Publiczna Szkoła Podstawowa nie ma możliwości wystąpienia o nadanie jej indywidualnego NIP jako samodzielny pracodawca i płatnik składek ubezpieczeniowych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zakresie zasad ewidencji i identyfikacji podatników i płatników jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 lipca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z dnia 8 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w zakresie obowiązku wystąpienia przez Publiczną Szkołę Podstawową, której Pani jest organem prowadzącym, o nadanie indywidualnego Numeru Identyfikacji Podatkowej jako samodzielny pracodawca. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Uchwałą nr … Rady Gminy z dnia … listopada 2019 r. podjęto decyzję o przekazaniu A.S., w drodze umowy, prowadzenia Szkoły Podstawowej im. … w …, na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r., poz. 1082 t.j.). Przepis ten stanowi, że jednostka samorządu terytorialnego, będąca organem prowadzącym szkołę liczącą nie więcej niż 70 uczniów, na podstawie uchwały organu stanowiącego tej jednostki oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, może przekazać z dniem 1 września danego roku, w drodze umowy, osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego, z wyjątkiem osoby, o której mowa w ust. 2, lub osobie fizycznej, prowadzenie takiej szkoły, o ile szkoła ta nie jest jedyną szkołą danego typu prowadzoną przez tę jednostkę samorządu terytorialnego zgodnie z art. 8 ust. 15 lub 16. Przepis nie dotyczy szkoły artystycznej. W uzasadnieniu powyższej uchwały wskazano, że przekazywana szkoła nie ulega likwidacji, zmienia się organ prowadzący, ale szkoła nadal ma status szkoły publicznej. Zachowana jest też ciągłość finansowania.

W dniu … czerwca 2020 r. pomiędzy Gminą, reprezentowaną przez Wójta Gminy a A.S., po uzyskaniu pozytywnej opinii Kuratora Oświaty z dnia … grudnia 2019 r., zawarto umowę o przekazaniu A.S. prowadzenia z dniem 1 września 2020 r. Szkoły Podstawowej im. … w … o strukturze organizacyjnej obejmującej klasy I-VIII wraz z oddziałem przedszkolnym, zwanej dalej „Szkołą”.

W § 5 ust. 1 i ust. 2 umowy z dnia … czerwca 2020 r., zmienionej aneksem z dnia 9 września 2020 r. określono, że w okresie obowiązywania umowy oddział przedszkolny w szkole podstawowej oraz szkoła podstawowa funkcjonują na zasadach określonych w art. 13 ust. 1 i ust. 5 oraz art. 14 ust. 1 ustawy - Prawo oświatowe.

Wszelkie zatem postanowienia wspomnianej wyżej uchwały i umowy stanowią, że Szkoła Podstawowa im. … w … stanowi szkołę publiczną prowadzoną przez osobę fizyczną, tj. A.S., która nadto sprawuje w tej szkole funkcję dyrektora. Wspomniana szkoła publiczna wpisana jest w rejestrze szkół i placówek oświatowych pod nr … oraz nr REGON … .

A.S. oprócz publicznej szkoły podstawowej, prowadzi także Niepubliczną Szkołę Podstawową w … (REGON …) oraz Niepubliczny Punkt Przedszkolny „…” w … (REGON …), oba podmioty wpisane do ewidencji szkół i placówek niepublicznych gminy … .

Wszystkie powyższe szkoły prowadzone są przez A. S., prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod nazwą A.S. - Organ Prowadzący Niepubliczną Szkołę Podstawową w … (NIP … , REGON …).

W związku z tym, że placówki szkolne, mimo odrębnych numerów REGON, nie posiadają odrębnego od A.S. numeru NIP, to A.S. wskazana jest jako osoba fizyczna będąca płatnikiem podatków i składek na ubezpieczenie społeczne w prowadzonych przez siebie szkołach niepublicznych oraz w szkole publicznej.

Pytanie

Czy Publiczna Szkoła Podstawowa im. … w …, jako samodzielny pracodawca, powinna wystąpić o nadanie jej indywidualnego nr NIP, odrębnego od organu ją prowadzącego, aby zgodnie ze stanem prawnym mogła pełnić funkcję pracodawcy oraz aby w rejestrze Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mogła widnieć jako płatnik składek?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 3 i 31 § 1 Kodeksu Pracy, pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.

Zgodnie zaś z art. 10 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności wykonywanie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do dyrektora szkoły lub placówki.

Natomiast na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach:

1)zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki;

2)przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki;

3)występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, w sprawach odznaczeń, nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników szkoły lub placówki.

W niniejszym stanie faktycznym oraz prawnym pracodawcą jest szkoła, odpowiednio Szkoła Podstawowa im. … w …, a nie organ prowadzący czy też dyrektor tej szkoły. Wymienione podmioty realizują jedynie uprawnienia pracodawcy, reprezentując go w stosunkach pracowniczych.

Takie stanowisko potwierdza Sąd Najwyższy wskazując, że pracodawcą nie jest osoba fizyczna przejmująca szkołę jako organ prowadzący, lecz sama szkoła (art. 3 k.p.). Organ prowadzący nie jest pracodawcą. Pracodawcą jest nadal szkoła, jednak nie ta sama, gdyż inny jest już choćby jej organ prowadzący. Podmiotowość szkoły jako pracodawcy potwierdza to, że szkoła jest nadal szkołą publiczną, której osoba fizyczna jako organ prowadzący nie może zlikwidować (Uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 19 maja 2016 r., sygn. akt III PZP 2/16).

Natomiast płatnikiem składek, w myśl art. 4 ust. 2 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r. - o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1009 t.j.), jest pracodawca.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, to Publiczna Szkoła Podstawowa im. … w … powinna w niniejszej sprawie występować jako pracodawca będący jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej oraz powinna posiadać status płatnika składek na ubezpieczenie społeczne dla zatrudnionych w niej pracowników. Jednocześnie zatrudnieni w tej szkole pracownicy nie powinni widnieć jako pracownicy A. S.

W myśl art. 2 ust 1-3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji identyfikacji podatników i płatników osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek ubezpieczeniowych.

Ponadto, w świetle art. 7 § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu, zaś ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1.

Z kolei zgodnie z art. 8 ustawy - ordynacja podatkowa płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, Publiczna Szkoła Podstawowa im. … w … bezspornie posiada status pracodawcy dla zatrudnionych w niej pracowników, a co za tym idzie status płatnika. Wskutek tego powinna także podlegać obowiązkowi ewidencyjnemu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2022 r. poz. 166 ze zm.), zwana dalej ustawą lub ustawą o NIP:

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy o NIP:

Na podstawie art. 2 ust. 2 i 3 ustawy o NIP:

Na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 5 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 5 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy:

W myśl art. 5 ust. 3 ustawy:

Z ww. przepisów wynika, że podatnicy oraz płatnicy podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu. Podmioty te są zobowiązane do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do właściwego organu. Każdy podmiot, który należy do jednej z ww. kategorii, jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Należy podkreślić również, że nie jest prawnie dopuszczalna sytuacja nadania jednego NIP dwóm podmiotom, jak również posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej nadanym innemu podmiotowi. Numer identyfikacji podatkowej nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu, która występuje w decyzji administracyjnej o nadaniu NIP. Należy również zaznaczyć, że powszechny obowiązek ewidencyjny jest zasadniczo niezależny od statusu organizacyjno-prawnego, jaki zachowuje konkretny podmiot, w szczególności od tego, czy (poza osobami fizycznymi) funkcjonuje on jako osoba prawna czy jako jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Zasadnicze znaczenie ma tutaj zachowanie statusu niezależnego podatnika (płatnika podatków lub składek ubezpieczeniowych) w systemie opodatkowania co najmniej w jednym z obowiązujących podatków.

W związku z powyższym numer NIP nadany może być wyłącznie podatnikowi lub płatnikowi w przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, przy czym podatnik może posiadać tylko jeden numer NIP.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z brzmieniem art. 31 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.):

Należy wskazać, że na podstawie art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r., poz. 1082 ze zm.):

Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 Prawa oświatowego:

W myśl art. 2 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe:

Na mocy art. 9 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe:

Stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe:

Jak stanowi art. 13 ust. 5 ustawy Prawo oświatowe:

Na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe:

Należy zauważyć, że nauczyciele zatrudnieni w szkole publicznej oraz przedszkolu publicznym podlegają ustawie Karta Nauczyciela.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762 ze zm.):

Stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy Karta Nauczyciela:

Na podstawie art. 10a ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela:

Zgodnie z art. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.):

Jak stanowi art. 3 Kodeksu pracy:

Na podstawie art. 88 ust. 4 pkt 1 ustawy Prawo Oświatowe:

W myśl art. 170 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 12 ww. ustawy:

W myśl art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 459 ze zm.):

Zgodnie z ust. 2a ustawy o statystyce publicznej:

Z opisu sprawy wynika, że … czerwca 2020 r. pomiędzy Gminą a Panią, po uzyskaniu pozytywnej opinii Kuratora Oświaty z dnia … grudnia 2019 r., zawarto umowę o przekazaniu Pani prowadzenia z dniem 1 września 2020 r. Szkoły Podstawowej im. … w … o strukturze organizacyjnej obejmującej klasy I-VIII wraz z oddziałem przedszkolnym, zwanej dalej „Szkołą”.

W § 5 ust. 1 i ust. 2 umowy z dnia 25 czerwca 2020 r., zmienionej aneksem z dnia 9 września 2020 r. określono, że w okresie obowiązywania umowy oddział przedszkolny w szkole podstawowej oraz szkoła podstawowa funkcjonują na zasadach określonych w art. 13 ust. 1 i ust. 5 oraz art. 14 ust. 1 ustawy - Prawo oświatowe.

Wszelkie zatem postanowienia wspomnianej wyżej uchwały i umowy stanowią, że Szkoła Podstawowa im. … w … stanowi szkołę publiczną prowadzoną przez osobę fizyczną, która nadto sprawuje w tej szkole funkcję dyrektora. Pani oprócz publicznej szkoły podstawowej, prowadzi także Niepubliczną Szkołę Podstawową oraz Niepubliczny Punkt Przedszkolny, oba podmioty wpisane do ewidencji szkół i placówek niepublicznych gminy. Wszystkie szkoły prowadzone są przez Panią jako osobę, prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod nazwą A.S. - Organ Prowadzący Niepubliczną Szkołę Podstawową w ….. W związku z tym, że placówki szkolne, mimo odrębnych numerów REGON, nie posiadają odrębnego od Pani numeru NIP, to Pani wskazana jest jako osoba fizyczna będąca płatnikiem podatków i składek na ubezpieczenie społeczne w prowadzonych przez siebie szkołach niepublicznych oraz w szkole publicznej.

Pani wątpliwości w sprawie dotyczą obowiązku wystąpienia przez Publiczną Szkołę Podstawową o nadanie jej indywidualnego, odrębnego od Pani jako organu prowadzącego Numeru Identyfikacji Podatkowej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 7 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Jak stanowi art. 7 § 2 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie zaś z art. 8 ww. ustawy Ordynacja podatkowa:

Z cytowanego już art. 170 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe wynika, że prowadzenie szkoły lub placówki, zespołu, o którym mowa w art. 182, oraz innej formy wychowania przedszkolnego nie jest działalnością gospodarczą.

Wszelka zatem odpowiedzialność, w tym obowiązki rejestracyjne, ciążą na osobie prowadzącej szkołę publiczną, która to sama nie jest w pełni samodzielnym podmiotem i nie może działać w oderwaniu od tej osoby.

Wobec powyższego, skoro Pani – osoba fizyczna prowadzi szkołę publiczną wraz z oddziałem przedszkolnym jako organ prowadzący, to w tym przypadku przedsiębiorcą nie jest szkoła. Jako przedsiębiorca może się wobec tego zarejestrować organ prowadzący publiczną szkołę, nie ma natomiast formalnej możliwości zarejestrowania jako przedsiębiorcy tego rodzaju placówki.

Odnosząc się do Pani wątpliwości należy powtórzyć, że na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy o NIP identyfikatorem podatkowym jest:

1) numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;

2) NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2.

Powyższe oznacza, że każdy podmiot, który należy do jednej z ww. kategorii, jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Obowiązek dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego dotyczy podmiotów, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami lub płatnikami podatków. Obowiązek ewidencyjny obejmuje również co do zasady podmioty korzystające w całości lub w części ze zwolnień podatkowych, bowiem posiadają one status podatników.

Analiza stanu faktycznego sprawy w kontekście wyżej powołanych przepisów pozwala na stwierdzenie, że prowadzona przez Panią (jako organ prowadzący) szkoła publiczna tj. Szkoła Podstawowa w … nie jest wyodrębnionym podmiotem charakteryzującym się cechami istotnymi dla jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Jednostki oświatowe, których organem prowadzącym jest osoba fizyczna, nie posiadają osobowości prawnej, a w relacjach prawnych korzystają z podmiotowości prawnej podmiotu prowadzącego, którym w rozpatrywanej sprawie jest Pani. Zatem ww. szkoła publiczna stanowi jedynie jednostkę organizacyjną w strukturze Pani działalności gospodarczej.

Pani będąc płatnikiem podatków i składek na ubezpieczenie społeczne w prowadzonych szkołach niepublicznych jako osoba fizyczna nie może dla celów bycia płatnikiem z tytułu działalności szkoły publicznej posługiwać się innym NIP-em niż dla celów płatnika z tytułu swojej pozostałej działalności.

Oznacza to tym samym, że prowadzona szkoła publiczna z oddziałem przedszkolnym nie podlega obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Nie występuje bowiem jako odrębny od Pani podatnik, płatnik podatków bądź płatnik składek ubezpieczeniowych. Płatnikiem podatku dochodowego od wynagrodzeń w niniejszym przypadku powinna być Pani. Tym samym Szkoła Podstawowa im. … w … nie może wystąpić o nadanie Numeru Identyfikacji Podatkowej jako samodzielny pracodawca oraz płatnik składek ubezpieczeniowych.

W konsekwencji publiczna szkoła podstawowa działająca w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej nie jest uprawniona do posiadania odrębnego własnego numeru identyfikacji podatkowej, winna więc posługiwać się nadanym Pani numerem NIP.