Temat interpretacji
Wycofanie nieruchomości ze spółki jawnej
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 31 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy skutków podatkowych wycofania nieruchomości ze spółki jawnej.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni jest notariuszem prowadzącym kancelarię notarialną. Na mocy art. 18 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest ona płatnikiem podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego: 1) darowizny, 2) umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie; 3) umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności; 4) umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.
Wnioskodawczyni na wniosek stron ma dokonać czynności notarialnej polegającej na sporządzeniu w formie aktu notarialnego umowy nieodpłatnego przeniesienia udziałów w prawie własności nieruchomości w wykonaniu uchwały wspólników spółki jawnej. Stronami tej umowy będą jako zbywca spółka jawna (dalej: Spółka) oraz J.M. i K.M. (dalej: Wspólnicy). Spółka prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług w zakresie telekomunikacji przewodowej (telewizja cyfrowa, internet, telefon). Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wspólnicy to osoby fizyczne będące polskimi rezydentami podatkowymi, a Spółka nie jest podatnikiem podatku od osób prawnych. Wkładami wniesionymi do Spółki są środki pieniężne w wysokości (...) zł w przypadku wspólnika J.M. oraz (...) zł w przypadku wspólnika K.M. Wspólnicy uczestniczą w zyskach i stratach proporcjonalnie do wniesionych do Spółki wkładów, co oznacza, że J.M. uczestniczy w zyskach i stratach spółki w (...) % (200/378) a K.M. w (...) % (178/378).
Spółka jest właścicielem następujących nieruchomości:
a)stanowiącego odrębną własność lokalu położonego w (…), dla którego prowadzona jest księga wieczysta nr (…),
b)stanowiącego odrębną własność lokalu położonego w (…), dla którego prowadzona jest księga wieczysta nr (…),
c)stanowiącego odrębną własność lokalu położonego w (…), dla którego prowadzona jest księga wieczysta nr (…),
d)stanowiącego odrębną własność lokalu położonego w (…), dla którego prowadzona jest księga wieczysta nr (…),
e)stanowiącego odrębną własność lokalu położonego w (…), dla którego prowadzona jest księga wieczysta nr (…),
f)nieruchomości położonej w (…), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (…).
Wspólnicy Spółki, na mocy uchwały podjętej w formie aktu notarialnego zamierzają wycofać nieruchomości ze spółki do majątku osobistego wspólników, tj. majątku niezwiązanego z prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółki. Wykonanie uchwały nastąpi przez zawarcie w formie aktu notarialnego umowy o nieodpłatne przeniesienie udziałów w prawie własności nieruchomości. Przeniesienie udziałów nastąpi proporcjonalnie do udziału każdego ze wspólników w zysku Spółki, tj. w proporcji 200/378 dla wspólnika J.M. i 178/378 dla wspólnika K.M. Przeniesienie wskazanych powyżej nieruchomości do majątków osobistych Wspólników nie nastąpi tytułem darowizny w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny, a także nie będzie stanowić wypłaty zysku Spółki. Ponadto przeniesienie prawa własności nieruchomości do majątków osobistych Wspólników w żaden sposób nie wpłynie na zmianę udziałów wspólników w zyskach Spółki, nie nastąpi w związku z likwidacją Spółki, wystąpieniem Wspólnika ze Spółki ani zmniejszeniem udziału kapitałowego w Spółce. Po wycofaniu nieruchomości ze Spółki będą one wynajmowane w ramach działalności gospodarczej lub poza działalnością gospodarczą Wspólników. Wspólnicy nie mają obecnie planów dotyczących sprzedaży nieruchomości.
Jak to już wcześniej wskazano, wykonanie podjętej przez Wspólników uchwały nastąpi poprzez zawarcie umowy o nieodpłatne przeniesienie udziałów w prawie własności nieruchomości w wykonaniu uchwały wspólników spółki jawnej, sporządzonej przez Wnioskodawczynię w formie aktu notarialnego (forma wymagana zgodnie z art. 158 Kodeksu cywilnego). Umowa ta stanowi wyraz realizacji zasady swobody umów wyrażonej w art. 3531 Kodeksu cywilnego. Wycofanie Nieruchomości ze Spółki i przekazanie ich do majątku prywatnego wspólników nieodpłatnie nie będzie powodowało zobowiązania do jakichkolwiek świadczeń na rzecz Spółki, a także czynność ta nie będzie stanowić formy uregulowania przez Spółkę jakichkolwiek zobowiązań wobec Wspólnika.
Pytanie
Czy nieodpłatne wycofanie z majątku Spółki nieruchomości i przekazanie udziałów w niej do prywatnego majątku Wspólników, w części odpowiadającej ich udziałowi w zysku Spółki, na mocy sporządzonej w formie aktu notarialnego umowy o nieodpłatne przeniesienie udziałów w prawie własności nieruchomości w wykonaniu uchwały wspólników spółki jawnej, spowoduje powstanie po stronie Wspólników obowiązku podatkowego rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn, a w konsekwencji, czy Wnioskodawczyni jako płatnik będzie zobowiązana w stosunku do opisanej wyżej czynności notarialnej zrealizować obowiązki wynikające z art. 18 ust. 2 pkt 2 i 3 podatku od spadków i darowizn, tj. w szczególności pobrać należny podatek i wpłacić go na rachunek właściwego urzędu skarbowego?
Pani stanowisko w sprawie
Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że nieodpłatne wycofanie z majątku spółki nieruchomości i przekazanie udziałów w niej do prywatnego majątku Wspólników, w części odpowiadającej ich udziałowi w zysku Spółki, w sposób przedstawiony w opisie zdarzenia przyszłego, nie spowoduje powstania po stronie Wspólników obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. a w konsekwencji Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana w stosunku do tej czynności zrealizować obowiązków wynikających z art. 18 ust. 2 pkt 2 i 3 podatku od spadków i darowizn.
Przywołując art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni stwierdziła, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem jest katalogiem zamkniętym. Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy oraz praw majątkowych (znajdujących się na terenie Rzeczpospolitej Polskiej) m.in. tytułem darowizny.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera jednak definicji umowy darowizny. Aby ją zdefiniować, należy przytoczyć przepisy Kodeksu cywilnego.
Na podstawie przepisów art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, poprzez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Tym samym świadczenie darczyńcy polega na nieodpłatnym zwiększeniu aktywów albo zmniejszeniu pasywów obdarowanego. Podkreślić trzeba, że zobowiązanie darczyńcy na rzecz obdarowanego musi być nieodpłatne i jako takie musi być zamierzone.
Należy zauważyć, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do zawarcia umowy darowizny pomiędzy Spółką a jej Wspólnikami. Podstawą przeniesienia nieruchomości na rzecz wspólników będzie bowiem umowa zawarta w formie aktu notarialnego, tj. umowa nienazwana nieodpłatnego przeniesienia własności nieruchomości z majątku spółki jawnej na rzecz wspólników, która zostanie zawarta w wykonaniu uchwały podjętej przez wspólników spółki jawnej.
Jak wynika z powyższego, przedmiotową umowę należy uznać za umowę nienazwaną, zawartą w oparciu o przepis art. 3531 Kodeksu cywilnego, który ustanawia zasadę swobody umów. Zgodnie z tym przepisem strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
W związku z tym, że wskazana umowa nieodpłatnego przeniesienia przez spółkę jawną nieruchomości na rzecz wspólników proporcjonalnie do ich udziału w zyskach, która będzie stanowić wykonanie zobowiązania spółki wynikającego z podjętej przez wspólników uchwały, jest umową nienazwaną, należy uznać, że nie będzie ona podlegała podatkowi od spadków i darowizn.
Podkreślić bowiem trzeba, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają jedynie czynności enumeratywnie wskazane w przepisach art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wśród czynności wskazanych w przytoczonych przepisach, ustawodawca nie wskazał czynności ani umowy, którą zamierzają zawrzeć Spółka i jej Wspólnicy.
W konsekwencji powyższego, nieodpłatne wycofanie opisanej w opisie zdarzenia przyszłego nieruchomości (udziału w nieruchomości) z majątku Spółki na rzecz Wspólników, proporcjonalnie do posiadanego przez Wspólników udziału w zysku, w wykonaniu uchwały wspólników spółki jawnej nie spowoduje powstania po stronie Wspólników obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, a w konsekwencji Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana w stosunku do tej czynności zrealizować obowiązki wynikające z art. 18 ust. 2 pkt 2 i 3 podatku od spadków i darowizn.
Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała interpretacje indywidualne.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem" podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem:
1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2)darowizny, polecenia darczyńcy;
3)zasiedzenia;
4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:
Podatkowi temu podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
W myśl art. 1a omawianej ustawy:
Przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:
1)nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność;
2)wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Określony w zacytowanych przepisach przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym.
W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 cyt. ustawy:
Notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego:
1) darowizny;
2) umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie;
3) umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności;
4) umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.
W myśl art. 18 ust. 2 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Płatnicy są obowiązani:
pobrać należny podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego, z zastrzeżeniem ust. 3;
wpłacić pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę płatnika wykonuje swoje zadania, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w tym terminie, w formie elektronicznej, deklarację o wysokości pobranego i wpłaconego przez płatnika podatku, w tym informację o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, ani zniesienia współwłasności, w związku z tym należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w Kodeksie cywilnym.
Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego - świadczenie musi wzbogacić obdarowanego.
Z kolei w myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Przepisy art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego regulują sposoby wyjścia ze stanu współwłasności. Zgodnie z nimi, zniesienie współwłasności może nastąpić m.in. w drodze umowy między współwłaścicielami.
W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:
·podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
·przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
·sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że jako notariusz ma Pani dokonać czynności notarialnej polegającej na sporządzeniu w formie aktu notarialnego umowy nieodpłatnego przeniesienia udziałów w prawie własności nieruchomości w wykonaniu uchwały wspólników spółki jawnej. Spółka jawna jest właścicielem kilku nieruchomości. Wspólnicy Spółki, na mocy uchwały podjętej w formie aktu notarialnego zamierzają wycofać nieruchomości ze Spółki do majątku osobistego wspólników, tj. majątku niezwiązanego z prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółki. Przeniesienie udziałów w nieruchomościach nastąpi proporcjonalnie do udziału każdego ze wspólników w zysku Spółki. Przeniesienie wskazanych powyżej nieruchomości do majątków osobistych wspólników nie nastąpi tytułem darowizny w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny, a także nie będzie stanowić wypłaty zysku Spółki. Ponadto przeniesienie prawa własności nieruchomości do majątków osobistych wspólników w żaden sposób nie wpłynie na zmianę udziałów wspólników w zyskach Spółki, nie nastąpi w związku z likwidacją Spółki, wystąpieniem Wspólnika ze Spółki ani zmniejszeniem udziału kapitałowego w Spółce.
Powyższe wskazuje, że w analizowanym przypadku nie będzie miało miejsca zawarcie umowy darowizny ani nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Wskazała Pani, że wycofanie nieruchomości ze Spółki i jej przeniesienie do majątku Wspólników nastąpi w formie aktu notarialnego (umowa nieodpłatnego przeniesienia udziałów w prawie własności nieruchomości) po uprzednim wyrażeniu zgody na tę czynność przez wspólników Spółki. W wyniku tej czynności prawnej wkłady Wspólników w Spółce nie ulegną obniżeniu.
Z opisu zdarzenia przyszłego nie wynika, że przedmiotowa czynność przyjmie którykolwiek tytuł z wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nie będzie to bowiem jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego ani umowa darowizny ani umowa nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Jak wskazano powyżej, podatkowi od spadków i darowizn podlega jedynie nabycie na podstawie tytułów enumeratywnie wymienionych w art. 1 ww. ustawy; wśród nich ustawodawca nie wymienił czynności (tytułu) opisanej we wniosku.
Skoro więc czynność nieodpłatnego przeniesienia przez Spółkę udziału we własności nieruchomości na rzecz Wspólników będzie umową nienazwaną, przenoszącą własność w następstwie wykonania uchwały wspólników o wycofaniu nieruchomości ze Spółki i nie przyjmie formy umowy darowizny ani umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, to wskazane na podstawie tej czynności nabycie nie będzie podlegało ustawie o podatku od spadków i darowizn.
W konsekwencji Pani jako notariusz nie będzie zobowiązana w stosunku do tej czynności zrealizować obowiązki wynikające z art. 18 ust. 2 pkt 2 i 3 podatku od spadków i darowizn.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja, co wynika z przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej, zgodnie z uprawnieniami Organu interpretacyjnego nadanymi przez art. 14b § 1 tejże ustawy, ma zastosowanie wyłącznie dla Pani.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.