Temat interpretacji
w zakresie skutków podatkowych podwyższenia kapitału zakładowego Spółki w związku z przeniesieniem wyodrębnianego zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem sprzedaży hurtowej w drodze podziału przez wydzielenie
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podwyższenia kapitału zakładowego Spółki w związku z przeniesieniem wyodrębnianego zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem sprzedaży hurtowej w drodze podziału przez wydzielenie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
A sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka”) oraz B Sp. z o.o. (dalej również jako: „B”) są osobami prawnymi z siedzibami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które podlegają (i na moment zaistnienia zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku będą podlegać) w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca oraz B w momencie zaistnienia zdarzenia przyszłego będą zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT. Podmioty te będą zależne od Grupy X S.A. (dalej: „C”).
Wnioskodawca jest spółką celową, która docelowo zajmować się będzie (...). Z kolei podstawowym przedmiotem działalności B jest (...). Ponadto, B za pośrednictwem (...) prowadzi również działalność w zakresie (...).
Prowadzoną przez B działalność można podzielić na dwa zasadnicze segmenty:
1)sprzedaż hurtową obejmującą sprzedaż (...) – z przeznaczeniem do dalszej odsprzedaży;
2)sprzedaż detaliczną obejmującą sprzedaż (...).
Obecnie, w ramach sprzedaży hurtowej B posiada własne portfolio klientów, na rzecz których dokonuje sprzedaży (...) – ze względu na specyfikę rynku, liczba stałych klientów segmentu hurtowego jest ograniczona. W tym celu wykorzystuje szeroką sieć magazynów należących zarówno do C, jak również podmiotów trzecich, rozmieszczonych na terytorium całego kraju.
Z kolei sprzedaż detaliczna (...)odbywa się głównie z wykorzystaniem:
1)(...) należących do B i prowadzonych przez podmioty trzecie (operatora niepowiązanego z B) na podstawie umów o (...). W ramach tych (...) B sprzedaje (...) na rzecz klientów (...);
2)(...) należących do franczyzobiorców prowadzonych na podstawie umowy franczyzowej (...). W tym przypadku B sprzedaje (...) na rzecz poszczególnych franczyzobiorców prowadzących (B zaopatruje (...) i inne towary). Następnie franczyzobiorcy sprzedają (...) na rzecz klientów (...). W niektórych operacjach flotowych, B może sprzedawać (...) bezpośrednio na rzecz klientów (...).
Y S.A. (dalej: „Spółka Przejmująca”) jest osobą prawną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która podlega (i na moment zaistnienia zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku będzie podlegać) w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Spółka Przejmująca jest (i na moment zaistnienia zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku nadal będzie) zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Spółka Przejmująca jest spółką dominującą w Grupie Kapitałowej Y. Głównym przedmiotem działalności Spółki przejmującej jest działalność związana z (...).
Spółka Przejmująca zamierza połączyć się z C. Połączenie z C jest dla Spółki Przejmującej ważnym krokiem w kierunku budowy (...). Zakłada się przy tym, że w efekcie tego przejęcia Spółka Przejmująca będzie w stanie w średnim i długim okresie zwiększyć i zdywersyfikować swoje przychody oraz zabezpieczyć i zachować ich źródła, w szczególności poprzez:
1)znaczące wzmocnienie pozycji połączonego podmiotu w negocjacjach cenowych z kontrahentami i dostawcami;
2)zwiększenie możliwości rozwoju inwestycyjnego z uwagi m.in. na wzrost możliwości finansowych niezbędnych do realizacji dużych, wymagających wielomiliardowych nakładów, projektów inwestycyjnych (możliwość przeprowadzania w przyszłości przez połączony podmiot inwestycji, których Spółka Przejmująca nie byłaby w stanie sfinansować samodzielnie);
3)wejście (przy wsparciu i z wykorzystaniem doświadczeń oraz sieci (...) C i jego spółek zależnych) na nowe dla siebie rynki produktów lub usług oraz umocnienie się na rynkach, na których Spółka Przejmująca jest już obecna, poprzez skorzystanie z możliwości dotarcia ze swoją ofertą do klientów C;
4)możliwość korzystania z licznych efektów synergii po stronie dochodowej i kosztowej.
Z uwagi na przepisy w zakresie ochrony konkurencji, Spółka Przejmująca potrzebowała formalnej zgody do przejęcia C ze strony Komisji Europejskiej. Uzyskanie ww. zgody stanowi konieczny warunek do zrealizowania planowanego połączenia Spółki Przejmującej i C – bez tej zgody połączenie byłoby prawnie niedopuszczalne. W celu realizacji planowanego połączenia, Spółka Przejmująca podjęła niezbędne kroki prawne, w tym uzyskanie stosownych zgód i pozwoleń na realizację ww. transakcji.
W dniu 14 lipca 2020 r. Spółka Przejmująca uzyskała pozytywną warunkową decyzję Komisji Europejskiej w przedmiocie zgody na dokonanie koncentracji polegającej na przejęciu C przez Spółkę Przejmującą. Jednak z uwagi na fakt, iż potencjalne przejęcie przez Spółkę Przejmującą całości C sprawiałoby, iż połączone Grupy Y i C stałyby się podmiotem dominującym na rynku zgoda ta była warunkowa, i uzależniona od zobowiązania się do wykonania szeregu środków uwzględniających dezinwestycję wyspecyfikowanych grup aktywów (dalej: „Środki Zaradcze”), które obejmują m.in.:
1)zbycie działalności hurtowej B;
2)zbycie wskazanych (...), a także innych wskazanych aktywów.
Obecnie, w związku z wypełnieniem Środków Zaradczych i przygotowaniem do nabycia udziałów B przez zewnętrznego inwestora, planowane jest wydzielenie do odrębnego podmiotu części działalności związanej ze sprzedażą hurtową oraz detaliczną.
W tym kontekście zostanie przeprowadzony podział B poprzez wydzielenie z jej majątku zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych do Spółki. W skład wydzielanego majątku wchodzić będzie zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem hurtowej sprzedaży (...).
Równolegle (w ramach opisanego wyżej procesu podziału przez wydzielenie lub w ramach odrębnego procesu), planowane jest wydzielenie z majątku B do odrębnej spółki kapitałowej (dalej „D”), w której C będzie posiadać 100% udziałów, zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych tworzących segment sprzedaży detalicznej. W zakresie wyodrębnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych tworzących segment sprzedaży detalicznej (...), zostanie złożony odrębny wniosek.
Zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych z B.
Wydzielenie segmentu związanego z hurtową sprzedażą (...).
W części dotyczącej wydzielenia segmentu związanego z hurtową sprzedażą (...), do Wnioskodawcy przeniesione zostaną m.in.:
1.wybrane (...) wraz z towarzyszącą infrastrukturą;
2.relacje handlowe (klientela) wraz umowami handlowymi związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą;
3.licencje i zezwolenia wydane na rzecz B w zakresie (...), w zakresie jakim mogą być przedmiotem obrotu;
4.pozostałe umowy niezbędne do prawidłowego prowadzenia działalności (powierzchnie biurowe podnajmowane od C, umowy z podwykonawcami itp.);
5.zobowiązania oraz należności handlowe związane z działalnością prowadzoną przez segment hurtowy;
6.bieżące środki pieniężne przypisane segmentowi hurtowemu;
7.wybrani pracownicy zatrudnieni w B w ramach działalności segmentu sprzedaży hurtowej;
8.sprzęt IT (komputery osobiste, telefony komórkowe, drukarki przenośne, infrastruktura sieciowa itp.);
9.wybrane umowy na leasing samochodów służbowych;
10.inne wybrane aktywa niematerialne.
W związku z wyodrębnieniem segmentu sprzedaży hurtowej, do Wnioskodawcy mogą przejść wybrani pracownicy wspierający działalność ww. segmentu (np. działu HR, działu księgowości). Funkcje w tym zakresie mogą również zostać outsourcowane, tj. Spółka zawrze z innymi podmiotami umowy o świadczenie usług. Nie wyklucza to również zatrudnienia przez Wnioskodawcę pracowników, w zależności od bieżących potrzeb. Za bieżące zarządzanie Spółką (w tym w zakresie przejętej w wyniku opisywanej transakcji działalności) będzie odpowiadać jej zarząd.
W konsekwencji, może dojść do sytuacji w przyszłości, w której w toku prowadzonej działalności Wnioskodawca zatrudni nowych pracowników, zaangażuje nowe aktywa lub zawrze nowe umowy do prowadzenia poprzez składniki majątkowe i niemajątkowe dotyczące segmentu związanego ze sprzedażą (...) działalności, jednak zaangażowanie wynikać będzie z normalnego toku prowadzenia działalności gospodarczej i nie będzie wynikać z faktu niemożności prowadzenia samodzielnie działalności poprzez przenoszone aktywa na moment wydzielenia.
Do Spółki nie będą przeniesione zezwolenia, koncesje i inne decyzje (np. koncesja na (...)), które nie mogą być przedmiotem obrotu z uwagi na ograniczenia wynikające z regulacji prawnych. Jednakże Wnioskodawca jeszcze przed dokonaniem wydzielenia lub bezpośrednio po dokonaniu podziału rozpocznie proces pozyskiwania niezbędnych koncesji i zezwoleń oraz inne działania prawne oraz faktyczne, by wydzielany segment sprzedaży hurtowej mógł prowadzić swoją działalność od dnia wydzielenia. Nie przewiduje się czasowego wstrzymania działalności.
W związku z opisanym wyżej podziałem przez wydzielenie, Wnioskodawca oświadcza, że:
·Wnioskodawca przyjmie dla celów podatkowych składniki wchodzące w skład segmentu sprzedaży hurtowej w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Wnioskodawcy;
·udziały w B nie zostały nabyte lub objęte przez C w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów;
·przyjęta przez C dla celów podatkowych wartość przydzielonych udziałów nie będzie wyższa niż wartość udziałów w B, jaka byłaby przyjęta przez C dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału przez wydzielenie.
W związku z planowanym przeniesieniem wyodrębnianego zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem sprzedaży hurtowej, dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego Spółki.
Wydzielenie segmentu związanego z detaliczną sprzedażą (...).
Jednocześnie (w ramach tego samego procesu wydzielenia segmentu związanego z hurtową sprzedażą (...) lub w ramach odrębnego procesu) w ramach wydzielenia segmentu związanego ze sprzedażą detaliczną (...), do D przeniesione zostaną wybrane (...) i związane z nimi w szczególności:
1.grunty (lub prawa do korzystania z gruntów), na których położone są poszczególne (...) wraz z zabudowaniami;
2.wybrane wyposażenie (...) wraz z urządzeniami i instalacjami wykorzystywanymi do prowadzenia działalności gospodarczej, m.in:
a)(...),
b)(...)
c)(...),
d)(...),
e)(...),
f)(...),
g)(...),
h)(...),
i)(...);
3.wybrane umowy związane z działalnością prowadzoną przez poszczególne (...) (np. niektóre umowy najmu i dzierżawy oraz inne umowy uprawniające do korzystania z nieruchomości, w zależności od ustaleń z poszczególnymi operatorami oraz tam gdzie będzie to prawnie możliwe – wybrane umowy na prowadzenie poszczególnych (...), niektóre umowy kaucji na zabezpieczenie, umowy na dostawę wody, umowy na dostawę energii elektrycznej etc.);
4.wybrane zobowiązania związane z działalnością prowadzoną przez poszczególne (...), które będą przedmiotem wydzielenia;
5.akty administracyjne, które mogą być przedmiotem obrotu;
6.regulaminy, akty organizacyjne itd. obejmujące funkcjonowanie poszczególnych (...).
Dodatkowo, do D w ramach opisywanego podziału przez wydzielenie przejdzie część zapasu (...) oraz potencjalnie innych towarów należących do poszczególnych (...), które służą prowadzeniu działalności gospodarczej. Jednocześnie, w ramach wydzielenia, do D, mogą przejść niektóre grunty należące do B, które w przyszłości mogą zostać zagospodarowane dla celów inwestycyjnych, w szczególności mogą zostać przeznaczone pod budowę (...).
W zależności od procesu negocjacyjnego, Wnioskodawca nie wyklucza, że wraz z wybranymi (...), do D przeniesione zostaną również wybrane umowy franczyzowe w zakresie (...) działających w ramach modelu (...) wraz, w zależności od ustaleń z poszczególnymi operatorami, z niektórymi powiązanymi umowami (np. na dostawy towarów).
Ze względu na przyjęty model biznesowy, B nie zatrudnia pracowników do bezpośredniej obsługi (...) należących do spółki. Pracownicy ci są zatrudniani bezpośrednio przez operatora konkretnej (...). Wraz z wydzieleniem, tam gdzie będzie to prawnie możliwe, umowy na prowadzenie (...) przejdą na D. W konsekwencji, dotychczasowi pracownicy zatrudnieni przez operatora w całości lub części będą kontynuować zatrudnienie w ramach danej (...) będącej przedmiotem wydzielenia. W ramach wyodrębnienia, do D przejdzie co najmniej jedna osoba wpierająca obecnie działalność segmentu sprzedaży detalicznej (np. działu HR, działu księgowości, działu IT) – jednocześnie za bieżące zarządzanie D będzie odpowiadać jej zarząd.
W celu realizacji Środków Zaradczych, po wydzieleniu części segmentu związanego z detaliczną sprzedażą (...), D będzie zarządzana w wybrany sposób przez (...) (dalej: „Integracja”), tj.:
·D zostanie połączona z (...) albo
·D będzie w inny sposób zarządzana przez Spółkę Przejmującą – np. poprzez dzierżawę (...) (w tym, ze względu na proces negocjacyjny, (...) te mogą być dzierżawione do podmiotu trzeciego z branży (...) spoza grupy (...) przez okres przejściowy do momentu ich zbycia).
Z przyczyn prawnych nie jest możliwe w pierwszym kroku dokonanie podziału przez wydzielenie w taki sposób, aby wyżej opisany zespół składników materialnych i niematerialnych został bezpośrednio przeniesiony do (...).
W konsekwencji powyższego, w ramach wyodrębnienia zespołu składników związanych z działalnością wybranych (...), do D nie przejdzie również infrastruktura informatyczna umożliwiająca zarządzanie poszczególnymi (...), licencje na oprogramowania, znaki towarowe, know-how, kontrakty handlowe dot. nabycia (...) oraz innych towarów oferowanych przez (...). Jednocześnie do D nie przejdą koncesje/zezwolenia/zgody, które nie mogą być przedmiotem obrotu, przy czym D nie będzie ubiegała się o przyznanie nowych licencji i koncesji. Wskazane elementy nie będą konieczne dla kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez B przy wykorzystaniu wydzielanych (...), gdyż będą one zapewnione przez (...) (która docelowo będzie kontynuować działalność prowadzoną dotychczas przez B w związku z wydzielanymi (...)).
W związku z potrzebą integracji z obecną infrastrukturą (...) i rebrandingu obejmującego zmianę identyfikacji wizualnej wydzielanych (...), po dokonaniu wydzielenia oraz (...), działalność w ramach przeniesionych (...) działających w modelu (...) zostanie czasowo zawieszona. Po przeprowadzonej integracji nastąpi ponowne otwarcie (...) pod nową marką, a przeniesiony zespół składników materialnych i niematerialnych będzie wykorzystywany przez (...) do działalności gospodarczej, prowadzonej dotychczas przez B. Należy przy tym wskazać, że czasowe wstrzymanie działalności (...) nie jest zależne od B, D lub (...), a wynika z technicznej potrzeby zintegrowania ich w ramach nowego podmiotu ((...)). Proces ten wynika z normalnej potrzeby biznesowej (typowej w przypadku przejęcia (...)) oraz nie może zostać przeprowadzony przed opisywanym podziałem przez wydzielenie (do momentu wydzielenia (...) będą prowadziły działalność operacyjną w ramach B).
W zależności od podjętych decyzji biznesowych, po wydzieleniu wyżej opisanych (...), D lub Spółka Przejmująca, sprzeda część przejętych (...) modelu (...) do podmiotu trzeciego z branży (...).
W związku z opisanym wyżej podziałem przez wydzielenie, Wnioskodawca oświadcza, że:
·D przyjmie dla celów podatkowych składniki wchodzące w skład (...) oraz umów (...) w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Wnioskodawcy;
·udziały w B nie zostały nabyte lub objęte przez C w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów;
·przyjęta przez C dla celów podatkowych wartość udziałów przydzielonych przez D nie będzie wyższa niż wartość udziałów w B, jaka byłaby przyjęta przez C dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału przez wydzielenie.
Zespół składników materialnych i niematerialnych pozostających w B.
Po dokonaniu wyodrębnienia zorganizowanych zespołów składników materialnych i niematerialnych, o których mowa powyżej, w B pozostaną umowy franczyzowe w zakresie (...) oraz część (...) i związane z nimi w szczególności:
1.grunty (lub prawa do korzystania z gruntów), na których położone są poszczególne (...) wraz z zabudowaniami;
2. wyposażenie (...) wraz z urządzeniami i instalacjami wykorzystywanymi do prowadzenia działalności gospodarczej, m.in.:
a)(...),
b)(...),
c)(...),
d)(...),
e)(...),
f)(...),
g)(...),
h)(...),
i)(...);
3. (...), jak również pozostałe towary należące do poszczególnych (...) służące prowadzeniu działalności gospodarczej;
4. koncesje i zezwolenia związane z działalnością (...);
5. umowy związane z działalnością prowadzoną przez poszczególne (...) (np. wybrane umowy najmu i dzierżawy oraz inne umowy uprawniające do korzystania z nieruchomości, umowy na prowadzenie (...), umowy kaucji na zabezpieczenie, umowy na dostawę wody, umowy na dostawę energii elektrycznej etc.);
6. zobowiązania związane z działalnością prowadzoną przez (...);
7. przypisane należności handlowe związane z działalnością prowadzoną przez poszczególne (...);
8. relacje handlowe z podmiotami zaopatrującymi się w produkty oferujące przez poszczególne (...);
9. środki pieniężne przypisanych do poszczególnych (...);
10. regulaminy, akty organizacyjne itd. obejmujące funkcjonowanie poszczególnych (...);
11. inne wybrane aktywa niematerialne.
Dodatkowo, po dokonaniu wydzielenia w B pozostanie również m.in.:
1.know-how w zakresie prowadzonej działalności detalicznej;
2.pozostała część nieruchomości niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej;
3.bazy danych Spółki;
4.pozostałe prawa związane z:
a)użytkowaniem wieczystym terenów, na których mają powstać kolejne (...);
b)dzierżawą samochodów;
c)dzierżawą budynków.
Jednocześnie w B pozostaną pracownicy wspierający działalność segmentu sprzedaży detalicznej oraz segmentu sprzedaży hurtowej (m.in. pracownicy zatrudnieni w dziale marketingu, dziale obsługi handlu, biurze rozwoju etc.) oraz zobowiązania pracownicze związane z wynagrodzeniami i roszczeniami przenoszonych pracowników oraz zobowiązania płatnika składek na ubezpieczenia społeczne związane z tymi pracownikami.
Dla jednostek organizacyjnych wchodzących w skład B (w zakresie poszczególnych segmentów oraz w odniesieniu do poszczególnych (...)) prowadzone będą na moment wydzielenia wyodrębnione budżety kosztowe. W momencie wydzielenia, B będzie w stanie wydzielić (bezpośrednio lub na bazie odpowiedniego klucza alokacji) koszty związane z działalnością każdego wydzielonego zespołu składników oraz z działalnością zespołu składników, który pozostanie w B. Poszczególne środki trwałe i wartości niematerialne i prawne przyporządkowane będą do poszczególnych jednostek organizacyjnych B. Przed dokonaniem podziału przez wydzielenie, sporządzone będą sprawozdania finansowe pro forma dla wydzielanych ze struktur B zespołów składników, w ramach których przedstawiona będzie symulacja rachunku zysków i strat, bilansu w sytuacji, gdyby podział przez wydzielenie doszedł do skutku.
Zarówno zespół wydzielanych składników majątkowych, jak również składniki pozostające w B stanowić będą wyodrębnione organizacyjnie, terytorialnie i strukturalnie działalności.
Pytanie
Czy podniesienie kapitału zakładowego Spółki w związku z przeniesieniem wyodrębnianego zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem sprzedaży hurtowej w drodze podziału przez wydzielenie nie będzie podlegało opodatkowaniu PCC?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, przeniesienie wyodrębnianego zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem sprzedaży hurtowej w drodze podziału przez wydzielenie nie będzie podlegało opodatkowaniu PCC.
1. Podział przez wydzielenie jako czynność niepodlegająca opodatkowaniu PCC.
W pierwszej kolejności Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) i pkt 2 ustawy o PCC, opodatkowaniu PCC podlegają umowy spółki oraz ich zmiany, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Stosownie do art. 1 ust. 3 ustawy o PCC – w przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się:
1)przy spółce osobowej – wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania;
2)przy spółce kapitałowej – podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty;
3)przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej;
4)przeniesienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim:
a)rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej, jeżeli jej siedziba nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego,
b)siedziby spółki kapitałowej, jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego – także wtedy, gdy czynność ta nie powoduje podwyższenia kapitału zakładowego.
Zgodnie z treścią art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm.) – podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).
Z powyżej zacytowanych przepisów wynika, że opodatkowaniu PCC podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów wyłącznie wymienione w art. 1 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Do zakresu zmian umowy spółki podlegających opodatkowaniu PCC nie kwalifikują się zatem podziały spółek.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy oraz fakt, że do podwyższenia kapitału zakładowego Spółki dojdzie wskutek podziału B przez wydzielenie części segmentu związanego z hurtową sprzedażą (...) i przeniesieniem go do Spółki, stwierdzić należy, że opisane zdarzenie przyszłe nie będzie rodziło żadnych skutków na gruncie PCC. Czynność ta nie mieści się bowiem w katalogu określonym w art. 1 ustawy o PCC, w szczególności nie stanowi też zmiany umowy spółki. Podział przez wydzielenie nie jest bowiem wymieniony w art. 1 ust. 3 cyt. ustawy, jako zmiana umowy spółki.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w tym:
1)w interpretacji indywidualnej z 16 grudnia 2020 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.186.2020.4.MZ;
2)w interpretacji indywidualnej z 9 lipca 2020 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.99.2020.1.PB;
3)w interpretacji indywidualnej z 25 czerwca 2020 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.65.2020.4.PB.
2. Podniesienie kapitału zakładowego związane z wniesieniem do spółki, w zamian za jej udziały, zorganizowanej części przedsiębiorstwa jako czynność niepodlegająca opodatkowaniu PCC.
W ocenie Wnioskodawcy, nawet w sytuacji gdyby podział przez wydzielenie stanowił zmianę umowy spółki objętą zakresem ustawy o PCC (co w jego ocenie byłoby niezasadne), to przeniesienie przez B części segmentu związanego z hurtową sprzedażą (...) w drodze podziału przez wydzielenie i tak nie skutkowałoby powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie PCC.
Jak wyżej wskazano, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy spółki oraz ich zmiany, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W świetle art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o PCC, w przypadku umowy spółki kapitałowej za zmianę umowy uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.
Zgodnie z art. 1 ust. 5 pkt 2 ustawy o PCC, umowa spółki kapitałowej oraz jej zmiana podlega opodatkowaniu PCC, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się:
·rzeczywisty ośrodek zarządzania albo
·siedziba tej spółki – jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego.
Stosownie do treści art. 1a pkt 2 ustawy o PCC, użyte w ustawie określenie spółka kapitałowa oznacza spółkę: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną lub europejską.
Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b) w zw. z ust. 9 ustawy o PCC, podstawę opodatkowania przy podwyższeniu kapitału zakładowego stanowi wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy pomniejszona o:
1)kwotę wynagrodzenia wraz z VAT, pobraną przez notariusza za sporządzenie aktu notarialnego umowy spółki albo jej zmiany, jeżeli powoduje ona zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego;
2)opłatę sądową związaną z wpisem spółki do rejestru przedsiębiorców lub zmianą wpisu w tym rejestrze dotyczącą wkładu do spółki albo kapitału zakładowego;
3)opłatę za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia o wpisach, o których mowa w pkt 2 powyżej.
W przypadku umowy spółki i jej zmiany – zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy o PCC – stawka podatku wynosi 0,5% podstawy opodatkowania.
Przepisy ustawy o PCC przewidują jednak szereg sytuacji, w których niektóre czynności –mimo że są objęte zakresem przedmiotowym ustawy – są wyłączone z opodatkowania PCC. Zgodnie z art. 2 pkt 6 lit. c) tiret pierwsze ustawy o PCC jedną z czynności wyłączonych z opodatkowania PCC jest umowa spółki lub jej zmiana związana z wniesieniem do spółki kapitałowej w zamian za jej udziały lub akcje przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
Przepisy ustawy o PCC nie przewidują własnej definicji przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części, wobec czego konieczne jest przy interpretacji tych sformułowań zastosowanie wykładni systemowej i posłużenie się znaczeniem przewidzianym przez inne ustawy podatkowe.
Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 685; dalej: „ustawa o VAT”), przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: „ZCP” ) rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Należy mieć na uwadze, że przytoczony przepis stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L 347.1 z 11 grudnia 2006 r., dalej: „Dyrektywa VAT”) do polskiego porządku prawnego. Warto również dodać, że analogiczna definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest zawarta w art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”).
W świetle powyższej definicji i ugruntowanego orzecznictwa sądów administracyjnych i organów podatkowych (np. zaprezentowanego przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 15 stycznia 2021 r., Znak: 0114-KDIP4-3.4012.521.2020.2.MAT, czy w interpretacji indywidualnej z 11 grudnia 2020 r., Znak: 0114-KDIP4-1.4012.538.2020.2.AK), na gruncie ustawy o VAT mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych,
2)zespół ten jest organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie (wyodrębnienie organizacyjne),
3)zespół ten jest finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie (wyodrębnienie finansowe),
4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze (wyodrębnienie funkcjonalne).
Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powyższych warunków należy uznać, że przenoszony zespół składników materialnych i niematerialnych będzie zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o PCC.
Ad. 1) Zespół wydzielanych składników może być przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych.
Ustawy podatkowe nie definiują pojęcia „zespołu składników materialnych i niematerialnych” tworzących zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Przyjmuje się jednak, że składniki materialne i niematerialne (w tym zobowiązania) tworzą zorganizowaną część przedsiębiorstwa, jeśli są one w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego (tak przykładowo: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 stycznia 2021 r., Znak: 0114-KDIP4-3.4012.521.2020.2.MAT). Warunek realizacji określonych zadań gospodarczych zawarty w definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa oznacza, iż składniki materialne i niematerialne (ich zespół) muszą być przeznaczone w obrębie istniejącego przedsiębiorstwa do realizacji określonych zadań gospodarczych (tak: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 lipca 2019 r., Znak: 0111-KDIB3-3.4012.152.2019.2.MAZ). Aby składniki majątku mogły być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, muszą one rzeczywiście służyć prowadzeniu działalności gospodarczej. Nie mogą być natomiast zbędnym składnikiem majątku zbywcy.
W ocenie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych wydzielanych z B do Wnioskodawcy w ramach opisanego zdarzenia przyszłego będzie przeznaczony do realizacji określonego celu gospodarczego tj. do prowadzenia działalności polegającej na sprzedaży hurtowej (...). W konsekwencji składniki materialne i niematerialne (takie jak wszelkiego rodzaju aktywa trwałe, wartości niematerialne i prawne) nie będą stanowić przypadkowego zbioru, lecz będą pozostawać w ścisłych zależnościach funkcjonalnych.
Wszystkie aktywa (w tym środki trwałe i wartości niematerialne i prawne) przypisane do segmentu sprzedaży hurtowej (...), będą służyć prowadzeniu określonego rodzaju działalności. O powyższym świadczy chociażby fakt, że w skład wyodrębnionego zespołu składników materialnych i niematerialnych wchodzić będzie niezbędna i wystarczająca do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży hurtowej (...) infrastruktura.
W ramach wydzielenia do Wnioskodawcy przejdą również wybrani pracownicy zatrudnieni w B w ramach działalności segmentu sprzedaży hurtowej. Umożliwi to zatem kontynuowanie działalności przez Wnioskodawcę w zakresie sprzedaży hurtowej (...).
Powyższe powoduje, że przedmiotem planowanej transakcji, w ocenie Wnioskodawcy będzie zespół składników materialnych i niematerialnych mogący stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze tj. prowadzenie działalności polegającej na sprzedaży hurtowej (...).
W świetle orzecznictwa sądów administracyjnych istotą przedsiębiorstwa, jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest prowadzenie działalności gospodarczej poprzez realizację określonych zadań gospodarczych. Zadania te mogą być wykonywane bez wewnętrznych działów obsługi kadrowej, informatycznej i finansowej przedsiębiorstwa, jeżeli mogą być przedmiotem obsługi dokonywanej przez firmy zewnętrzne (outsourcing). Usługi te, jako niematerialne, nie decydują o realizacji przez przedsiębiorstwo jego zadań gospodarczych, lecz wspomagają jedynie jego funkcjonowanie jako podmiotu gospodarczego (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 września 2011 r., sygn. akt I FSK 1383/10 oraz z 4 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1589/10). W podobny sposób Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się w wyroku z 23 marca 2012 r., sygn. II FSK 1643/10 (jakkolwiek ostatni z ww. wyroków dotyczył wykładni art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, to niemniej porównując treść tego przepisu z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT należy zauważyć, że przepisy te mają tożsamą treść).
Zdaniem Wnioskodawcy, wydzielany do Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych będzie stanowić wystarczające zaplecze do kontynuacji działalności prowadzonej dotychczas przez B. Świadczy o tym fakt, że obecnie B prowadzi działalność w zakresie hurtowej sprzedaży (...) z wykorzystaniem przenoszonego zespołu składników materialnych i niematerialnych. Dodatkowo, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, w skład przenoszonego zespołu składników materialnych i niematerialnych wejdą zobowiązania związane z działalnością segmentu sprzedaży hurtowej (...). Powyższe wskazuje, że po dokonaniu podziału przez wydzielenie działalność ta będzie w sposób nieprzerwany kontynuowana przez Spółkę.
W świetle powyższego należy uznać, że zespół wydzielanych składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) będzie przeznaczony do realizacji zadań związanych ze sprzedażą hurtową (...), o czym przesądza fakt, że w skład wyodrębnianego zespołu składników materialnych i niematerialnych wchodzić będzie niezbędna infrastruktura (chociażby wybrane (...) wraz z towarzyszącą infrastrukturą) oraz inne składniki niezbędne do prowadzenia tego typu działalności (m.in. relacje handlowe wraz umowami handlowymi, koncesje i zezwolenia wydane na rzecz B oraz pozostałe umowy związane ze sprzedażą hurtową (...)).
Podsumowując, wyodrębniony do Spółki zespół składników materialnych i niematerialnych, będzie stanowił w ocenie Wnioskodawcy na dzień dokonania opisanej we Wniosku transakcji niezależne przedsiębiorstwo, które może samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze.
Ad. 2) Zespół wydzielanych składników będzie organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie (wyodrębnienie organizacyjne).
Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych przedstawionym w interpretacjach indywidualnych, organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące część przedsiębiorstwa powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w istniejącym przedsiębiorstwie, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa (tak np.: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 1 lipca 2019 r., Znak: 0114-KDIP1-2.4012.229.2019.4.RM).
Zdaniem Wnioskodawcy, zespół wydzielanych składników materialnych i niematerialnych będzie spełniać przesłankę wyodrębnienia organizacyjnego:
·do Wnioskodawcy zostanie przeniesiony zespół składników materialnych i niematerialnych obejmujący segment sprzedaży hurtowej wraz z przypisanymi do niego składnikami materialnymi i niematerialnymi;
·wybrane składniki majątkowe są co do zasady precyzyjnie alokowane do segmentu sprzedaży hurtowej. W ramach wyodrębnienia ww. segmentu, do Wnioskodawcy zostaną przeniesione m.in.:
-relacje handlowe (klientela) wraz umowami handlowymi związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą;
-wybrane (...) wraz z towarzyszącą infrastrukturą;
-pozostałe umowy niezbędne do prawidłowego prowadzenia działalności (powierzchnie biurowe podnajmowane od C, umowy z podwykonawcami itp.);
-zobowiązania oraz należności handlowe związane z działalnością prowadzoną przez segment hurtowy;
-bieżące środki pieniężne przypisane segmentowi hurtowemu;
·ponadto, widoczna jest odrębna funkcja jednostek organizacyjnych, składników materialnych i niematerialnych oraz pracowników przypisanych do segmentu sprzedaży hurtowej (podstawową funkcją segmentu sprzedaży hurtowej jest sprzedaż (...) na rzecz klientów biznesowych, segment sprzedaży detalicznej służy natomiast sprzedaży na rzecz klientów indywidualnych);
·zasadniczo segment sprzedaży hurtowej działa na właściwym sobie rynku, jakim jest terytorium całego kraju na rzecz ograniczonej liczby klientów.
Zdaniem Wnioskodawcy, przenoszony w ramach opisanego zdarzenia przyszłego zespół składników materialnych i niematerialnych bezsprzecznie stanowić będzie wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość oraz będzie odgrywać kluczową rolę w ramach prowadzonej działalności. W świetle powyższych okoliczności, zdaniem Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych obejmujący segment sprzedaży hurtowej, będzie spełniał przesłankę wyodrębnienia organizacyjnego.
Ocena Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w następujących interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego:
·w interpretacji indywidualnej z 11 grudnia 2020 r., Znak: 0114-KDIP4-1.4012.538.2020.2.AK, w której wskazano na następujące elementy wyodrębnienia organizacyjnego: „Wnioskodawca zwraca uwagę, że w zakresie organizacyjnym odrębność funkcji produkcyjnej od funkcji dystrybucyjnej posiada następującą charakterystykę:
-składniki majątkowe i zobowiązania związane z poszczególnymi funkcjami są, co do zasady, precyzyjnie wyodrębnione i przypisane do tych funkcji;
-istnieje sformalizowana odrębność operacyjna i odrębna struktura organizacyjna dla funkcji dystrybucyjnej i funkcji produkcyjnej;
-poszczególne funkcje są wyodrębnione w strukturze organizacyjnej A.;
-poszczególne funkcje są wykonywane w odrębnych lokalizacjach przeznaczonych dla tych funkcji”;
·interpretacji indywidualnej z 24 czerwca 2019 r., Znak: 0111-KDIB3-
2.4012.304.2019.1.MD, w ramach której wskazano na takie elementy wyodrębnienia organizacyjnego jak: korzystanie z innych niż pozostała część działalności aktywów ruchomych tj. specjalnych maszyn, urządzeń, innych komponentów używanych w procesie produkcji, a także odrębnych zasobów niematerialnych – kadry pracowniczej; odrębne umowy handlowe zawarte z klientem i dostawcami oraz odrębny od pozostałej działalności asortyment produkowany przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa;
·interpretacji indywidualnej z 6 maja 2019 r., Znak: 0115-KDIT1-2.4012.103.2019.2.PS, w ramach której wskazano na takie elementy wyodrębnienia organizacyjnego jak: możliwość przypisania składników majątkowych, które będą wykorzystywane w obrębie zorganizowanej części przedsiębiorstwa; możliwość samodzielnej realizacji zadań z uwagi na posiadane zasoby materialne i niematerialne stanowiące zorganizowaną całość; istnienie możliwości rozgraniczenia poszczególnego segmentu działalności, jak również odrębny sposób kierowania nim; przyporządkowanie zobowiązań itp.
W świetle przedstawionych okoliczności oraz stanowiska organów podatkowych, zdaniem Wnioskodawcy zespół wydzielonych składników spełnia przesłankę wyodrębnienia organizacyjnego.
Ad. 3) Zespół wydzielanych składników będzie finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie (wyodrębnienie finansowe).
Zgodnie z przyjętą praktyką organów podatkowych, wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie danych finansowych do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Powyższe poparte jest również licznymi wyrokami sądów administracyjnych, w tym także Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 stycznia 2017 r., sygn. II FSK 2463/16 oraz z 10 stycznia 2017 r., sygn. II FSK 2991/15).
Wnioskodawca wskazał, że wyodrębnienie finansowe zespołu przenoszonych składników zostanie dokonane poprzez przypisanie do segmentu sprzedaży hurtowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych – co zostało precyzyjnie przedstawione w ramach opisu zdarzenia przyszłego. Dodatkowo, Wnioskodawca zauważył, że na dzień dokonania podziału przez wydzielenie, wyodrębnienie finansowe będzie możliwe ze względu na:
·możliwość zidentyfikowania kosztów i zobowiązań związanych z działalnością prowadzoną przez segment sprzedaży hurtowej;
·możliwość określenia przychodów oraz należności powiązanych z prowadzoną przez wyodrębniany segment działalnością;
·posiadanie rachunków bankowych i środków pieniężnych na nich zgromadzonych.
Jednocześnie na wyodrębnienie finansowe, zdaniem Wnioskodawcy, będą wskazywać przygotowane przed dokonaniem podziału sprawozdania finansowe pro forma, które będą miały na celu zobrazowanie sytuacji finansowej w B i w Spółce po dokonaniu podziału przez wydzielenie.
Zdaniem Wnioskodawcy powyższe elementy przesądzają jednoznacznie o wyodrębnieniu finansowym zespołu przenoszonych składników. Ocena Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, np. w interpretacji indywidualnej z 11 grudnia 2020 r., Znak: 0114-KDIP4-1.4012.538.2020.2.AK, w której wskazano na następujące elementy wyodrębnienia finansowego: „W zakresie finansowym odrębność funkcji produkcyjnej od funkcji dystrybucyjnej posiada następującą charakterystykę:
-system księgowy i plan kont umożliwia wyodrębnienie kont bilansowych związanych z daną funkcją;
-system księgowy i plan kont umożliwia sporządzenie odrębnych analiz przychodów i kosztów związanych z daną funkcją;
-istnieje możliwość sporządzania odrębnych planów finansowych i budżetów dla poszczególnych funkcji”.
W świetle powyższego stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych oraz wskazanych przez Wnioskodawcę czynników świadczących o wyodrębnieniu finansowym, zdaniem Wnioskodawcy zespół przenoszonych składników zostanie wyodrębniony z prowadzonego przez B przedsiębiorstwa również z finansowego punktu widzenia.
Ad. 4) Zespół wydzielanych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące przypisane zadania gospodarcze (wydzielenie funkcjonalnie).
Wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe i niemajątkowe wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
Kwestia wyodrębnienia funkcjonalnego stanowi istotę uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Przesłanka ta była przedmiotem rozważań w licznych wyrokach sądów administracyjnych, interpretacjach organów podatkowych, a także orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”). Zdaniem TSUE, przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części (...) wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej (por. wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2011 r., sygn. C-444/10).
Podobne do powyższego stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie „kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego, sprowadza się natomiast do zbadania, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku. W istocie, aby wydzielona część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, musi posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 19 września 2017 r., sygn. I SA/Kr 796/17).
Wnioskodawca uważa, że zespół przenoszonych składników spełniać będzie przesłankę wyodrębnienia funkcjonalnego:
·do przenoszonego segmentu sprzedaży hurtowej (...) będą przypisane składniki materialne i niematerialne służące do prowadzenia wyżej opisanej działalności (wybrane automatyczne (...));
·segment sprzedaży hurtowej stanowi de facto wyodrębnioną operacyjnie jednostkę organizacyjną w B, która jest w stanie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej (...);
·wydzielany segment sprzedaży hurtowej jest w stanie działać na wyodrębnionym geograficznie rynku (terytorium całego kraju) jako samodzielny podmiot gospodarczy;
·co również istotne, segment sprzedaży hurtowej sprzedaje (...) na rzecz ograniczonej liczby podmiotów, przez co posiada istotne relacje handlowe, które będą zapewniać możliwość prowadzenia działalności gospodarczej.
Powyższe czynniki przesądzają o wyodrębnieniu funkcjonalnym zespołu wydzielanych składników, co znajduje potwierdzenie również w interpretacjach podatkowych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, np.:
·w interpretacji indywidualnej z 31 grudnia 2020 r., Znak: 0114-KDIP4-3.4012.618.2020.1.DS, w której wskazano, że o wyodrębnieniu funkcjonalnym zespołu składników materialnych i niematerialnych świadczy m.in.:
-środki trwałe i wyposażenie przypisane do obszaru A obejmujące w szczególności szeroki zakres wyposażenia wykorzystywanego do realizacji działań związanych z obszarem A np. produkcją prefabrykatów betonowych, ich magazynowaniem, administrowaniem, logistyką itp.;
-prawa i zobowiązania z tytułu umów dotyczących obszaru A, w tym prawa i obowiązki wynikające z porozumień z dostawcami oraz odbiorcami, które są funkcjonalnie związane z działalnością obszaru A;
-wierzytelności i zobowiązania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach obszaru A;
·w interpretacji indywidualnej z 6 maja 2019 r., Znak: 0115-KDIT1-2.4012.103.2019.2.PS, w której wskazywano na następujące czynniki wyodrębnienia funkcjonalnego:
-„zespół składników materialnych ZCP posiada potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy;
-składniki majątkowe: materialne i niematerialne wchodzące w skład ZCP umożliwiają nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa;
-ZCP jest w stanie funkcjonować w oparciu o własne zasoby (tj. nie wymaga dodatkowych elementów w postaci nakładów finansowych bądź innych prac, aby można go uznać za niezależne przedsiębiorstwo);
-ZCP posiada przypisane aktywa niezbędne do prowadzenia działalności w zakresie działalności wykonywanej dotychczas w strukturze zbywającego;
-zespół składników majątkowych jest na tyle zorganizowany, że ZCP będzie dysponować wszelkimi składnikami materialnymi oraz niematerialnymi, które pozwolą na prowadzenie działalności gospodarczej, do której został przeznaczony;
-ZCP ma możliwość kontynuowania dotychczasowej działalności przedsiębiorstwa przy wykorzystaniu istniejących zobowiązań z dotychczasowymi klientami, kontrahentami”;
·w objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2018 r, w których wskazano na dwa czynniki istotne dla uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za wyodrębnioną funkcjonalnie zorganizowaną część przedsiębiorstwa: (a) przenoszony na nabywcę zespół składników zawiera zespół składników majątku (zaplecze) umożliwiający kontynuację działalności prowadzonej przez zbywcę i wystarczający do prowadzenia tej działalności; (b) nabywca – w ramach swojej działalności – ma zamiar kontynuowania działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez zbywcę przy pomocy szeregu składników majątkowych będących przedmiotem transakcji.
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że dla uznania zespołu przenoszonych składników za zorganizowaną część przedsiębiorstwa bez znaczenia powinien pozostawać fakt, że wraz z wydzieleniem zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na nie, na Wnioskodawcę nie przejdzie część zezwoleń, decyzji i innych aktów stosowania prawa przez organy administracji publicznej. Brak możliwości przeniesienia decyzji wynikać będzie bowiem nie z woli B lub Spółki, lecz z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, tj. przepisy nie przewidują możliwości przeniesienia określonych decyzji, czy uprawnień na odrębny podmiot, lecz podmiot ten musi samodzielnie wystąpić o takie zgody/uprawnienia.
Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego na gruncie prawa administracyjnego funkcjonuje bowiem zasada nieprzenoszalności uprawnień wynikających z koncesji, zezwoleń i licencji. Jak wskazywał Naczelny Sąd Administracyjny, brak regulacji przewidującej możliwość przeniesienia uprawnień wynikających z koncesji, zezwoleń i licencji jest równoznaczny z jej zakazem (tak: Wyrok NSA z 19 marca 2019 r., sygn. II GSK 227/17). Przyjęcie odwrotnego od Wnioskodawcy stanowiska prowadziłoby efektywnie do niemożności uznania większości zespołów składników materialnych i niematerialnych za zorganizowane części przedsiębiorstwa, co z kolei wprowadziłoby nierówne traktowanie podatników (zróżnicowanie ze względu na rodzaj prowadzonej działalności i obowiązek uzyskania decyzji czy zezwoleń w związku z prowadzoną działalnością).
Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzone jest w orzecznictwie TSUE, który w wyroku z 27 listopada 2003 r., sygn. C497/01, uznał, że sprzeczne z prawem wspólnotowym jest uwarunkowanie stosowania wyłączenia z opodatkowania od posiadania przez nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej przy użyciu nabytego majątku.
Stanowisko TSUE znalazło poparcie również w interpretacjach organów podatkowych. Tytułem przykładu wskazać można interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 października 2018 r., Znak: 0111-KDIB1-1.4010.326.2018.1.ŚS, w której organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, który argumentował, że: „brak przeniesienia wskazanych licencji i zezwoleń nie może skutkować pozbawieniem danego zespołu składników majątkowych przymiotu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zwłaszcza jeśli taki transfer jest niemożliwy do przeprowadzenia z perspektywy prawnej”.
Podobnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się z wnioskodawcą w interpretacji indywidualnej z 16 lutego 2017 r., Znak: 2461-IBPB-1-1.4510.372.2016.1.NL. Wnioskodawca we wniosku wskazywał, że: „(...) pragnie podkreślić, że kwestie koncesji i zezwoleń umożliwiających prowadzenie działalności gospodarczej przez Oddział przy wykorzystaniu składników majątkowych będących przedmiotem aportu zależne są od nabywcy aportu i nie powinny przesądzać o kwalifikacji danej masy majątkowej, jako ZCP. W przeciwnym bowiem przypadku, wydzielenie części przedsiębiorstwa stanowiącej ZCP z przedsiębiorstwa prowadzącego działalność koncesjonowaną byłoby niemożliwe”.
W podobnym tonie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z 1 lipca 2019 r., Znak: 0114-KDIP2-1.4010.191.2019.2.JF, w której potwierdził stanowisko wnioskodawcy wskazującego, że „nie stanowi przeszkody w uznaniu T. za ZCP ewentualny brak możliwości przypisania do niego niektórych zobowiązań (np. z powodu przeszkód prawnych lub braku zgód kontrahentów), które nie pozbawiają możliwości prowadzenia działalności przez T., a także koncesji, które są nieprzenaszalne z mocy prawa,
a o których pozyskanie wystąpi Nowa Spółka i będzie nimi dysponować na dzień dokonania aportu”.
Z analogicznym stanowiskiem Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się w interpretacji indywidualnej z 12 października 2020 r., Znak: 0114-KDIP2-1.4010.289.2020.2.JF, w której wnioskodawca podnosił: „Mając powyższe na uwadze, należy podkreślić, że działalność gospodarcza prowadzona w oparciu o Majątek Y. będzie prowadzona w taki sam sposób przed i po Podziale. Nie zmienia tego fakt, że A. wystąpi o wydanie nowej koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w oparciu o Majątek Y. Brak możliwości przeniesienia koncesji wydanej na B. jest podyktowany ograniczeniami administracyjnymi i prawnymi w tym zakresie. Tym samym, brak przeniesienia koncesji nie jest efektem decyzji B. czy A., tylko jest efektem stanu prawnego, który wprowadza w tym zakresie brak swobody”.
Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, że wszelkie zgody i zezwolenia związane z prowadzoną przez segment sprzedaży hurtowej działalnością, które mogą być przedmiotem obrotu w ramach czynności cywilnoprawnej, zostaną wniesione do Wnioskodawcy w ramach wydzielenia. Z kolei Wnioskodawca nie uzyska w ramach opisywanej transakcji pozostałych koncesji lub zezwoleń, które nie mogą być przedmiotem obrotu w ramach czynności cywilnoprawnej. Pod względem materialnoprawnym Spółka będzie uprawniona jednak do uzyskania niezbędnych zgód oraz zezwoleń od właściwych organów. W rezultacie po wydzieleniu, segment sprzedaży hurtowej będzie mógł działać na analogicznych jak dotychczas zasadach.
Wnioskodawca podkreślił, że przedmiotowe akty stosowania prawa administracyjnego nie zostaną przeniesione nie ze względu na wolę Spółki w takim ukształtowaniu czynności prawnej, lecz ze względu na ograniczenia wynikające z bezwzględnie obowiązujących norm prawa administracyjnego zakazujących przenoszenia tych aktów w drodze czynności cywilnoprawnej.
Jakkolwiek przytoczone wyroki oraz interpretacje w znacznej mierze dotyczą wykładni art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT, to niemniej porównując treść tego przepisu z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT należy zauważyć, że przepisy te mają tożsamą treść. Dlatego też, w świetle powyższego należy uznać, iż brak „automatycznego” przeniesienia niektórych koncesji i zezwoleń oraz innych aktów stosowania prawa przez organy administracji publicznej, które z uwagi na brak prawnej możliwości przeniesienia w ramach wydzielenia nie będą przeniesione do Wnioskodawcy, nie spowoduje braku ciągłości prowadzenia działalności przez segment sprzedaży hurtowej.
Podsumowując stanowisko własne Wnioskodawcy, w świetle wyżej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego oraz powołanych przepisów prawa i argumentów należy stwierdzić, że zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący segment sprzedaży hurtowej (...), będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 6 lit. c) tiret pierwsze ustawy o PCC. Należy zauważyć, że jak wskazał Wnioskodawca, wyodrębniane (...) oraz umowy w modelu (...) stanowią zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczony do realizacji określonego celu gospodarczego (sprzedaży hurtowej (...)), który został wyodrębniony na płaszczyźnie:
·organizacyjnej, tj. będzie stanowić wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania;
·finansowej, tj. na podstawie prowadzonej przez B ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie przede wszystkim przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności;
·funkcjonalnej, tj. opisane we wniosku zespoły składników materialnych i niematerialnych będą wystarczające do samodzielnego wykonywania zadań gospodarczych, a gospodarczą niezależność tych jednostek wzmacniać będzie wyodrębnienie organizacyjne i finansowe wydzielanego segmentu.
W związku z powyższym, wyodrębniony, zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, z przedsiębiorstwa prowadzonego przez B zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący segment sprzedaży hurtowej w drodze podziału przez wydzielenie, stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 6 lit. c) tiret pierwsze ustawy o PCC.
W konsekwencji, nawet w sytuacji, gdyby podział przez wydzielenie stanowił zmianę umowy spółki objętą zakresem stosowania ustawy o PCC (co w ocenie Wnioskodawcy nie miałoby uzasadnienia prawnego), to podział przez wydzielenie segmentu sprzedaży hurtowej (...) nie będzie podlegał opodatkowaniu PCC zgodnie z art. 2 pkt 6 lit. c) tiret pierwsze ustawy o PCC.
Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzone zostało w licznych interpretacjach indywidualnych, w tym m.in. w:
·interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 października 2020 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4014.250.2020.2.LM;
·interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 września 2020 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4014.142.2020.9.ASZ;
·interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 maja 2020 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.50.2020.2.MM;
·interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 lutego 2020 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.298.2019.4.HS.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podatkowi temu podlegają umowy spółki.
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podatkowi temu podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.
Jednocześnie w myśl art. 1 ust. 3 ww. ustawy:
W przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się:
1)przy spółce osobowej – wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania;
2)przy spółce kapitałowej – podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty;
3)przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej;
4)przeniesienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim:
a)rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej, jeżeli jej siedziba nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego,
b)siedziby spółki kapitałowej, jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego
-także wtedy, gdy czynność ta nie powoduje podwyższenia kapitału zakładowego.
Stosownie do art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1526 ze zm.):
Podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).
Z powyżej zacytowanych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów wyłącznie wymienione w art. 1 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Do zakresu zmian umowy spółki podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie kwalifikują się zatem podziały spółek.
Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że zostanie przeprowadzony podział B poprzez wydzielenie z jej majątku zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych do Spółki. W skład wydzielanego majątku wchodzić będzie zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem hurtowej sprzedaży (…). W związku z planowanym przeniesieniem wyodrębnianego zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z segmentem sprzedaży hurtowej, dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego Spółki.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, stwierdzić należy, że wskazany we wniosku podział spółki przez wydzielenie, przeprowadzony w ramach procedury przewidzianej przepisem art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
A zatem podwyższenie kapitału zakładowego Wnioskodawcy, które nastąpi w wyniku przeniesienia na jego rzecz części majątku B (segment hurtowej sprzedaży (…)) w następstwie dokonanego podziału B przez wydzielenie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W świetle powyższego bezzasadne jest analizowanie powołanego przez Wnioskodawcę wyłączenia określonego w art. 2 pkt 6 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ..... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).