Interpretacja indywidualna z dnia 18.08.2008, sygn. IBPP1/443-1038/08/PK (KAN-7380/08), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2008r. (data wpływu 18 lipca 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczących zasad ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w zakresie oznaczenia spółki cywilnej oraz podatku od towarów i usług w zakresie danych jakie powinna zawierać faktura - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lipca 2008r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zasad ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w zakresie oznaczenia spółki cywilnej oraz podatku od towarów i usług w zakresie danych jakie powinna zawierać faktura.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 16 czerwca 2008r. do przedsiębiorstwa spółki cywilnej prowadzonego pod firmą Firma Handlowo-Usługowa "D." xx. i xx. przystąpił trzeci wspólnik w osobie xx. Wspólnicy dokonali zmiany nazwy przedsiębiorstwa prowadzonego przez spółkę cywilną na Firma Handlowo-Usługowa D. spółka cywilna oraz nadali nazwę skróconą Firma Handlowo-Usługowa D. s.c. Dotychczas przedsiębiorstwo prowadzone było przez xx. (ojca) i xx. (syna). Nowy wspólnik jest również synem xx. Każdy ze wspólników dokonał stosownej rejestracji w ewidencji działalności gospodarczej przy wpisie dokonanym dla poszczególnych wspólników wskazującym na danego wspólnika prowadzącego działalność pod firmą Firma Handlowo-Usługowa D. spółka cywilna. (nazwa skrócona : Firma Handlowo- Usługowa D. s.c). Urząd Skarbowy w Gorlicach zażądał dokonania aktualizacji na druku NIP-2 w taki sposób, by nazwa firmy przedsiębiorstwa spółki cywilnej obejmowała imiona i nazwiska wszystkich wspólników, podczas gdy powołana firma ma inne brzmienie wynikające z umowy spółki cywilnej oraz z wpisu do ewidencji działalności gospodarczej każdego z jej wspólników. Urząd skarbowy zasugerował możliwość działania przedsiębiorstwa spółki cywilnej powołanych wyżej wspólników poprzez wpis pierwszej litery imienia i nazwisko każdego ze wspólników (mimo że wszyscy wspólnicy mają nazwisko o takim samym brzmieniu) w taki sposób by skrócona nazwa miała brzmienie Firma Handlowo-Usługowa D. xx., xx., xx. spółka cywilna, (s. c). Nazwa pełna winna brzmieć Firma Handlowo-Usługowa D. xx., xx., xx. spółka cywilna.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, według normy art. 43²kc pod firmą działa wyłącznie przedsiębiorca. Spółka cywilna jako umowa, która nie ma własnej podmiotowości gospodarczej i nie jest przedsiębiorcą nie może mieć własnej nazwy. Kodeks cywilny, ani też inny przepis prawa nie zawierają przepisów regulujących nazwę spółki cywilnej. Skoro jednak w przypadku spółki cywilnej mamy do czynienia ze współprzedsiębiorstwem wspólników spółki cywilnej Przedsiębiorstwo prowadzone przez wspólników może być wyróżnione nazwą. Nazwa przedsiębiorstwa prowadzonego w formie spółki cywilnej stanowi dobro osobiste wspólników podlegające ochronie . Skoro nazwa stanowi oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo to istnieje w tym zakresie dowolność, polegająca nawet na tym, iż przedsiębiorstwo spółki cywilnej może działać pod nazwa fantazyjną. Mając na względzie praktyki uczciwej konkurencji i wyeliminowanie zagrożenia wprowadzenia profesjonalnych klientów w błąd nie ma żadnej przeszkody by przedsiębiorstwo spółki cywilnej zawierało w nazwie wyłącznie nazwisko prowadzących go wspólników. Taka analogia mogłaby wynikać z odpowiedniego zastosowania przepisu art. 24 Ksh dotyczącego spółki jawnej, choć spółka cywilna spółką handlową nie jest i podlega uregulowaniom zawartym w Kodeksie cywilnym. W przedmiocie spółki jawnej norma art. 24 Ksh stanowi:

§ 1. Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. j.". Takie przywołanie wskazuje, że decyzja wspólników Firmy Handlowo - Usługowej D. s.c. jest poprawna, bowiem w nazwie funkcjonuje nazwisko wszystkich wspólników. Nazwisko D. nie jest określeniem ani regionalnym, ani zawodowym i wywołuje jednoznaczne skojarzenie z osobą fizyczną. Analogię do spółki jawnej w przedmiocie oznaczania nazwy przedsiębiorstwa spółki cywilnej wskazuje K. Pietrzykowski w Kodeks cywilny - Komentarz , Tom II, CH Beck, 4 Wydanie, s.733. Podnieść należy, że istnieje istotna różnica pomiędzy spółką cywilną, a przedsiębiorstwem prowadzonym przez tę Spółkę, na co wskazał SN w Wyroku z 11.03.2003 , V CKN 1872/00, w którym wyjaśnił, iż:

1. Należy odróżnić spółkę cywilną od przedsiębiorstwa prowadzonego przez tę spółkę. O ile spółka cywilna powinna być oznaczona imieniem i nazwiskiem wspólników, o tyle przedsiębiorstwo przezeń prowadzone może też tak być oznaczone, ale nie musi. Wspólnicy spółki cywilnej mogą przybrać dowolną nazwę, która jest synonimem prowadzonego przez nich przedsiębiorstwa. Nie jest wyłączona możliwość posłużenia się przez nich nazwą fantazyjną.
   
2. Ochronie przewidzianej w art. 5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji podlega każde oznaczenie przedsiębiorstwa rzeczywiście używane w obrocie gospodarczym, choćby oznaczenie to nie było zarejestrowane we właściwym rejestrze i zostało zbudowane niezgodnie z wymaganiami określonymi przez przepisy prawa firmowego (art. 26-38 k.h.) lub inne właściwe przepisy. Spółka cywilna stanowi umowę oznaczoną w art 860 i nast Kc.i jest tylko porozumieniem wspólników. Przedsiębiorcy jakimi są wspólnicy spółki cywilnej, co wynika z treści art 4 ust. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który stanowi:

Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, prowadzą przedsiębiorstwo. Oznaczenie właśnie tak prowadzonego przedsiębiorstwa funkcjonuje dla potrzeb VAT i Statystyki. Mając na uwadze treść § 9 ust 1 pkt 1 Rozporządzenia MF z 25.05.2005 , który stanowi: 1. Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej: 1) imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy; podkreślić należy, że z przepisów o podatku VAT nie sposób wywodzić jak należy konstruować poprawną i dopuszczalną dla potrzeb obrotu nazwę przedsiębiorstwa prowadzonego przez wspólników spółki cywilnej. Zatem żaden przepis nie wymusza szczególnej konstrukcji nazwy przedsiębiorstwa prowadzonego przez wspólników spółki cywilnej, a skoro tak to ustawodawca nie dostrzegł, by dowolność w tym zakresie prowadziła do naruszenia bezpieczeństwa obrotu. Przedsiębiorca - wspólnik może zostać zidentyfikowany poprzez jego własny NIP i PESEL, a roszczenia przed sądami powszechnymi dochodzone są przeciw wspólnikom spółki cywilnej, a nie przeciw spółce,. Treść art 778 Kpc stanowi: Do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom. W ocenie podatnika obrana nazwa prowadzonego przez wspólników spółki cywilnej przedsiębiorstwa jest poprawna i odpowiada wymogom obowiązujących przepisów. Wymóg dopisania imion wspólników jest nieuprawniony i nie ma podstaw, by wymuszać takie działanie poprzez argumentację wykazującą na zabezpieczenie obrotu. Trudno wyobrazić sobie taką konstrukcję w przypadku przedsiębiorstwa prowadzonego np przez 15 wspólników spółki cywilnej. Stąd stanowisko podatnika należy przyjąć za słuszne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. z 2004r. Dz. U. Nr 269, poz. 2681 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIP, ustawa ta określa zasady ewidencji podatników, płatników podatków, a także płatników składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenia zdrowotne, zasady i tryb nadawania numerów identyfikacji podatkowej oraz zasady posługiwania się tymi numerami.

Stosownie do art. 5 ust. 1 oraz ust. 3 pkt 2 ustawy o NIP podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego; zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera w szczególności pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto w przypadku spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych oraz komandytowo-akcyjnych - dane dotyczące wspólników, w tym również NIP nadany poszczególnym wspólnikom.

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o NIP podatnicy mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego określonego w art. 4.

W przypadku podatników podatku od towarów i usług aktualizacja winna być zgłoszona nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych.

Na mocy art. 5 ust. 5 ustawy o NIP Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, określi wzory formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych.

Zgodnie § 1 pkt 2 i pkt 6 lit. b rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 listopada 2003r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych (Dz. U. Nr 202, poz. 1959 ze zm.) określa się wzory formularzy zgłoszenia identyfikacyjnego osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem (NIP-2), stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia. W poz. B2 pkt 8 i 10 ww. formularza podatnik winien podać, odpowiednio, nazwę pełną oraz nazwę skróconą. Do druku zgłoszeniowego NIP-2 załącza się druk NIP-D, w którym podaje się informację o wspólnikach spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej lub o spółkach wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej, stanowiący załącznik nr 8 do rozporządzenia. Wymóg taki wynika z faktu, że warunkiem utworzenia spółki cywilnej jest dokonanie przez poszczególnych wspólników rejestracji w celu uzyskania statusu przedsiębiorcy, podstawowym dokumentem uzasadniającym stwierdzenie, że prowadzą oni działalność w formie spółki cywilnej, będzie - oprócz umowy zawartej na piśmie - wyciąg z ewidencji prowadzonej przez gminę, potwierdzający zarejestrowanie każdego przedsiębiorcy będącego wspólnikiem spółki. Należy zaznaczyć, że załącznik NIP-D składa każdy ze wspólników.

Z powyższego wynika, iż zgłoszenie identyfikacyjne, jak również aktualizacja danych, podatników działających w formie spółki cywilnej winno zawierać nazwę pełną spółki oraz nazwę skróconą. Należy zauważyć, że przepisy prawa podatkowego nie regulują sposobu nadawania nazwy spółce cywilnej, ani też nie określają co taka nazwa winna zawierać, w związku z tym należy odnieść się do regulacji zawartych w innych aktach prawnych.

Aby móc odpowiedzieć na pytanie jak winna być sformułowana nazwa spółki cywilnej w zgłoszeniu rejestracyjnym NIP-2, a w konsekwencji również na druku VAT-R w przypadku rejestracji spółki jako podatnika VAT, a co za tym idzie jaka nazwa będzie figurować na fakturach wystawionych przez (na) spółkę, należy stwierdzić czym jest spółka cywilna.

Zgodnie z art. 860 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Jak wynika z powyższego zawarcie umowy spółki prowadzi do powstania trwałego stosunku o charakterze obligacyjnym pomiędzy wspólnikami, którzy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu, najczęściej zysku, poprzez prowadzenie działalności gospodarczej. Tym samym spółka cywilna jest niczym innym jak umową prawa cywilnego podobną do innych umów. Tym samym nie można umowie spółki cywilnej nadawać podmiotowości. Umowa nie może zaciągać zobowiązań, być stroną innej umowy, prowadzić działalności. W związku z tym, iż umowa spółki cywilnej nie posiada podmiotowości ustawodawca nie nadał jej osobowości prawnej. Stroną czynności cywilnoprawnych są wyłącznie wspólnicy spółki.

Należy w tym miejscu zauważyć istotną różnicę pomiędzy umową spółki cywilnej a spółkami osobowymi wymienionymi w Kodeksie spółek handlowych w tym spółką jawną. Zgodnie z art. 8 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. W konsekwencji, spółki osobowe (choć osobowości prawnej nie posiadają) traktowane są w obrocie gospodarczym tak, jak osoby prawne (tzw. ułomna osobowość prawna).

Odzwierciedleniem powyższego stanu rzeczy jest zapis wynikający z art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. z 2007r. Dz. U. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), zgodnie z którym przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Podobna regulacja wynika również z art. 43¹ ustawy Kodeks cywilny gdzie za przedsiębiorcę uznawana jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Konsekwencją powyższego jest również forma rejestracji działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 14 ust. 1 i ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej, zwanej dalej "ewidencją". Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają odrębne przepisy.

Z przytoczonych przepisów jasno wynika, iż ustawodawca w odmienny sposób traktuje przedsiębiorcę działającego w formie spółki, która została wymieniona w kodeksie spółek handlowych, która podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, a inaczej przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną, do której to kategorii zalicza się również wspólników spółki cywilnej podlegających rejestracji w Ewidencji Działalności Gospodarczej.

Rejestrację przedsiębiorców będących osobami fizycznym uregulowała ustawa z dnia 19 listopada 1999r. prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.), a w szczególności art. 7b ust. 1 i ust. 2, zgodnie z którymi wójt, burmistrz albo prezydent miasta, dokonuje wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej powinno zawierać:

1. oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL, o ile taki posiada,
   
2. oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca, o którym mowa w art. 11 ust. 1,
   
3. określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),
   
4. wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej.
   
   

Podobne regulacje zostały zawarte w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej w art. 27 ust. 2, z którego wynika, że wniosek o dokonanie wpisu do ewidencji zawiera:

1. firmę przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL, o ile taki posiada;
   
2. numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki posiada;
   
3. oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adres, pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza, a jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony;
   
4. określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD);
   
5. informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej;
   
6. informacje o umowie spółki cywilnej, jeżeli taka została zawarta;
   
7. dane stałego pełnomocnika, uprawnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, o ile przedsiębiorca udzielił takiego pełnomocnictwa.
   
   

Jak wynika z powyższego osoba fizyczna rejestrując działalność gospodarczą rejestruje ją pod własnym imieniem i nazwiskiem.

Należy również zauważyć, że art. 43² § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego narzuca przedsiębiorcy działanie pod firmą. Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Mając na uwadze przepisy art. 43¹ i art. 43² Kodeksu cywilnego stwierdzić należy, że obowiązek działania przedsiębiorcy pod firmą w przypadku spółki cywilnej oznacza, że firma nie przysługuje spółce cywilnej, lecz jej wspólnikom, z których każdy ma odrębną firmę (imię i nazwisko).

Zgodnie z art. 43³ § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

Przy czym należy zauważyć, że art. 43⁴ Kodeksu cywilnego stanowi, że firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na art. 8 § 2 ustawy Kodeks spółek handlowych zgodnie z którym spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Z przywołanych przepisów wyraźnie wynika, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki cywilnej, winna działać pod własnym imieniem i nazwiskiem w odróżnieniu od spółek osobowych. Obowiązek działania osoby fizycznej pod własnym imieniem i nazwiskiem w ramach zawartej umowy spółki cywilnej wynika z faktu, że umowa takiej spółki sama w sobie nie może być traktowana jako podmiot posiadający zdolności cywilnoprawne.

Wyjątkiem od ww. zasady jest sposób w jaki spółka cywilna jest traktowana na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004r. podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT. Z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Spółka cywilna na płaszczyźnie podatku VAT działa pod własnym numerem NIP nadanym przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego odmiennym od numerów wspólników. Należy zauważyć, że spółka cywilna pod własnym numerem NIP działa również jako płatnik zaliczek na podatek dochodowy od osób, które uzyskują z przedsiębiorstwa prowadzonego w formie spółki cywilnej przychody ze stosunku pracy.

Upodmiotowienie spółki cywilnej na gruncie podatku VAT nie oznacza, że spółka nabywa osobowość prawną. Takie ujęcie spółki na płaszczyźnie podatku VAT podyktowane jest względami czysto praktycznymi, takimi jak możliwość wystawienia jednej faktury, możliwość ewidencjonowania sprzedaży na jednej kasie rejestrującej czy też możliwość odliczania podatku VAT z faktur wystawionych na spółkę. W sytuacji gdyby nie zastosowano tego udogodnienia każdy ze wspólników spółki byłby zobowiązany do prowadzenia ewidencji samodzielnie co doprowadziłoby np. do sytuacji, że jedna sprzedaż musiałaby by dokumentowana fakturą przez każdego ze wspólników w stopniu odpowiadającym jego wkładowi do spółki czy też wynikającym z umowy spółki.

Powyższe jednak w żadnym przypadku nie zmienia faktu, że to wspólnicy spółki cywilnej są przedsiębiorcami, a nie spółka. Za powyższym podejściem przemawia również fakt, że spółka prowadzi działalność z wykorzystaniem majątku wspólników, ponieważ nie posiada własnego majątku. Jedynym jego "wydzieleniem" jest umowne oderwanie od majątku osobistego wspólników, bowiem wykorzystując ten majątek wspólnicy realizują określony w umowie wspólny cel gospodarczy i w tym zakresie stanowi on współwłasność łączną wspólników zgodnie z art. 863 Kodeksu cywilnego. Ponadto odpowiedzialność wspólników ma charakter bezpośredni w odróżnieniu od odpowiedzialności wspólnika w spółce jawnej, gdzie obowiązuje zasada odpowiedzialności subsydiarnej, co oznacza, że potencjalny wierzyciel może skierować egzekucję do majątku osobistego wspólnika dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku samej spółki okaże się bezskuteczna. W spółce cywilnej zasada subsydiarności nie występuje.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że spółka cywilna jest umową wspólników nie posiadającą osobowości prawnej, a każdy ze wspólników jest traktowany jako samodzielny przedsiębiorca. Pewną podmiotowość spółce cywilnej przyznano na gruncie podatku VAT, lecz przyznanie spółce zdolności podatkowej w zakresie podatku VAT wynika z chęci umożliwienia spółce sprawnego działania w zakresie tego podatku.

Jak już wspomniano spółka cywilna na gruncie podatku VAT działa pod własnym numerem NIP. W celu nadania tego numeru, ewentualnie aktualizacji danych, spółka jest zobowiązana złożyć zgłoszenie na druku NIP-2 gdzie winna podać nazwę pełną spółki oraz nazwę skróconą jeżeli taką posiada. Mając na uwadze powyższe rozważania należy stwierdzić, że nazwa pełna winna zawierać w sobie pełne imię i nazwisko każdego ze wspólników. Również nazwa skrócona powinna zawierać dane umożliwiające pełną identyfikację podmiotu czyli imiona i nazwiska wszystkich wspólników. Natomiast kwestia dodania do nazwy spółki innych członów, mające na celu bliższe oznaczenie osoby przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa, pozostaje w gestii zainteresowanego podmiotu. Ponadto należy zauważyć, że nazwa spółki jaka zostanie podana na druku NIP-2 nie odnosi się tylko do podatku VAT jak twierdzi Wnioskodawca, ale również do podatku dochodowego w zakresie w jakim spółka cywilna występuje jako płatnik.

Tym samym w zakresie oznaczenia (nazwania) spółki na gruncie podatkowym należy uznać stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Kwestie wystawiania faktur VAT przez podatnika podatku od towarów i usług regulują m.in. przepisy art. 106 ustawy o VAT. W myśl art. 106 ust. 1 tej ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Stosownie do regulacji § 8 ust. 1 oraz § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 ze. zm.), zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT". Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
   
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;
   
3. dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako "FAKTURA VAT"; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym;
   
4. nazwę towaru lub usługi;
   
5. jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług;
   
6. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
   
7. wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
   
8. stawki podatku;
   
9. sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
   
10. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
    
11. wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu;
    
12. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.
    
    

Z § 9 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia wynika, że faktura winna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy. Taki wymóg podyktowany jest chęcią zapewnienia możliwości dokładnej identyfikacji kontrahentów, a co za tym idzie zapewnienia bezpieczeństwa posługiwania się fakturami (odliczenie podatku naliczonego). Przy czym, jak już wcześniej wskazano nazwa spółki cywilnej winna zawierać imiona i nazwiska wspólników.

Podsumowując, po statuowaniu swobody działalności gospodarczej spółka cywilna stała się jedną z często wykorzystywanych w praktyce form prowadzenia działalności gospodarczej. Podstawą nieograniczonego udziału takich spółek w życiu gospodarczym obok osób fizycznych, spółek prawa handlowego i innych podmiotów, stało się uznanie ich za "jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej", utworzone zgodnie z przepisami prawa. Ta zgodność to jedynie spełnienie zalecenia, że zobowiązanie się wspólników do dążenia do osiągnięcia zróżnicowanego celu gospodarczego przez działanie w sposób przez nich oznaczony powinno być stwierdzone pismem (art. 860 § 1 i 2 k.c.). Jednym z wymagań i deklaracją zachowania warunków określonych przepisami prawa, stało się dopełnienie obowiązku zgłoszenia podejmowania działalności gospodarczej przez poszczególnych wspólników do ewidencji.

Spółka cywilna nie jest przedsiębiorstwem. Przedsiębiorcami są natomiast jej poszczególni wspólnicy. We wniosku zgłoszeniowym deklarują oni zamiar prowadzenia wspólnej działalności. Prowadzić ją będą jednak pod imieniem każdego ze wspólników. Obecnie spółki cywilne nie mają prawa posiadania firmy. Zamiast tego wspólnicy muszą ujawniać swoje nazwiska i imiona w ramach działalności w spółce. Aby wspólnicy mogli występować pod wspólną nazwą, każdy musi podać ją w swoim zgłoszeniu jako własną.

Od dnia 1 stycznia 2001r. spółki cywilne straciły podmiotowość prawną. Nie posiadają więc własnego majątku - wkłady wniesione przez wspólników, własność nieruchomości i innych praw majątkowych nabywanych przez wspólników stanowią majątek wspólny wspólników. Spółka cywilna nie mając osobowości prawnej - nie ma zdolności do dokonywania czynności prawnych. Prawidłowe oznaczenie spółki cywilnej składa się z wymienienia jej wszystkich wspólników i dodania wzmianki o spółce cywilnej. W ten sposób oznaczenie pozwala uniknąć posługiwania się nazwą spółki, która nie wskazywałaby, jacy faktycznie wspólnicy (podmioty prawa cywilnego) tj. osoby fizyczne lub osoby prawne są stronami stosunków prawnych wynikających z działalności gospodarczej z udziałem spółki. W żadnym wypadku bowiem oznaczenie przedsiębiorcy nie może mieć charakteru mylącego, niezgodnego z rzeczywistością lub niepozwalającego na określenie jego charakteru prawnego. Umieszczanie w oznaczeniu spółki cywilnej elementów abstrakcyjnych czy też fantazyjnych jest dozwolone, jednak mogą one mieć tylko charakter dodatkowy, znajdujący się obok podstawowego oznaczenia spółki.

W dokumentacji podatkowej należy zatem wymieniać imiona i nazwiska wszystkich wspólników spółki cywilnej. Za przyjęciem takiego stanowiska przemawiają: brak szczególnego znaczenia nazwy fantazyjnej ( w odróżnieniu np. od znaczenia firmy na gruncie kodeksu spółek handlowych), zasada ostrożności w obrocie cywilnoprawnym, konieczność prowadzenia dokumentacji podatkowej na potrzeby różnorodnych zobowiązań podatkowych, znaczenia pojęcia "przedsiębiorcy" na gruncie prawa. W przypadku przedsiębiorców działających w ramach umowy spółki cywilnej - oznaczenie przedsiębiorcy - oznacza imiona i nazwiska wszystkich wspólników.

W świetle powyższego, nazwa spółki cywilnej, zarówno pełna jak i skrócona, używana dla celów podatkowych, w tym również na fakturach VAT, powinna zawierać imiona i nazwiska wspólników gdyż to wspólnicy spółki cywilnej są przedsiębiorcami natomiast umowa spółki cywilnej jedynie określa formę i zakres działania wspólników.

Należy zaznaczyć, że przedmiotowa interpretacja odnosi się do oznaczenia spółki cywilnej jedynie na płaszczyźnie podatkowej (np. NIP-2, VAT-R, nazwa na fakturach i paragonach) i w żaden sposób nie determinuje nazwy spółki pod jaką będzie występowała w obrocie gospodarczym.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, oceniane całościowo, należało uznać za nieprawidłowe.

Należy zaznaczyć, iż przytoczone przez Wnioskodawcę wyroki nie mają wpływu na sposób rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, ponieważ zostały wydane w konkretnych sprawach i dotyczą wyłącznie stanów prawnych i faktycznych, w których zostały wydane, nie stanowią zatem źródła powszechnie obowiązującego prawa.

Należy ponadto zaznaczyć, że niniejsza interpretacja jest jedynie opinią wyrażoną na tle przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego i nie stanowi oceny postępowania organu podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.