W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2021 r.):

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2021 r.):

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy:

Artykuł 106e ust. 1 ustawy, określa – co do zasady – dane, które powinna zawierać faktura.

Zgodnie z art. 106f ust. 1 ustawy, faktura, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, powinna zawierać:

Na podstawie art. 106i ust. 1 ustawy:

Art. 106i ust. 2 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy:

Natomiast, zgodnie z art. 106i ust. 7 ustawy (w brzmieniu obowiązującym w roku 2021):

Treść art. 106i ust. 8 ustawy wskazuje, że:

Ustawodawca w art. 106j ust. 1 ustawy wskazał, że:

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Spółka zajmuje się produkcją oraz sprzedażą produktów do placówek oświatowych. W roku 2021 Ministerstwo Edukacji ogłosiło program dla Szkół „X”.

Założeniem programu jest zakup przez szkoły produktów na wyposażenie X w szkołach.

Spółka jako dostawca produktów objętych programem, złożyła oferty ich sprzedaży szkołom. Nawiązywanie współpracy przez Spółkę ze szkołami odbywało się zasadniczo w dwóch modelach współpracy:

1)bez podpisywania formalnej umowy: w takim wypadku po złożeniu oferty przez Spółkę i jej akceptacji przez daną szkołę, Spółka otrzymywała zamówienie i kontrahent dokonywał płatności na podstawie oferty albo też płatność dokonywana była przez daną szkołę na podstawie wystawionej przez Spółkę faktury pro forma; w obu tych przypadkach Spółka wystawiała fakturę zgodnie z art. 106f Ustawy VAT po otrzymaniu płatności,

2)z zawarciem umowy w formie pisemnej: w takim wypadku po podpisaniu umowy Spółka wystawiała fakturę przed dokonaniem płatności; po wystawieniu FPZ dana szkoła dokonywała zapłaty; wszystkie FPZ zostały opłacone w przeciągu 30 dni od ich wystawienia; w umowach ujęto m.in. następujące zapisy, zgodnie z którymi:

a)Na podstawie zawartej umowy, Dostawca (tj. Spółka) zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia oraz montażu ustalonych elementów wyposażenia placówki w ramach projektu „X”, zaś Odbiorca (tj. dana szkoła) zobowiązuje się do odbioru wyposażenia i zapłaty umówionej ceny;

b)Za wykonanie przedmiotu umowy Odbiorca zapłaci Dostawcy określone w umowie wynagrodzenie;

c)Wynagrodzenie będzie płatne do 30 dni od wystawienia faktury.

Po otrzymaniu płatności, Spółka co do zasady nie wystawiała żadnych dodatkowych faktur w roku 2021. W sporadycznych przypadkach Spółka dysponowała częścią zamówionego towaru już w roku 2021. W takim wypadku po otrzymaniu płatności Spółka realizowała zamówienie - dostawę towarów (w części, w której towar był w posiadaniu Spółki) jeszcze w roku 2021 oraz wystawiała fakturę rozliczającą.

Zarówno FZ jak i FPZ:

1)obejmują w niektórych wypadkach całość należnej płatności (100% wartości zamówienia), a w niektórych wypadkach jedynie jej część;

2)wskazują precyzyjnie zakres zamówionych towarów (rodzaj, ilość, cenę netto, VAT, brutto);

3)zostały wystawione w roku 2021 i dotyczą płatności otrzymanych w roku 2021 lub na początku roku 2022, natomiast dostawy w ramach programu „X” realizowane będą Fizycznie przez Spółkę co do zasady w roku 2022.

Dostawy towarów realizowane przez Spółkę na rzecz szkół mają charakter odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT (towary znajdujące się w Polsce dostarczane są do lokalizacji szkół w Polsce).

Na FPZ nie wskazano daty otrzymania zapłaty, wskazano natomiast termin płatności (konkretną datę) nieprzekraczającą 30 dni od daty wystawienia faktury.

W związku z opisaną sytuacją, pojawiły się u Państwa w pierwszej kolejności wątpliwości dotyczące powstania obowiązku podatkowego z tytułu płatności (udokumentowanych FPZ i FZ) w momencie ich otrzymania (pytanie oznaczone jako nr 1).

Należy wskazać, że co do zasady wpłata zaliczki (przedpłaty) powoduje powstanie obowiązku podatkowego na podstawie art. 19 ust. 8 ustawy z chwilą jej otrzymania. Aby wpłacone środki pieniężne mogły być uznane za zaliczkę w momencie ich wpłaty, zaliczka ta powinna być związana z przyszłą, konkretną i ściśle określoną transakcją, na poczet której została uiszczona.

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji zaliczki. Według Słownika języka polskiego PWN (wydanie internetowe sjp.pwn.pl) słowo „zaliczka” definiowane jest jako „część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności”. Z przytoczonej definicji wynika więc, że zaliczka wiąże się z przekazaniem środków pieniężnych do dyspozycji kontrahenta na poczet przyszłego świadczenia.

Zatem, aby zapłatę na poczet przyszłych należności uznać za zaliczkę, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

- zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnej transakcji, tj. przyszłe świadczenie powinno być określone co do rodzaju w sposób jednoznaczny (określone powinny być cechy identyfikujące rodzaj towaru bądź usługi),

- konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad opodatkowania świadczenia, tj. w szczególności należy móc określić miejsce świadczenia i stawkę opodatkowania,

- w momencie dokonania zaliczki strony nie mają intencji zmiany świadczenia w przyszłości.

Jednocześnie należy wskazać, że zaliczka, przedpłata nie tworzą samodzielnego bytu podatkowego, lecz są ściśle związane z konkretnym świadczeniem i nie można rozpatrywać ich jako czynności „oderwanej” od sprzedaży. Nie są one dodatkowymi czynnościami, lecz są integralnie związane z dostawą towarów lub świadczeniem usług, na poczet których zostały uiszczone. W przypadku zaliczek, przedpłat, ustawa określa jedynie inny moment powstania obowiązku podatkowego, niż w przypadku sprzedaży dokonywanej bez pobrania zaliczki.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata. Wyjątkiem polegającym na tym, że faktura dokumentuje zapłatę, jest faktura dokumentująca uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług, natomiast w pozostałych przypadkach faktura zawsze dokumentuje czynność, a nie płatność, gdyż opodatkowaniu podlega właśnie czynność.

Mając zatem na uwadze przedstawiony przez Państwa w złożonym wniosku opis sprawy oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że środki wpłacane przez daną szkołę w momencie wpłaty niewątpliwie stanowią zapłatę (przedpłatę) dokonaną na poczet sprzedaży towarów – w tym przypadku produktów na wyposażenie X w szkołach. Zatem obowiązek podatkowy z tytułu płatności (udokumentowanych FPZ i FZ) powstał w momencie ich otrzymania.

Oceniając zatem Państwa stanowisko w zakresie powstania obowiązku podatkowego z tytułu płatności (udokumentowanych FPZ i FZ) w momencie ich otrzymania należało uznać je za prawidłowe.

Oczekują Państwo również oceny stanowiska, w myśl którego FPZ zostały wystawione zgodnie z regulacjami Ustawy VAT jako faktury wystawione na 30 dni przed otrzymaniem zapłaty zgodnie z art. 106f ust. 1 i 106i ust. 7 pkt 2 Ustawy VAT (pytanie nr 2).

Faktury są dokumentami sformalizowanymi i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, pełni ona bowiem szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt dokonania dostawy towarów czy też otrzymania zaliczki, co oznacza, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy nie wskazuje ona zaistniałego zdarzenia gospodarczego.

Jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia, mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że dokument ten zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Zatem faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. A zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić poprzez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej.

Analiza powołanych wyżej przepisów prowadzi do wniosku, że faktura dokumentująca zaliczkę powinna być wystawiona nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy, przy czym równocześnie nie może być wystawiona wcześniej niż 30. dnia przed otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Zatem dopuszczalne jest wystawianie faktur przed otrzymaniem zaliczki. Jednak z powołanych przepisów wynika, że faktura może być wystawiona maksymalnie na 30 dni przed otrzymaniem zaliczki (cyt. wyżej art. 106i ust. 7 pkt 2 ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2021 roku).

Jak już wspomniano, w przypadku gdy faktura, wystawiona wcześniej niż 30 dni przed zapłatą zaliczki, została wprowadzona do obrotu prawnego poprzez jej przekazanie kontrahentowi, wówczas istnieje możliwość wystawienia faktury korygującej, stosownie do art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy, który obliguje podatnika do wystawiania faktury korygującej w sytuacji stwierdzenia pomyłki w jakiejkolwiek pozycji faktury. Zatem po upływie 30 dni od wystawienia faktury (na nieotrzymaną w tym czasie zaliczkę) należałoby skorygować fakturę w zakresie podstawy opodatkowania i kwoty podatku (tj. „wyzerować” te pozycje).

Jak wynika z powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, informacja o dacie dokonanej zapłaty przez nabywcę nie jest objęta katalogiem obowiązkowych elementów jakie winna zawierać faktura. W art. 106e ust. 1 pkt 6 wskazano tylko, że datę otrzymania zapłaty zaliczkowej należy uwzględnić na fakturze tylko i wyłącznie w przypadku, gdy taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

W rozpatrywanej sprawie wpisanie terminu płatności (konkretną datę) nieprzekraczającą 30 dni od daty wystawienia faktury nie powoduje, że tak wystawiona faktura obarczona jest błędem, powodującym konieczność wystawienia faktury korygującej.

Powołany wyżej art. 106j ust. 1 ustawy wskazuje na przypadki, w których podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury korygującej. Stwierdzenie pomyłki w jakiejkolwiek pozycji faktury obliguje podatnika do skorygowania pierwotnej faktury VAT. I o ile wyjaśniono wyżej, że brak informacji o dacie faktycznej zapłaty zaliczki przez kontrahenta nie powoduje konieczności wystawienia przez Państwa Spółkę faktury korygującej, to w celu precyzyjnego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla danej płatności Spółka może wystawić fakturę korygującą do wystawionej wcześniej faktury i wskazać w niej datę dokonania płatności zaliczkowej przez kontrahenta.

Odnosząc zatem przedstawiony przez Państwa w złożonym wniosku opis sprawy oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że skoro wszystkie „Faktury przed Zaliczką” zostały opłacone w ciągu 30 dni od daty ich wystawienia, to oznacza to, że spełniony został warunek art. 106i ust. 7 pkt 2 Ustawy VAT (w brzmieniu aktualnym w roku 2021) a w konsekwencji „Faktury przed Zaliczką” zostały wystawione zgodnie z regulacjami Ustawy VAT jako faktury wystawione na 30 dni przed otrzymaniem zapłaty zgodnie z art. 106f ust. 1 i 106i ust. 7 pkt 2 Ustawy VAT.

Zatem Państwa stanowisko w odniesieniu do pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Reasumując, Państwa stanowisko, zgodnie z którym:

- Spółka powinna rozliczyć podatek należny VAT (rozpoznać obowiązek podatkowy) z tytułu płatności (udokumentowanych FPZ i FZ) w momencie ich otrzymania

- FPZ zostały wystawione zgodnie z regulacjami Ustawy VAT jako faktury wystawione na 30 dni przed otrzymaniem zapłaty zgodnie z art. 106f ust. 1 i 106i ust. 7 pkt 2 ustawy VAT

należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Nadmienić należy, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (tj. pytań oznaczonych we wniosku nr 3 i 4), zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.