Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia jak poprawnie złożyć zgłoszenie SD-Z2. Uzupełniła go Pani pismem z 18 stycznia 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pani matka zmarła w (…) r. pozostawiając po sobie:

·udział (…) w nieruchomości rolnej,

·pieniądze po sprzedaży nieruchomości dokonanej parę tygodni przed śmiercią, z czego część znajdowała się na lokatach w banku (B), ale część mogła być rozdysponowana lub być przechowywana na kontach Pani siostry, bo to ona zawiadywała pieniędzmi matki w ostatnich miesiącach przed śmiercią,

·konto w drugim banku (A), które miało zapis na wypadek śmierci na Pani siostrę.

Po śmierci matki, siostra na podstawie aktu zgonu matki, zamknęła oba konta wybierając pieniądze.

Z banku A, z uwagi na zapis na wypadek śmierci, z konta w banku B, będąc współwłaścicielem do konta matki. Stany kont nie były i nie są Pani znane, znana jest Pani tylko kwota sprzedaży nieruchomości.

W (…) odbyła się rozprawa i sąd uznał Panią i siostrę jako spadkobierczynie w równych częściach, ale do tej pory nie dostała Pani dokumentu prawnego potwierdzającego ten fakt.

Natomiast parę dni temu dowiedziała się Pani, że data prawomocności nabycia spadku została ustalona przez sąd na dzień (…) r. W dodatku, z uwagi na literówkę i opóźnienia, może Pani nie otrzymać prawnego dokumentu przed terminem, do którego musi Pani złożyć zeznanie (winno być: zgłoszenie) SD-Z2 (czyli przed (…) r.).

W związku z powyższym, musi Pani założyć, że składając SD-Z2 nie będzie Pani miała informacji z banku, ile pieniędzy faktycznie znajdowało się na kontach, ani też możliwości ustalenia jakie inne operacje mogły być wykonane przed śmiercią matki.

Rozumie Pani, że kwestie ustalenia masy spadkowej oraz kwestie sporne z tym związane są poza zakresem działań urzędu podatkowego, i tego nie dotyczą Pani pytania. Pani pytania dotyczą informacji, jakie kroki ma Pani zrobić, jakie informacje czy dokumenty ma Pani podać, aby spełnić warunki zwolnienia od podatku spadkowego dla najbliższej rodziny.

W szczególności odnosi się to do dwóch scenariuszy:

1)składając SD-Z2 nie ma Pani wszystkich informacji, ale ma Pani szansę uzupełnić niektóre w trakcie jak sprawa jest prowadzona,

2)jeśli po zakończeniu sprawy SD-Z2, np. w trakcje procesu o dział spadku, sąd uzna, że siostra na swoim koncie ma pieniądze, które należą faktycznie do masy spadkowej po matce, a które nie zostały uwzględnione w pierwszym zeznaniu SD-Z2, bo nie miała Pani wiedzy, jak matka rozdysponowała pieniędzmi ze sprzedaży.

Pytania

1.Czy może Pani złożyć SD-Z2 bez dokumentu potwierdzającego nabycie spadku, z datą prawomocności uzyskaną bezpośrednio z sądu (z portalu)?

2.Nie znając stanów kont przy składaniu, czy ma Pani wpisać przypuszczalną kwotę, np. zbliżoną do kwoty sprzedaży nieruchomości? I czy lub w jaki sposób musi Pani udokumentować brak takich informacji?

3.Czy brak potwierdzenia otrzymania pieniędzy, np. przelewu na Pani konto, jest znaczący dla sprawy?

4.Jeśli sprawa się zakończy, a potem dowie się Pani, że np. siostra posiada pieniądze należące do masy spadkowej (np. w czasie sprawy o dział spadku), ale są to pieniądze pochodzące ze sprzedaży, czyli z tego samego źródła, o którym Pani wie, czy wtedy będzie Pani musiała zrobić korektę, czy złożyć drugie SD-Z2?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie:

Ad 1. Nie musi Pani mieć odpisu postanowienia sądu.

Ad 2. Ma Pani wpisać konta, zgodnie z Pani wiedzą i ewentualną przybliżonym stanem.

Ad 3. Otrzymanie pieniędzy nie ma znaczenia.

Ad 4. Jeśli decyzją sądu lub polubownie, ustalone zostanie, że majątek spadkowy jest większy (lub mniejszy) ale dotyczy to część spadku, która jest już podana (czyli pieniędzy ze sprzedaży), to należy zrobić korektę. Jeśli dotyczyłoby to majątku, który nie został wymieniony wcześniej, to należy złożyć nowe zeznanie SD-Z2, dokumentując fakt dowiedzenia się o tym fakcie później.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1837):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Stosownie do treści art. 924 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 925 tej ustawy:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że:

Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Jak wynika z art. 6 ust. 4 ww. ustawy:

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Na podstawie art. 8 ust. 1 i 3 ww. ustawy:

Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.

Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 tej ustawy wynika, że:

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

W myśl art. 14 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 omawianej ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jak stanowi art. 17 ust. 4 ww. ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala, w drodze rozporządzenia, kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku i niepodlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz skale podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem zasad określonych w ust. 1-3.

Aktualna wysokość skali podatkowej jest określona w § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz. U. poz. 1226).

Niezależnie od powyższego, ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje także zwolnienie dla najbliższej rodziny, które określone jest w art. 4a tej ustawy. Stosownie do ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 tego przepisu:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. poz. 2060).

Z treści wniosku wynika, że Pani matka zmarła w (…) r. pozostawiając po sobie:

·udział (…) w nieruchomości rolnej,

·pieniądze po sprzedaży nieruchomości dokonanej parę tygodni przed śmiercią, z czego część znajdowała się na lokatach w banku, ale część mogła być rozdysponowana lub być przechowywana na kontach Pani siostry, bo to ona zawiadywała pieniędzmi matki w ostatnich miesiącach przed śmiercią,

·konto w drugim banku, które miało zapis na wypadek śmierci na Pani siostrę.

W (…) odbyła się rozprawa i sąd uznał Panią i siostrę jako spadkobierczynie w równych częściach, ale do tej pory nie dostała Pani dokumentu prawnego potwierdzającego ten fakt. Data prawomocności nabycia spadku została ustalona przez sąd na (…) r. Może Pani nie otrzymać prawnego dokumentu przed terminem, do którego musi Pani złożyć zgłoszenie SD-Z2 (czyli przed (…) r.). W związku z powyższym, musi Pani założyć, że składając SD-Z2 nie będzie Pani miała informacji z banku ile pieniędzy faktycznie znajdowało się na kontach ani też możliwości ustalenia jakie inne operacje mogły być wykonane przed śmiercią matki. Pani pytania dotyczą informacji, jakie kroki ma Pani zrobić, jakie informacje czy dokumenty ma Pani podać, aby spełnić warunki zwolnienia od podatku spadkowego dla najbliższej rodziny.

Jak wskazano powyżej, zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych w § 2 wskazuje, że:

Zgłoszenie, o którym mowa w § 1, zawiera następujące dane:

1)datę nabycia;

2)datę powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia dzień uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydania europejskiego poświadczenia spadkowego;

3)miejsce i cel składania zgłoszenia;

4)dane identyfikacyjne i aktualny adres zamieszkania podatnika obowiązanego do złożenia zgłoszenia;

5)dane identyfikujące i ostatni adres zamieszkania spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe;

6)tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych;

7)rodzaj dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych;

8)dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych;

9)dane dotyczące stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe;

10)sposób przekazania środków pieniężnych tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy;

11)podpis nabywcy (pełnomocnika).

Zgodnie z cytowanym wyżej art. 4a ust. 1 pkt 1, termin 6 miesięcy na złożenie zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych – w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – należy liczyć od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o nabyciu spadku.

Aby zatem skorzystać ze zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest Pani zobowiązana do złożenia zgłoszenia o nabyciu rzecz lub praw majątkowych SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a zatem 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia orzeczenia o nabyciu przez Panią spadku.

Skoro na moment składania zgłoszenia podatkowego nie będzie miała Pani pełnej dokumentacji potwierdzającej wartość środków pieniężnych należących do spadkodawczyni, to należy zgodzić się z Panią, że wartość, którą poda Pani w zgłoszeniu SD-Z2 powinna Pani określić na podstawie posiadanej przez Panią na ten moment wiedzy, a później skorygować zgłoszenie w tej części.

Również zgodnie z Pani stanowiskiem, dla zgłoszenia nabycia (złożenia druku SD-Z2) nie ma znaczenia otrzymanie przez Panią orzeczenia o nabyciu spadku – skoro ma Pani wiedzę, że nabyła Pani spadek oraz w jakiej dacie orzeczenie uzyskało status prawomocnego. Również ma Pani rację, że dla wykazania w zgłoszeniu środków pieniężnych nie ma znaczenia kwestia, czy otrzymała już Pani środki na swoje konto czy nie.

W myśl art. 81 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

Przepis art. 81 § 2 ww. ustawy stanowi, iż:

Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

Stosownie do art. 3 pkt 5 cyt. ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach – rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Korekta deklaracji (zgłoszenie mające charakter informacyjny jest uznawane za deklarację w rozumieniu art. 3 pkt 5 ustawy Ordynacja podatkowa) ma na celu poprawienie błędu, który został popełniony przy poprzednim jej sporządzeniu. Skorygowanie deklaracji polega więc na ponownym – poprawnym już – wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, że w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji. Skorygowane zeznanie (deklaracja) zastępuje zeznanie (deklarację) złożone uprzednio.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, wskazać należy, że korekta zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) może dotyczyć jedynie wskazania błędnych informacji w złożonym zgłoszeniu, np. dotyczących wielkości nabytego udziału w rzeczy lub prawie majątkowym, miejsca ich położenia lub ich wartości rynkowej.

Natomiast nabycie innych niż wykazane w zgłoszeniu SD-Z2 rzeczy i praw majątkowych należących do spadku, o których spadkobierca dowiedział się po złożeniu ww. zgłoszenia nie może być przedmiotem korekty dokonanego zgłoszenia. Ustawodawca nie przewidział w takim przypadku korekty złożonego wcześniej zgłoszenia o nabyciu, lecz nakazał obowiązek ponownego złożenia zgłoszenia.

Również więc prawidłowo określiła Pani, że w przypadku zmiany wartości znanego Pani przedmiotu majątku jest Pani uprawniona do złożenia korekty ze wskazaniem prawidłowej należnej Pani kwoty, którą nabyła Pani w spadku po matce. Jeśli natomiast doszłoby do wskazania nowego przedmiotu spadku, o którym Pani wcześniej nie wiedziała, to należy złożyć nowe, odrębne zgłoszenie SD-Z2 dla tego składnika majątku. Przy tym, w tym przypadku koniecznym jest uprawdopodobnienie faktu późniejszego powzięcia przez Panią wiadomości o nabyciu tego składnika majątku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.