Skutki podatkowe przelewu wierzytelności w ramach umowy sekurytyzacji, jeżeli czynność ta nie przybierze postaci którejkolwiek z czynności cywilnopraw... - Interpretacja - 0111-KDIB2-2.4014.35.2022.5.MM

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 10 maja 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.35.2022.5.MM

Temat interpretacji

Skutki podatkowe przelewu wierzytelności w ramach umowy sekurytyzacji, jeżeli czynność ta nie przybierze postaci którejkolwiek z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przelewu wierzytelności w ramach usługi sekurytyzacji. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 27 kwietnia 2022 r. (wpływ 29 kwietnia 2022 r.) oraz pismem z 5 maja 2022 r. (wpływ 5 i 6 maja 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca („SPV” lub „Wnioskodawca”) rozważa zawarcie umowy sekurytyzacji z polską spółką akcyjną („Inicjator”) będącą podmiotem prowadzącym działalność w zakresie udzielania niezabezpieczonych pożyczek osobom fizycznym niewykonującym działalności gospodarczej, w szczególności w celu sfinansowania produktów lub procedur medycznych.

W związku z udzielanymi pożyczkami Inicjator jest uprawniony do otrzymania w szczególności spłat kapitału pożyczki, zapłaty opłat przygotowawczych, opłat miesięcznych i odsetek od pożyczkobiorców (łącznie: „Wierzytelności”).

SPV:

1)Posiada siedzibę w Luksemburgu.

2)Podlega w Luksemburgu opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągnięcia.

3)Nie prowadzi działalności za pośrednictwem zakładu zagranicznego („PE”) w Polsce.

4)Jest zarejestrowana dla celów VAT w Luksemburgu.

5)Nie jest zarejestrowana dla celów VAT w Polsce.

6)Nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Inicjator:

1)Jest spółką akcyjną z siedzibą w Polsce.

2)Podlega w Polsce opodatkowaniu CIT od całości dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągania.

3)Jest zarejestrowana dla celów VAT w Polsce.

4)Nie jest zarejestrowana dla celów VAT w Luksemburgu.

5)Nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Luksemburgu.

Na podstawie umowy sekurytyzacji, Inicjator będzie zbywał za wynagrodzeniem na rzecz SPV pakiety Wierzytelności (z uwzględnieniem opłat przygotowawczych, opłat miesięcznych należnych za cały okres trwania danej umowy pożyczki). Celem umowy sekurytyzacji jest zapewnienie Inicjatorowi finansowania i poprawa płynności finansowej.

Umowa sekurytyzacji będzie oparta na następujących założeniach:

1)Przeniesienie Wierzytelności nastąpi w wykonaniu ramowej, odnawialnej umowy zawartej pomiędzy Inicjatorem i Wnioskodawcą. Inicjator będzie dokonywał cesji Wierzytelności w ustalonych terminach (np. co tydzień lub co miesiąc).

2)Wierzytelności będą spełniać ustalone wcześniej kryteria kwalifikujące je do sekurytyzacji (eligibility criteria). W szczególności, przedmiotowe Wierzytelności będą Wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów.

3)W zamian za nabyte Wierzytelności, SPV będzie zobowiązana do zapłaty ceny nabycia.

4)Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z należnościami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym).

5)W celu sfinansowania nabycia Wierzytelności, SPV wyemituje obligacje (senior notes). SPV wyemituje również obligacje podporządkowane (subordinated notes). Zarówno obligacje, jak i obligacje podporządkowane, będą wyemitowane na podstawie prawa angielskiego. Zabezpieczenie obligacji ustanowione na rzecz obligatariuszy będą stanowiły, w szczególności, (i) aktywa SPV, w tym Wierzytelności oraz (ii) akcje (udziały) SPV.

6)Obligacje pozwolą na sfinansowanie części ceny nabycia Wierzytelności. Obligatariusze dokonają płatności na poczet obligacji na rzecz SPV, a SPV następnie przeleje te kwoty na rzecz Spółki jako wynagrodzenie za nabyte Wierzytelności.

7)Obligacje zostaną wyemitowane na rzecz obligatariuszy będących podmiotami niepowiązanymi. Natomiast obligacje podporządkowane zostaną objęte przez Inicjatora ze względu na unijne przepisy wymagające od inicjatora sekurytyzacji (tu: Inicjatora) zachowania określonego procentu ryzyka w odniesieniu do spłaty Wierzytelności.

8)Inicjator i Wnioskodawca zawrą umowę o administrowanie Wierzytelnościami, na podstawie której Inicjator będzie działać jako administrator (servicer) Wierzytelności. Na podstawie umowy o administrowanie Wierzytelnościami Inicjator będzie zobowiązany do obsługi, przyjmowania płatności i administrowania przeniesionymi Wierzytelnościami, do przyjmowania spłat Wierzytelności w imieniu SPV i do wykonywania wszystkich wynikających z tego obowiązków w taki sposób i z zachowaniem tej samej staranności, jak w przypadku obsługi własnych wierzytelności. W szczególności, Inicjator będzie świadczył następujące usługi:

a)przyjmowanie wszelkich płatności dokonywanych przez pożyczkobiorców;

b)identyfikowanie płatności i kwot płatności;

c)przekazywanie kwot płatności na rzecz SPV;

d)prowadzenie ewidencji w odniesieniu do Wierzytelności i przygotowywanie okresowych raportów dla SPV;

e)prowadzenie ewidencji dla celów podatkowych;

f)wsparcie audytorów SPV i dostarczenie im w uzasadnionym zakresie (i z uwzględnieniem przepisów o ochronie danych osobowych) wymaganych informacji;

g)w przypadku wyznaczenia administratora zastępczego, przekazanie SPV i administratorowi zastępczemu ewidencji i dokumentów wymaganych dla wykonania usług przez administratora zastępczego.

9)W określonych sytuacjach, wyznaczony administrator zastępczy (back up servicer) przejmie obowiązki Inicjatora jako administratora Wierzytelności. Taką sytuacją będzie w szczególności upadłość Inicjatora lub zaprzestanie wykonywania przez Inicjatora czynności wynikających z umowy o administrowanie Wierzytelnościami.

10)Zarówno Inicjator (działający jako administrator Wierzytelności), jak i administrator zastępczy będą uprawnieni do wynagrodzenia za wykonywane usługi.

Jest możliwe, że w pewnych okolicznościach Inicjator będzie zobowiązany do odkupu Wierzytelności, które nie spełniały w momencie przeniesienia ich na rzecz SPV ustalonych w umowie sekurytyzacji kryteriów. Zobowiązanie do odkupu wystąpi, w szczególności w sytuacji, gdy dana Wierzytelność była tzw. złym długiem lub gdy dana umowa pożyczki była nieważna. Spółka będzie zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia z tytułu odkupu Wierzytelności.

Kwoty otrzymane tytułem spłat Wierzytelności przez Spółkę i przekazane następnie do SPV zostaną wykorzystane do zapłaty kosztów działania SPV, spłaty odsetek i opłat wynikających z obligacji oraz spłaty kwot na rzecz obligatariusza. Jako obligatariusz podporządkowany, Spółka będzie uprawniona do otrzymania płatności zgodnie z ustaloną hierarchią spłat uwzględniającą: (i) spłatę odsetek naliczonych na obligacjach podporządkowanych i (ii) spłatę kapitału obligacji podporządkowanych. Każda spłata kapitału obligacji podporządkowanych będzie skutkowała zmniejszeniem salda tego kapitału. Po całkowitej spłacie kwot wynikających z obligacji podporządkowanych, dojdzie do ich wygaśnięcia.

W uzupełnieniu wniosku z 27 kwietnia 2022 r. wskazali Państwo, że Wierzytelności nabywane będą na podstawie zaprezentowanej w opisie zdarzenia przyszłego umowy sekurytyzacji (jest to umowa nienazwana). W ramach tej umowy dochodzi do przelewu wierzytelności. Zgodnie z art. 510  § 1 Kodeksu cywilnego, przelew wierzytelności może przybrać formę umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub każdej innej umowy przewidującej przeniesienie wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności może zatem również nastąpić w ramach przedstawionej we wniosku o wydanie interpretacji umowy sekurytyzacji. Przedstawiona we wniosku umowa sekurytyzacji, jak każda umowa nienazwana, zawiera elementy umowy nazwanej, w tym charakterystyczne dla umowy sprzedaży elementy zobowiązania do przeniesienia własności wierzytelności i zobowiązania do zapłaty świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (Inicjatora). Opisana we wniosku umowa dotyczy sekurytyzacji wierzytelności i reguluje kompleksowo zagadnienia dotyczące tychże wierzytelności oraz ich przeniesienia na rzecz Wnioskodawcy, zasadniczo służąc (i) zarządzaniu ryzykiem inicjatora związanym z wierzytelnościami nią objętymi, w tym ryzykiem kredytowym, (ii) zarządzaniu płynnością inicjatora sekurytyzacji lub (iii) pozyskiwaniu przez niego kapitału.

W uzupełnieniu wniosku z 5 maja 2022 r. wyjaśnili Państwo, że opisane we wniosku o interpretację indywidualną nabycie wierzytelności nie przyjmie formy prawnej czynności cywilnoprawnej wymienionej w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 111 ze zm.), w szczególności umowy sprzedaży ani umowy pożyczki. Wierzytelności nabywane będą na podstawie (zaprezentowanej w opisie zdarzenia przyszłego) umowy sekurytyzacji (jest to umowa nienazwana).

Pytanie

Czy opisane we wniosku przelewy Wierzytelności dokonywane przez Inicjatora na rzecz SPV w ramach usługi sekurytyzacji świadczonej na rzecz Inicjatora przez SPV będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC)? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane we wniosku przelewy Wierzytelności dokonywane przez Inicjatora na rzecz SPV w ramach usługi sekurytyzacji świadczonej na rzecz Inicjatora przez SPV nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Zawarta w tym przedmiocie umowa pomiędzy Wnioskodawcą oraz Spółką nie będzie stanowić bowiem żadnej z umów wskazanych w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC, zawartym w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC.

Zgodnie z powołanym art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC, opodatkowaniu PCC podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;

2)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;

3)umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;

4)umowy dożywocia;

5)umowy o dział spadku oraz umów o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat;

6)ustanowienie hipoteki;

7)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;

8)umowy depozytu nieprawidłowego;

9)umowy spółki;

- a także zmiany tych umów oraz orzeczenia sądów i ugody, o ile wywołują takie same skutki prawne jak czynności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC.

Art. 1 ust. 1 Ustawy o PCC wskazuje na zamknięty katalog zdarzeń podlegających opodatkowaniu PCC. Jak przykładowo wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gdańsku w wyroku z 2 lutego 2011 r. (sygn. akt: I SA/Gd 1/11): „zamknięty charakter katalogu czynności prawnych obciążonych PCC wyklucza jakąkolwiek możliwość opodatkowania umów nieznajdujących swojego dokładnego odpowiednika wśród tych wymienionych w art. 1 ust. 1 u.p.c.c., nawet gdyby faktycznie łączyły one w sobie pewne elementy kilku umów nazwanych, podlegających podatkowi”. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w Łodzi w wyroku z 30 listopada 2001 r. (sygn. akt: I SA/Łd 251/00), wydanym jeszcze na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o opłacie skarbowej, wskazał natomiast, że: „umowy nienazwane, a także czynności nie wymienione w ustawie o opłacie skarbowej nie podlegają tej opłacie. Wbrew tym zasadom uzasadnienie zaskarżonej decyzji formułuje błędny pogląd o tym, że występowanie w stosunkach zobowiązujących elementów umów nazwanych w niniejszej sprawie - elementów umów sprzedaży - przesądza o istnieniu obowiązku pobrania opłaty skarbowej. Powyższe sformułowanie jest sprzeczne z podstawową zasadą obowiązującą w prawie administracyjnym o zakazie stosowania analogii w przypadkach nakładających na obywateli określone obowiązki. Jest to sprzeczne poza tym z podstawowymi zasadami wykładni i stosowania prawa. W każdej bowiem umowie nienazwanej mogą występować elementy istniejące w umowie nazwanej, np. sprzedaży w postaci przeniesienia na nabywcę określonego prawa”.

Ponieważ nie ma wątpliwości, że zawarcie umowy o sekurytyzację Wierzytelności pomiędzy SPV oraz Inicjatorem nie będzie stanowiło ani zmiany umowy, ani tym bardziej wyroku sądu lub ugody w rozumieniu art. 1 Ustawy o PCC, konsekwencje czynności podejmowanych na podstawie tej umowy na gruncie Ustawy o PCC uzależnione są przede wszystkim od możliwości zakwalifikowania tej umowy jako jednej uczynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC.

O kwalifikacji prawnej określonej czynności prawnej dla celów opodatkowania PCC decyduje wyłącznie jej treść (elementy przedmiotowo istotne) z pominięciem innych elementów, np. nazwy. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy na gruncie PCC, w związku z dokonaniem wskazanej w Ustawie o PCC czynności, miarodajne są rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy.

Jednocześnie, jak słusznie podkreśla się w doktrynie „w zakresie umów nienazwanych należy uznać za niepodważalny pogląd, iż jako niezdefiniowane oraz niewymienione w ustawie nie będą podlegały opodatkowaniu PCC” (R. Jurkiewicz, Transakcje finansowe - zakres przedmiotowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, Monitor Podatkowy, nr 3/2010).

Ustawa o PCC nie zawiera normatywnej definicji wymienionych w art. 1 ust. 1 tej ustawy umów podlegających opodatkowaniu PCC. W szczególności Ustawa o PCC w żaden sposób nie precyzuje, co należy rozumieć przez umowę sprzedaży lub umowę pożyczki (jako najbliższe przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego umowie). W konsekwencji, kierując się wykładnią systemową Ustawy o PCC, należy odwołać się do znaczenia tych pojęć już funkcjonujących w systemie prawa, w szczególności poprzez przepisy prawa cywilnego. Ponieważ umowy cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC stanowią umowy nazwane, to (lege non distinguente) nie ma podstaw aby nadawać im inne znaczenie niż to obowiązujące już na gruncie prawa cywilnego czy handlowego, skoro sam ustawodawca nie wprowadza takiego rozróżnienia. Nie stoi na przeszkodzie takiemu stanowisku zasada autonomii prawa podatkowego. Jak słusznie wskazał NSA w wyroku z 25 czerwca 2008 r. (sygn. akt: II FSK 626/07): „autonomia prawa podatkowego oznacza, iż ustawodawca tworząc przepisy podatkowe ma zapewnioną samodzielność w kreowaniu instytucji i pojęć na potrzeby tej gałęzi prawa. Przedstawiona zasada traci jednak rację bytu wówczas, gdy prawodawca nie tworzy instytucji i pojęć właściwych prawu podatkowemu. W takiej sytuacji, w procesie wykładni przepisów prawa podatkowego, odwołać należy się do znaczenia pojęć już funkcjonujących na gruncie innych gałęzi prawa, np. w prawie cywilnym. Zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej pozwoli na realizację zasady zupełności i spójności systemu prawa”.

Z powyższego wynika, że aby czynność mogła zostać uznana za umowę sprzedaży lub umowę pożyczki podlegającą opodatkowaniu PCC, musi spełniać warunki określone odpowiednio w art. 535 ustawy z dnia 2 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U z 2020 r. poz. 1740 - „Kodeks cywilny”), tj. umowa sprzedaży, lub w art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, tj. umowa pożyczki.

Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego, nie powinno budzić wątpliwości, że rozważana przez Wnioskodawcę transakcja nie będzie stanowić umowy pożyczki. Wnioskodawca nie przeniesie bowiem na Inicjatora środków pieniężnych z zastrzeżeniem ich zwrotu. Wypłacone środki pieniężne będą ekonomicznie stanowić formę spłaty wierzytelności Inicjatora względem dłużników w celu uzyskania przez SPV praw do tych wierzytelności.

Niewątpliwie również wskazana w opisie zdarzenia przyszłego transakcja nie będzie stanowić umowy sprzedaży, co wynika w szczególności, z następujących okoliczności:

1)Celem umowy pomiędzy SPV oraz Inicjatorem nie będzie zobowiązanie się Inicjatora do przeniesienia na Wnioskodawcę własności praw do Wierzytelności przy jednoczesnym zobowiązaniu się Wnioskodawcy do zapłaty ekwiwalentnej ceny. Podstawowym celem tej umowy będzie finansowanie działalności Inicjatora, a tym samym zapewnienie jej płynności finansowej. Przeniesie zaś praw do Wierzytelności na Wnioskodawcę stanowi jedynie środek służący powyższemu.

2)Umowa pomiędzy SPV oraz Inicjatorem będzie przewidywać szereg kompleksowych zobowiązań Wnioskodawcy oraz Inicjatora, spośród których przeniesienie praw do Wierzytelności na SPV będzie stanowić jedynie element stosunku prawnego pomiędzy Wnioskodawcą oraz Inicjatorem.

3)Środki pieniężne, jakie wypłaci Wnioskodawca Inicjatorowi, nie będą stanowić zapłaty ceny, a jedynie formę finansowania Inicjatora przed uzyskaniem od dłużnika faktycznej zapłaty tytułem zaspokojenia Wierzytelności pierwotnie przysługujących Spółce.

Niezależnie od powyższego, w ramach opisanego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz Inicjatora usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, w ramach których będzie następować w szczególności nabywanie przez SPV Wierzytelności od Inicjatora, a także, w odniesieniu do niektórych Wierzytelności, zwrotne przeniesienie tych Wierzytelności przez SPV na Inicjatora, na podstawie określonego w łączącej je umowie prawa odkupu. W konsekwencji, w ramach opisanego zdarzenia przyszłego nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie PCC w związku z brzmieniem art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC. Zgodnie z powołanym przepisem, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tytułem przykładu wskazaliście Państwo:

·Interpretację Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej z 18 sierpnia 2021 r. (nr 0111-KDIB2-3.4014.256.2021.2.ASZ), w której organ wskazał: „(...) skoro opisana we wniosku usługa sekurytyzacji i tym samym dokonywane w jej ramach na podstawie umowy sprzedaży zwrotne przeniesienie wierzytelności do Spółki (Wnioskodawcy) na mocy określonego w umowie prawa odkupu lub obowiązku odkupu, będzie podlegała uregulowaniom ustawy o podatku od towarów i usług - co wynika z ww. interpretacji - to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.”

W konsekwencji, nawet gdyby przyjąć, że nabycie Wierzytelności dokonane w ramach planowanej umowy sekurytyzacji zaprezentowanej w opisie zdarzenia przyszłego jest objęte zakresem opodatkowania PCC, powyższa czynność powinna zostać wyłączona z opodatkowania PCC na mocy art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie wyłączenia od PCC przelewu Wierzytelności dokonanego w ramach usługi sekurytyzacji potwierdzają liczne interpretacje przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualne m.in. interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 lipca 2021 r. (nr 0111-KDIB2-2.4O14.177.2021.2.MZ), 12 lipca 2021 r. (nr 0111-KDIB2-2.4014.106.2021.3.MZ) oraz 16 grudnia 2020 r. (nr 0111-KDIB2-2.4014.193.2020.2.MM).

W interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2017 r. (znak 0114- KDIP3-2.4014.22.2017.1.JG1) wskazano natomiast, że przeniesienie - sprzedaż wierzytelności w ramach sekurytyzacji nie podlega opodatkowaniu PCC, z uwagi na fakt, że umowa sekurytyzacji nie jest umową wymienioną w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, opisane we wniosku przelewy Wierzytelności dokonywane przez Inicjatora na rzecz SPV w ramach usługi sekurytyzacji świadczonej na rzecz Inicjatora przez SPV nie będą podlegać opodatkowaniu PCC.

Powyżej przywołano tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.  

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c)(uchylona),

d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e)umowy dożywocia,

f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g)(uchylona),

h)ustanowienie hipoteki,

i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j)umowy depozytu nieprawidłowego,

k)umowy spółki.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podatkowi podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

W myśl natomiast art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Na podstawie powyższych przepisów należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Innymi słowy, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko czynności ściśle określone w katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 ww. ustawy:

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Natomiast w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z powyższego przepisu wynika, że przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie ma zatem znaczenia, że przelew wierzytelności nastąpi w wykonaniu umowy sekurytyzacji jako jeden z jej elementów. Istotne jest to, czy przelew wierzytelności nastąpi na podstawie umowy, która wymieniona jest w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co przesądza o opodatkowaniu tym podatkiem.

W myśl art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1)rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2)rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawca mający siedzibę w Luksemburgu zamierza zawrzeć umowę sekurytyzacji z polską spółką akcyjną (Inicjator). Na podstawie umowy sekurytyzacji Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności, które przysługują Inicjatorowi w związku z udzielonymi pożyczkami. Nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę nie przyjmie formy prawnej czynności cywilnoprawnej wymienionej w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy sprzedaży ani umowy pożyczki.

A zatem, jeżeli w istocie podstawą nabycia wierzytelności będzie wyłącznie umowa sekurytyzacji, którą zamierza zawrzeć Wnioskodawca i przelewy wierzytelności nie przybiorą postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy, przelewy wierzytelności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na powyższe Organ odstąpił od analizy przedstawionego zdarzenia w zakresie możliwości zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Aby bowiem móc dokonać analizy wyłączenia na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nabycie wierzytelności musiałoby stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).