocie stosownie do postanowień art. 908 i następnych Kodeksu cywilnego przed upływem 5 lat, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przenieść własność udziału wynoszącego 2/3 części wyżej wymienionej nieruchomości na Pana M. umową o dożywocie, który to udział nabyli aktem notarialnym 22 listopada 2016 r.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 7 października 2019 r.):

Czy po zawarciu przez małżonków Pana Z. i Panią G. umowy o dożywocie z synem Panem M. na podstawie art. 908 i następnych Kodeksu cywilnego przed upływem 5 (pięciu) lat od daty nabycia przez Pana Z. i Panią G. w dniu 22 listopada 2016 r. własności udziału wynoszącego 2/3 części w nieruchomości, Pan M. (syn) będzie zobowiązany przy nabyciu od rodziców wyżej wymienionego udziału 2/3 do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych po myśli art. 4, art. 6 i art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Zainteresowanych, przy nabyciu przez Pana M. własności udziału wynoszącego 2/3 części w nieruchomości umową o dożywocie, która będzie zawarta pomiędzy Panem Z. i Panią G. a ich synem, Pan M. poniesie koszt 2% PCC, tj. 2% podatku od czynności cywilnoprawnych po myśli art. 4, art. 6 i art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyżej wymieniony podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 % pobierze notariusz i odprowadzi do Urzędu Skarbowego na podstawie art. 10 ust. 2, ust. 3 i ust. 3a pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1519) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy dożywocia.

Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145). Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej. W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym.

Jednocześnie należy zauważyć, że umowa dożywocia nie określa kwotowo ceny, za jaką nieruchomość jest zbywana. Nabywca zobowiązuje się jedynie do świadczeń określonych w art. 908 Kodeksu cywilnego, przy czym ich wartość i okres, w którym mają być spełnione, w momencie zawierania umowy nie są znane.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Podstawę opodatkowania przy umowie dożywocia w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 stawki podatku od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny wynoszą:

1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym 2%
2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych 1%.

W myśl art. 4 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie dożywocia ciąży na nabywcy własności nieruchomości.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a.

Jak stanowi art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku (art. 10 ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 10 ust. 3a pkt 2 ww. ustawy płatnicy są obowiązani wpłacić pobrany podatek na rachunek organu podatkowego właściwego ze względu na siedzibę płatnika, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w tym terminie, w formie elektronicznej, deklarację o wysokości pobranego i wpłaconego podatku przez płatnika, w tym informację o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom.

Jeżeli zatem czynność cywilnoprawna (umowa) dokonywana jest w formie aktu notarialnego to na notariuszu ciąży obowiązek pobrania i wpłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych do urzędu skarbowego oraz złożenia deklaracji.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że małżonkowie Pan Z. (Zainteresowany będący stroną postępowania) i Pani G. (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) zamierzają zawrzeć ze swoim synem, tj. Panem M. (Zainteresowany niebędący stroną postępowania) umowę dożywocia w rozumieniu art. 908 Kodeksu cywilnego, na podstawie której przeniosą na Pana M. własność udziału wynoszącego 2/3 w zabudowanej nieruchomości.

Przenosząc powyższe przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że umowa dożywocia, którą planują zawrzeć Zainteresowani będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W momencie zawarcia umowy dożywocia, na Panu M. będzie ciążył obowiązek podatkowy z tytułu ww. umowy, a stawka podatku, liczona od wartości rynkowej udziału w nieruchomości, będącego przedmiotem umowy wyniesie 2%.

Obowiązek pobrania tego podatku od Pana M. i wpłacenia go na rachunek właściwego organu podatkowego będzie ciążył na notariuszu sporządzającym akt notarialny jako płatniku podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej