Temat interpretacji
w zakresie skutków podatkowych nabycia w darowiźnie od brata i bratowej udziału w nieruchomości
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest:
-prawidłowe w części dotyczącej darowizny udziału w nieruchomości od Pani brata;
-nieprawidłowe w części dotyczącej darowizny udziału w nieruchomości od Pani bratowej.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 stycznia 2022 r. wpłynął do Organu Pani wniosek o wydanie interpretacji ogólnej. Na skutek wezwania (rozmowa telefoniczna w dniu 28 stycznia 2022 r.) przysłała Pani wyjaśnienie wraz z wnioskiem ORD-IN. Poinformowała Pani, że omyłkowo złożyła wniosek na nieprawidłowym formularzu, a celem złożenia wniosku jest uzyskanie interpretacji indywidualnej w podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w darowiźnie od brata i bratowej udziału w nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 kwietnia 2022 r. (wpływ 3 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Pani brat stał się posiadaczem nieruchomości zabudowanej wartej (...) zł. Nieruchomość nabył w drodze darowizny udziału 1/3 od Państwa matki, a w dalszej części zakupu pozostałego udziału 2/3 od jej rodzeństwa. Nieruchomość ta została zakupiona przez Pani brata we wspólnocie małżeńskiej, gdzie wkładem własnym pod hipotekę była 1/3 udziałów, którą darowała wcześniej Państwa matka. Pani brat zamierza podarować Pani 1/2 udziałów w nieruchomości.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Darczyńcą będzie zarówno Pani brat jak i jego małżonka, która jest właścicielką 1/2 z 2/3 pozostałych udziałów. Pani brat jest właścicielem 1/3 nieruchomości (darowizna od Państwa matki) i 1/2 z 2/3 całości. Brat chce darować Pani 1/2 całości nieruchomości. Zakup nieruchomości rodzinnej nie był możliwy w innej konfiguracji, tj. wspólnie z Pani bratem, a podatek od nieruchomości został już raz opłacony w 2021 r. od części zakupionej od rodzeństwa Państwa matki.
Pytanie
Czy podatek od spadków i darowizn jest wymagany w takim przypadku, skoro Pani brat jest fizycznie właścicielem?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, jednostronna darowizna Państwa matki wynikała z przymusu wzięcia kredytu (na zakup jej domu rodzinnego) jedynie przez Pani brata. Pani osobista zdolność podczas pandemii, ze względu na prowadzoną działalność, nie pozwalała w tym czasie na kredyt wspólny. Tylko tak można było zapewnić środki na wkład własny do hipoteki kredytu. Obecnie chciałaby Pani wraz z bratem wyjaśnić statut prawny nieruchomości i dokonać Pani wpisu właściciela 50% do aktu notarialnego. Jako, że jest to darowizna od rodzonego brata uważa Pani, że należy się Pani zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w tej sytuacji.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest:
-prawidłowe w części dotyczącej darowizny udziału w nieruchomości od Pani brata;
-nieprawidłowe w części dotyczącej darowizny udziału w nieruchomości od Pani bratowej.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.
Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej :
1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatowych zalicza się:
1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów ;
2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III – innych nabywców.
Art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że:
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skali od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej:
– do kwoty 10.278 zł – 7%,
– dla kwot w przedziale 10.278 a 20.556 zł – 719 zł 50 gr i 9% nadwyżki ponad 10.278 zł,
– dla kwot powyżej 20.556 zł – 1644 zł 50 gr i 12% nadwyżki ponad 20.556 zł.
Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
W myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Na podstawie art. 158 Kodeksu cywilnego:
Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Pani brat stał się posiadaczem nieruchomości zabudowanej wartej (...) zł. Nieruchomość nabył w drodze darowizny udziału 1/3 od Państwa matki, a w dalszej części zakupu pozostałego udziału 2/3 od jej rodzeństwa. Nieruchomość ta została zakupiona przez Pani brata we wspólnocie małżeńskiej. Pani brat zamierza podarować Pani 1/2 udziałów w nieruchomości. W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani m.in., że darczyńcą będzie zarówno Pani brat jak i jego małżonka, która jest właścicielką 1/2 z 2/3 pozostałych udziałów. Pani brat jest właścicielem 1/3 nieruchomości (darowizna od Państwa mamy) i 1/2 z 2/3 całości.
Przenosząc powołane powyżej przepisy na grunt analizowanej sprawy należy zgodzić się z Panią, że dokonanie darowizny udziału w nieruchomości przez Pani brata na Pani rzecz będzie podlegało zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn. Spełnione będą bowiem – jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego – warunki do zwolnienia. Otrzyma Pani darowiznę od najbliższego członka rodziny – brata, czyli osoby wymienionej w art. 4a ust. 1 ustawy podatku od spadków i darowizn. Ponadto, w związku z tym, że umowa darowizny nieruchomości – zgodnie z wymogiem zawartym w art. 158 Kodeksu cywilnego – powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, dla spełnienia warunków do zwolnienia w takiej sytuacji nie będzie konieczne zgłoszenie nabycia udziału w nieruchomości właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, co wynika z treści przywołanego powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Jak wynika z uzupełniania wniosku darczyńcą będzie również Pani bratowa. Mając zatem na uwadze przywołany przepis art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, że w związku z darowizną udziału w nieruchomości od Pani bratowej, zaliczać się będzie Pani do II grupy podatkowej. Darowizna od bratowej nie jest objęta zwolnieniem wynikającym z art. 4a ww. ustawy, a zatem będzie ciążył na Pani obowiązek uiszczenia podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia w darowiźnie udziału w nieruchomości od bratowej, na zasadach przewidzianych w ustawie dla osób należących do II grupy podatkowej. Zobowiązanie podatkowe z tego tytułu będzie ustalone przy zastosowaniu stawek podatkowych określonych w art. 15 ww. ustawy, przy uwzględnieniu kwoty wolnej od podatku, wynikającej z art. 9 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W związku z tym, że otrzyma Pani darowiznę zarówno od brata, jak i bratowej, Pani stanowiska, zgodnie z którym cyt. „Jako, że jest to darowizna od rodzonego brata uważa Pani, że należy się Pani zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w tej sytuacji”, nie można było uznać w całości za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).