W zakresie skutków podatkowych nabycia prawa własności do urządzeń przesyłowych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia prawa własności do urządzeń przesyłowych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 września 2022 r. (wpływ 29 września 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

1.X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej także „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Spółka jest również zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

2.Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jedynym udziałowcem jest Miasto Y (dalej także „Miasto”).

3.Podstawowym zadaniem Spółki jest zarządzanie infrastrukturą wodociągowo-kanalizacyjną będącą jej własnością, jak też tą dzierżawioną od Miasta. Zadanie to jest realizowane przez Spółkę poprzez wydzierżawianie i poddzierżawianie ww. majątku operatorom sieci, tj.:

-A Sp. z o.o.,

-B Sp. z o.o.

Kolejnym przedmiotem działalności Spółki jest prowadzenie inwestycji infrastrukturalnych, których celem jest modernizacja oraz rozbudowa sieci wodociągowo-kanalizacyjnych w celu podniesienia standardu życia mieszkańców, a także ochrony środowiska w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Spółka jest podmiotem zadań publicznych powierzonych przez Miasto oraz tych, które wynikają bezpośrednio z przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Przedmiot działalności Spółki określa szczegółowo akt założycielski X sp. z o.o. Główne zadania Spółki to:

1)Zarządzanie (…) infrastrukturą wodociągowo-kanalizacyjną poprzez wydzierżawianie i poddzierżawianie ww. majątku operatorom sieci:

-A Sp. z o.o. w zakresie systemów zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania ścieków,

-B Sp. z o.o. w zakresie systemu oczyszczania ścieków;

2)Planowanie, przygotowywanie i realizowanie inwestycji z zakresu gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej, inwestycji modernizacyjnych istniejącej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej i rozwojowych, budowa nowej sieci;

3)Prowadzenie innych inwestycji z zakresu infrastruktury miejskiej;

4)Wykonywanie powierzonych zadań własnych gminy z zakresu rewitalizacji obejmujących realizację przedsięwzięć rewitalizacyjnych dotyczących nieruchomości przekazanych przez Miasto tytułem aportu lub na podstawie innego stosunku cywilnoprawnego.

Zgodnie z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), przedmiot działalności Spółki –

 według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) – obejmuje następujące pozycje:

-Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (przedmiot przeważającej działalności),

-Pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody,

-Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,

-Roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych,

-Roboty związane z budową obiektów inżynierii wodnej,

-Roboty związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane,

-Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych,

-Przygotowanie terenu pod budowę,

-Wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych,

-Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania.

4.W związku z opisaną powyżej działalnością Spółka nabywa odpłatnie od inwestorów prywatnych (dalej „Inwestorzy”) urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne (dalej także „Środki trwałe”), które zostały wybudowane ze środków własnych tychże inwestorów. Inwestorzy otrzymują w zamian za wybudowane urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne wynagrodzenie. Nabywanie urządzeń oraz ustalenie wysokości wynagrodzenia odbywa się na podstawie „Regulaminu przejmowania przez X sp. z o.o. sieci wodociągowych i kanalizacyjnych od inwestorów, którzy wybudowali je ze środków własnych obowiązujący od dnia 2020 r.” (dalej „Regulamin”), wprowadzonego uchwałą nr (…) Zarządu X sp. z o.o. z dnia 17 grudnia 2019 r. wraz z załącznikiem nr 1 „Model wyceny wartości sieci wodociągowych i kanalizacyjnych przejmowanych przez X sp. z o.o. od inwestorów, którzy wybudowali je ze środków własnych”. Regulamin ten wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. i ma zastosowanie do wniosków dotyczących przejmowania sieci złożonych do Spółki od dnia 1 stycznia 2020 r. Wnioski dotyczące przejmowania sieci złożone do Spółki przed dniem 1 stycznia 2020r. rozpatrywane są na zasadach określonych w „Regulaminie przejmowania przez X sp. z o.o. sieci wodociągowych i kanalizacyjnych od inwestorów, którzy wybudowali je ze środków własnych” wprowadzonym uchwałą Zarządu nr (…) z dnia 23 czerwca 2015 r. W praktyce, Spółka kupuje sieci za ok. 18-28% ich wartości kosztorysowej (tzw. wartość „godziwa”).

5.Spółka wchodzi we własność wybudowanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych na podstawie art. 49 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 z późn. zm.); dalej „KC”.

6.Spółka traktuje nabycie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych jako nabycie częściowo odpłatne dla celów regulacji o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Różnica pomiędzy wartością kosztorysową sieci a faktycznie zapłaconą inwestorowi traktowana jest jako przychód podatkowy i doliczana jest jednorazowo do podstawy opodatkowania podatkiem CIT. Spółka jest w posiadaniu interpretacji indywidualnej z dnia 12 listopada 2015 r. (IBPB-1-2/4510-385/15/AK), zgodnie z którą różnica powstała między rzeczywistą wartością przejmowanej sieci a wartością, którą Spółka płaci inwestorowi za przejmowaną sieć, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu CIT.

7.W przypadku zakupu urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych od inwestorów będących osobami fizycznymi (nieprowadzącymi działalności gospodarczej, niedziałających jako podatnicy podatku od towarów i usług) Spółka odprowadza podatek od czynności cywilnoprawnych (dalej „PCC”) przyjmując – jako podstawę opodatkowania – wartość kosztorysową nabytych urządzeń.

8.Ustalając wartość początkowa ww. urządzeń Spółka uwzględnia w niej kwotę zapłaconego podatku PCC.

9.W przypadku uznania, iż zapłacony w opisanej powyżej sytuacji podatek PCC nie był należny, Spółka wystąpi z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty i zwrot tego podatku. W związku z tym, Spółka ma zatem wątpliwość, jakie konsekwencje wywoła to na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, w tym w zakresie przychodów podatkowych oraz kosztów uzyskania przychodów (odpisów amortyzacyjnych od Środków Trwałych, w wartości początkowej których ujęty został zapłacony podatek PCC).

Pytanie

Czy w okolicznościach przedstawionych we wniosku, tj. w przypadku zakupu urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych od inwestorów będących osobami fizycznymi (nieprowadzącymi działalności gospodarczej, niedziałających jako podatnicy podatku od towarów i usług) Spółka była zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC)? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, w przypadku zakupu urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych od inwestorów będących osobami fizycznymi (nieprowadzącymi działalności gospodarczej, niedziałających jako podatnicy podatku od towarów i usług) nie był zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Uzasadniając powyższe stanowisko na wstępie zaznaczyć należy, iż opodatkowaniu podatkiem PCC podlegają czynności cywilnoprawne enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1)następujące czynności cywilnoprawne:

a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c)(uchylona),

d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e)umowy dożywocia,

f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g)(uchylona),

h)ustanowienie hipoteki,

i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j)umowy depozytu nieprawidłowego,

k)umowy spółki;

2)zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3)orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Przy czym, stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W zamkniętym katalogu czynności opodatkowanych PCC nie wymieniono zatem „umowy przejęcia”, w tym w szczególności „przejęcia sieci wodociągowej/kanalizacyjnej”. Należy jednak uznać, iż sama nazwa umowy nie może przesądzać o jej charakterze i kwalifikacji dla celów podatkowych. Każdorazowo analizy wymaga zatem treść konkretnej umowy. Patrząc przez ten pryzmat na analizowaną sytuację należy zatem określić charakter prawny umów zawieranych pomiędzy Spółką a Inwestorami w kontekście ww. regulacji, w tym ustalić, czy mamy tu do czynienia z „umową sprzedaży” w rozumieniu KC (bowiem ustawa o PCC nie zawiera odrębnej definicji tego terminu na użytek jej stosowania), czy też ze specyficzną umową nienazwaną, która – jako niewymieniona wprost w ustawie o PCC – nie podlegałaby PCC. Stosownie zaś do art. 535 § 1 KC, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Jak wynika z opisu sprawy, Spółka wchodzi we własność wybudowanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych na podstawie art. 49 § 2 KC, zgodnie z którym osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca. Jeśli tak, to uznać należy, iż umowa odpłatnego przejęcia urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych zawierana z Inwestorami nie powinna być traktowana jako umowa sprzedaży uregulowana w art. 535 KC. Umowa sprzedaży jest bowiem odrębnym i nazwanym typem umowy, odmiennym niż umowa przeniesienia własności za wynagrodzeniem, o której mowa w art. 49 § 2 KC. W tego typu umowie nie mamy do czynienia z jej zawarciem w sposób dobrowolny na podstawie zgodnych oświadczeń woli. Przepis ten bowiem kreuje po stronie osoby, która poniosła koszty budowy urządzeń, roszczenie o zapłatę wynagrodzenia. W konsekwencji przekazanie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych Spółce za wynagrodzeniem, w trybie art. 49 § 2 KC nie mieściłoby się w zakresie opodatkowania podatkiem PCC, wymienionym w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC, a co za tym idzie Spółka nie byłaby zobowiązana do zapłaty PCC (w przypadku, gdy z innych względów zawarcie tego typu umowy nie będzie wyłączone z PCC – por. art. 2 pkt 4 ustawy o PCC). Na potwierdzenie tego, iż umowy zawarte w trybie art. 49 § 2 KC nie stanowią czynności cywilnoprawnych objętych podatkiem PCC powołać można m.in. interpretacje DIS w Łodzi Znak: IPTPB2/436-30/13-2/KK z dnia 22 maja 2013 r., Znak: IPTPB2/436-42/13-2/KK z dnia 4 lipca 2013 r., czy też Znak: IPTPB2/436-167/14-5/KK z dnia 3 marca 2015 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, że tylko umowy określone ustawą podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli więc strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych,  w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ww. ustawie zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że podstawowym zadaniem Spółki jest zarządzanie infrastrukturą wodociągowo-kanalizacyjną będącą jej własnością, jak też tą dzierżawioną od Miasta. W związku z opisaną powyżej działalnością Spółka nabywa odpłatnie od inwestorów prywatnych urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne, które zostały wybudowane ze środków własnych tychże inwestorów. Inwestorzy otrzymują w zamian za wybudowane urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne wynagrodzenie. Spółka wchodzi we własność wybudowanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych na podstawie art. 49 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. W przypadku zakupu urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych od inwestorów będących osobami fizycznymi (nieprowadzącymi działalności gospodarczej, niedziałających jako podatnicy podatku od towarów i usług) Spółka odprowadza podatek od czynności cywilnoprawnych przyjmując – jako podstawę opodatkowania – wartość kosztorysową nabytych urządzeń.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę  i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028):

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy:  

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 omawianej ustawy:

W myśl art. 31 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei, stosownie do art. 31 ust. 2 tej ustawy:

W świetle powyższego zauważyć należy, że osoby, które wybudowały wskazane w tym przepisie urządzenia mogą skorzystać z uprawnienia do ich odpłatnego przeniesienia na rzecz gminy lub przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego, a gmina lub przedsiębiorstwo może odmówić przejęcia tego urządzenia tylko wówczas, gdy nie odpowiada ono właściwym wymogom technicznym określonym w odrębnych przepisach.

Natomiast na podstawie art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny  (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.)

Zgodnie z art. 49 § 2 ww. ustawy:

Jak wskazano na wstępie uzasadnienia niniejszej interpretacji indywidualnej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy czym podkreślić należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem, decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Oznacza to, że zawarcie – w trybie  art. 49 Kodeksu cywilnego – umowy odpłatnego przekazania przez daną osobę/podmiot na rzecz Państwa wybudowanego przez tę osobę/podmiot urządzenia wodociągowego i/lub kanalizacyjnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Skoro podstawę prawną opisanych przez Państwa umów stanowi art. 49 Kodeksu cywilnego to stwierdzić należy, że umowy takie jako niewymienione w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych, określonym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegały opodatkowaniu tym podatkiem.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. 

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej  (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.