Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym transakcje dokonywane w ramach planowanej Umowy Cash-pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem o... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 18.01.2019, sygn. IPPB2/4514-421/16/19-12/S/LS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym transakcje dokonywane w ramach planowanej Umowy Cash-pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) oraz zgodnie z art. 223 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 kwietnia 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 479/17 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 7 listopada 2018 r.), stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 sierpnia 2016 r. (data wpływu 24 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu.

Dotychczasowy przebieg postępowania

W dniu 6 października 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia znak: IPPB2/4514-421/16-3/LS, w związku z nie udzieleniem jednoznacznej odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytanie.

Wnioskodawca na powyższe postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia z dnia 6 października 2016 r. znak: IPPB2/4514-421/16-3/LS, wniósł pismem z dnia 12 października 2016 r. (data nadania 14 października 2016 r., data wpływu 17 października 2016 r.) zażalenie.

W odpowiedzi na powyższe zażalenie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów wydał w dniu 22 listopada 2016 r. dla Wnioskodawcy postanowienie znak: IPPB2/4514-421/16-4/LS/JG utrzymujące w mocy postanowienie z dnia 6 października 2016 r. znak: IPPB2/4514-421/16-3/LS.

Wnioskodawca na powyższe postanowienie złożył skargę pismem z dnia 20 grudnia 2016 r. (data nadania 22 grudnia 2016 r., data wpływu 28 grudnia 2016 r.)

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 11 kwietnia 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 479/17 uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Ministra Finansów z dnia 6 października 2016 r., nr IPPB2/4514-421/16-3/LS.

W dniu 7 listopada 2018 r. do organu wpłynęło prawomocne orzeczenie wyroku z dnia 11 kwietnia 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 479/17.

W ocenie Sądu skarga była w pełni uzasadniona.

Kontroli Sądu poddano postanowienie Ministra Rozwoju i Finansów utrzymujące w mocy własne postanowienie ww. organu o pozostawieniu bez rozpatrzenia wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej.

Sąd zauważył, że zgodnie z przepisem art. 14g § 1 O.p. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej niespełniający wymogów określonych w art. 14b § 3 pozostawia się bez rozpatrzenia.

Zdaniem Sądu wymogi określone w art. 14b § 3 O.p. są takie, że składający wniosek wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Ustawodawca nie definiuje pojęcia wyczerpująco, ale jak przyjmuje się w orzecznictwie sądowym, należy je rozumieć jako przedstawienie danego zagadnienia na tyle wszechstronnie, dogłębnie, szczegółowo, gruntownie i dokładnie, aby wnioskodawca mógł zająć stanowisko w stosunku do prezentowanego stanu rzeczy, zaś organ podatkowy na tej podstawie udzielić jednoznacznej odpowiedzi co do konkretnego zdarzenia przyszłego lub obecnego. Opis ten powinien zawierać wszystkie istotne elementy stanu faktycznego, niezbędne z punktu widzenia możliwości dokonania w sposób jednoznaczny jego prawnopodatkowej kwalifikacji (zob. wyrok NSA z 10 kwietnia 2015 r., II FSK 2356/13, CBOSA). Również w literaturze podnosi się, że wyczerpująco przedstawiony (zaistniały bądź przewidywany) stan faktyczny to taki, na podstawie którego można w sposób pewny i nieuzasadniający żadnych przedmiotowych wątpliwości udzielić informacji w zakresie możliwości zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie (J. Brolik, Ogólne oraz indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, Warszawa 2013, str. 125).

Sąd wskazał, że nie budzi wątpliwości, że gdy stan faktyczny nie zostanie przedstawiony wyczerpująco, organ może wezwać do uzupełnienia braków formalnych również w tym zakresie. Podstawę ku temu stwarza przepis art. 169 § 1 O.p. stosowany w postępowaniu interpretacyjnym z mocy art. 14h O.p. Ten właśnie przepis podatkowy organ interpretacyjny wskazał jako podstawę wezwania w rozpoznanej sprawie.

Sąd wyjaśnił, że problem w tym, że do żądania uzupełnienia wniosku nie było podstaw, na co zresztą Skarżąca słusznie zwróciła uwagę w odpowiedzi na wezwanie. Odpowiedź na pytanie, czy czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową przybiorą postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 u.p.c.c. (w tym pożyczek i depozytu nieprawidłowego) nie mogło bowiem być uznane za element stanu faktycznego, bo był to element oceny prawnej, do której obowiązany był organ, a nie Skarżąca. Wezwanie było więc zbędne, wręcz niedopuszczalne, bo to co powiedziałby wnioskodawca w odpowiedzi na wezwanie i tak nie miałoby znaczenia, bowiem to organ obowiązany był do samodzielnej oceny, czy stanowisko wnioskodawcy (który od początku konsekwentnie twierdził, że czynności opisane we wniosku nie są żadną z czynności wymienionych w art. 1 u.p.c.c.) w tym zakresie jest prawidłowe.

Sąd wskazał, że takie zapatrywanie w odniesieniu do spornej w rozpoznanej sprawie kwestii było już prezentowane w orzecznictwie sądowym (zob. wyrok NSA z 13 października 2015 r. II FSK 2020/13, czy wyroki WSA w Warszawie z 3 marca 2016 r., III SA/Wa 1049/15 oraz z 12 kwietnia 2017 r., III SA/Wa 677/16; CBOSA) i Sąd w pełni je podziela.

Reasumując, organ wzywając do udzielenia odpowiedzi na pytanie: czy czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową przybiorą postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 u.p.c.c. (w tym pożyczek i depozytu nieprawidłowego), zażądał niedopuszczalnego w świetle przepisów O.p. rozbudowania stanu faktycznego o elementy, które stanowią w istocie ocenę prawną stanu faktycznego, do której to oceny organ, a nie wnioskodawca, był obowiązany.

Zdaniem Sądu, wezwanie było więc nieuprawnione, a co za tym idzie - odpowiedź taka czy inna lub w ogóle brak odpowiedzi na to pytanie nie mogły stanowić podstawy pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Sąd wyjaśnił, że innymi słowy, jak trafnie podniesiono w skardze, podatkowy organ interpretacyjny nie miał podstaw od wezwania Skarżącej do uzupełniania braków wniosku, bo ten zawierał wszystkie przewidziane prawem elementy, w tym wyczerpujące przedstawienie stanu faktycznego i przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego. Podatkowy organ interpretacyjny powinien był więc po prostu udzielić interpretacji, do czego będzie zobowiązany w ramach wykonania niniejszego wyroku.

Z wymienionych powodów Sąd zaskarżone postanowienie uchylił jako wydane z naruszeniem prawa procesowego (art. 14g § 1 w zw. z art. 14b § 3 oraz art. 169 § 1 w zw. z art. 14h O.p.) w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., dalej: P.p.s.a.), a w ramach stosowania środków mających na celu usunięcie naruszenia prawa w stosunku do aktów wydanych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia - w trybie art. 135 P.p.s.a. uchylić należało również postanowienie je poprzedzające.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, będący polskim rezydentem podatkowym, przystąpił do oferowanej przez bank z siedzibą w Polsce (dalej jako: Bank) tzw. usługi cash poolingu rzeczywistego.
Usługa cash poolingu polega na zarządzaniu przez Bank fizycznymi przepływami środków finansowych pomiędzy rachunkami bieżącymi klientów tej usługi, w tym Wnioskodawcy (dalej jako Uczestnicy). Usługa jest realizowana w oparciu o umowę świadczenia usługi zarządzania płynnością w formie limitów dziennych zawartą pomiędzy Bankiem a Uczestnikami, określającą istotne jej postanowienia (dalej jako: Umowa).

Spółka, będąca szwedzkim rezydentem podatkowym, nie posiadająca w Polsce zakładu przystąpiła do struktury cash poolingu jako tzw. agent (dalej jako Agent).

Wszyscy Uczestnicy są polskimi rezydentami podatkowymi. Zarówno Agent, jak i Uczestnicy są podmiotami z tej samej grupy kapitałowej.

W celu korzystania z usługi cash poolingu, Uczestnicy (każdy odrębnie) zawarli z Bankiem umowy bieżących rachunków bankowych w PLN (dalej jako: Rachunki).

Dla Agenta Bank otworzył dwa rachunki bankowe: Rachunek Główny oraz Rachunek Płynności.

Bank udzielił Uczestnikom, na warunkach określonych w Umowie, limitów dziennych, tj. kwot do których łącznie dyspozycje Uczestników dotyczące Rachunków (w tym także Rachunku Głównego Agenta) mogą być realizowane przez Bank w przypadku braku środków dostępnych na tych rachunkach (dalej jako: Limity dzienne).

Ponadto, Bank udzielił na rzecz Agenta kredytu odnawialnego (overdraft). Środki z tytułu tego kredytu wpływają na Rachunek Płynności.

W żadnym wypadku suma łącznego zadłużenia Uczestników wobec Banku nie może przekroczyć tzw. globalnego limitu płynności, tj. sumy sald na Rachunkach Uczestników uwzględniającej środki dostępne z tytułu kredytu w Rachunku Płynności.

Właściwa usługa cash poolingu rzeczywistego polega na codziennym bilansowaniu (zerowaniu) środków zgromadzonych na Rachunkach Uczestników. Mechanizm cash poolingu opiera się na przelewach wierzytelności.

W ramach usługi każdego dnia roboczego (na koniec dnia) konsolidowane są konta Uczestników. W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest ujemna, Bank obciąża Rachunek Płynności i uznaje Rachunek Główny kwotą wartości bezwzględnej wszystkich sald Rachunków. W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest dodatnia, Bank obciąża Rachunek Główny i uznaje Rachunek Płynności kwotą będącą sumą wszystkich sald Rachunków.

Następnie transferowane są salda Uczestników zarówno o wartości ujemnej, jak i dodatniej tak, aby po dokonaniu tych przelewów salda na poszczególnych Rachunkach były równe zeru.

W przypadku Rachunków o saldzie ujemnym, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych - w drodze przelewu wierzytelności - z Rachunku Głównego na Rachunek Uczestnika o saldzie ujemnym.

W przypadku Rachunków o saldzie dodatnim, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych - w drodze przelewu wierzytelności - z Rachunku Uczestnika na Rachunek Główny.

Każdy spłacający Uczestnik usługi, którego Rachunek zostaje obciążony, nabywa wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany Limit Dzienny nie został spłacony w terminie, do wysokości obciążenia Rachunku spłacającego Uczestnika. Uczestnicy usługi dokonują wzajemnego poręczenia względem Banku, w zakresie spłaty przyznanych im limitów dziennych. Nabycie wierzytelności o której mowa powyżej, następuje na zasadach tzw. subrogacji, określonej w art. 518 Kodeksu cywilnego.

W ramach usługi cash poolingu realizowany jest codzienny powrót środków. Powrót środków realizowany jest w kolejnym dniu. Powrót ten realizuje spłatę zobowiązań surogacyjnych pomiędzy Uczestnikami. W konsekwencji w ramach usługi cash poolingu, następnego dnia roboczego, dokonywane są automatyczne transfery zwrotne, czyli powrót do stanu sald na Rachunkach Uczestników z poprzedniego dnia roboczego funkcjonowania systemu cash poolingu. W ten sposób Limity dzienne zadłużenia liczone są z uwzględnieniem stanu sald Rachunków Uczestników z poprzedniego dnia roboczego.

Bank nalicza odsetki należne między Uczestnikami oraz Agentem z tytułu wzajemnych zobowiązań powstałych wskutek wdrożenia usługi cash poolingu. Odsetki są naliczane raz w miesiącu przez Bank. Wysokość należnych odsetek naliczana jest przy zastosowaniu ustalonej w Umowie stawki.

Bank pobiera od Uczestników oraz Agenta opłatę miesięczną za świadczenie usługi cash poolingu.

Celem usługi cash poolingu świadczonej przez Bank jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów biorących w niej udział poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty. System zarządzania płynnością finansową umożliwia koncentrację środków podmiotów grupy kapitałowej oraz kompensatę przejściowych nadwyżek wykazywanych przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów w celu globalnego minimalizowania kosztów działalności podmiotów z grupy kapitałowej.

W przedmiotowym systemie zarządzania płynnością niektóre spółki z grupy kapitałowej mogą posiadać chwilowo wolne środki finansowe, podczas gdy inne mogą posiadać niedobór tych środków. Przedmiotowa umowa nie zawiera jednak zobowiązania żadnego z podmiotów wchodzących w skład grupy kapitałowej do przeniesienia na własność lub udostępnienia innemu podmiotowi wchodzącemu w skład grupy kapitałowej określonej ilości pieniędzy ani też zobowiązania do zwrotu tej samej ilości pieniędzy. Uczestnik cash poolingu, u którego pojawią się wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego Uczestnika.

Przedmiotowy wniosek obarczony był brakami formalnymi. W związku z tym pismem z dnia 16 września 2016 r. Nr IPPB2/4514-421/16-2/LS wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

przedłożenie oryginału lub prawidłowo poświadczonej kopii pełnomocnictwa zgodnego z art. 138c § 1 Ordynacji podatkowej, w którym to pełnomocnictwie wskazany będzie adres elektroniczny pełnomocnika w systemie teleinformatycznym wykorzystywanym przez organ podatkowy, tj. w systemie ePUAP, bądź informacja o odbiorze pism w siedzibie Organu.

Ponadto organ podatkowy w celu prawidłowego wydania interpretacji indywidualnej wezwał do uzupełnienia:

przedstawionego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie czy czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową przybiorą postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w tym pożyczek i depozytu nieprawidłowego)?

Wezwanie z dnia 16 września 2016 r. Nr IPPB2/4514-421/16-2/LS skutecznie doręczono w dniu 20 września 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie, pismem z dnia 23 września 2016 r. (data nadania 27 września 2016 r., data wpływu 29 września 2016 r.) wyjaśniając, że: przedmiotowe zagadnienie, tj. wskazanie, czy czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu rzeczywistego będą stanowiły jedną z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Ustawa o PCC) nie jest elementem opisu zdarzenia przyszłego, lecz elementem oceny prawnej tego zdarzenia.

Wynika to wprost z treści samego pytania postawionego przez Wnioskodawcę we Wniosku: czy zawarcie umowy z Bankiem oraz czynności wykonywane przez Uczestnika w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 b oraz j ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (...) podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?. Powyższe pytanie pokrywa się w istocie z zagadnieniem, którego uzupełnienia w opisie zdarzenia przyszłego domaga się organ podatkowy.

Zagadnienie, o które Wnioskodawca miałby - zgodnie z życzeniem organu - uzupełnić Wniosek w części dotyczącej opisu zdarzenia przyszłego, stanowi w zasadzie odpowiedź na pytanie postawione w tym Wniosku. Tak więc, wskazując organowi podatkowemu, czy czynności wykonywane w ramach przedmiotowej umowy będą stanowić czynności wskazane w art. 1 pkt 1b oraz j Ustawy o PCC, Wnioskodawca dokonałby oceny prawnopodatkowej, do której dokonania zobowiązany jest organ. Istotnym jest, że organy podatkowe nie posiadają kompetencji w zakresie badania prawidłowości ustaleń dokonanych w tej części Wniosku (w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego), w związku z tym Dyrektor Izby Skarbowej nie musiałby (i nie mógłby) już badać prawidłowości kwalifikacji umowy cash poolingu rzeczywistego przedstawionej przez Wnioskodawcę. Tym samym organ nie mógłby wydać interpretacji zawierającej oceny stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego we Wniosku. Stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we Wniosku stałoby się bowiem elementem opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, którego organowi oceniać nie wolno.

Ocena prawnopodatkowa zdarzenia przyszłego powinna znaleźć się w części zawierającej stanowisko własne Wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazał w tej części Wniosku, że jego zdaniem umowa cash poolingu, jak również poszczególne czynności dokonywane na jej podstawie w ramach systemu zarządzania płynnością finansową, nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1) ustawy PCC i tym samym nie podlegają opodatkowaniu PCC. Konstrukcja przedmiotowej umowy cash poolingu rzeczywistego, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących spółek, nie wyczerpuje znamion żadnej z umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a jej celem jest wyłącznie optymalizacja zarządzania stanem środków pieniężnych na wielu rachunkach bankowych należących do jednej grupy kapitałowej. Powyższe rozważania stanowią jednak własną ocenę Wnioskodawcy (a nie opis zdarzenia przyszłego), a Dyrektor Izby Skarbowej ma obowiązek ustosunkować się do tej oceny.

Skoro przedmiotem Wniosku jest pytanie, czy dana czynność posiada znamiona czynności wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1b oraz j Ustawy o PCC, to w opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca nie może zamieszczać odpowiedzi na to pytanie. Wskazując bowiem w opisie zdarzenia przyszłego, że dana umowa nie jest umową pożyczki albo umową depozytu nieprawidłowego, Wnioskodawca uniemożliwiłby organowi dokonanie oceny, czy takie stanowisko jest prawidłowe. Organ musiałby wówczas przyjąć, że dana umowa nie jest umową pożyczki albo umową depozytu nieprawidłowego lecz takie stanowisko nie stanowiłoby oceny dokonanej przez organ w interpretacji i nie dawałoby Wnioskodawcy ochrony. Innymi słowy, udzielenie odpowiedzi na pytanie zgodnie z życzeniem organu skutkowałoby uniemożliwieniem wydania interpretacji, o którą wystąpił Wnioskodawca.

Podsumowując, wezwanie Dyrektora Izby Skarbowej w zakresie dotyczącym uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego i wskazania czy czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową przybiorą postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art, 1 Ustawy o PCC jest niedopuszczalne. Ocena przedmiotowego zagadnienia nie stanowi elementu opisu zdarzenia przyszłego, lecz jest elementem oceny prawnej, a ta została wyczerpująco opisana w części Wniosku zawierającej stanowisko własne Wnioskodawcy. Organ zaś ma obowiązek wydać interpretację indywidualną, w której stwierdzi, czy stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle opisanego powyżej stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, zawarcie umowy z Bankiem oraz czynności wykonywane przez Uczestnika w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 b oraz j ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych w ramach usługi cash poolingu rzeczywistego na podstawie zawartej z Bankiem umowy podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle opisanego wyżej stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, zarówno zawarcie umowy z Bankiem jak i czynności wykonane przez Uczestnika w strukturze cash poolingu rzeczywistego, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Instytucja cash poolingu nie została szczegółowo uregulowana w prawie polskim. Z tego względu umowa cash poolingu jest umową nienazwaną, konstruowaną i zawieraną w oparciu o treść art. 3531 Kodeksu cywilnego, który statuuje zasadę swobody umów. Zgodnie z tą zasadą, strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.

Zgodnie z art. 1 ustawy o PCC podatkowi temu podlegają następujące czynności:

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
(uchylona),
umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
(uchylona),
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.

Umowa cash poolingu, jako umowa nienazwana, nie została wymieniona w powyższym zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych objętych podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym, dokonanie czynności niewymienionych w ww. przepisie nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy umowa cash poolingu opisana w niniejszym wniosku nie została wprost wymieniona we wskazanym zamkniętym katalogu ani nie nosi znamion żadnej z umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Usługa cash poolingu świadczona na rzecz Wnioskodawcy i pozostałych spółek z grupy kapitałowej ma na celu zarządzenie płynnością finansową tych podmiotów. Usługa ta polega na koncentrowaniu środków z Rachunków Uczestników na Rachunku Głównym i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali oraz różnicy pomiędzy oprocentowaniem kredytów i depozytów na rynku bankowym. Przedmiotowy system zarządzania płynnością finansową umożliwia koncentrację środków podmiotów grupy kapitałowej oraz kompensatę przejściowych nadwyżek wykazywanych przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów w celu globalnego minimalizowania kosztów działalności podmiotów z grupy kapitałowej.

W ramach usługi każdego dnia roboczego (na koniec dnia) konsolidowane są konta Uczestników struktury cash poolingu. W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest ujemna, Bank obciąża Rachunek Płynności i uznaje Rachunek Główny kwotą wartości bezwzględnej wszystkich sald Rachunków. W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest dodatnia, Bank obciąża Rachunek Główny i uznaje Rachunek Płynności kwotą będącą sumą wszystkich sald Rachunków.

Następnie transferowane są salda Uczestników zarówno o wartości ujemnej, jak i dodatniej tak, aby po dokonaniu tych przelewów salda na poszczególnych Rachunkach były równe zeru.

W przypadku Rachunków o saldzie ujemnym, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych - w drodze przelewu wierzytelności - z Rachunku Głównego na Rachunek Uczestnika o saldzie ujemnym.

W przypadku Rachunków o saldzie dodatnim, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych - w drodze przelewu wierzytelności - z Rachunku Uczestnika na Rachunek Główny.

Innymi słowy Uczestnik posiadający saldo dodatnie wykonuje zobowiązanie wobec Banku innego Uczestnika posiadającego w danym momencie saldo ujemne. W wyniku spłaty przez Uczestnika zobowiązania innego Uczestnika wobec Banku, spłacający Uczestnik wstępuje w prawa dotychczasowego wierzyciela w ramach subrogacji, na podstawie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego. W konsekwencji Wnioskodawca - jeśli występuje jako podmiot z saldem dodatnim - staje się wierzycielem podmiotu z saldem ujemnym. Z kolei w przypadku, gdy Wnioskodawca będzie mieć saldo ujemne i nie spłaci w wymaganym terminie zobowiązania wobec Banku, na podstawie subrogacji uregulowanej w art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego jego zobowiązanie zostanie spłacone przez innego Uczestnika struktury cash poolingu.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy zarówno umowa cash poolingu, jak również poszczególne czynności dokonywane na jej podstawie w ramach systemu zarządzania płynnością finansową, nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1) ustawy PCC i tym samym nie podlegają opodatkowaniu PCC. Konstrukcja przedmiotowej umowy cash poolingu rzeczywistego, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących spółek, nie wyczerpuje znamion żadnej z umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a jej celem jest wyłącznie optymalizacja zarządzania stanem środków pieniężnych na wielu rachunkach bankowych należących do jednej grupy kapitałowej. Przedmiotowa umowa nie zawiera w szczególności zobowiązania żadnego z podmiotów wchodzących w skład grupy kapitałowej do przeniesienia na własność lub udostępnienia na rzecz innego podmiotu wchodzącego w skład grupy kapitałowej określonej ilości pieniędzy ani też zobowiązania do zwrotu tej samej ilości pieniędzy.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają liczne interpretacje indywidualne, w tym interpretacje indywidualne wydane przez tutejszy organ, m.in.:

z dnia 17 czerwca 2016 r., nr IPPB2/4514-207/16-4/JG;

z dnia 13 maja 2016 r., nr IPPB2/4514-179/16-5/JG1;

z dnia 9 maja 2016 r., nr IPPB2/4514-221/16-2/JG1;

z dnia 20 kwietnia 2016 r., nr IPPB2/4514-170/16-4/JG1.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym oraz w dacie wydania pierwotnej interpretacji, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
(uchylona)
umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
(uchylona)
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459) w księdze trzeciej zobowiązania nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swoją konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie stanowi ona umowy pożyczki, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest co do zasady rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników (sposobu zarządzania płynnością finansową) niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym z powyższych przyczyn czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym transakcje dokonywane w ramach planowanej Umowy Cash-pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie będą wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie