W zakresie skutków podatkowych zawarcia Umowy Pożyczki.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynnności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych  w zakresie skutków podatkowych zawarcia Umowy Pożyczki. Uzupełnili go Państwo  – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 września 2022 r. (wpływ 28 września  2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą  w P. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jest również rezydentem polskim i prowadzi działalność gospodarczą na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Wspólnicy Wnioskodawcy są rezydentami polskimi o nieograniczonym obowiązku podatkowym na terenie RP.

Przeważającym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest produkcja farb, lakierów i podobnych powłok, farb drukarskich i mas uszczelniających (PKD 20.30.Z). W zakresie pozostałych przedmiotów prowadzonej działalności Wnioskodawcy mieści się produkcja pozostałych wyrobów chemicznych, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 20.59.Z), wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej (PKD 19.20.Z), transport drogowy towarów (PKD 49.41.Z), działalność agentów zajmujących się sprzedażą paliw, rud, metali i chemikaliów przemysłowych (PKD 46.12.Z), sprzedaż hurtowa wyrobów chemicznych (PKD 46.75.Z), sprzedaż hurtowa pozostałych półproduktów (PKD 46.76.Z), sprzedaż hurtowa odpadów i złomu (PKD 46.77.Z), wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKD 68.20.Z), wynajem i dzierżawa pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKD 77.12.Z).

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawca planuje zawrzeć kilka umów pożyczek inwestycyjnych od innych uczestników obrotu gospodarczego niebędących stroną postępowania, na łączną kwotę przekraczającą 500.000 zł (słownie: pięćset tysięcy złotych), zarówno w walucie polskiej jak i zagranicznej, w tym w euro.

Wnioskodawca podjął wstępne negocjacje z pożyczkodawcami i ustalił założenia współpracy. W umowach pożyczki, które Wnioskodawca zamierza zawrzeć w przyszłości, pożyczkodawcy przewidują należne im wynagrodzenie w związku z udzieleniem pożyczki. Wynagrodzenie przyjmie postać odsetek kapitałowych, których to wysokość zostanie każdorazowo poddana negocjacji pomiędzy stronami umowy. Wobec tego wszystkie umowy pożyczki będą miały charakter odpłatny. Odsetki naliczane będą od dnia wypłaty kwoty do dnia zwrotu pożyczki. Zgodnie z negocjacjami Wnioskodawca (będący pożyczkobiorcą) dokona ich zapłaty w dniu zwrotu całości kwoty pożyczki, a w razie spłaty pożyczki w częściach, odpowiednio i proporcjonalnie na dzień zapłaty określonej części. Umowy będą przewidywały termin spłaty pożyczki nie krótszy niż rok. Dla zachowania czytelności, w dalszej części niniejszego wniosku tak opisane umowy pożyczki będą nazywane wspólnie: „Umową Pożyczki”.

Potencjalnymi pożyczkodawcami mogą być spółki prawa handlowego, spółki cywilne oraz osoby fizyczne prowadzące indywidulaną działalność gospodarczą. Pożyczkodawcy będą mieli siedzibę (w przypadku spółek handlowych) lub stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej (w przypadku osób fizycznych prowadzących indywidulaną działalność gospodarczą lub spółek cywilnych) na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

Udzielanie kredytów/pożyczek nie jest głównym przedmiotem działalności przyszłych pożyczkodawców – zajmują się oni m.in. działalnością transportową czy sprzedażą wyrobów chemicznych. Potencjalni Pożyczkodawcy w KRS (w przypadku spółek handlowych) lub w CEIDG (w przypadku osób fizycznych prowadzących indywidulaną działalność gospodarczą lub spółek cywilnych) nie ujawnili jako przedmiotu działalności gospodarczej kodu PKD: „64.92.Z: Pozostałe formy udzielania kredytów”, lub zbliżonych kodów PKD. Wedle wiedzy Wnioskodawcy docelowi pożyczkodawcy będą udzielać wskazanych pożyczek ze środków własnych, w tym z zysków wypracowanych w latach ubiegłych. Pożyczkodawcy udzielą pożyczki w celu osiągnięcia przychodu  z oprocentowania. Wnioskodawca wskazuje, że w zakresie potencjalnego kręgu pożyczkodawców mogą znaleźć się zarówno podmioty niepowiązane w żaden sposób  z Wnioskodawcą, jak również podmioty powiązane z Wnioskodawcą, które jednak nie będą jej wspólnikami. Dla zachowania czytelności, w dalszej części niniejszego wniosku tak opisani pożyczkodawcy będą nazywani łącznie: „Pożyczkodawcą”.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowy pożyczek przede wszystkim w celu doinwestowania swojej bieżącej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca nie będzie zawierał umów pożyczki o charakterze nieodpłatnym.

Wnioskodawca zaznacza, że z uwagi na zmienne warunki gospodarcze, możliwości finansowe potencjalnych pożyczkodawców, a także w związku ze zmiennymi potrzebami Wnioskodawcy, nie jest w stanie określić na dzień złożenia niniejszego wniosku ile umów pożyczek zostanie zawartych w przyszłości, ani z jakimi podmiotami zostaną one zawarte. Zaznaczyć jednak należy, że wyżej opisane warunki zostały wstępnie wynegocjowane  z potencjalnymi pożyczkodawcami.

Pytanie

Czy w opisanym stanie przyszłym czynność zawarcia przez Wnioskodawcę Umowy Pożyczki  z Pożyczkodawcą, którego głównym celem prowadzenia działalności gospodarczej nie jest udzielanie pożyczek, podlega opodatkowariu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku otrzymania pożyczki od Pożyczkodawcy nie będzie on zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie wyłączenia wynikającego z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 111 z późn. zm. Dalej jako : „Ustawa o PCC”), ponieważ Pożyczkodawca będzie działał/działa w ramach tej czynności jako podatnik podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC podatkowi uregulowanemu w tej ustawie podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Natomiast zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy PCC obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie pożyczki – na biorącym pożyczkę.

Powołane powyżej przepisy jako zasadę wskazują, że umowa pożyczki podlega opodatkowaniu w ramach ustawy o PCC. Wobec tego w przypadku zawarcia Umowy Pożyczki potencjalnie obowiązek ten może ciążyć na Wnioskodawcy, chyba że zastosowanie znajdzie wyłączenie lub zwolnienie podatkowe.

Obowiązek opodatkowania pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest wyłączony m.in. w przypadkach wskazanych w art. 2 pkt 4 ustawy PCC. Zgodnie z powołanym przepisem, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, przy czym wyłączenie nie obejmuje: umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego  w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, oraz umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Kierując się literalną wykładnią tego przepisu, jeżeli określona czynność prawna podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy VAT, to nie podlega ona jednocześnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. System podatkowy został skonstruowany bowiem w ten sposób, że ustawa o PCC oraz ustawa o VAT regulują alternatywne zobowiązania podatkowe (co do zasady). Jeżeli z daną czynnością jedna z ustaw wiąże skutki podatkowe, to w drugiej z nich obowiązuje wyłączenie.

Biorąc pod uwagę powyższe, dla ustalenia czy Wnioskodawca z tytułu otrzymanej pożyczki będzie zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, niezbędne jest  w pierwszej kolejności stwierdzenie, czy w związku z zawarciem Umowy Pożyczki Pożyczkodawca będzie działał jako podatnik podatku od towarów i usług oraz czy przedmiotowa Umowa Pożyczki będzie podlegała regulacjom ustawy o VAT.

Istotne znaczenie ma to, że jeżeli w przyszłości Wnioskodawca otrzyma pożyczkę, to powinna być kwalifikowana jako odpłatna usługa świadczona przez Pożyczkodawcę w ramach jego działalności gospodarczej. Tym samym powinna ona być opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Potencjalnie może ona korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, jednak nie zmienia to najważniejszej kwestii, czyli ustalenia, że umowa pożyczki będzie źródłem obowiązku podatkowego Pożyczkodawcy na gruncie ustawy o VAT.

Natomiast dla Wnioskodawcy powyższa konstatacja oznacza, że docelowa Umowa Pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż zastosowanie powinno znaleźć wyłączenie z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC. W rezultacie na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Co istotne, wyłączenie podatkowe uregulowane w tym przepisie może znaleźć zastosowanie także wtedy, gdy dana czynność na gruncie ustawy o VAT korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie przykładowo w: interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 września 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-3.4014.274.2021.3.BB,  z 23 września 2021 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4015.271.2021.2.JKA, z 23 lipca 2021 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.123.2021.2.MZ, z 15 września 2021 r., Znak: 0112-KDIL1-1.4012.357.2021.5.EB.

Wobec przedstawionego stanowiska, odpowiedź na pytanie przedstawione przez Wnioskodawcę powinna być przecząca – w opisanym stanie przyszłym czynność zawarcia przez Wnioskodawcę Umowy Pożyczki z Pożyczkodawcą, którego głównym celem prowadzenia działalności gospodarczej nie jest udzielanie pożyczek, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powyżej przywołano tylko tę część Państwa stanowiska, która odnosi się do podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, została wydana odrębna interpretacja z 7 października 2022 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.470.2022.4.AB.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy:

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 7 ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych  przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy:

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona  z podatku od towarów i usług.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w związku  z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawca planuje zawrzeć kilka umów pożyczek inwestycyjnych od innych uczestników obrotu gospodarczego niebędących stroną postępowania, na łączną kwotę przekraczającą 500.000 zł, zarówno w walucie polskiej jak  i zagranicznej, w tym w euro. Dla zachowania czytelności, w dalszej części niniejszego wniosku tak opisane umowy pożyczki będą nazywane wspólnie: „Umową Pożyczki”. Potencjalnymi pożyczkodawcami mogą być spółki prawa handlowego, spółki cywilne oraz osoby fizyczne prowadzące indywidulaną działalność gospodarczą. Pożyczkodawcy będą mieli siedzibę (w przypadku spółek handlowych) lub stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej (w przypadku osób fizycznych prowadzących indywidulaną działalność gospodarczą lub spółek cywilnych) na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania zawieranych z Pożyczkodawcami umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy transakcje te podlegać będą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 października 2022 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.470.2022.4.AB wydanej dla Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług Organ wskazał, że „(…) udzielenie odpłatnych pożyczek przez inne podmioty na Państwa rzecz stanowić będzie czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie  z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie, to udzielenie pożyczek będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.”

A zatem, skoro pożyczki otrzymane w przyszłości przez Wnioskodawcę będą zwolnione  z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to  w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.  W rezultacie na Wnioskodawcy – jako pożyczkobiorcy, z tytułu zawarcia ww. umów pożyczek, nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym,  w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).