Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Funkcjonuje w formie (…) na podstawie przepisów ustaw: (…). Rokiem podatkowym dla banku jest rok kalendarzowy. Bank prowadzi działalność gospodarczą polegającą na odpłatnym świadczeniu usług dotyczących m.in. udzielania kredytów.

W dniu 25 października 2010 r. Bank (…) w (…) podpisał umowę kredytową z kredytobiorcą X na kwotę (…) zł . Kredytobiorcą jest osoba fizyczna. Na przestrzeni lat Bank zmuszony został do prowadzenia akcji windykacyjnej z powodu braku spłaty kredytu ze strony kredytobiorcy. Bank prowadził akcje upominawczą. Wypowiedzenie umowy z kredytobiorcą nastąpiło w dniu 7 lutego 2019 r. Następnie w dniu 17 lipca 2019 r. Bank wystosował nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Bank zawiesił naliczanie odsetek w dniu 3 września 2021 r. ze względu na wątpliwą realna spłatę już istniejącego zadłużenia. Egzekucja komornicza jest prowadzona przez Komornika Sądowego w (…) nr sprawy Km (…) w stosunku do kredytobiorcy X. W stosunku do poręczyciela Y egzekucja została umorzona, gdyż Sąd ogłosił upadłość poręczyciela Y.

Dnia 23 maja 2022 r. otrzymano środki z postępowania upadłościowego wobec poręczyciela Y w kwocie 10.064,96 zł.

Bank prowadził również egzekucję z zabezpieczenia hipotecznego kredytu w stosunku do Spółki Z, której właścicielem był dłużnik X, nr sprawy Km (…).

13 grudnia 2022 r. do Komornika złożono wniosek o rozpoczęcie procedury licytacji nieruchomości.

27 lutego 2023 r. odbyła się licytacja zabezpieczonej nieruchomości, a w postanowieniu z dnia 26 czerwca 2024 r. (sygn. akt Km (…), Km (…), Km (…) z dnia 26 czerwca 2024 r. ) o sporządzeniu planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji w związku z dokonaną sprzedażą nieruchomości, kwotę uzyskaną ze sprzedaży, tj. 61.822,94 zł podzielono zgodnie z zaksięgowanym w księgach banku stanem zadłużenia kredytobiorcy, tj. 25.486,80 zł na poczet zaległych odsetek naliczonych do dnia 3 września 2021 r. wyksięgowanych do ewidencji pozabilansowej, 36.336,14 zł na poczet spłaty części zaległego kapitału przeniesionego do ewidencji pozabilansowej.

W treści Postanowienia wymienionego powyżej Komornik Sądowy postanowił „wymienić wierzytelności i prawa osób uczestniczących w podziale:

3.1. wierzyciel egzekwujący w sprawie Km (…) Bank (…) w (…) (wierzyciel hipoteczny) zgłosił wierzytelność na kwoty:

Należność główna: 93.924,24 zł

Odsetki zaległe: 61.048,63 zł

Koszty sądowe: 4.697,00 zł

Koszty poniesione przez wierzyciela: 2 036,42 zł”.

Komornik Sądowy zaliczył do kategorii zaspokojenia łączną sumę na kwotę 161.706,29 zł.

Dnia 20 listopada 2024 r. Bank (…) w (…) otrzymał postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (…), w którym w pkt 4 Komornik postanawia umorzyć postępowanie egzekucyjne z urzędu na podstawie art. 824 ust. 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: „kpc”.

Zarząd Banku (…) w (…) w dniu 29 listopada 2024 r. uchwałą Zarządu Nr (…) dokonał uprawdopodobnienia nieściągalności pozostałej niespłaconej części ww. wierzytelności w związku z treścią postanowienia Komornika Sądowego z dnia 20 listopada 2024 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z urzędu na podstawie art. 824 ust. 1 pkt 3 kpc.

Na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Zarząd Banku uznał za nieściągalną pozostałą część należności głównej (kwota w księgach rachunkowych: 42.439,47 zł) i zaliczył rezerwę utworzoną na tę nieściągalną część wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

Pytanie

Czy w wyniku odzyskania przez Komornika Sądowego na rzecz Banku (…) w (…) kwoty o łącznej wysokości 61.822,94 zł dla Banku przychodem do opodatkowania podatkiem CIT w rozumieniu art. 12 będzie kwota odsetek wymieniona przez Komornika Sądowego (postanowienie z dnia 26 czerwca 2024 r.) w wysokości 61.048,63 zł, czy naliczona w księgach rachunkowych Banku kwota 25.486,80 zł?

Państwa stanowisko w sprawie

A. w (…) stoi na stanowisku, że przychodem podatkowym dla Banku będzie kwota stanowiąca przychód z tytułu odsetek. W księgach rachunkowych Banku naliczone zostały odsetki na kwotę 25.486,80 zł i taką kwotę Bank uznał za przychód z tytułu odzyskanych odsetek, natomiast pozostałą część uznał za przychód z tytułu odzyskanej należności głównej, która nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Naliczone w postanowieniu Komornika Sądowego z dnia 26 czerwca 2024 r. kwoty odsetek zaległych do dnia wydania postanowienia stanowiły kwotę: 61.048,63 zł. Należność główna, którą wierzyciel winien zapłacić Bankowi to kwota: 78.775,61 zł. Bank po otrzymaniu postanowienia Komornika Sądowego z dnia 20 listopada 2024 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego uznał za nieściągalną pozostałą do spłaty wierzytelność i zaliczył rezerwę utworzoną na tę część wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów. Ponieważ z otrzymanej od Komornika kwoty 61.822,94 zł Bank dokonał podziału takiego, że w pierwszej kolejności przychód ten pokrył zaległe odsetki w kwocie: 25.486,80 zł, a następnie pozostała kwota 36.336,14 zł stanowiła przychód z tytułu odzyskania należności głównej, to pozostała kwota niespłaconej wierzytelności (78.775,61 zł – 36.336,14 zł = 42.439,47 zł ) stanowiła nieściągalną część wierzytelności, którą Bank uznał za koszt uzyskania przychodu.

Gdyby z otrzymanej od Komornika kwoty 61.822,94 zł Bank dokonał podziału takiego, że w pierwszej kolejności przychód ten pokryłby zaległe odsetki w wysokości wynikającej z treści postanowienia Komornika z dnia 26 czerwca 2024 r.: 61.048,63, a następnie pozostała kwota 774,31 zł stanowiła przychód z tytułu odzyskania należności głównej, to pozostała kwota niespłaconej wierzytelności (78 775,61 – 774,31 = 78.001,30 zł ) stanowiłaby dla Banku nieściągalną część wierzytelności, którą Bank uznałby za koszt uzyskania przychodu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji. W szczególności organ w niniejszej interpretacji nie odniósł się do kwestii uznania przez Bank niespłaconej części wierzytelności za nieściągalną i ujęcia jej w kosztach podatkowych, a także do prawidłowości danych liczbowych przedstawionych przez Państwa. Weryfikacja danych liczbowych może mieć miejsce wyłącznie w toku postępowania podatkowego.

W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 278, dalej: „ustawa o CIT”) nie zdefiniowano wprost pojęcia przychodów, przy czym posłużono się przykładowym wyliczeniem przysporzeń stanowiących przychód w rozumieniu przepisów tej ustawy. Katalog ten nie jest jednak zamknięty, na co wskazuje użycie przez ustawodawcę we wskazanym artykule sformułowania „przychodami są (...) w szczególności”. W piśmiennictwie i judykaturze, przyjmuje się jednak zgodnie, że przychodami są wszystkie przysporzenia majątkowe o charakterze definitywnym, które skutkują zwiększeniem aktywów lub zmniejszeniem pasywów podatnika. Ponadto w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, wskazano enumeratywnie zdarzenia, które nie stanowią przychodu.

Zgodnie z regulacją art. 12 ust. 1 ustawy o CIT:

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;

2) wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe i instytucje gospodarki budżetowej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie;

3) wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:

a) zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,

b) środków na rachunkach bankowych - w bankach;

4) wartość zwróconych wierzytelności, które uprzednio, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lub 43, zostały odpisane jako nieściągalne lub umorzone i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto, jak stanowi art. 12 ust. 3 tej ustawy:

za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 1 oraz pkt 2 ustawy o CIT:

do przychodów nie zalicza się:

1) pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów);

2) kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Co istotne dla uznania, że dane przysporzenie majątkowe ma cechy przychodu podatkowego konieczne jest wykazanie, że owo przysporzenie ma charakter definitywny. Owa definitywność przychodu zakłada zaś, że takie przysporzenie w sposób ostateczny faktycznie powiększa aktywa podatnika, lub pomniejsza pasywa. Otrzymane świadczenie może być uznane za przychód, jeżeli ma ono charakter definitywny, ostateczny oraz pewny w tym znaczeniu, że podatnik uzyskuje swobodę dysponowania określonym świadczeniem lub środkami pieniężnymi, a więc takie którym może on rozporządzać jak właściciel. Jednocześnie, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Państwa wątpliwości budzi kwestia ustalenia, czy w wyniku odzyskania przez Komornika Sądowego na rzecz Banku (…) w (…) kwoty o łącznej wysokości 61.822,94 zł dla Banku przychodem do opodatkowania podatkiem CIT w rozumieniu art. 12 będzie kwota odsetek wymieniona przez Komornika Sądowego (postanowienie z dnia 26 czerwca 2024 r.) w wysokości 61.048,63 zł, czy naliczona w księgach rachunkowych Banku kwota 25.486,80 zł.

Co istotne w niniejszej sprawie, z opisu ujętego we wniosku wynika również, że kwota odsetek w wysokości 61.048,63 zł stanowiła zgłoszoną wartość wierzytelności z tego tytułu, natomiast kwota odsetek w wysokości 25.486,80 zł stanowiła kwotę wynikającą z planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji w związku ze sprzedażą nieruchomości. Obie te wartości zostały wskazane w postanowieniu Komornika z 26 czerwca 2024 r.

Jak już wskazano, powyżej przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje wyjątki od reguły. Dotyczą one m.in. przypadków, w których przysporzenia otrzymywane przez podatnika nie stanowią jego przychodów podatkowych (art. 12 ust. 4 ustawy o CIT).

Odnosząc powyższe do analizowanego stanu faktycznego, należy zbadać, czy odzyskana przez Komornika Sądowego kwota uzyskana w związku ze sprzedażą nieruchomości stanowi określone i rzeczywiste przysporzenie po Państwa stronie (Kredytodawcy), tj. prowadzi do faktycznego przyrostu majątkowego osiągniętego przez Państwa.

Nie każda otrzymana przez podatnika kwota prowadzi do powstania po jego stronie przychodu podatkowego. Dla rozpoznania przychodu podatkowego w rozumienie ustawy o CIT nie jest wystarczające zidentyfikowanie strumienia pieniężnego, który płynie w kierunku podatnika. Konieczne jest przy tym również ustalenie, że mamy do czynienia ze świadczeniem, które powoduje rzeczywiste wzbogacenie się podatnika – przyrost w jego majątku.

Zatem odnosząc się do Państwa wątpliwości wskazać należy, że przychodem dla Państwa będzie kwota odsetek naliczona w księgach rachunkowych, tj. kwota 25.486,80 zł, która została również wskazana w treści postanowienia o sporządzeniu planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji.

Ponownie wskazać należy, że zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o CIT:

1) do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

2) kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Zgodnie z ww. regulacjami, warunkiem zaliczenia odsetek do przychodów podatnika podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym jest ich faktyczne otrzymanie lub kapitalizacja.

Jak wynika z wniosku odzyskali Państwo m.in. kwotę w wysokości 25.486,80 zł, którą uznali Państwo za odsetki i zaksięgowali w księgach rachunkowych banku. Zatem zwrócone na rzecz Państwa odsetki w tej kwocie stanowią dla Państwa przychód.

Tym samym Państwa stanowisko sprowadzające się do twierdzenia, że „przychodem podatkowym dla Banku będzie kwota stanowiąca przychód z tytułu odsetek. W księgach rachunkowych Banku naliczone zostały odsetki na kwotę 25.486,80 zł i taką kwotę Bank uznał za przychód z tytułu odzyskanych odsetek”, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-  Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-  Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.