Temat interpretacji

Pismem z dnia 11.05.2005 r. podatnik zwrócił się o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej - czy nabywca nieruchomości w postępowaniu upadłościowym związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą upadłego (stanowiącej składnik masy upadłości upadłego przedsiębiorcy), której wartość w dniu zbycia wynosi co najmniej 15.000,00 zł będzie ponosił odpowiedzialność całym swoim majątkiem solidarnie z upadłym, który był podatnikiem, za powstałe do dnia nabycia prawa do nieruchomości zaległości podatkowe związane z prowadzoną przez upadłego działalnością gospodarczą w trybie art. 112 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa.
Wniosek zawiera przedstawienie stanu faktycznego, stanu prawnego oraz stanowisko wnioskodawcy. Nadto zawiera informację, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe, ani kontrola podatkowa, ani też postępowanie przed sądem administracyjnym.
Do wniosku dołączono :
1. pełnomocnictwo z dnia 21.04.2005 r.
2. postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej, Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z dnia 04.03.2004 r.
3. odpis z księgi wieczystej,
4. postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej, Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z dnia 07.05.2004 r.,
5. postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej, Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z dnia 12.07.2004 r.,
6. postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej, Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z dnia 23.12.2004 r.,
7. postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej, Wydział VIII Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z dnia 22.02.2005 r.,
8. listę wierzytelności.
Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.
Z wniosku z dnia 11.05.2005 r. wynika następujący stan faktyczny i własne stanowisko w sprawie-
Postanowieniem z dnia 4 marca 2004 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej VIII Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość dłużnika, której celem ma być likwidacja majątku upadłego, wyznaczając syndyka.
W skład masy upadłości upadłego wchodzi nieruchomość zabudowana lokalem użytkowym Nr 1 o powierzchni 311,55 m2, składająca się z działki o powierzchni 0,0850 ha, dla której Sąd Rejonowy w Oławie V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą.
Syndyk zamierza dokonać sprzedaży ww. nieruchomości. Syndyk uzyskał zezwolenie Sędziego-Komisarza na sprzedaż nieruchomości z wolnej ręki za cenę nie niższą niż 187.590,00 zł, plus należny podatek VAT.
Ze sporządzonej przez syndyka masy upadłości listy wierzytelności wynika, że upadły ma zaległe zobowiązania podatkowe, w sprawie których właściwy jest Urząd Skarbowy w Oławie, w wysokości 44.197,20 zł.
Podatnik złożył syndykowi ofertę zakupu nieruchomości upadłego, która została przez syndyka przyjęta. Na nieruchomości tej znajduje się lokal użytkowy, w którym upadły prowadził działalność gospodarczą i gdzie znajdowała się siedziba jego przedsiębiorstwa. Z tego względu istotnym jest dla nabywcy zagadnienie, czy będzie ponosił - do wysokości kwoty, za jaką kupi nieruchomość - osobistą odpowiedzialność za zaległości podatkowe upadłego, będącego poprzednim właścicielem nieruchomości, związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą powstałe przed dniem sprzedaży.
Strona wskazała, iż zgodnie z art. 311 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60. poz. 535, ze zm.) likwidacji masy upadłości dokonuje się przez sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, sprzedaż nieruchomości i ruchomości, przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych jego praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości albo ich zbycie.
Przepis art. 313 ust. 1 ustawy Prawa upadłościowego i naprawczego stanowi, że sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej. Według regulacji ust. 2 powołanego artykułu sprzedaż nieruchomości powoduje wygaśnięcie praw oraz praw i roszczeń osobistych ujawnionych przez wpis do księgi wieczystej lub nieujawnionych w ten sposób, lecz zgłoszonych sędziemu-komisarzowi w terminie określonym przez sąd upadłościowy w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości. W miejsce prawa, które wygasło, uprawniony nabywa prawo do zaspokojenia wartości wygasłego prawa z ceny uzyskanej ze sprzedaży obciążonej nieruchomości. Skutek ten powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży, jeżeli prawo było ujawnione w księdze wieczystej, to podstawą do jego wykreślenia jest prawomocny plan podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej. Niezgłoszenie zaś przez osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłego nie ujawnione przez wpis w księdze wieczystej tej nieruchomości, w terminie określonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości tych praw lub roszczeń powoduje utratę prawa powoływania się na nie w postępowaniu upadłościowym. Skutkiem takiego niezgłoszenia jest zatem utrata możliwości zaspokojenia tych praw lub roszczeń z podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży.
Przepis art. 112 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa stanowi, że nabywca składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą - aktywów trwałych, do których zaliczyć należy właśnie nieruchomość, jeżeli ich wartość w dniu zbycia wynosi co najmniej 15.000 zł, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze zbywcą będącym podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną przez zbywcę działalnością gospodarczą. Według regulacji par. 3 tego artykułu zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego składnika majątku (nieruchomości).
Według wnioskodawcy z treści art. 313 ust. 1 i 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze wynika, że w postępowaniu upadłościowym obowiązuje zasada, zgodnie z którą nabycie nieruchomości w tym postępowaniu ma charakter nabycia pierwotnego. Nabywca nieruchomości upadłego nie odpowiada za zobowiązania upadłego i nabywa nieruchomość w stanie wolnym od obciążeń. Wszelkie prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości wygasają w stosunku do nabywcy z chwilą zawarcia umowy sprzedaży. W ich miejsce podmiot, któremu wygasłe prawa przysługiwały, może nabyć prawo do uzyskania zaspokojenia z ceny sprzedaży nieruchomości (art. 313 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze). Dotyczy to także zaległości podatkowych upadłego, za które nabywca nieruchomości upadłego w postępowaniu upadłościowym nic odpowiada, ponieważ przepis art. 112 Ordynacji podatkowej nie ma zastosowania do nabycia pierwotnego, a jedynie pochodnego (wtórnego) danego składnika majątku podatnika-upadłego.
Na podstawie regulacji Ordynacji podatkowej nabywca nieruchomości, wchodzącej w skład majątku zbywcy związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, której wartość w dniu zbycia wynosi co najmniej 15.000 zł, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze zbywcą będącym podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną przez zbywcę działalnością gospodarczą (art. 112 § 1 pkt 3).
Zdaniem strony występuje tu zatem zbieg norm prawnych. Jak wskazuje się cyt. "Z jednej strony przepisy prawa upadłościowego stanowią o wygaśnięciu w stosunku do nabywcy wszelkich, bowiem nie wyłączają żadnych, praw oraz praw i roszczeń osobistych (wynikających z odpowiedzialności podatkowej zatem także) ciążących na nieruchomości z chwilą zawarcia umowy sprzedaży tej nieruchomości, z drugiej strony przepisy Ordynacji podatkowej przewidują odpowiedzialność nabywcy nieruchomości za zaległości podatkowe swojego poprzednika prawnego. Ten sam stan faktyczny daje się podciągnąć pod dwa przepisy prawne. Stwierdzić jednak należy, że przepis prawa upadłościowego ma charakter normy szczególnej w stosunku do przepisu Ordynacji podatkowej, który zawiera normę o charakterze ogólnym. W związku z tym do stanu faktycznego, w którym co prawda następuje nabycie składnika majątkowego - nieruchomości w warunkach opisanych przepisem prawa podatkowego, zastosowanie będzie miała regulacja prawa upadłościowego, ponieważ jako szczególna wyłącza stosowanie prawa podatkowego w sytuacji, kiedy nabycie to nastąpi w postępowaniu upadłościowym".
Według stanowiska wnioskodawcy nabywca własności nieruchomości w postępowaniu upadłościowym, związanej z prowadzoną, działalnością gospodarczą upadłego (stanowiącej składnik masy upadłości upadłego przedsiębiorcy), nie ponosi osobistej (całym swoim majątkiem) i solidarnej z upadłym, który był podatnikiem, odpowiedzialności za powstałe do dnia nabycia nieruchomości zaległości podatkowe związane z prowadzoną przez upadłego działalnością gospodarczą, ponieważ nie ma do niego (nabywcy) zastosowania art. 112 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Przepis tego artykułu jest wyłączony w przypadku nabycia nieruchomości w postępowaniu upadłościowym.
Ocena prawna w niniejszej sprawie jest następująca -
Zgodnie z art. 112 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa nabywca składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą wymienionych w par. 2, jeżeli ich wartość w dniu zbycia wynosi co najmniej 15.000,00 zł. odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Par. 2 art. 112 stanowi, iż składniki majątku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowią aktywa trwałe w rozumieniu przepisów o rachunkowości, z wyłączeniem należności długoterminowych, udzielonych pożyczek i długoterminowych rozliczeń międzyokresowych.
Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub składników majątku art. 112 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa.
Zatem nabywca odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jednakże zakres tej odpowiedzialności ograniczony jest do wartości nabytego środka trwałego.
W myśl art. 313 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej.
Tu wskazać należy, iż przepis art. 313 ust. 1 odnosi się do sprzedaży ruchomości, wierzytelności i praw majątkowych w rozumieniu art. 325-334 Prawa upadłościowego i naprawczego (zob. S.Gurgul Prawo upadłościowe i naprawcze, Komentarz, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2004, str.806).
Skutki sprzedaży nieruchomości regulują zaś przepisy art. 313 ust. 2 - 4 Prawa Upadłościowego i naprawczego. Zgodnie z art. 313 ust. 2 Prawa upadłościowego i naprawczego sprzedaż nieruchomości powoduje wygaśnięcie praw oraz praw i roszczeń osobistych ujawnionych przez wpis do księgi wieczystej lub nieujawnionych w ten sposób, lecz zgłoszonych sędziemu komisarzowi w terminie określonym w art. 51 ust. 1 pkt 5. W miejsce prawa, które wygasło uprawniony nabywa prawo do zaspokojenia wartości wygasłego prawa z ceny uzyskanej ze sprzedaży obciążonej nieruchomości. Skutek ten powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży. Podstawą do wykreślenia praw, które wygasły na skutek sprzedaży, jest prawomocny plan podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej
Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 5 Prawa upadłościowego i naprawczego sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości wzywa osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłego, jeżeli nie zostały ujawnione przez wpis w księdze wieczystej, do ich zgłoszenia w wyznaczonym terminie nie krótszym niż miesiąc i nie dłuższym niż trzy miesiące, pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu upadłościowym.
Treść art. 313 ust. 2, uzasadnia ogólny wniosek, że prawa ciążące na nieruchomości (n. p. hipoteka) oraz skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ujawnionych przez wpis do księgi wieczystej (lub nieujawnionych, lecz zgłoszonych sędziemu komisarzowi w terminie określonym w art. 51 ust. 1 pkt 5 Prawa upadłościowego i naprawczego), wygasają w razie sprzedaży nieruchomości upadłego, w miejsce tych praw pojawia się prawo do zaspokojenia z ceny uzyskanej ze sprzedaży obciążonej nieruchomości, według zasad prawa upadłościowego i naprawczego.
Stosownie do treści przepisu ust. 3 art. 313 przy sprzedaży nieruchomości w postępowaniu upadłościowym pozostają w mocy służebności drogi koniecznej, służebność budynkowa oraz prawa dożywotnika.
Z powyższego zatem nie można wywieść, iż nabycie nieruchomości w postępowaniu upadłościowym, uwalnia od odpowiedzialności przewidzianej w art. 112 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa.
Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania postanowienia.
Jak stanowi art. 14b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.