Temat interpretacji
Goodwill nie jest rzeczą ani prawem majątkowym, zatem jego wartość nie może być przedmiotem sprzedaży, jako czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja indywidualna po wyroku sądu
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo:
1)ponownie rozpatruję sprawę z Państwa wniosku z 27 grudnia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 22 września 2020 r. sygn. akt I Sa/Gd 430/20 i wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 kwietnia 2022 r. sygn. akt III FSK 3162/21; oraz
2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 stycznia 2020 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 grudnia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania dodatniej wartości firmy. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca nabył w 2019 r. od spółki akcyjnej („Zbywca”) wyodrębnioną komórkę organizacyjną („Departament”) za cenę określoną w umowie sprzedaży.
W skład Departamentu wchodzą wyodrębnione komórki organizacyjne (Działy), zajmujące się realizacją działań Departamentu, do których zalicza się świadczenie usług telesprzedaży, utrzymania i rozwoju narzędzi informatycznych, utrzymania serwisu internetowego oraz marketingu produktowego.
Departament będący przedmiotem umowy sprzedaży zawartej między Wnioskodawcą a Zbywcą spełnia warunki uznania go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
W skład zbywanego Departamentu, stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa, wchodzą w szczególności:
1)model biznesu, jego rozwój, dotychczasowe doświadczenie pracowników w zakresie pełnienia dotychczasowych usług, renoma oraz potencjał dochodowy Departamentu;
2)składniki majątkowe, w tym materialne i niematerialne, oraz zobowiązania i należności związane z działalnością Departamentu;
3)prawa i funkcjonalnie związane z nimi zobowiązania wynikające z umów o pracę zawartych z pracownikami Departamentu;
4)prawa i obowiązki wynikające z umów dotyczących usług nabywanych na potrzeby działalności Departamentu oraz świadczonych przez Departament.
Cena sprzedaży zapłacona zgodnie z umową zawartą między Wnioskodawcą a Zbywcą przewyższa sumę wartości rynkowych poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, obejmujących środki trwałe, wyposażenie oraz wartości niematerialne i prawne. Przedmiotowa nadwyżka jest odzwierciedleniem niematerialnej kategorii, jaką jest wartość firmy, jej renoma, potencjał, pozycja na rynku, doświadczenie pracowników itp. Kategoria ta, którą zbiorczo należy opisać jako „wartość firmy”, pomimo braku bezpośredniego odzwierciedlenia w aktywach zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wpływała na określenie ceny sprzedaży Departamentu.
Pytanie
Czy dodatnia wartość firmy stanowiąca różnicę między ceną nabycia Departamentu a sumą wartości rynkowych poszczególnych składników majątkowych wchodzących w jego skład, jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa, stanowi prawo majątkowe w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i powinna być uwzględniona w podstawie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia przez Wnioskodawcę Departamentu, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
Stanowisko Wnioskodawcy
Dodatnia wartość firmy nie stanowi prawa majątkowego i tym samym w ramach podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w przypadku nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie powinno się ujmować różnicy między jej ceną nabycia a sumą wartości rynkowych poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie natomiast do art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie sprzedaży podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
W kontekście przywołanych przepisów Wnioskodawca podkreśla, że przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewidują odmiennych zasad opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w odniesieniu do nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, co jednoznacznie wskazuje, że w odniesieniu do nabywania zorganizowanych części przedsiębiorstwa zastosowanie znajdują przywołane zasady ogólne.
Prezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z którym: „przedmiotem umowy sprzedaży może być nie tylko pojedyncza rzecz lub prawo majątkowe, lecz również pewien zbiór rzeczy (praw), a nawet zorganizowany kompleks majątkowy a regułą jest, że podstawą ich opodatkowania będzie wartość rynkowa poszczególnych nieruchomości (rzeczy, praw) podlegających sprzedaży” (wyrok NSA z 28 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 3175/15).
Zgodnie z przywołanym już wyżej art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu podlega jedynie sprzedaż rzeczy bądź praw majątkowych. Wartość firmy z oczywistych względów nie spełnia definicji rzeczy, zdefiniowanej na gruncie prawa cywilnego jako przedmiot materialny. W opinii Wnioskodawcy nie można jej uznać również za prawo majątkowe.
Wartość firmy to różnica między ceną nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (wyrażoną w umowie sprzedaży) a sumą wartości rynkowych poszczególnych jej składników – rzeczy i praw majątkowych (z ang. „goodwill”).
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 maja 2019 r. (sygn. II FSK 1393/17), uznał, że wartość przedsiębiorstwa (bądź jego zorganizowanej części) stanowi: „m.in. dochodowość, lokalizacja, organizacja marketingowa, reputacja, klientela; Goodwill to nadwyżka zyskowności danego przedsiębiorstwa nad średnią zdolnością generowania zysków podmiotów z danej branży”. Wartość przedsiębiorstwa (wartość firmy) definiować można również jako: „suma wartości elementów poza majątkowych, pozamaterialnych przedsiębiorstwa” (wyrok NSA z 28 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1932/16, odwołujący się do literatury: A. Jaki, Wycena przedsiębiorstwa. Pomiar i wycena wartości. Zakamycze, Kraków 2000, s. 47).
Tak rozumianą dodatnią wartość przedsiębiorstwa należy uznać za zasadniczo zbieżną
z „wartością początkową firmy”, określoną w art. 16g ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym stanowi ona dodatnią różnicę między ceną nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład kupionego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Wszystkie wskazane wyżej definicje są zasadniczo zbieżne i w kontekście analizy przedmiotowego stanu faktycznego odnoszą się do określenia, co składa się na nadwyżkę ceny nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa względem sumarycznej wartości rynkowej rzeczy i praw majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W konsekwencji należy przyjąć, że w skład tak rozumianej „dodatniej wartości firmy” wyróżniającej się niematerialnym charakterem wchodzą elementy takie jak m.in.: doświadczenie pracowników, renoma firmy itp.
Uwzględniając powyższe Wnioskodawca wskazuje, że zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie utrwalony został pogląd, iż prawa majątkowe oznaczają prawa, które charakteryzują się łącznym spełnianiem dwóch przesłanek, a mianowicie możliwością zbywalności prawa oraz samodzielnego charakteru objawiającego się w tym, że mogą stanowić przedmiot samodzielnego obrotu. Sformułowany pogląd znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym m.in. w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego, tj. wyroku z 28 czerwca 2018 r. (sygn. akt II FSK 1932/16) oraz wyroku z 23 maja 2019 r. (sygn. akt II FSK 1393/17).
Przywołane powyżej definicje „wartości firmy” oraz cechy praw majątkowych jednoznacznie wskazują, że „wartość firmy” nie może być uznana za prawo majątkowe. Jak trafnie zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 31 stycznia 2017 r.
(sygn. akt I SA/Wr 1167/16), czynniki składające się na wartość firmy nie występują w postaci samodzielnych, zbywalnych składników czy praw majątkowych – ich wycena może zostać dokonana dopiero w momencie sprzedaży przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części. Nie jest również możliwe nabycie samej wartości firmy, gdyż jest ona nierozerwalnie związana z konkretnym majątkiem i może być zbyta jedynie łącznie z nim. Wartość firmy należy zatem uznać za wartość jedynie o charakterze kalkulacyjnym, posiadającą wartość ekonomiczną, wpływającą na wartość przedsiębiorstwa. Prezentowany pogląd potwierdza dodatkowo m.in. wyrok NSA z 28 czerwca 2018 r. (sygn. akt II FSK 1932/16), zgodnie z którym analiza art. 33 ust. 4 ustawy o rachunkowości oraz art. 16g ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych skutkuje stwierdzeniem, że wartość firmy stanowi wartość wyrażoną w pieniądzu, przyjętą dla celów podatkowych (w podatku dochodowym) i bilansowych, o charakterze kalkulacyjnym – „Jest zatem jedynie wartością ekonomiczną (sytuacją faktyczną wpływającą na wartość przedsiębiorstwa) a nie prawem podmiotowym (...)”. Zbieżny pogląd NSA wyraził także w wyroku z dnia 23 maja 2019 r. (sygn. akt II FSK 1393/17), w którym podkreślił dodatkowo, że przeciwko zakwalifikowaniu wartości firmy do kategorii praw majątkowych przemawia także fakt, iż zarówno w orzecznictwie, jak i literaturze pojęcie to nie ma jednolicie stosowanej nazwy - w szczególności bywa nazywane także „renomą firmy” czy też „wartością godziwą aktywów netto”.
Mając powyższe na uwadze, podobnie jak fakt ujawniania się wartości firmy dopiero
w momencie sprzedaży (co wynika z art. 33 ust. 4 ustawy o rachunkowości), NSA podkreślił, iż: „(...) dodatnia wartość firmy (goodwill) jest pewnym stanem faktycznym, uzewnętrznionym w momencie sprzedaży przedsiębiorstwa, nie stanowiąca jakiegokolwiek prawa podmiotowego, a tym samym nie mogąca być przedmiotem samodzielnego obrotu gospodarczego, a w konsekwencji dodatnia wartość firmy (goodwill) nie jest wobec tego prawem majątkowym w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.p.c.c.”. Tezę o niespełnianiu przez wartość firmy kryterium stanowienia samodzielnego przedmiotu obrotu NSA potwierdził również w wyroku z 10 października 2019 r. (sygn. II FSK 3591/17).
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stwierdził, że wartość firmy, rozumiana jako suma wartości elementów pozamajątkowych przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, obejmująca m.in. wypracowane rozwiązania, renomę firmy czy doświadczenie pracowników, nie spełnia definicji prawa majątkowego. Bezpośrednią przyczyną takiego stanu rzeczy jest brak samodzielnego charakteru wartości firmy skutkujący tym, że nie może ona być samodzielnym przedmiotem obrotu, oraz ujawnianie się przedmiotowej wartości dopiero w chwili sprzedaży, co wyklucza jej translatywne (właściwe dla umowy sprzedaży) nabycie. Skutkiem takiej kwalifikacji jest brak opodatkowania wartości firmy w przypadku zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, z uwagi na niespełnienie warunku określonego w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Uwzględniając powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa skutkować będzie ustaleniem podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości będącej sumą wartości rynkowych elementów składających się na będącą przedmiotem nabycia zorganizowaną część przedsiębiorstwa, stanowiących wyłącznie rzeczy lub prawa majątkowe – zgodnie z literalnym brzmieniem art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W konsekwencji, w ramach czynności nabycia przez Wnioskodawcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa w postaci Departamentu, poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie wartość przedsiębiorstwa (Departamentu), która nie znajduje odzwierciedlenia w wartości rzeczy lub praw majątkowych wchodzących w jego skład.
Wyrażony pogląd zbieżny jest ze stanowiskiem prezentowanym przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 czerwca 2018 r. (sygn. akt II FSK 1932/16), wyroku NSA
z 23 maja 2019 r. (sygn. akt II FSK 1393/17) oraz w tezie wyroku NSA z 10 października
2019 r. (sygn. II FSK 3591/17).
Podsumowując Wnioskodawca wskazuje, że wartość firmy, rozumiana jako nadwyżka ceny sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa (Departamentu) nad sumą wartości rynkowych poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład tej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (do których to składników nie zalicza się samej wartości firmy), nie powinna być uwzględniania przy określaniu podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Interpretacja indywidualna
Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 27 lutego 2020 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0111-KDIB2-3.4014.5.2020.1.BB, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe. Interpretację doręczono Państwu 4 marca 2020 r.
Skarga na interpretację indywidualną
3 kwietnia 2020 r. (data nadania) wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Skarga wpłynęła do mnie 7 kwietnia 2020 r. Wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonej interpretacji w całości.
Postępowanie przed sądami administracyjnymi
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 22 września 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 430/20.
Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 28 kwietnia 2022 r. sygn. akt III FSK 3162/21 oddalił ww. skargę kasacyjną.
Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 28 kwietnia 2022 r. (data wpływu – 16 sierpnia 2022 r.).
Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku
Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.):
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.
Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:
- uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;
- ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) oraz pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1519 ze zm.):
Podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych, oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.
Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy – przy umowie sprzedaży – ciąży na kupującym.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2-4 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania – przy umowie sprzedaży – stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.
Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą – od umowy sprzedaży:
a)nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
b)innych praw majątkowych – 1%.
Podatek pobiera się według stawki najwyższej jeżeli podatnik dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności, nie wyodrębnił wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki – od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych.
Stosownie do art. 10 ust. 1 omawianej ustawy:
Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.
Zgodnie z art. 535 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.):
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Art. 555 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy
o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.
Z treści wniosku wynika, że nabyli Państwo od spółki akcyjnej („Zbywcy”) wyodrębnioną komórkę organizacyjną („Departament”).
W skład zbywanego Departamentu, stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa, weszły w szczególności:
-model biznesu, jego rozwój, dotychczasowe doświadczenie pracowników w zakresie pełnienia dotychczasowych usług, renoma oraz potencjał dochodowy Departamentu;
-składniki majątkowe, w tym materialne i niematerialne, oraz zobowiązania i należności związane z działalnością Departamentu;
-prawa i funkcjonalnie związane z nimi zobowiązania wynikające z umów o pracę zawartych z pracownikami Departamentu;
-prawa i obowiązki wynikające z umów dotyczących usług nabywanych na potrzeby działalności Departamentu oraz świadczonych przez Departament.
Cena sprzedaży zapłacona zgodnie z umową zawartą między Państwem a Zbywcą przewyższa sumę wartości rynkowych poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, obejmujących środki trwałe, wyposażenie oraz wartości niematerialne i prawne. Przedmiotowa nadwyżka jest odzwierciedleniem niematerialnej kategorii, jaką jest „wartość firmy” (renoma, potencjał, pozycja na rynku, doświadczenie pracowników itp.).
Stoją Państwo na stanowisku, że dodatnia wartość firmy, nie jest prawem majątkowym
i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Z treści powołanego powyżej art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jasno wynika, że opodatkowaniu podlegają umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Wskazany przepis nie wymienia jakie konkretnie przedmioty umów sprzedaży podlegają opodatkowaniu. Dla opodatkowania czynności sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie ma zatem znaczenia czy umowa sprzedaży obejmuje przedsiębiorstwo, jego zorganizowaną część, nieruchomość czy wierzytelność, która stanowi prawo majątkowe. Istotnym jest, że przeniesienie własności następuje w drodze umowy sprzedaży.
W świetle ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych przewidzianych dla umowy sprzedaży.
Tak jak w przypadku każdej innej umowy sprzedaży obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży on na kupującym a podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Należy wskazać, iż pojęcie „wartość firmy” jest określone w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2019 r., poz. 351, ze zm.).
Zgodnie z art. 33 ust. 4 zdanie pierwsze i drugie tej ustawy:
Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy.
Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia wartości firmy. Nadwyżka ceny nabycia nad wartością aktywów netto czyli dodatnia wartość firmy funkcjonuje jedynie dla potrzeb określenia wartości księgowej majątku. Należy jednak wskazać, że nadwyżka ta stanowi swego rodzaju wynagrodzenie za nabycie „goodwill” związanego z nabywanym przedsiębiorstwem. Składać się na niego będą uznanie i renoma rynkowa, wartość doświadczenia pracowników czy kontaktów handlowych nabywanego przedsiębiorstwa.
Naczelny Sąd Administracyjny 21 lutego 2022 r. podjął uchwałę o sygnaturze III FPS 2/21, w której ustalił, że dodatnia wartość firmy (goodwill), rozumiana jako nadwyżka ceny nabycia nad wartością rynkową składników majątkowych przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, nie stanowi prawa majątkowego w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Skoro ostatecznie goodwill nie jest rzeczą ani prawem majątkowym – nie jest bowiem związany z żadnym uprawnieniem mającym źródło w przepisach prawa, jak również nie odpowiada mu żaden obowiązek świadczenia lub powstrzymywania się od określonych działań przez inne podmioty – jego wartość nie może być przedmiotem sprzedaży, jako czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wartość zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumiana jako wartość dodatnia firmy nie może zostać uznana za samodzielny przedmiot obrotu prawnego, a w konsekwencji nie może stanowić przedmiotu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Podsumowując, opisana we wniosku „wartości firmy” rozumiana jako nadwyżka ceny zakupu nad wartością rynkową poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tzw. goodwill), nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem należy zgodzić się z Państwem, że ww. „wartość firmy” nie powinna być uwzględniona w podstawie opodatkowania z tytułu nabycia przez Państwa zorganizowanej części przedsiębiorstwa w postaci „Departamentu”.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja, co wynika z przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej, zgodnie z uprawnieniami Organu interpretacyjnego nadanymi przez art. 14b § 1 tejże ustawy, ma zastosowanie wyłącznie dla Państwa.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.