W zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. - Interpretacja - 0111-KDIB2-2.4014.202.2022.3.PB

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 29 września 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.202.2022.3.PB

Temat interpretacji

W zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych  w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Uzupełnili go Państwo  – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 września 2022 r. (wpływ 27 września  2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca – A Sp. z o.o. z siedzibą w Y. (dalej: Spółka) jest spółką zależną, należącą do funduszy inwestycyjnych z siedzibą i rezydencją podatkową w Luksemburgu, które łącznie posiadają większość udziałów w jej kapitale i prawach głosu. Spółka została utworzona  w celu stworzenia grupy kapitałowej X i objęcia udziałów w spółkach B s.r.o. z siedzibą  w Czechach oraz C Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce.

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, podlega na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca jest podmiotem zwolnionym z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy VAT. Spółka A Sp. z o.o. została utworzona w 2017 r. jako spółka holdingowa grupy kapitałowej X w celu objęcia udziałów w Spółkach zależnych:  B s.r.o. oraz C sp. z o.o. Prowadzona przez Spółkę działalność polega na sprawowaniu funkcji centralnych i holdingowych wobec Spółek zależnych (przeważająca działalność Spółki PKD 70.10.Z), w szczególności na kontroli, a także kontroli nad wartościami niematerialnymi i prawnymi w Grupie, takimi jak znak towarowy. Prowadzona przez Spółkę działalność finansowana jest z dywidend otrzymywanych od tych Spółek. Spółka  A Sp. z o.o. nie prowadzi oraz na ten moment nie zamierza prowadzić innego rodzaju działalności.

C Sp. z o.o. w Y. jest polskim rezydentem podatkowym, podlega na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Podmiot jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Głównym przedmiotem działalności spółki jest świadczenie usług budowlanych, budowlano-montażowych i serwisowych w zakresie montażu klimatyzacji i wentylacji.

W dniu (...) 2018 r. Spółka C Sp. z o.o. udzieliła A Sp. z o.o. jednorazowej pożyczki w kwocie (...). Pożyczka miała charakter celowy i została zaciągnięta przez A Sp. z o.o. w celu spłaty pożyczek zaciągniętych wcześniej od udziałowców. Udziałowcami w spółce  A Sp. z o.o. są: jedna osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce, dwie zagraniczne osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Czechach oraz dwa podmioty zagraniczne z siedzibą w Luksemburgu (fundusze inwestycyjne). Pożyczkodawca nie ma  w swoim zakresie działalności polegającej na świadczeniu usług finansowych w tym udzielaniu pożyczek, a co za tym idzie nie ma w swoim zakresie usług określonych PKD 64.92.Z, tj. pozostałe formy udzielania kredytów, w ramach której wskazana jest działalność polegająca na udzielaniu pożyczek poza systemem bankowym.

Na mocy uchwały numer (...) została wyrażona zgoda na zawarcie pomiędzy Spółką A Sp. z o.o. a C Sp. z o.o. umowy pożyczki.

Umowa pożyczki, o której mowa we wnioski została podpisana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z tytułu udzielonej pożyczki, Pożyczkodawcy przysługuje wynagrodzenie rynkowe, które stanowią odsetki ustalone na podstawie zawartej umowy pożyczki.

Spółka w związku z tym, że otrzymała pożyczkę oraz miała wątpliwości czy podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych złożyła deklarację PCC-3  i zapłaciła podatek od umowy pożyczki.

W interesie podatkowym Spółki jest uzyskanie interpretacji w zakresie możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych  z uwagi na korzystanie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług w ramach tej transakcji jako nabywcy usługi, gdyż – jak wynika z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności z pewnymi wyjątkami, które w tym przypadku nie mają znaczenia.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Pożyczkodawca i pożyczkobiorca są i byli w momencie udzielania pożyczki czynnymi podatnikami VAT. Natomiast pożyczka udzielana przez C Sp. z o.o. na rzecz A Sp. z o.o. była czynnością zwolnioną z VAT.

Pytanie

Czy Spółka A Sp. z o.o. (Wnioskodawca) powinna zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu zaciągniętej pożyczki, czy też podlega ona zwolnieniu w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r.  o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1519, dalej ustawa o p.c.c.)  podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Z uwagi na treść art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, należy stwierdzić, że pożyczka będzie podlegać PCC, jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, np. pieniądze, będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c. obowiązek podatkowy, powstaje  z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Natomiast zgodnie z art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę. W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.  W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje,  w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona  z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu („pożyczka bez podatku p.c.c.”), o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić  m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona od podatku od towarów i usług. A zatem, skoro omawiana czynność udzielenia pożyczki jest odpłatnym świadczeniem usługi zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy i stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednak z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust 1 pkt 38 ustawy, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, będzie podlegała regulacjom ustawy  o podatku od towarów i usług oraz będzie z tego podatku zwolniona, to w powyższej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w wydawanych interpretacjach podatkowych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 30 kwietnia 2021 r., Znak: 0111-KDIB3-1.4012.325.2021.1.IK, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że: Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Należy zatem uznać, że ani sporadyczność udzielania pożyczek, ani brak wzmianki w przedmiocie działalności Pożyczkodawcy o świadczeniu usług finansowych, nie wpływa na możliwość opodatkowania ich podatkiem VAT. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził również, że podatnik VAT, niezależnie od tego, czy udziela pożyczki jednorazowo, czy też regularnie, powinien uznać je za opodatkowane podatkiem VAT, gdyż udzielenie pożyczki można bowiem zaliczyć do zawodowej płaszczyzny spółki, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym – przykładowo (poza interpretacją wskazaną powyżej) – interpretacja indywidualna z 29 stycznia 2021 r., Znak: 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO, jak również interpretacja indywidualna z 3 marca 2020 r., Znak: 0111-KDIB3-1.4012.89.2020.1.ABU.

Pożyczka została udzielona w ramach działalności gospodarczej. Udzielona pożyczka miała charakter odpłatny (pożyczka oprocentowana). Innymi słowy, w zawartej przez Spółkę umowie pożyczki przewidziane było należne wynagrodzenie w postaci odsetek. Wynagrodzenie otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki (odsetki) zaliczone zostało do przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Tym samym na Wnioskodawcy – jako pożyczkobiorcy – nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że zgodnie z Państwa wolą – wyrażoną w uzupełnieniu wniosku – przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym ustalenia odnoszące się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931), uznano za element stanowiska niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów  i usług, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy:

Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Na podstawie art. 1 ust. 4 ww. ustawy:

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej  i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Na podstawie art. 4 pkt 7 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych  przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego  w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

– umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona  z podatku od towarów i usług.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania zawartej z pożyczkodawcą umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że (...) 2018 r. Spółka C Sp. z o.o. udzieliła A Sp. z o.o. (Wnioskodawca) jednorazowej pożyczki w kwocie (...) zł. Umowa pożyczki, o której mowa we wnioski została podpisana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z tytułu udzielonej pożyczki, Pożyczkodawcy przysługuje wynagrodzenie rynkowe, które stanowią odsetki ustalone na podstawie zawartej umowy pożyczki. Spółka w związku z tym, że otrzymała pożyczkę oraz miała wątpliwości czy podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych złożyła deklarację PCC-3 i zapłaciła podatek od umowy pożyczki. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że pożyczkodawca i pożyczkobiorca są i byli w momencie udzielania pożyczki czynnymi podatnikami VAT. Natomiast pożyczka udzielana przez C Sp. z o.o. na rzecz A Sp. z o.o. była czynnością zwolnioną z VAT.

W związku z tym Organ przyjął, że opisana we wniosku czynność udzielenia pożyczki korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Jeżeli zatem istotnie, jak wskazał Wnioskodawca, udzielenie omawianej pożyczki było zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – co jak zauważono powyżej nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji, gdyż interpretacja wydawana jest wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych – to na mocy art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawarta umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych – jest z niego wyłączona. Tym samym Wnioskodawca (pożyczkobiorca) nie był zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia ww. umowy pożyczki.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. 

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym,  w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).