W zakresie skutków podatkowych zawarcia Umowy pożyczki.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

6 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych  w zakresie skutków podatkowych zawarcia Umowy pożyczki. Uzupełnili go Państwo 6 czerwca 2022 r. oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 sierpnia 2022 r. (wpływ 18 sierpnia 2022  r.). Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: X Sp. z o.o. (…);

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: Y Sp. z o.o. (…);

Opis stanu faktycznego

X Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania, dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (Dz.U.2022.931; dalej: Ustawa VAT).

17 grudnia 2021 r. Spółka zawarła umowę pożyczki (dalej: Umowa) ze spółką-siostrą Y Sp. z o.o. (Zainteresowany niebędący stroną postępowania, dalej: Pożyczkodawca lub Spółka-siostra), będącą podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, na podstawie której Pożyczkodawca zobowiązał się do udzielenia Wnioskodawcy pożyczki, przy czym na moment złożenia wniosku żadne środki nie zostały Spółce wypłacone. Y Sp. z o.o. jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 Ustawy VAT. Głównym przedmiotem działalności gospodarczej Spółki-siostry jest produkcja i sprzedaż żywności dla zwierząt gospodarczych.

Pożyczka, o której mowa powyżej, jest udzielana ze środków własnych pożyczkodawcy (ze środków obrotowych wykorzystywanych do działalności gospodarczej Spółki-siostry). Umowa pożyczki zawarta pomiędzy stronami została zawarta w Polsce i zawiera postanowienia dotyczące obowiązków i uprawnień Spółki i pożyczkodawcy. W szczególności na podstawie ww. umowy Spółka-siostra zobowiązała się do udzielenia Wnioskodawcy pożyczki pieniężnej w kwocie do określonej w Umowie pożyczki wartości maksymalnej w formie przelewu na rachunek Wnioskodawcy, przy czym pożyczka zostanie wypłacona w jednej lub kilku ratach zgodnie z żądaniem Wnioskodawcy.

Wnioskodawca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki w terminie określonym w Umowie pożyczki. Dodatkowo, pożyczkobiorca zobowiązany jest uiścić odsetki ustalone na określonym w Umowie pożyczki poziomie równym określonej w Umowie stawce w % p. a. (rocznie), wypłacane od wypłaty odpowiedniej kwoty pożyczki za każdy miniony rok. Ponadto, zgodnie z Umową, w razie zwłoki Spółki ze spłatą pożyczki, kapitał pożyczki będzie oprocentowany za okres zwłoki stawką podwyższoną względem stawki „podstawowej” o określoną w Umowie pożyczki ilość punktów procentowych (odsetki podwyższone).

Wnioskodawca jest uprawniony do przedterminowej spłaty pożyczki w pełnej wysokości lub w częściach w wysokości równej co najmniej określonej w Umowie pożyczki kwocie. Oprocentowanie w wysokości ustalonej w Umowie pożyczki, jak również potencjalne odsetki podwyższone, stanowią wynagrodzenie Spółki-siostry. Pożyczkodawcy przysługuje prawo wypowiedzenia umowy i żądania natychmiastowego zwrotu pożyczki wraz z odsetkami, w przypadku zaistnienia uzasadnionej przyczyny, co zgodnie z Umową pożyczki obejmuje w szczególności następujące zdarzenia:

   - warunki uruchomienia kredytu nie zostały spełnione po otrzymaniu odpowiedniego wezwania wyznaczającego termin lub gdy pożyczka nie została uruchomiona przez Pożyczkobiorcę;

   - Pożyczkobiorca zalega z co najmniej dwoma kolejnymi płatnościami odsetek;

   - Pożyczkobiorca naruszył istotne obowiązki wynikające z niniejszej umowy;

   - Pożyczkobiorca przedstawił błędne informacje, które były kluczowe dla przyznania pożyczki.

Przed zawarciem Umowy Spółka-siostra nie udzielała innych pożyczek Spółce i nie jest wiadome, czy po udzieleniu Spółce pożyczki będzie udzielać następnych pożyczek.

Pytanie

Czy opisana w stanie faktycznym wniosku pożyczka pieniężna udzielana Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111; dalej: Ustawa PCC)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych, opisana w stanie faktycznym wniosku pożyczka udzielana Wnioskodawcy nie podlega opodatkowaniu na podstawie Ustawy PCC.

W Ustawie PCC ustawodawca zawarł zamknięty katalog czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W ww. ustawie brak jednak definicji umowy pożyczki. W tym zakresie należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740; dalej: KC). Zgodnie bowiem z art. 720 § 1 KC, przez umowę pożyczki udzielający pożyczki zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie natomiast z § 2 tego artykułu, umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 Ustawy PCC, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Natomiast, zgodnie z art. 4 pkt 7 Ustawy PCC, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 cytowanej ustawy – podstawę opodatkowania stanowi, przy umowie pożyczki, kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

W kontekście przedstawionego stanu faktycznego, należy zwrócić uwagę na art. 2 Ustawy PCC, w którym ustawodawca przewidział wyłączenia z zakresu opodatkowania. I tak, zgodnie z pkt 4 ww. regulacji, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

    - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

    - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy zwrócić uwagę, że warunkiem zastosowania powyższego wyłączenia jest obowiązek opodatkowania lub zwolnienie określonej czynności z opodatkowania podatkiem VAT, nie natomiast sama okoliczność, że strony umowy pożyczki posiadają status podatnika VAT.

Stanowisko prezentowane przez Spółkę potwierdzają również interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w tym:

   - interpretacja indywidualna z dnia 5 maja 2022 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4014.118.2022.1.BB, w której organ wskazał: „A zatem, skoro pożyczka jaką Państwo otrzymali, była zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Państwu jako Pożyczkobiorcy, z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki, nie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.”

   - interpretacja indywidualna z dnia 13 maja 2021 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.36.2021.3.MZ, w której organ wskazał: „w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona. (...) A zatem, skoro pożyczka pieniężna jaką Wnioskodawca otrzymał od X Sp. z o.o., jest zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawcy jako pożyczkobiorcy, z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki, nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.”

   - interpretacja indywidualna z dnia 5 stycznia 2021 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.229.2020.2.PB, w której organ wskazał: „Jeżeli zatem istotnie, jak wskazał Wnioskodawca, udzielenie omawianej pożyczki było zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - co jak zauważono powyżej nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji, gdyż interpretacja wydawana jest wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych - to na mocy art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawarta umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - jest z niego wyłączona. Tym samym Wnioskodawca (pożyczkobiorca) nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia ww. umowy pożyczki.”

W związku z powyższym, Wnioskodawca stwierdza, iż opisana w stanie faktycznym wniosku udzielana mu przez Spółkę-siostrę pożyczka pieniężna nie podlega opodatkowaniu na podstawie Ustawy PCC, w związku ze znajdującym zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ww. ustawy (z uwagi na podleganie czynności udzielenia pożyczki VAT, z jednoczesnym korzystaniem tej czynności ze zwolnienia z podatku).

Jednocześnie nie powinno ulegać wątpliwości, że Spółka ma interes prawny w określeniu skutków podatkowych zawarcia/wykonania ww. umowy pożyczki. Odpowiedź na pytanie, czy udzielenie pożyczki stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jest niezbędne do określenia, czy na Wnioskodawcy ciąży obowiązek podatkowy na gruncie art. 4 ust. 7 Ustawy PCC. Zarazem, dla ustalenia obowiązku na gruncie Ustawy PCC konieczne jest ustalenie skutków podatkowych udzielanej pożyczki na gruncie Ustawy VAT.

Wystąpienie Spółki-siostry w charakterze zainteresowanego niebędącego stroną jest uzasadnione faktem, iż również ona ma interes prawny w określeniu skutków podatkowych zawarcia/wykonania ww. umowy pożyczki, w szczególności w uzyskaniu odpowiedzi na pytanie, czy udzielenie pożyczki stanowi czynność opodatkowaną w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, co jest niezbędne do prawidłowego określenia przez Spółkę-siostrę podstawy opodatkowania VAT, gdzie niezależnie od stawki podatku właściwej dla czynności (podstawowa, obniżona, zwolniona) konieczne jest odpowiednie jej wykazanie w deklaracjach VAT (w pozycjach dot. wartości podstawy opodatkowania czynności zwolnionych z VAT) i ew. określenia tzw. „proporcji” VAT – stosunku, w jakim Spółce-siostrze przysługuje prawo do odliczenia VAT od nabyć związanych zarówno z czynnościami opodatkowanymi jedną ze stawek VAT, jak i zwolnionymi z VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, została wydana odrębna interpretacja z 31 sierpnia 2022 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.414.2022.4.WN.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy:

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W świetle art. 3 ust. 1 pkt 1a ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 7 ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych  przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

   - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowegow garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

   - umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona  z podatku od towarów i usług.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że 17 grudnia 2021 r. X Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania) zawarła umowę pożyczki ze spółką-siostrą Y Sp. z o.o. (Zainteresowany niebędący stroną postępowania), będącą podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, na podstawie której Pożyczkodawca zobowiązał się do udzielenia Spółce pożyczki, przy czym na moment złożenia wniosku żadne środki nie zostały Spółce wypłacone. Na podstawie ww. umowy Spółka-siostra zobowiązała się do udzielenia Wnioskodawcy pożyczki pieniężnej w kwocie do określonej w Umowie pożyczki wartości maksymalnej w formie przelewu na rachunek Wnioskodawcy, przy czym pożyczka zostanie wypłacona w jednej lub kilku ratach zgodnie z żądaniem Wnioskodawcy.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Zainteresowanych dotyczy opodatkowania zawartej umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.  

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 sierpnia 2022 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.414.2022.4.WN wydanej dla Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług Organ wskazał, że „(…) czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez Pożyczkodawcę (Spółkę-siostrę) na rzecz Państwa Spółki stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – usługa udzielenia pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Państwa Spółki, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.”

A zatem, skoro udzielona Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania pożyczka jest zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie ma zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Zainteresowanym będącym stroną postępowania, z tytułu zawarcia ww. umowy pożyczki, nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym,  w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

    Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

X Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).