Temat interpretacji

mając na względzie fakt, że środki pieniężne będące przedmiotem umowy pożyczki, w momencie ich wypłaty, znajdowały się i w przyszłości będą znajdować się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej to należy stwierdzić, że zawarcie umowy pożyczki oraz wypłata transz w ramach dostępnego limitu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 listopada 2019 r. (data wpływu 29 listopada 2019 r.), uzupełnionym 30 i 31 stycznia 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki rewolwingowej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki rewolwingowej.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 20 stycznia 2020 r., znak: 0114-KDIP4-3.4012.31.2019.2.IG, 0111-KDIB2-3.4014.33.2019.3.BB wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 30 stycznia 2020 r. (wniesienie brakującej opłaty) oraz 31 stycznia 2020 r (pozostałe braki formalne).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka, Wnioskodawca lub Pożyczkobiorca) jest spółką z siedzibą w Polsce, gdzie podlega opodatkowaniu. Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie produkcji łożysk, kół zębatych, przekładni zębatych i elementów napędowych (PKD 28.15.Z).

Spółka powstała w wyniku realizacji przedsięwzięcia typu joint venture dwóch dużych niemieckich grup kapitałowych, tj. F. Group oraz S. Gruppe. Głównym celem tego przedsięwzięcia jest zwiększenie wspólnej pozycji obu grup na dynamicznie rozwijającym się rynku e-motive, m.in. poprzez budowę nowoczesnej fabryki w Polsce.

Spółka realizuje obecnie w Polsce inwestycję, której celem jest wybudowanie nowego zakładu produkcyjnego oraz rozpoczęcie seryjnej produkcji w zakresie komponentów dla branży e-motive. Wnioskodawca ponosi aktualnie wysokie nakłady inwestycyjne z tym związane, dlatego też niezbędne stało się pozyskanie przez Wnioskodawcę dodatkowych źródeł finansowania.

Dlatego też Spółka 1 grudnia 2018 r. zawarła z innym podmiotem z grupy (będącym 50% wspólnikiem jej spółki matki), tj. z S. GmbH (dalej jako: Pożyczkodawca), umowę bezgotówkowej pożyczki rewolwingowej (dalej jako: Umowa).

Zgodnie z Umową, w okresie jej obowiązywania, tj. do 31 grudnia 2025 r., pożyczka rewolwingowa (dalej jako: Pożyczka) może być wielokrotnie zaciągana do maksymalnej wysokości odnawialnego limitu (który odnawia się o spłacaną kwotę), ustalonego w Umowie.

Umowa pomiędzy Spółką a Pożyczkodawcą została zawarta w Niemczech. W tym kraju mają bowiem miejsce zamieszkania Członkowie Zarządu Pożyczkodawcy i Pożyczkobiorcy, tam też znajduje się siedziba Pożyczkodawcy.

Ponadto, środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem tej Umowy, w momencie jej zawarcia znajdowały się poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej tj. na rachunku bankowym Pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej (tj. w Niemczech).

Do tej pory Spółka zawnioskowała i otrzymała od Pożyczkodawcy cztery transze tytułem Pożyczki, które wypłacone zostały odpowiednio: 17 grudnia 2018 r., 18 stycznia 2019 r., 14 lutego 2019 r. oraz 9 kwietnia 2019 r.

Należy podkreślić, że również w chwili wypłaty poszczególnych transz Pożyczki, powyższe środki pieniężne znajdowały się na rachunku bankowym Pożyczkodawcy, prowadzonym przez bank z siedzibą w Niemczech, co potwierdzić może dokumenty poświadczające wykonanie przelewów. Co więcej, wnioski Pożyczkobiorcy o wypłatę poszczególnych transz Pożyczki również składane były poza terytorium Rzeczpospolitej (Niemcy).Wnioskodawca wskazuje ponadto, że w razie wypłaty kolejnych kwot Pożyczki na wniosek Spółki, powyższy schemat działania zostanie powielony.

Wszystkie transze Pożyczki zostały więc wypłacone z niemieckiego rachunku bankowego Pożyczkodawcy, na rachunek bankowy Spółki w Polsce.

Pożyczkodawca jest spółką prawa niemieckiego, zarejestrowaną dla celów podatkowych (w tym podatku od towarów i usług) w Niemczech. W tym kraju znajdują się również konta bankowe tej spółki. Nie ma ona stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Zgodnie z wpisem w Rejestrze Przedsiębiorców w zakresie działalności Pożyczkodawcy mieszczą się m.in.: zarządzanie własnym majątkiem, w szczególności posiadanie udziałów w innych przedsiębiorstwach i obejmowanie w nich osobistej odpowiedzialności oraz zarządu oraz doradztwo na rzecz przedsiębiorstw udziałowych. Przedmiot działalności gospodarczej Pożyczkodawcy nie obejmuje zatem udzielania pożyczek lub kredytów lub działalności zbliżonej do powyższych. Pożyczkodawca do tej pory nie udzielał pożyczek innym podmiotom, nie gromadzi też kapitału, ani środków celowo przeznaczonych do prowadzenia działalności pożyczkowej.

Zgodnie z posiadanymi przez Wnioskodawcę informacjami, jest możliwe, iż w przyszłości Pożyczkodawca będzie udzielał kolejnych pożyczek Spółce lub innym podmiotom powiązanym. Nie jest również wykluczone, że pożyczki będą udzielane podmiotom spoza grupy kapitałowej.

Pożyczka jest oprocentowana według przewidzianej w Umowie stopy, stanowiącej sumę stopy bazowej (WIBOR) oraz ustalonej w Umowie marży. Pożyczka nie ma charakteru bezzwrotnego. W Umowie wskazano również na szereg zabezpieczeń na rzecz Pożyczkodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy czynność zawarcia Umowy pożyczki rewolwingowej i wypłata Wnioskodawcy środków pieniężnych należnych tytułem tej Umowy podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 czynność zawarcia Umowy pożyczki i wypłata środków pieniężnych należnych tytułem tej Umowy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umowa została bowiem zawarta w Niemczech (tj. poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej), a przedmiot Umowy w chwili jej zawarcia, jak również w chwili każdorazowej wypłaty środków pieniężnych dokonanej na podstawie Umowy znajdował się poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej (i będzie tak również w przypadku ewentualnej wypłaty kolejnych transz Pożyczki).

W związku z powyższym należy stwierdzić, że czynność zawarcia Umowy oraz wypłaty poszczególnych transz na jej podstawie, nie zawiera się w zakresie przedmiotowym Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji, czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 czynność zawarcia Umowy pożyczki i wypłaty poszczególnych transz Pożyczki nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych również z uwagi na spełnienie się przesłanki wyłączenia od opodatkowania, o której mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie bowiem z tym przepisem nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany: jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności.

Jak wskazano zaś w stanowisku Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2, jego zdaniem w stanie faktycznym znajdzie zastosowanie zwolnienie z podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w niniejszym stanie faktycznym.

Ad. 1

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 cytowanej ustawy).

Obowiązek podatkowy zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Natomiast w przypadku, gdy umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych (art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

W myśl art. 4 pkt 7 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 cytowanej ustawy podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy - kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Jednocześnie, przepis art. 1 ust. 4 omawianej ustawy ogranicza jej zastosowanie poprzez unormowanie zakresu terytorialnego dla czynności, które podlegać mają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z przywołanym przepisem, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pod pojęciem rzeczy, w rozumieniu powyższego przepisu, należy rozumieć również pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki, co potwierdza jednolita praktyka organów podatkowych i sądów administracyjnych. Przykładowo, w wyroku NSA z dnia 16 grudnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 185/12) Sąd stwierdził, że: pożyczka pieniężna może być udzielona nie tylko przez wręczenie pożyczkobiorcy określonej ilości znaków pieniężnych, ale także przez przekazanie pożyczkobiorcy określonej sumy pieniężnej w każdej dostępnej formie w tym przez bankowy przelew pieniądza bezgotówkowego [...] ustawodawca w art. 1 ust. 4 pkt 1 u.p.c.c. potraktował pieniądze jako rzeczy, będące przedmiotem między innymi umowy pożyczki, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b tej ustawy. W przepisie tym bowiem jest mowa ogólnie o rzeczach, jako przedmiocie czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Zawarcie Umowy oraz wypłata poszczególnych transz Pożyczki na jej podstawie mogłyby zatem być opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdyby zostały spełnione łącznie następujące przesłanki:

1. pieniądze w chwili zawarcia Umowy oraz wypłaty poszczególnych transz znajdowałyby się za granicą,
2. czynność zawarcia Umowy zostałaby dokonana na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszym stanie faktycznym przesłanki te nie zostały spełnione łącznie, w związku z czym nie można mówić o opodatkowaniu Umowy, a w tym wypłaty poszczególnych transz Pożyczki, podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy zauważyć, że przedmiot Umowy pożyczki, tj. pieniądze, w momencie zawarcia Umowy, jak również w momencie wypłaty poszczególnych transz na jej podstawie, znajdował się na rachunku bankowym w Niemczech, a więc poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej. Taki schemat będzie się również powielał w razie dokonywania kolejnych wypłat Pożyczki.

Tym samym, pierwsza przesłanka z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w niniejszym stanie faktycznym została spełniona. Co istotne, dla zrealizowania powyższego wymogu nie ma znaczenia fakt, że przedmiot Umowy był (i będzie) przekazany na rachunek bankowy Pożyczkobiorcy w Polsce.

Co istotne, by dana czynność cywilnoprawna mieściła się w zakresie przedmiotowym Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, (w przypadku, gdy jej przedmiot znajduje się za granicą), konieczne jest również, by została ona dokonana na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Obie przesłanki z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych muszą być zatem spełnione łącznie, by można było mówić o powstaniu obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W przedstawionym stanie faktycznym, druga z ww. przesłanek nie została spełniona. Miejscem dokonania czynności prawnej w tym przypadku nie jest bowiem Polska, a Republika Federalna Niemiec. To tam zarówno Pożyczkodawca, jak i Pożyczkobiorca złożyli podpisy na Umowie tym samym należy stwierdzić, że Umowa została zawarta w Niemczech, a więc poza granicami kraju. Tam też znajduje się siedziba Pożyczkodawcy oraz podejmowane są przez niego wszelkie decyzje w zakresie swojej działalności (w tym również akceptacja wypłaty poszczególnych transzy Pożyczki).

Uwzględniając powyższe argumenty, należy więc uznać, że zawarcie Umowa Pożyczki oraz wypłata poszczególnych kwot na jej podstawie nie mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Środki pieniężne będące przedmiotem Umowy Pożyczki w chwili jej zawarcia oraz w chwili każdorazowej wypłaty środków pieniężnych znajdowały się (i będą znajdować się w razie wypłaty kolejnych transz) bowiem poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (na niemieckim rachunku bankowym) oraz Umowa została zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tj. w Niemczech).

Zdaniem Wnioskodawcy nie ma on zatem obowiązku uiszczania z tego tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż obowiązek podatkowy nie wystąpił.

Ad. 3

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany: