obowiązek podatkowy dla faktury zaliczkowej za media

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wpłaty zaliczki na poczet Mediów i obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej oraz wskazania, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu odsprzedaży Mediów jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 kwietnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wpłaty zaliczki na poczet Mediów i obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej oraz wskazania, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu odsprzedaży Mediów. Uzupełnili go Państwo pismem z 24 czerwca 2022 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

Wspólnota Mieszkaniowa powstała w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych położonych w (...), przy ul. (...) (dalej łącznie jako „Budynek”) na mocy przepisów Ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U.2021 r., poz. 1048, z późn. zm., dalej: „UWL”).

Budynek składa się z trzech wolnostojących budynków mieszkalnych, z lokalami mieszkalnymi i trzema lokalami niemieszkalnymi (usługowo-handlowymi), połączonych w funkcjonalną całość kondygnacją podziemną stanowiącą wspólny garaż podziemny.

Lokale niemieszkalne z racji swojego przeznaczenia nie są wykorzystywane przez ich właścicieli na cele mieszkaniowe. Z kolei lokale mieszkalne są wykorzystywane przez ich właścicieli do świadczenia usługi wynajmu na cele mieszkaniowe. Zatem cele mieszkaniowe nie są realizowane przez właściciela lokali mieszkalnych, ale najemców tych lokali (osoby, które w nich zamieszkują).

Właściciele lokali, zgodnie z art. 13 ust. 1 UWL, są zobowiązani ponosić wydatki związane z utrzymaniem ich lokali, utrzymywać swoje lokale w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronnie wspólnego dobra.

Do wydatków związanych z utrzymaniem lokali w Budynku należą wydatki związane z dostawami tzw. mediów do lokali, tj.:

- wody (poz. 24 lub 25 załącznika nr 3 do ustawy o VAT),

- ciepła systemowego - energii cieplnej do ogrzewania lokali oraz do podgrzewania wody użytkowej na potrzeby lokali (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT),

- odprowadzania ścieków (poz. 26 załącznika nr 3 do ustawy o VAT),

-dalej łącznie jako „Media”.

Właściciele lokali nabywają Media za pośrednictwem Wspólnoty Mieszkaniowej, tj. Wspólnota Mieszkaniowa nabywa Media od ich dostawców (przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego i przedsiębiorstwa ciepłowniczego). Jednocześnie, Wspólnota Mieszkaniowa nabywa Media, które częściowo są wykorzystywane na potrzeby użytkowania nieruchomości wspólnej; w takim przypadku Wspólnota Mieszkaniowa jest ich ostatecznym odbiorcą (konsumentem).

W ciągu okresu rozliczeniowego właściciele lokali w Budynku (członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej) uiszczają na rzecz Wspólnoty zaliczki na poczet Mediów dostarczanych do ich lokali (dalej jako „Zaliczki”). Wysokość Zaliczek jest określana przez Wspólnotę Mieszkaniową w oparciu o prognozę zużycia Mediów w odniesieniu do każdego z lokali. Następnie, po zakończeniu okresu rozliczeniowego (obecnie jest to rok, ale w przyszłości mogą być to okresy np. półroczne czy kwartalne) dokonuje się odczytów liczników zużycia Mediów i rozliczenia ich faktycznego zużycia w odniesieniu do każdego z lokali zgodnie z obowiązującym we Wspólnocie Mieszkaniowej regulaminem rozliczenia dostaw Mediów.

Wspólnota Mieszkaniowa nie dolicza żadnej marży przy odsprzedaży Mediów.

W przypadku zaistnienia niedopłaty wynikającej z różnicy pomiędzy wpłaconymi Zaliczkami a faktycznymi wyższymi kosztami zużytych Mediów, właściciele lokalu mają obowiązek uregulować kwotę niedopłaty. Natomiast w przypadku stwierdzenia nadpłaty wynikającej z różnicy pomiędzy wpłaconymi Zaliczkami a faktycznymi niższymi kosztami zużytych Mediów, nadpłata w pierwszej kolejności jest zaliczana na poczet ewentualnego zadłużenia właściciela lokalu wobec Wspólnoty Mieszkaniowej. W następnej kolejności nadpłata może być potrącona przez właściciela lokalu z jego przyszłymi zobowiązaniami wobec Wspólnoty Mieszkaniowej. Właściciel lokalu może również zawnioskować o jej zwrot.

Wspólnota Mieszkaniowa jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny i zamierza utrzymać ten status w przyszłości przy odsprzedaży Mediów.

Wnioskodawca wskazuje, że niniejszy wniosek dotyczy odsprzedaży Mediów (towarów i usług) na rzecz właścicieli lokali, którzy są przedsiębiorcami (podatnikami VAT) i wykorzystują te lokale do prowadzenia działalności gospodarczej (w zakresie długoterminowego wynajmu lokali mieszkalnych - w odniesieniu do tych lokali; w zakresie prowadzenie innego rodzaju działalności, np. usługowo-handlowej - w odniesieniu do lokali użytkowych).

Wspólnota Mieszkaniowa wystąpiła do tutejszego organu z wnioskiem z dnia 15 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej celem potwierdzenia, że odsprzedaż Mediów na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych, którzy wykorzystują je na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej nie korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie przepisów § 3 ust. 1 pkt 10 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tj. Dz.U. 2020 poz. 1983). W złożonym wniosku Wspólnota Mieszkaniowa zajęła i wyargumentowała stanowisko, że w takim przypadku zwolnienie to nie znajduje zastosowania, gdyż do jego zastosowania wymagane jest, aby lokale mieszkalne, do których Wspólnota Mieszkaniowa dostarcza Media, były wykorzystywane przez ich właścicieli wyłącznie na cele mieszkaniowe. O takim sposobie wykorzystania nie można jednak mówić w sytuacji, gdy lokal mieszkalny jest wykorzystywany przez jego właściciela do prowadzenia działalności gospodarczej.

Na potrzeby niniejszej interpretacji Wspólnota Mieszkaniowa wnosi zatem o przyjęcie jako elementu stanu faktycznego / opisu zdarzenia przyszłego, że odsprzedaż przez nią Mediów w każdym przypadku podlega opodatkowaniu podatkiem VAT bez prawa do zastosowania zwolnienia.

Pytanie

1)Czy otrzymanie przez Wspólnotę Mieszkaniową Zaliczek na poczet Mediów powoduje po stronie Wspólnoty Mieszkaniowej powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT oraz obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej?

2)Czy obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu odsprzedaży przez Wspólnotę Mieszkaniową Mediów na rzecz właścicieli lokali będzie powstawał po dokonaniu okresowego rozliczenia zużycia Mediów w dniu wystawienia przez Wspólnotę Mieszkaniową faktury VAT, jednak nie później niż z upływem terminu na jej wystawienie?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Państwa:

1)otrzymanie przez Wspólnotę Mieszkaniową Zaliczek na poczet Mediów nie powoduje po stronie Wspólnoty Mieszkaniowej powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT oraz obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej,

2)obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu odsprzedaży przez Wspólnotę Mieszkaniową Mediów na rzecz właścicieli lokali będzie powstawał po dokonaniu okresowego rozliczenia zużycia Mediów w dniu wystawienia przez Wspólnotę Mieszkaniową faktury VAT, jednak nie później niż z upływem terminu na jej wystawienie

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

1.Uwagi wstępne

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w powyżej przywołanym przepisie, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Za towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, uważa się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W przypadku, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach, który nie jest ich ostatecznym konsumentem.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył usługę. Przepis ten jest źródłem praw i obowiązków podatników w odniesieniu do świadczeń określanych mianem „odsprzedaży” lub „refakturowania” usług. W związku z tym należy stwierdzić, że nabycie usług oraz ich późniejsza odsprzedaż przez podatnika, który sam ich nie konsumuje, powinny być zawsze traktowane jako dwa odrębne świadczenia na gruncie podatku VAT. Taki „pośrednik” traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi.

Zgodnie zaś z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z zasadą ogólna wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Od zasady ogólnej wyrażonej w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT ustawodawca przewidział jednak szereg wyjątków określonych m.in. w art. 19a ust. 5 ustawy o VAT. I tak, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu:

·dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,

·świadczenia usług:

a.telekomunikacyjnych;

b.wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy o VAT;

c.najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze;

d.ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,

e.stałej obsługi prawnej i biurowej;

f.dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego – z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Natomiast art. 19a ust. 7 ustawy o VAT stanowi, że w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Ponadto zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 tego artykułu.

Stosownie zaś do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z kolei w myśl art. 106 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o VAT, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT co do zasady fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Jednak w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności, o czym stanowi art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy, zdaniem Wnioskodawcy, w pierwszej kolejności należy wskazać, że:

·przy odsprzedaży Mediów Wspólnota Mieszkaniowa działa w charakterze podatnika VAT,

·odsprzedaż Mediów stanowi dostawę towarów (dostawa energii cieplnej) lub świadczenie usług (dostawa wody i odprowadzenie ścieków),

·czynności te nie korzystają ze zwolnienia w podatku VAT.

W rezultacie, odsprzedaż Mediów przez Wspólnotę Mieszkaniową stanowi odpłatną dostawę towarów (dostawa energii cieplnej) albo odpłatne świadczenie usług (dostawa wody oraz odprowadzenie ścieków) na rzecz właścicieli lokali, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ponadto, z uwagi na to, że właścicielami lokali są przedsiębiorcy (podatnicy VAT), odsprzedaż Mediów na ich rzecz podlega udokumentowaniu fakturą VAT wystawioną przez Wspólnotę Mieszkaniową.

2.Zaliczki na poczet Mediów

W ocenie Wnioskodawcy otrzymanie przez Wspólnotę Mieszkaniową Zaliczki nie skutkuje powstaniem po jej stronie obowiązku podatkowego w podatku VAT, co wynika wprost z przepisów art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Przepis ten jasno bowiem wskazuje, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności zaliczkę, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, ale nie dotyczy to świadczeń określonych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, tj. takich jak m.in. odsprzedaż Mediów.

Za tym, że otrzymanie Zaliczek nie powinno rodzić po stronie Wspólnoty Mieszkaniowej żadnych skutków podatku VAT przemawia również przepis art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, który wskazuje, że otrzymanie całości lub części zapłaty przed dostawą towarów lub wykonaniem usługi zasadniczo wiąże się z obowiązkiem wystawienia faktury zaliczkowej, ale obowiązek ten nie dotyczy tych dostaw towarów i świadczenia usług, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4, tj. takich jak m.in. odsprzedaż Mediów.

Pomocniczo można również wskazać na przepis art. 106b ust. 4 pkt 1a lit. a) ustawy o VAT, który przewiduje, że gdyby dostawa Mediów była dokonywana na rzecz np. osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, to osoba ta nie byłaby uprawniona do żądania wystawienia na jej rzecz faktury dokumentującej zapłatę Zaliczki.

Jak zatem widać wolą ustawodawcy było to, aby wszelkie zaliczki na poczet Mediów wpłacane czy to przez przedsiębiorców czy też osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej nie skutkowały powstaniem obowiązku podatkowego po stronie dostawcy.

Na marginesie warto również wskazać przykłady stanowisk tutejszego organu oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, w których potwierdzono, że otrzymanie zaliczki na poczet czynszu najmu, dla którego podobnie jak dla dostawy Mediów obowiązek podatkowy określa się na podstawie przepisów art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego po stronie świadczeniodawcy.

I tak, w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lipca 2020 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.196.2020.2.MB, organ stwierdził, że „Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy należy stwierdzić, że otrzymanie całości lub części zapłaty z tytułu najmu (czynszu) przed terminem płatności czynszu najmu wskazanym w umowie nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT, a także obowiązku wystawienia faktury.”

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 sierpnia 2018 r. sygn. akt I FSK 1842/16, stwierdził, że „Słusznie Sąd uznał, że związanie momentu powstania obowiązku podatkowego z otrzymaniem zaliczki, w odniesieniu do otrzymanej kwoty, co wynika z tego przepisu, nie dotyczy zaliczki na poczet należności z tytułu umowy najmu. Wynika to wprost z końcowej części przepisu, słów "... z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4." Ust. 5 pkt 4 do art. 19a dotyczy, między innymi, świadczenia usług najmu. Zacytowany tu zwrot „z zastrzeżeniem” oznacza, że poprzedzająca go część przepisu nie ma zastosowania do zaliczki na poczet świadczenia z tytułu najmu. Wobec tego otrzymanie zaliczki na poczet należności z tytułu usługi najmu nie rodzi obowiązku podatkowego. (...) Słusznie też Sąd uznał, że otrzymanie tej zaliczki nie rodzi obowiązku wystawienia faktury. Zgodnie bowiem z art. 106b ust. 4 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, ale z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy, między innymi, czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4, a zatem również świadczenia usługi najmu”.

Podsumowując w ocenie Wnioskodawcy, otrzymanie przez Wspólnotę Mieszkaniową Zaliczek na poczet Mediów nie skutkuje po jej stronie powstaniem obowiązku podatkowego w VAT. Wspólnota Mieszkaniowa nie jest również zobowiązana do wystawienia właścicielom lokali faktur VAT w celu udokumentowania ich otrzymania.

3.Rozliczenie okresowe Mediów

Zdaniem Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w VAT z tytułu dostawy Mediów powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, tj. w momencie wystawienia faktury po zakończeniu okresu rozliczeniowego i ustaleniu ostatecznego zużycia Mediów.

Ponadto, zgodnie z art. 106i ust. pkt 4 ustawy o VAT, Wspólnota Mieszkaniowa jest zobowiązana wystawić fakturę dokumentującą dostawę Mediów nie później niż z upływem terminu płatności.

Jednocześnie, gdy Wspólnota Mieszkaniowa nie wystawiła faktury lub wystawiła ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu odsprzedaży przez Wspólnotę Mieszkaniową Mediów na rzecz właścicieli lokali będzie powstawał po dokonaniu okresowego rozliczenia zużycia Mediów w dniu wystawienia przez Wspólnotę Mieszkaniową faktury VAT, jednak nie później niż z upływem terminu na jej wystawienie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług      (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywca usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę).

Należy zauważyć, że w świetle art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Powyższy przepis jest źródłem praw i obowiązków podatników w odniesieniu do świadczeń określanych mianem „odsprzedaży” lub „refakturowania” usług. W związku z tym należy stwierdzić, że nabycie usług oraz ich późniejsza odsprzedaż (z marżą czy bez) powinny być zawsze traktowane jako dwie odrębne transakcje usługowe.

Przepis ten stanowi wdrożenie art. 28 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Zgodnie z cytowanym wyżej art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są między innymi wszelkie postacie energii w tym energii elektrycznej, gazu i energii cieplnej oraz chłodniczej. Oznacza to, że w przypadku wykonywania świadczeń dotyczących tych mediów na gruncie podatku od towarów i usług będziemy mieć do czynienia z dostawą towarów. Jeśli chodzi o inne media (objęte zakresem opodatkowania), będzie to świadczenie usług.

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Analizując bowiem powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Podkreślenia wymaga, że aby dana czynność – stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu ustawy – podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika.

Zgodnie z zapisem art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Dodatkowo w tym miejscu zauważyć należy, że w art. 19a ust. 5 ustawy, ustawodawca w sposób szczególny uregulował powstanie obowiązku podatkowego dla niektórych usług.

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy:

Natomiast art. 19a ust. 7 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy:

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Na podstawie art. 106i ust. 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W myśl art. 106i ust. 2 ustawy:

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

W myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Z kolei jak stanowi art. 106i ust. 7 ustawy:

Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30 dnia przed:

1)dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;

2)otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

W myśl art. 106i ust. 8 ustawy:

Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

Łączna analiza przywołanych powyżej norm prawnych – dotyczących zarówno obowiązku podatkowego oraz dokumentowania sprzedaży – prowadzi do wniosku, że obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczek na poczet Mediów powstaje z chwilą wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z chwilą upływu terminu płatności.

Innymi słowy, o tym kiedy ma być rozliczony podatek należny z tytułu otrzymania przez Państwa zaliczek na poczet Mediów decyduje moment wystawienia faktury, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że właściciele lokali nabywają Media za pośrednictwem Wspólnoty Mieszkaniowej, tj. Wspólnota Mieszkaniowa nabywa Media od ich dostawców (przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego i przedsiębiorstwa ciepłowniczego). Jednocześnie, Wspólnota w ciągu okresu rozliczeniowego właściciele lokali w Budynku (członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej) uiszczają na rzecz Wspólnoty zaliczki na poczet Mediów dostarczanych do ich lokali. Wysokość Zaliczek jest określana przez Wspólnotę Mieszkaniową w oparciu o prognozę zużycia Mediów w odniesieniu do każdego z lokali. Następnie, po zakończeniu okresu rozliczeniowego (obecnie jest to rok, ale w przyszłości mogą być to okresy np. półroczne czy kwartalne) dokonuje się odczytów liczników zużycia Mediów i rozliczenia ich faktycznego zużycia w odniesieniu do każdego z lokali zgodnie z obowiązującym we Wspólnocie Mieszkaniowej regulaminem rozliczenia dostaw Mediów.

Wspólnota Mieszkaniowa nie dolicza żadnej marży przy odsprzedaży Mediów.

W przypadku zaistnienia niedopłaty wynikającej z różnicy pomiędzy wpłaconymi Zaliczkami a faktycznymi wyższymi kosztami zużytych Mediów, właściciele lokalu mają obowiązek uregulować kwotę niedopłaty. Natomiast w przypadku stwierdzenia nadpłaty wynikającej z różnicy pomiędzy wpłaconymi Zaliczkami a faktycznymi niższymi kosztami zużytych Mediów, nadpłata w pierwszej kolejności jest zaliczana na poczet ewentualnego zadłużenia właściciela lokalu wobec Wspólnoty Mieszkaniowej. W następnej kolejności nadpłata może być potrącona przez właściciela lokalu z jego przyszłymi zobowiązaniami wobec Wspólnoty Mieszkaniowej. Właściciel lokalu może również zawnioskować o jej zwrot.

Wspólnota Mieszkaniowa jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny i zamierza utrzymać ten status w przyszłości przy odsprzedaży Mediów.

Wniosek dotyczy odsprzedaży Mediów na rzecz właścicieli lokali, którzy są przedsiębiorcami (podatnikami VAT) i wykorzystują te lokale do prowadzenia działalności gospodarczej (w zakresie długoterminowego wynajmu lokali mieszkalnych - w odniesieniu do tych lokali; w zakresie prowadzenie innego rodzaju działalności, np. usługowo-handlowej – w odniesieniu do lokali użytkowych).

Odsprzedaż w każdym przypadku podlega opodatkowaniu podatkiem VAT bez prawa do zastosowania zwolnienia.

Wątpliwości Państwa dotyczą w pierwszej kolejności wskazania, czy wpłata zaliczki na poczet Mediów powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT oraz obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości, należy zauważyć, iż jak wynika z powołanego wyżej przepisu art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek (…), to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 powołanego artykułu. Oznacza to, że otrzymanie przez Państwa zaliczki na poczet mediów, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, nie rodzi powstania obowiązku podatkowego. Z kolei w świetle przepisu art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy nie mają Państwo obowiązku udokumentowania fakturą otrzymania zaliczek na Media.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy należy stwierdzić, że otrzymanie przez Państwa zaliczki na poczet Mediów nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT, a także obowiązku wystawienia faktury.

Wobec powyższego stanowisko Państwa w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do kwestii ustalenia, kiedy powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu odsprzedaży przez Państwa Mediów na rzecz właścicieli lokali, należy wskazać, że terminem, w którym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, jest moment wystawienia faktury.

W świetle przepisu art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Z kolei o terminie wystawienia faktury w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, stanowi art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, w myśl którego faktury wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.

Z opisu sprawy wynika, że wysokość zaliczek jest określana przez Państwa w oparciu o prognozę zużycia Mediów w odniesieniu do każdego lakolu. Następnie po zakończeniu okresu rozliczeniowego dokonuje się odczytów liczników zużycia mediów i rozliczenia ich faktycznego zużycia w doniesieniu do każdego lokalu.

Łączna analiza przywołanych powyżej norm prawnych – dotyczących zarówno obowiązku podatkowego oraz dokumentowania sprzedaży – prowadzi do wniosku, że obowiązek podatkowy z tytułu odsprzedaży mediów na rzecz właścicieli lokalu powstaje z chwilą wystawienia faktury, który w Państwa przypadku będzie miał miejsce po zakończeniu okresu rozliczeniowego i ustaleniu ostatecznego zużycia mediów. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z chwilą upływu terminu płatności.

Zatem w okolicznościach przedstawionych we wniosku obowiązek podatkowy z tytułu odsprzedaży mediów na rzecz właścicieli lokali wykorzystywanych do działalności gospodarczej, powstaje na zasadach wynikających z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, tj. z chwilą wystawienia faktury (po dokonaniu odczytów liczników i rozliczenia faktycznego zużycia mediów). W sytuacji natomiast, gdy Wnioskodawca nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy – zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy – powstaje z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, a w przypadku braku określenia tego terminu – z upływem terminu płatności.

W konsekwencji stanowisko Państwa w odniesieniu do pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Należy zauważyć, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Wskazać należy, że przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga prawidłowości zakwalifikowania przez Państwa świadczenia usług w zakresie odsprzedaży Mediów jako czynności podlegającej opodatkowaniu bez prawa do zastosowania zwolnienia. Niniejsze przyjęto jako element opisu zdarzenia przyszłego i nie było to przedmiotem oceny Organu.

Informujemy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie wskazania we wniosku, że na potrzeby niniejszej interpretacji wnoszą Państwo o przyjęcie jako elementu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, że odsprzedaż przez Państwa Mediów w każdym przypadku podlega opodatkowaniu podatkiem VAT bez prawa do zastosowania zwolnienia.

Informujemy również, że przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii nabycia Mediów przez Wspólnotę Mieszkaniową, które częściowo są wykorzystywane na potrzeby użytkowania nieruchomości wspólnej, gdyż jak sami Państwo wskazali – wniosek dotyczy odsprzedaży Mediów na rzecz właścicieli lokali, którzy są przedsiębiorcami (podatnikami VAT) i wykorzystują te lokale do prowadzenia działalności gospodarczej.

Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku.

Interpretacja dotyczy:

-zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

-zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).