Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 października 2024 roku wpłynął Państwa o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia skutków podatkowych związanych z wymianą udziałów. Uzupełnili go Państwo pismem z 10 grudnia 2024 r. w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (doprecyzowanego w uzupełnieniu wniosku)

Wnioskodawca jest spółką akcyjną z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlegającą w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej: „CIT”) od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, a tym samym jest rezydentem podatkowym w Polsce. Wnioskodawca jest również czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) zarejestrowanym w Polsce.

A. działa na polskim rynku od 2001 r. i jest spółką produkcyjną (…).

Wnioskodawca jest jedynym udziałowcem spółki Zarządzanie Nieruchomościami B sp. z o.o. (dalej: „B”). B jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlegającą w Polsce opodatkowaniu podatkiem CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, a tym samym jest rezydentem podatkowym w Polsce. B jest również czynnym podatnikiem podatku VAT zarejestrowanym w Polsce.

B działa na polskim rynku nieruchomościowym od 2011 r. i zakres pełnionych przez nią funkcji obejmuje w szczególności profesjonalne zarządzanie i administrację nieruchomościami. Spółka świadczy kompleksowe usługi dla wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni i innych podmiotów w zakresie dbania o prestiż i komfort użytkowania nieruchomości oraz zapewnienie sprawnego administrowania, efektywnego zarządzania i profesjonalnej obsługi najmu.

Ponadto, Wnioskodawca rozważa również w przyszłości zawiązanie lub nabycie udziałów w spółce celowej (dalej: „Spółka Celowa”). Spółka Celowa będzie spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlegającą w Polsce opodatkowaniu CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, a tym samym będącą rezydentem podatkowym w Polsce. Spółka Celowa będzie również czynnym podatnikiem VAT zarejestrowanym w Polsce.

Obecnie w Grupie planowane jest przeprowadzenie reorganizacji w związku z pożądanymi zmianami w zakresie prowadzonej działalności oraz funkcji pełnionych przez poszczególne podmioty wchodzące w jej skład. W szczególności rozważane jest dokonanie, na podstawie art. 529 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18 ze zm., dalej: „KSH”), podziału przez wyodrębnienie części majątku A do B w zamian za nowe udziały w zwiększonym kapitale zakładowym B. W kolejnym kroku rozważane jest dokonanie przez A wymiany udziałów B, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc oraz art. 12 ust. 4d w związku z art. 12 ust. 11 ustawy o CIT, w zamian za nowe udziały w zwiększonym kapitale zakładowym Spółki Celowej (dalej jako: „Transakcja”). Przenoszone przez A udziały w B, jak również wydane w zamian przez Spółkę Celową udziały własne, będą przedmiotem wyceny.

Wnioskodawca wskazuje, że w wyniku planowanej wymiany udziałów Spółka nabywająca (Spółka Celowa) uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały będą nabywane (B). Ponadto, wartość nabywanych przez A udziałów Spółki Celowej, przyjęta dla celów podatkowych nie będzie wyższa niż wartość wnoszonych przez A udziałów B, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do planowanej transakcji wymiany udziałów.

Wnioskodawca wskazuje, że planowana wymiana udziałów zostanie przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jej głównym lub jedynym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania. W związku z powyższym, przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie są przepisy prawa podatkowego mające na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania, które odnoszą się do nadużycia przepisów prawa podatkowego, prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej lub podejmowania działań w sposób sztuczny lub bez uzasadnienia ekonomicznego, zgodnie z art. 14b § 2a pkt 2b Ordynacji podatkowej.

Ponadto, wskazali Państwo, że zgodnie z art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej, Wnioskodawca oświadcza pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte Wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.

Pytania

1)Czy w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, zastosowanie znajdą przepisy określone w art. 12 ust. 4d oraz ust. 11 ustawy o CIT, w związku z czym przychód podatkowy po stronie Wnioskodawcy nie powstanie?

2)Czy w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w ramach pytania 1 za nieprawidłowe, w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej:

a. w odniesieniu do spółki nabywającej (Spółka Celowa) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT;

b. w odniesieniu do wspólnika (A) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT

i tym samym czy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegała będzie ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów B wniesionych przez Wnioskodawcę na rzecz B, a wartością rynkową udziałów własnych B wydanych Wnioskodawcy w zamian za otrzymane udziały?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, zastosowanie znajdą przepisy określone w art. 12 ust. 4d oraz ust. 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), w związku z czym przychód podatkowy po stronie Wnioskodawcy nie powstanie.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w ramach pytania 1 za nieprawidłowe, do ustalania przychodu podatkowego:

a. w odniesieniu do spółki nabywającej (Spółka Celowa) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT;

b. w odniesieniu do wspólnika (A) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT

i tym samym opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegała będzie ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów B wniesionych przez Wnioskodawcę na rzecz B, a wartością rynkową udziałów własnych B wydanych Wnioskodawcy w zamian za otrzymane udziały.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 1

Podatkowe uregulowanie wymiany udziałów ma swoje źródło w przepisach wspólnotowych Unii Europejskiej. Obowiązująca dyrektywa Rady 2009/133/WE z dnia 19 października 2019 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz.U. UE.L. z 2009 r. Nr 310, str. 34 ze zm., dalej: „Dyrektywa”) wskazuje w art. 2 lit. e definicję „wymiany udziałów”, zgodnie z którą jest to czynność, w wyniku której spółka nabywa udziały w kapitale innej spółki, uzyskując w ten sposób większość praw głosu w tej spółce lub posiadając taką większość praw głosu, nabywa dalsze udziały, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy tej ostatniej spółki w zamian za ich papiery wartościowe, papierów wartościowych swojej spółki, jak również, jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej lub, w przypadku braku wartości nominalnej, księgowej wartości nominalnej tych papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 2 pkt h Dyrektywy, „spółka nabywana” oznacza spółkę, której udziały są nabywane przez inną spółkę poprzez wymianę papierów wartościowych, a według art. 3 Dyrektywy, „spółka państwa członkowskiego” oznacza każdą spółkę, która:

a)przyjmuje jedną z form wymienionych w załączniku I część A;

b)zgodnie z przepisami podatkowymi państwa członkowskiego jest uznawana za posiadającą rezydencję podatkową w tym państwie członkowskim oraz, zgodnie z warunkami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z krajem trzecim, nie jest uznawana za posiadającą swoją rezydencję podatkową poza Wspólnotą; oraz

c)podlega jednemu z podatków określonych w załączniku I część B, bez możliwości wyboru lub wyłączenia, lub każdemu innemu podatkowi, który może być zastąpiony przez któryś z tych podatków.

Następnie według art. 8 ust. 1 Dyrektywy, przy okazji łączenia, podziału lub wymiany udziałów przydział papierów wartościowych, reprezentujących kapitał spółki przejmującej lub nabywającej, na rzecz akcjonariusza spółki przekazującej lub nabywanej w zamian za papiery wartościowe, reprezentujące kapitał tej ostatniej spółki, nie stanowi sam w sobie podstawy do opodatkowania dochodu, zysków lub zysków kapitałowych tego akcjonariusza. Innymi słowy, transakcja wymiany udziałów, w rozumieniu art. 2 pkt e Dyrektywy, powinna być zwolniona z podatku dochodowego lub z zysków kapitałowych, także w odniesieniu do akcjonariusza (udziałowca) obejmującego udziały spółki nabywającej udziały.

Na podstawie regulacji art. 8 ust. 4 Dyrektywy, ww. ust. 1 ma zastosowanie tylko w przypadku, gdy akcjonariusz nie przypisuje otrzymanym papierom wartościowym wartości do celów podatkowych wyższej niż wartość wymienionych papierów wartościowych bezpośrednio przed wymianą udziałów.

W przepisie art. 15 ust. 1 Dyrektywy przewidziano, że Państwo członkowskie może odmówić w całości lub częściowo stosowania lub cofnąć korzyści wynikające z art. 4-14 Dyrektywy, jeżeli stwierdzi, że jedna z czynności:

-ma za zasadniczy cel lub za jeden z zasadniczych celów dokonanie oszustwa podatkowego lub unikanie opodatkowania; fakt, iż czynności tej nie dokonuje się w uzasadnionych celach gospodarczych, takich jak restrukturyzacja lub racjonalizacja działalności spółek uczestniczących w czynności, może stanowić domniemanie, że zasadniczym celem lub jednym z zasadniczych celów tej czynności jest oszustwo podatkowe lub unikanie opodatkowania;

-prowadzi do tego, że spółka uczestnicząca lub nieuczestnicząca w czynności przestaje spełniać konieczne warunki w zakresie reprezentowania pracowników w organach spółki zgodnie z uzgodnieniami obowiązującymi przed tą czynnością.

Co istotne, żaden z przepisów Dyrektywy nie uzależnia neutralności podatkowej transakcji wymiany udziałów od braku wcześniejszych transakcji restrukturyzacyjnych (łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów), które bezpośrednio dotyczyłyby udziałów wnoszonych w transakcji wymiany udziałów.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 1 Dyrektywy, ma ona zasadniczo zastosowanie, wyłącznie do transakcji transgranicznych, w których zaangażowane są spółki z co najmniej dwóch państw członkowskich Unii Europejskiej. Jednak, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał” lub „TSUE”), w przypadku, gdy zarówno wewnętrzne, jak i transgraniczne transakcje m.in. wymiany udziałów podlegają temu samemu reżimowi prawnemu (tak jak ma to miejsce w Polsce), przepisy Dyrektywy mają pośrednie zastosowanie także w transakcjach wewnętrznych. Takie rozszerzenie ma na celu zapobieganie specyficznej formie dyskryminacji podmiotów krajowych na gruncie prawodawstwa unijnego, tj. uniknięcie sytuacji, w której podmioty wewnętrzne znajdowałyby się w sytuacji gorszej aniżeli podmioty zagraniczne (tak np. wyrok TSUE z 17 lipca 1997 r., w sprawie C-28/95).

W wyroku tym zawarto m.in. następujące tezy:

-„Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy na podstawie art. 177 Traktatu (przenumerowanego przez Traktat z Amsterdamu na art. 234 WE) (a po wejściu w życie Traktatu z Lizbony - na art. 267 TFUE) w zakresie wykładni prawa wspólnotowego wtedy, gdy dana sytuacja nie jest regulowana bezpośrednio przez prawo wspólnotowe, lecz ustawodawca krajowy, dokonując transpozycji przepisów dyrektywy do prawa krajowego, zdecydował się traktować w ten sam sposób sytuacje o charakterze całkowicie wewnętrznym co sytuacje podlegające przepisom dyrektywy, ujednolicając ustawodawstwo wewnętrzne z prawem wspólnotowym”.

-„Jeżeli, regulując sytuacje o charakterze całkowicie wewnętrznym, ustawodawstwo krajowe przyjmuje te same rozwiązania jak te przyjęte w prawie wspólnotowym, w celu, w szczególności uniknięcia dyskryminacji obcych obywateli lub zakłócenia konkurencji, w interesie Wspólnoty leży, aby w celu uniknięcia różnic w wykładni w przyszłości przepisy lub pojęcia przejęte z prawa wspólnotowego były interpretowane w sposób jednolity, bez względu na okoliczności, w jakich mają być stosowane”.

Stanowisko to zostało utrzymane później przykładowo w wyroku TSUE z 15 stycznia 2002 r., w sprawie C-43/00.

Innymi słowy, na gruncie Dyrektywy analogiczne przepisy odnoszące się jednocześnie do transakcji transgranicznych, jak i wewnętrznych (krajowych) powinny być interpretowane w ten sam sposób, co ma na celu zapobieżenie dyskryminacji podmiotów wewnętrznych (w tym przypadku polskich) na gruncie prawodawstwa unijnego.

Implementacja na gruncie krajowym postanowień wyżej przytoczonej Dyrektywy oznaczała wprowadzenie przez ustawodawcę wyjątków od ogólnej zasady, w myśl której aport udziałów (akcji) do innej spółki skutkuje dla wnoszącego ustaleniem przychodu i kosztów uzyskania przychodu takiej transakcji, związanych z przedmiotem wnoszonego wkładu.

Odzwierciedlenie wprowadzenia odstępstw od ogólnej regulacji znajduje wyraz w polskich przepisach podatkowych, tj. w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, zgodnie z którym jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

1)spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo

2)spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce

-do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych wspólnikowi tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem, że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).

W konsekwencji, z wymianą udziałów mamy do czynienia wówczas, gdy wnoszone aportem udziały (akcje) będą dawały spółce nabywającej bezwzględną większość głosów w spółce, której udziały (akcje) są wnoszone, przy czym przez „bezwzględną większość głosów” należy rozumieć więcej niż połowę głosów oddanych (zob. art. 4 § 1 pkt 10 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), czyli - co do zasady - udział na poziomie ponad 50% w kapitale zakładowym spółki.

Z powołanego przepisu art. 12 ust. 4d ustawy o CIT wynika, że efekt w postaci neutralnej podatkowo wymiany udziałów (akcji) dotyczy sytuacji, gdy wspólnik spółki wniesie posiadane udziały (akcje) do spółki, a podmiot wraz z nabytymi udziałami (akcjami) otrzyma bądź zwiększy bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały wniesione. Przepis ten znajduje zastosowanie wówczas, gdy w wymianie udziałów uczestniczą już istniejące podmioty.

Warunki zastosowania powołanego przepisu gwarantującego neutralność podatkową transakcji wymiany udziałów określa art. 12 ust. 11 ustawy o CIT, przewidujący następujące przesłanki stosowania art. 12 ust. 4d ustawy o CIT:

1)spółka nabywająca oraz spółka, której udziały (akcje) są nabywane, są podmiotami wymienionymi w załączniku nr 3 do ustawy lub są spółkami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, w innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz

2)wspólnik jest podatnikiem podatku dochodowego i wnoszone przez niego udziały (akcje) stanowią wkład niepieniężny przeznaczony w całości lub w części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej, oraz,

3)zbywane przez wspólnika udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku innej transakcji wymiany udziałów albo przydzielone wcześniej w wyniku łączenia lub podziału podmiotów, oraz

4)wartość nabywanych przez wspólnika udziałów (akcji) przyjęta dla celów podatkowych jest nie wyższa niż wartość zbywanych przez tego wspólnika udziałów (akcji), jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.

Co więcej, na podstawie art. 12 ust. 12 ustawy o CIT, przepis ust. 4d tej ustawy stosuje się również w przypadku, gdy spółka nabywa udziały (akcje) od tego samego wspólnika w ramach więcej niż jednej transakcji w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie, jeżeli w wyniku tych transakcji są spełnione warunki określone w tym przepisie.

Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 12b ustawy o CIT, w przypadku, o którym mowa w ust. 4 pkt 12 oraz ust. 11 pkt 3 i 4 tej ustawy, ciężar dowodu, że udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów oraz wartość udziałów (akcji) odpowiada wartości określonej w tych przepisach, spoczywa na wspólniku.

Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 13 ustawy o CIT, przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b) oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, a zgodnie z art. 12 ust. 14 ustawy o CIT, jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Natomiast art. 12 ust. 16 ustawy o CIT stanowi, że przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b) oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, planowaną Transakcję, tj. transakcję wymiany udziałów, w wyniku której A wniesie udziały w B do Spółki Celowej, a w zamian Spółka Celowa wyda na rzecz A udziały w taki sposób, że w wyniku transakcji Spółka Celowa będzie posiadać bezwzględną większość praw głosu w B, należy uznać za wymianę udziałów spełniającą wymagania przewidziane w art. 12 ust. 4d w zw. z art. 12 ust. 11 ustawy o CIT, bowiem:

1)w wyniku wymiany udziałów Spółka Celowa otrzyma bezwzględną większość praw głosu w spółce B (w myśl art. 12 ust. 4d pkt 1 ustawy o CIT);

2)podmioty, które wezmą udział w transakcji wymiany udziałów podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia, w państwach członkowskich Unii Europejskiej (tj. w Polsce);

3)zarówno B, jak również Spółka Celowa będą rezydentami podatkowymi w Polsce oraz będą działać w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, stanowią zatem podmiot wymieniony w Załączniku nr 3 do ustawy o CIT (z art. 12 ust. 11 pkt 1 ustawy o CIT);

4)A działa w formie spółki akcyjnej i jest podatnikiem podatku dochodowego, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, natomiast wnoszone przez niego udziały B stanowią wkład niepieniężny, przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego Spółki Celowej (z art. 12 ust. 11 pkt 2 ustawy o CIT);

5)wartość nabywanych przez A udziałów Spółki Celowej, przyjęta dla celów podatkowych nie będzie wyższa niż wartość wnoszonych przez A udziałów B, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do planowanej transakcji wymiany udziałów (art. 12 ust. 11 pkt 4 ustawy o CIT);

6)głównym lub jednym z głównych celów wniesienia wkładu niepieniężnego nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania (art. 12 ust. 13 ustawy o CIT);

7)transakcja zostanie przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, bowiem ani głównym, ani jednym z głównych celów Transakcji nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania - podobnie jak w przypadku pozostałych kroków reorganizacji, o których mowa powyżej (art. 12 ust. 14 ustawy o CIT).

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do transakcji wymiany udziałów B i Spółki Celowej, zastosowanie znajdzie zwolnienie z CIT określone w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT w zw. z art. 8 ust. 1 Dyrektywy i konsekwentnie w związku z planowaną Transakcją, po stronie A i Spółki Celowej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu CIT.

Na możliwość zastosowania zwolnienia z CIT, o którym mowa w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT w zw. z art. 8 ust. 1 Dyrektywy, w związku z planowaną wymianą udziałów (Transakcja) nie powinien wpłynąć fakt, że udziały B zostały wcześniej objęte przez A w wyniku jej podziału przez wyodrębnienie.

Możliwość zastosowania przedmiotowego zwolnienia z opodatkowania CIT w zw. ze zwolnieniem przewidzianym w Dyrektywie, w omawianej sytuacji wynika z niezgodności przepisu art. 12 ust. 11 pkt 3 ustawy o CIT z Dyrektywą, polegającej na uzależnieniu zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, w odniesieniu do wnoszonych udziałów, od warunku, aby nie zostały one nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów, podczas gdy warunek ten nie ma odzwierciedlenia w żadnym z przepisów Dyrektywy.

W regulacji art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864) ze zm.; dalej jako: „TFUE”) wskazano, że w celu wykonania kompetencji Unii Europejskiej (dalej jako: „UE”) instytucje UE przyjmują rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie. Przy czym, wskazano także, że dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawiając jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Powyższe w praktyce oznacza, że dyrektywy są aktami prawnymi, które wymagają ich implementowania do krajowego systemu prawnego. W prawodawstwie UE nie sprecyzowano jednak, jakie uprawnienia w związku z przyjęciem dyrektyw przysługują bezpośrednio podmiotom. W celu ich określenia konieczna jest analiza orzecznictwa TSUE.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w wyroku TSUE z 5 lutego 1963 r., w sprawie 26/62, Trybunał sformułował zasadę bezpośredniego skutku prawa UE, co w praktyce oznacza, że prawo UE tworzy nie tylko obowiązki dla państw członkowskich, ale także prawa dla jednostek. Powyższe w praktyce powoduje, że jednostki mogą bezpośrednio powoływać się na prawa wynikające z prawodawstwa unijnego, niezależnie od ustawodawstwa krajowego.

W tym zakresie warto przywołać fragment wyroku w sprawie 26/62, w którym Trybunał wyjaśnił m.in., że: „(...) państwa członkowskie nadały prawu wspólnotowemu moc wiążącą, na którą pochodzące z nich jednostki mogą się przed tymi sądami powoływać; że wobec powyższego należy uznać, iż Wspólnota stanowi nowy porządek prawny w prawie międzynarodowym, na rzecz którego państwa ograniczyły, jakkolwiek tylko w wąskich dziedzinach, swoje prawa suwerenne, i którego normy znajdują zastosowanie nie tylko do państw członkowskich, ale i pochodzących z nich jednostek; że w związku z tym prawo wspólnotowe, niezależne od ustawodawstwa państw członkowskich, nie tylko nakłada na jednostki zobowiązania, lecz może również być źródłem uprawnień stanowiących element statusu prawnego tych jednostek; że nie muszą to być uprawnienia nadane wprost w traktacie, lecz że powstają one również jako skutek zobowiązań, które traktat nakłada w sposób ściśle określony zarówno na jednostki, jak i na państwa członkowskie oraz instytucje wspólnotowe”.

Zdaniem Wnioskodawcy, wprowadzenie od 1 stycznia 2022 r. nowego przepisu art. 12 ust. 11 pkt 3 ustawy o CIT stanowi zatem naruszenie art. 288 TFUE w zakresie nieosiągnięcia rezultatu Dyrektywy, tj. zwolnienia z podatku dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 Dyrektywy dla podmiotów obejmujących udziały na skutek transakcji wymiany udziałów. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie m.in. w:

-wyroku WSA w Olsztynie z 28 czerwca 2023 r., sygn. akt I SA/Ol 118/23, w którym sąd wskazał, że: „należy zauważyć, że obowiązek badania przez organ interpretacyjny poprawności implementacji dyrektywy do krajowych aktów prawnych został zaprezentowany przez NSA w wyroku z 11 grudnia 2011 r, sygn. akt IFSK1565/11.

Szczególnie istotna w tym kontekście jest norma art. 91 ust. 3 Konstytucji RP, z której wynika, że prawo wtórne stanowione przez nikazację międzynarodową, jest stosowane bezpośrednio i powinno mieć pierwszeństwo przed ustawami - jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej tę organizację, która to ratyfikowana umowa - zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji RP - jest źródłem obowiązującego w Polsce prawa. Należy też pamiętać, że dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie UE, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Wynika z tego, że - co do zasady - dyrektywy, w przeciwieństwie do rozporządzeń, nie zawierają przepisów prawa unijnego bezpośrednio obowiązującego w porządku prawnym państwa członkowskiego, lecz państwo takie ma obowiązek implementować przepisy dyrektywy do krajowego prawodawstwa w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty przez dyrektywę. W tym znaczeniu jest ona źródłem prawa dla państw członkowskich, zobowiązując te państwa oraz ich organy do wdrożenia przepisów dyrektywy do ich porządków prawnych.

Organem zobowiązanym do stosowania zasady pierwszeństwa prawa unijnego nad normami prawa krajowego z pewnością jest również organ wydający indywidualne interpretacje.

W związku z tym, że proces wydawania indywidualnych interpretacji od stosowania prawa różni jedynie to, że w przypadku indywidualnych interpretacji wykładnia prawa odnosi się nie do zaistniałego stanu faktycznego a jedynie zaprezentowanego we wniosku o interpretację, to organ udzielający interpretacji zobowiązany jest również do odmowy zastosowania normy krajowej w odniesieniu do hipotetycznego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o interpretację, jeżeli prowadziłoby to do wydania indywidualnej interpretacji podatkowej niezgodnej z treścią normy dyrektywy. Za takim stanowiskiem przemawia również to, że indywidualne interpretacje podatkowe podlegają kontroli sądowej, a nałożenie obowiązku stosowania prawa unijnego jedynie na sądy, przy równoczesnym braku takiego obowiązku w odniesieniu do organów administracyjnych, prowadziłoby do przyjmowania z góry podwójnego standardu stosowania prawa i powodowałoby stan niepewności.

Reasumując stwierdzić należy, że organ udzielający interpretacji w trybie art. 14b § 1 o.p. w odniesieniu do hipotetycznego stanu faktycznego, wynikającego z wniosku o interpretację, zobowiązany był do wykładni przepisów ustawy o CIT w świetle celów i brzmienia dyrektywy nr 133, jeżeli przepisy te odnoszą się do przedstawionego stanu faktycznego, a w przypadku stwierdzenia sprzeczności przepisów prawa krajowego z normami wynikającymi z tej dyrektywy do odmowy zastosowania przepisów prawa krajowego”.

-wyroku WSA w Gliwicach z 24 kwietnia 2023 r., sygn. akt I SA/Gl 14/23, w którym sąd zwrócił uwagę, że: "Organ wydający indywidualną interpretację w zakresie prawa krajowego nie może pominąć przepisów dyrektyw, jeżeli zakres przedmiotowy tych norm się pokrywa.

Organem zobowiązanym do stosowania zasady pierwszeństwa prawa unijnego nad normami prawa krajowego z pewnością jest również organ wydający indywidualne interpretacje.

W związku z tym, że proces wydawania indywidualnych interpretacji od stosowania prawa różni jedynie to, że w przypadku indywidualnych interpretacji wykładnia prawa odnosi się nie do zaistniałego stanu faktycznego a jedynie zaprezentowanego we wniosku o interpretację, to w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego organ udzielający interpretacji zobowiązany jest również do odmowy zastosowania normy krajowej w odniesieniu do hipotetycznego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o interpretację, jeżeli prowadziłoby to do wydania indywidualnej interpretacji podatkowej niezgodnej z treścią normy dyrektywy. Za takim stanowiskiem przemawia również to, że indywidualne interpretacje podatkowe podlegają kontroli sądowej, a nałożenie obowiązku stosowania prawa unijnego jedynie na sądy, przy równoczesnym braku takiego obowiązku w odniesieniu do organów administracyjnych, prowadziłoby do przyjmowania z góry podwójnego standardu stosowania prawa i powodowałoby stan niepewności.

Reasumując stwierdzić należy, że organ udzielający interpretacji w trybie art. 14b § 1 o.p. w odniesieniu do hipotetycznego stanu faktycznego, wynikającego z wniosku o interpretację, zobowiązany jest do wykładni przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w świetle celów i brzmienia Dyrektywy Rady 2009/133/WE, jeżeli przepisy te odnoszą się do przedstawionego stanu faktycznego, a w przypadku stwierdzenia sprzeczności przepisów prawa krajowego z normami wynikającymi z tej Dyrektywy do odmowy zastosowania przepisów prawa krajowego”.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w omawianej sytuacji mogą oni bezpośrednio zastosować się do przepisów Dyrektywy, która nie uzależnia neutralności podatkowej planowanej wymiany udziałów pomiędzy A a Spółką Celową od warunku określonego w art. 12 ust. 11 pkt 3 ustawy o CIT.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów i wniesieniem większościowego pakietu udziałów w B przez A na rzecz Spółki Celowej w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, zastosowanie znajdą przepisy art. 12 ust. 4d oraz ust. 11 ustawy o CIT, w związku z czym przychód podatkowy po stronie Wnioskodawcy oraz Spółki Celowej nie powstanie.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 2

Warunki skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania poprzez uzyskanie tzw. neutralności podatkowej wymiany udziałów na gruncie opodatkowania CIT, przewidziane w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, zostały przedstawione powyżej w zakresie uzasadnienia stanowiska do pytania nr 1.

W sytuacji, w której wymiana udziałów nie spełnia warunków określonych w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT oraz art. 12 ust. 11 ustawy o CIT, zasady jej opodatkowania pod kątem oceny konsekwencji podatkowych na gruncie opodatkowania CIT zarówno z perspektywy spółki nabywającej, jak i wspólnika wnoszącego wkład należy ustalić zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się:

1)przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, wkładu niepieniężnego;

2)inne, niż określone w pkt 1 i 2, przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, w tym:

a.przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia,

b.przychody uzyskane w wyniku wymiany udziałów;

Następnie, należy wskazać, iż zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, przychodem podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze – w przypadku wniesienia do spółki albo spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Dalej, według art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT, przychodem podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w spółce nabywającej wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych przez wspólnika tej spółce nabywającej przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową wydanych w zamian przez tę spółkę udziałów (akcji) wraz z zapłatą w gotówce, ustalona na dzień wymiany udziałów. Z kolei, według art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT, przychodem podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest u wspólnika wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych temu wspólnikowi przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów wraz z zapłatą w gotówce w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych w zamian od wspólnika udziałów (akcji), ustalona na dzień wymiany udziałów.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na umiejscowienie przepisów w danym akcie normatywnym, według którego w pierwszej kolejności określony jest przedmiot opodatkowania, a w drugiej kolejności odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania w postaci ulg lub zwolnień podatkowych. W związku z tym, budowa art. 12 ustawy o CIT wskazuje, że ogólną zasadą opodatkowania jest reguła wskazana w art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT, a odstępstwo od niej zostało wyrażone w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT. Zgodnie zatem z wykładnią systemową, zwolnienie, o którym mowa w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT w sposób szczególny zwalniające z opodatkowania wymianę udziałów jednocześnie wyłącza powstanie przychodu w sytuacji, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT.

Jak zostało już wskazane, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT, przychodami są w szczególności:

-w spółce nabywającej: wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych przez wspólnika tej spółce nabywającej przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową wydanych w zamian przez tę spółkę udziałów (akcji) wraz z zapłatą w gotówce, ustalona na dzień wymiany udziałów;

-u wspólnika: wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych temu wspólnikowi przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów wraz z zapłatą w gotówce w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych w zamian od wspólnika udziałów (akcji), ustalona na dzień wymiany udziałów.

Tym samym, w sytuacji opisanej w art. 12. ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT, opodatkowaniu podlega różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów przekazanych wspólnikowi przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów wraz z zapłatą w gotówce a wartością rynkową otrzymanych przez spółkę nabywającą w zamian od wspólnika udziałów, ustalona na dzień wymiany udziałów.

Wobec tego należy uznać, że do transakcji stanowiącej wymianę udziałów niekorzystającej ze zwolnienia przewidzianego w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT wobec niespełnienia przewidzianych w nim warunków, w konsekwencji mają zastosowanie przepisy art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT. Samo niespełnienie przesłanek nie wpływa bowiem na utratę przez transakcję przymiotu wymiany udziałów, a w konsekwencji na jej, co do zasady, neutralny podatkowo charakter.

Wymiana udziałów będzie zatem opodatkowana tylko w takim zakresie, jaki reguluje to art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT.

Powyższe znalazło potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych wydawanych w zbliżonych stanach faktycznych, to jest przykładowo:

- w interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 17 czerwca 2024 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.162.2024.2.KK w której organ podatkowy stwierdził, że: „Z opisu sprawy oraz jego uzupełnienia wynika, że wartość rynkowa udziałów SN wydanych na rzecz Wnioskodawcy, ustalona na dzień Transakcji, będzie równa wartości rynkowej akcji S.A. W związku z opisaną Transakcją wymiany udziałów nie są planowane dopłaty do wartości uzyskanych udziałów oraz akcji zarówno ze strony Wspólnika jak i Spółki Nabywającej. W związku z powyższym, skoro wartość rynkowa udziałów Spółki Nabywającej wydanych na rzecz Udziałowca, ustalona na dzień Transakcji, będzie równa wartości rynkowej akcji S.A., a w związku z opisaną Transakcją wymiany udziałów nie są planowane dopłaty do wartości uzyskanych udziałów oraz akcji zarówno ze strony Udziałowca jak i Spółki Nabywającej, to zarówno po stronie Spółki Nabywającej jak i Udziałowca, nie powstanie przychód odpowiednio na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT oraz na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT. Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1 i nr 2 we wniosku, należało uznać za prawidłowe”.

- w interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 22 grudnia 2023 r., Znak: 0111-KDIB1-1.4010.615.2023.3.AW, w której organ podatkowy stwierdził, że: „Odnosząc się z kolei do Państwa wątpliwości w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2, zgodzić się należy z Państwa stanowiskiem, że L 1 w wyniku Transakcji nr 2 powinna rozpoznać przychód podatkowy w wysokości wartości rynkowej przekazanych jej udziałów przez L 2 przy Transakcji nr 2 stanowiącej wymianę udziałów w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych przez L 2 w zamian od L 1 udziałów spółek celowych, ustalonych na dzień wymiany udziałów tj. Transakcji nr 2 (zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT). Wskazać należy, że z cytowanego już wyżej art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT wynika, że przychodami, są w szczególności u wspólnika wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych temu wspólnikowi przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów wraz z zapłatą w gotówce w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych w zamian od wspólnika udziałów (akcji), ustalona na dzień wymiany udziałów. Zatem, przychodem po stronie L 1 będzie wartość rynkowa udziałów przekazanych temu wspólnikowi przez L 2 przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych w zamian od L 1 udziałów spółek celowych ustalonych na dzień wymiany udziałów”.

- w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 10 maja 2023 r.,  Znak: 0111-KDIB1-2.4010.107.2023.2.AK, w której organ podatkowy wskazał m.in., że: „Odnosząc się z kolei do Państwa wątpliwości w zakresie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie nie powstanie przychód podatkowy po stronie Spółki Nabywającej (Wnioskodawcy) na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT, ponieważ jak wynika z opisu sprawy według stanu na dzień wymiany udziałów wartość rynkowa udziałów Spółki Nabywającej, które zostaną przekazane Wspólnikowi w zamian za Akcje Serii B w ramach transakcji wymiany udziałów, oraz wartość rynkowa Akcji Serii B będą równe. Innymi słowy, w wyniku przeprowadzenia planowanej transakcji wymiany udziałów nie powstanie nadwyżka wartości rynkowej Akcji Serii B ponad wartość rynkową udziałów Spółki Nabywającej wydanych Wspólnikowi w zamian za te Akcje, która to nadwyżka stanowiłaby przychód w myśl powołanego wcześniej art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT. Zatem w tej części Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe”.

- w interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 17 maja 2023 r., Znak: 0112-KDIL2-1.4011.155.2023.1.KF wydanej na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale znajdującej analogiczne zastosowanie do ustawy o CIT, zgodnie z którą: „Skoro bowiem art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na zwolnienie z opodatkowania wymian udziałów spełniających warunki wskazane w tym przepisie, a brzmienie art. 24 ust. 8b ww. ustawy wyłącza możliwość skorzystania z tego zwolnienia w przypadku niespełnienia wymogów wskazanych w tym przepisie, stwierdzić należy, że transakcja stanowi wymianę udziałów niekorzystającą ze zwolnienia na podstawie art. 24 ust. 8b ww. ustawy (przepis analogiczny do art. 12 ust. 4d ustawy o CIT - przyp. Wnioskodawcy), a w konsekwencji mają do niej zastosowanie przepisy art. 24 ust. 5 pkt 7b ww. ustawy (przepis analogiczny do art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT - przyp. Wnioskodawcy)”.

- w interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 30 października 2023 r., Znak: 0114-KDIP2-2.4010.436.2023.3.SP, w której organ podatkowy stwierdził, że: „Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego akcje Spółki Nabywanej nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany akcji albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów. Oznacza to, że warunek wymieniony w art. 12 ust. 11 pkt 3 ustawy o CIT także zostaje spełniony. Również wartość nabywanych przez Wspólnika udziałów Spółki Nabywającej przyjęta dla celów podatkowych jest nie wyższa niż wartość wnoszonych przez nich akcji, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do transakcji wymiany udziałów. Oznacza to, że warunek o którym stanowi art. 12 ust. 11 pkt 4 ustawy o CIT również zostaje spełniony. W świetle wyżej wymienionych przepisów prawa oraz przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że transakcja przedstawiona w zdarzeniu przyszłym, w ramach której akcjonariusze dokonają wniesienia do Spółki Nabywającej wkładu niepieniężnego w postaci wszystkich posiadanych przez siebie akcji Spółki Nabywanej w zamian za objęcie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Nabywającej, spełni wszystkie warunki wymiany udziałów w rozumieniu art. 12 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponadto w sprawie zostaną spełnione łącznie wszystkie warunki określone w art. 12 ust. u.p.d.o.p. Zatem w analizowanej sprawie nie powstanie przychód podatkowy po stronie Spółki Nabywającej na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT. Jak wskazali Państwo w opisie sprawy według stanu na dzień wymiany akcji na udziały, wartość rynkowa udziałów Spółki Nabywającej przekazanych akcjonariuszom Spółki Nabywanej w ramach opisywanej transakcji wymiany udziałów będą równe”.

- w interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 22 września 2023 r., Znak: 0114- KDIP2-2.4010.366.2023.2.SP, w której organ podatkowy stwierdził, że „W przypadku natomiast wnoszonych udziałów w C., w zakresie (...) akcji, nabytych przez Państwa tytułem aportu w ramach wymiany udziałów, nie zostanie spełniony warunek określony w art. 12 ust. 11 pkt 3 u.p.d.o.p. Tym samym w zakresie 163.517,500 akcji C. powstały po Państwa stronie przychód należy ustalić zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT, zaś w odniesieniu do (...) akcji C., objętych za gotówkę znajdzie zastosowanie wyłączenie z przychodów określone w art. 12 ust. 4d w zw. z art. 12 ust. 11 u.p.d.o.p. Jak wskazano w opisie sprawy, wartość rynkowa akcji C., E. i D., ustalona na dzień wymiany udziałów, będzie równa wartości rynkowej akcji z nowej emisji, przekazanych Państwu w zamian za aport udziałów w trzech ww. spółkach i nie będą miały miejsca dopłaty w gotówce. Zgodnie z powyższym, po Państwa stronie nie powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8bc u.p.d.o.p.”.

W oparciu o zidentyfikowane powyżej stanowiska organów podatkowych, niespełnienie warunków dla neutralności podatkowej wskazanej w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT powinno w każdym przypadku skutkować koniecznością zastosowania przepisów art. 12 ust. 1 pkt 8bb i 8bc ustawy o CIT, które są przepisami bezpośrednio odnoszącymi się do rozpoznania przychodu podatkowego w przypadku transakcji obejmujących wymianę udziałów.

Odnosząc powyższe do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów i wniesieniem większościowego pakietu udziałów B przez A na rzecz Spółki Celowej w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, a także w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w ramach pytania 1 za nieprawidłowe, do ustalania przychodu podatkowego:

a. w odniesieniu do spółki nabywającej (Spółka Celowa) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT;

b. w odniesieniu do wspólnika (A) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT.

Tym samym, zgodnie z brzmieniem ww. przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegała będzie ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów B wniesionych przez Wnioskodawcę na rzecz B, a wartością rynkową udziałów własnych B wydanych Wnioskodawcy w zamian za otrzymane udziały.

Jednocześnie, w razie przyjęcia, że transakcja wymiany udziałów, w wyniku której A wniesie udziały posiadane w kapitale zakładowym B do Spółki Celowej, a w zamian Spółka Celowa wyda na rzecz A swoje udziały, przy czym wartość (ustalona na dzień wymiany udziałów) przekazanych przez wspólnika (Wnioskodawcę) udziałów będzie równa odpowiednio wartości rynkowej udziałów wydanych w zamian przez spółkę nabywającą (Spółka Celowa), transakcja ta będzie traktowana jako neutralna podatkowo.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego, w związku z (i) planowaną wymianą udziałów i wniesieniem pakietu udziałów B przez A na rzecz Spółki Celowej w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, a także (ii) w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w ramach pytania 1 za nieprawidłowe, dla celów ustalenia przychodu podatkowego:

a. w odniesieniu do spółki nabywającej (Spółka Celowa) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT;

b. w odniesieniu do wspólnika (A) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT

i tym samym opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegała będzie ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów B wniesionych przez Wnioskodawcę na rzecz B, a wartością rynkową udziałów własnych B wydanych Wnioskodawcy w zamian za otrzymane udziały.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805, dalej: „ustawa o CIT”),

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT,

W świetle art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT,

Zgodnie z art. 12 ust. 4d ustawy o CIT,

Jak stanowi art. 12 ust. 11 ustawy o CIT,

Jak wynika z art. 12 ust. 12 ustawy o CIT,

Zgodnie z art. 12 ust. 13 ustawy o CIT,

Treść art. 12 ust. 14 ww. ustawy wskazuje natomiast, że:

Państwa wątpliwości w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 dotyczą ustalenia czy w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, zastosowanie znajdą przepisy określone w art. 12 ust. 4d oraz ust. 11 ustawy o CIT, w związku z czym przychód podatkowy po stronie Wnioskodawcy nie powstanie.

Z opisu sprawy wynika, że w Grupie planowane jest przeprowadzenie reorganizacji w związku z pożądanymi zmianami w zakresie prowadzonej działalności oraz funkcji pełnionych przez poszczególne podmioty wchodzące w jej skład. W szczególności rozważane jest dokonanie, na podstawie Kodeks Spółek Handlowych, podziału przez wyodrębnienie części majątku A do B w zamian za nowe udziały w zwiększonym kapitale zakładowym B. W kolejnym kroku rozważane jest dokonanie przez A wymiany udziałów B w zamian za nowe udziały w zwiększonym kapitale zakładowym Spółki. Przenoszone przez A udziały w B, jak również wydane w zamian przez Spółkę celową udziały własne, będą przedmiotem wyceny. W wyniku planowanej wymiany udziałów Spółka nabywająca (Spółka Celowa) uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały będą nabywane (B).

Podkreślić należy, że art. 12 ust. 4d ustawy o CIT należy zawsze analizować łącznie z art. 12 ust. 11 ustawy o CIT, ponieważ art. 12 ust. 11 ustawy o CIT wprost odnosi się do art. 12 ust. 4d ustawy o CIT.

W niniejszej sprawie udziały w B wnoszone do Spółki Celowej w zamian za nowe udziały wyemitowane przez Spółkę Celową  na rzecz A, zostały przydzielone wcześniej w wyniku podziału podmiotów, tj. Podziału A i wniesieniu ZCP do B w wyniku czego A objęła te udziały w B.

Wobec powyższego nie zostanie spełniony warunek z art. 12 ust. 11 pkt 3 ustawy o CIT.

Zatem, w odniesieniu do opisanej we wniosku Transakcji nie znajdzie zastosowania  wyłączenie z przychodów, o którym mowa w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, gdyż nie zostanie spełniony warunek z art. 12  ust. 11 pkt 3 ustawy o CIT.

Wobec powyższego, w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej nie znajdą zastosowania przepisy określone w art. 12 ust. 4d oraz ust. 11 ustawy o CIT i w związku z czym po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy.

Ponadto, w odniesieniu do powołanej przez Państwa Dyrektywy Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz. U.UE.L z 25 listopada 2009 r.), wskazać należy, że Dyrektywa unijna jest unijnym aktem prawnym kierowanym wyłącznie do poszczególnych państw członkowskich, a nie do ich obywateli, czy podmiotów działających na terytorium danego państwa członkowskiego, w związku z czym nie może być ona bezpośrednio stosowana do opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez podmioty gospodarcze działające na terytorium Polski. Dyrektywa unijna nie stanowi ratyfikowanej umowy międzynarodowej, jest środkiem ogólnym wskazującym określone działania, a zatem nie ma ona pierwszeństwa przed obowiązującą w danym kraju ustawą podatkową. Dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie do którego jest kierowana. W odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

Zatem, oceniając skutki podatkowe związane z opisaną we wniosku Transakcję należało odnieść się do polskich przepisów prawa podatkowego, a więc w szczególności do art. 12 ust. 4d w zw. z art. 12 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, co też Organ uczynił w uzasadnieniu niniejszej interpretacji.

Dodatkowo zauważyć należy, że w ramach instytucji interpretacji indywidualnej Organ nie jest uprawniony do badania zgodności przepisów prawa krajowego z przepisami unijnymi. Należy mieć na uwadze, że Organ działa na podstawie art. 120 ustawy Ordynacja podatkowa zgodnie z którym organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa. Dlatego też wydając interpretacje indywidualną Organ, zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej dokonuje interpretacji obowiązujących przepisów prawa podatkowego.

Reasumując, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1, że w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, zastosowanie znajdą przepisy określone w art. 12 ust. 4d oraz ust. 11 ustawy o CIT, w związku z czym przychód podatkowy po stronie Wnioskodawcy nie powstanie, należało uzanać za nieprawidłowe.

Z kolei Państwa wątpliwości w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 budzi kwestia ustalenia czy w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej:

a. w odniesieniu do spółki nabywającej (Spółka Celowa) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT;

b. w odniesieniu do wspólnika (A) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT

i tym samym czy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegała będzie ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów B wniesionych przez Wnioskodawcę na rzecz B, a wartością rynkową udziałów własnych B wydanych Wnioskodawcy w zamian za otrzymane udziały.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości Wnioskodawcy wskazać należy, że z cytowanego już wyżej art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT wynika, że przychodami są w szczególności w spółce nabywającej wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych przez wspólnika tej spółce nabywającej przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową wydanych w zamian przez tę spółkę udziałów (akcji) wraz z zapłatą w gotówce, ustalona na dzień wymiany udziałów.

Zatem, przychodem po stronie Spółki Celowej będzie wartość rynkowa udziałów przekazanych przez A (tj. udziałów B) Spółce Celowej przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową wydanych w zamian przez tę Spółkę udziałów A (Wspólnikowi), ustalona na dzień wymiany udziałów.

Z kolei z cytowanego już wyżej art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT wynika, że przychodami, są w szczególności u wspólnika wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych temu wspólnikowi przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów wraz z zapłatą w gotówce w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych w zamian od wspólnika udziałów (akcji), ustalona na dzień wymiany udziałów.

Zatem, przychodem po stronie Wspólnika (A) będzie wartość rynkowa udziałów przekazanych temu wspólnikowi przez Spółkę Celową przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych w zamian od Wspólnika (A) udziałów B ustalonych na dzień wymiany udziałów.

Wobec powyższego zgodzić się należy z Państwa stanowiskiem, że w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w ramach pytania 1 za nieprawidłowe, do ustalania przychodu podatkowego:

a. w odniesieniu do spółki nabywającej (Spółka Celowa) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT;

b. w odniesieniu do wspólnika (A) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za prawidłowe.

Jak już wskazano wyżej, przychodem po stronie Spółki Celowej będzie wartość rynkowa udziałów przekazanych przez A (tj. udziałów B) Spółce Celowej przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową wydanych w zamian przez tę Spółkę udziałów (...) (Wspólnikowi), ustalona na dzień wymiany udziałów.

Z kolei przychodem po stronie Wspólnika (A) będzie wartość rynkowa udziałów przekazanych temu wspólnikowi przez Spółkę Celową przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową otrzymanych w zamian od Wspólnika (A) udziałów B ustalonych na dzień wymiany udziałów.

Wobec powyższego nie można zgodzić się z Państwem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegała będzie (w kontekście wymiany udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej) ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów B wniesionych przez Wnioskodawcę na rzecz B, a wartością rynkową udziałów własnych B wydanych Wnioskodawcy w zamian za otrzymane udziały.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Reasumując, Państwa stanowisko w zakresie ustalenia:

- czy w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej, zastosowanie znajdą przepisy określone w art. 12 ust. 4d oraz ust. 11 ustawy o CIT, w związku z czym przychód podatkowy po stronie Wnioskodawcy nie powstanie – jest nieprawidłowe;

- czy w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w ramach pytania 1 za nieprawidłowe, w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w związku z planowaną wymianą udziałów B przez A w zamian za nowo wyemitowane udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Celowej:

- w odniesieniu do spółki nabywającej (Spółka Celowa) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT – jest prawidłowe;

- w odniesieniu do wspólnika (A) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 8bc ustawy o CIT – jest prawidłowe;

i tym samym czy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegała będzie ewentualna różnica pomiędzy wartością rynkową udziałów B wniesionych przez Wnioskodawcę na rzecz B, a wartością rynkową udziałów własnych B wydanych Wnioskodawcy w zamian za otrzymane udziały – jest nieprawidłowe.

Ponadto podkreślić należy, że ustalenia czy planowana wymiana udziałów zostanie  przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jej głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, nie może podlegać ocenie organu, w trybie i na zasadach przewidzianych dla instytucji interpretacji indywidualnej. Informacja ta została przyjęta jako niepodlegający ocenie element zdarzenia przyszłego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z  powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów, które o jej wydanie wystąpiły, zatem nie są one wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.