Temat interpretacji

Czy umowa pożyczki podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 lipca 2020 r. (data wpływu 27 lipca 2020 r.), uzupełnionym 15 sierpnia, 28 września oraz 22 października 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Wniosek uzupełniono 15 sierpnia 2020 r.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 22 września 2020 r. znak: 0111-KDIB2-3.4014.236.2020.2.ASZ oraz 0111-KDIB3-1.4012.588.2020.3.ASY wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 28 września 2020 r. (wpływ dodatkowej opłaty) oraz 28 września 2020 r. (wpływ pisma). Ponadto wniosek uzupełniono 22 października 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 6 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca uzyskał od Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (zwanej dalej: Spółką), której był prezesem, w drodze umowy sporządzonej przez notariusza, pożyczkę w kwocie 620.000,00 zł z oprocentowaniem 6,5% w skali roku na czas określony 5 miesięcy, tj. do dnia 30 września 2016 r. (środki finansowe przelano jeszcze przed legalnym sporządzeniem umowy).

W przedmiocie działalności Spółki, ujawnionym w Krajowym Rejestrze Sądowym, nie figurowało ani nie figuruje udzielanie pożyczek ani inna tego typu działalność finansowa. Ponadto Spółka nie złożyła, aż do niedawna, formularza VAT-R (dopiero teraz kilka dni temu to uczyniła) z uwagi na znane jej przedstawicielowi przypadki szykan ze strony urzędów skarbowych przy próbie zarejestrowania się jako podatnik podatku od towarów i usług w braku dowodu istnienia tytułu prawnego do siedziby.

Jako, że Spółka przez całe lata od powstania aż do niedawna miała wpisany niepoprawny (nieaktualny) adres siedziby w Krajowym Rejestrze Sądowym i nie miała żadnego innego (nie był potrzebny z uwagi na internetowy charakter biznesu), niemożliwe było skuteczne zarejestrowanie się, toteż nie podejmowano takich prób.

Organ zaznacza, że przywołując za Wnioskodawcą treść opisu stanu fatycznego pominięto tę jego część, która znajduje się w treści uzupełnienia a odnosi się wyłącznie do zagadnień dotyczących podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy ww. umowa pożyczki podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, ww. umowa nie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, że per analogiam do interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 maja 2018 r. zobowiązanie się do przeniesienia praw majątkowych na zasadzie pożyczki stanowi czynność wymagającą umowy (musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą) i jednocześnie, o ile ma charakter odpłatny (występują odsetki), jest odpłatnym świadczeniem usług i podlega ustawie o podatku od towarów i usług oraz zwolnieniu przedmiotowemu z art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy. Spółka miała status podatnika, na co nie wpływa niedopełnienie obowiązku rejestracji, gdyż nie można uznać, że obowiązek ten jest prawotwórczy dla istnienia statusu podatnika. Status podatnika wynika z ustawy i na jej gruncie powstaje też obowiązek podatkowy ciążący na podatniku. Jeśli osoba prawna nie dopełni obowiązku rejestracyjnego, mimo to może powstawać taki obowiązek podatkowy (i, w konsekwencji, narażanie podatku na uszczuplenie), każdorazowo przy poszczególnych czynnościach np. sprzedaży czy świadczenia usług, co oznacza, że w rozumieniu ustawy i tak ów status podatnika występuje &‒ bez względu na brak rejestracji. Podstawą uznania, że Spółka była podatnikiem podatku od towarów i usług jest art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast kwestia interpretacji art. 15 ust. 2 oraz uznania udzielonej odpłatnie pożyczki, na gruncie stanu faktycznego takiego, jak w sprawie niniejszej, za czynność opodatkowaną i podlegającą zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług została już ustalona ww. orzecznictwem Dyrektora KIS. W szczególności, Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Nie powinno więc też w szczególności mieć znaczenia to, że w tym przypadku pożyczka została udzielona Prezesowi Zarządu w celu zapewnienia mu środków na własne utrzymanie, co uznano za konieczny warunek wykonywania przez niego działań rozwijających firmę i tym samym zapewniających jej prowadzenie działalności gospodarczej. Analogicznie, jak w sprawie ww. można też udzielić pożyczki ważnemu kontrahentowi biznesowemu, od którego uzyskuje się duże pieniądze, i też wtedy &‒ w sytuacji, gdy jest to pożyczka oprocentowana &‒ jest to czynność podlegająca ustawie o podatku od towarów i usług. Są to sytuacje podobne, a przy tym, jak stwierdzono, nie jest zadaniem organów podatkowych pochylanie się w takim przypadku nad celem wykonania takiej czynności czy statusem nabywcy usługi. Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności &‒ z kilkoma wyjątkami, które w tym przypadku nie mają zastosowania. Z uwagi na ten przepis przedmiotowa umowa pożyczki nie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie interpretacja indywidualna Znak: 0111-KDIB3-1.4012.588.2020.5.ASY.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Natomiast zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

W przypadku umowy pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że czynność zawarcia umowy pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania zawartej z pożyczkodawcą umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 6 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca uzyskał od Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której był prezesem, w drodze umowy sporządzonej przez notariusza, pożyczkę w kwocie 620.000,00 zł z oprocentowaniem 6,5% w skali roku na czas określony 5 miesięcy, tj. do dnia 30 września 2016 r. (środki finansowe przelano jeszcze przed legalnym sporządzeniem umowy).

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0111-KDIB3-1.4012.588.2020.5.ASY wydanej dla Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług Organ wskazał, że:

• w sytuacji jeśli Spółka faktycznie, jak wyjaśnił Wnioskodawca, nie osiągnęła żadnego przychodu ani nie sprzedawała nic i nie świadczyła żadnych usług odpłatnych, z wyjątkiem udzielania pożyczek na rzecz Wnioskodawcy, to Spółka udzielając pożyczki w 2016 r. mogła korzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług;
• czynność udzielania pożyczek może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl którego zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

A zatem, skoro otrzymana przez Wnioskodawcę pożyczka była zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawcy z tytułu zawarcia ww. umowy pożyczki, nie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Organ pragnie również zauważyć, że granice szczególnego postępowania podatkowego, którego celem jest uzyskanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, określa Wnioskodawca występując z konkretnym pytaniem prawnym, wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę, co wynika wprost z przepisu art. 14 b § 1, 2 i 3 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast na podstawie art. 14c § 1 i § 2 tut. organ dokonuje oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego tj. nie przeprowadza dowodów oraz nie analizuje załączonych do wniosku dokumentów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Ponadto podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana w odniesieniu do przedstawionego opisu planowanego zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej