Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 listopada 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy:

• w opisanym stanie faktycznym odszkodowanie, które zostanie wypłacone na rzecz Spółki za część nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi budowlami, wydzielonej pod realizację drogi publicznej na podstawie przepisów Ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, które to odszkodowanie zostanie przyznane w drodze oddzielnej decyzji administracyjnej, Spółka winna rozpoznać jako przychód podatkowy w momencie otrzymania środków;
• w opisanym stanie faktycznym Spółka będzie posiadała prawo do uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wartość gruntu niepodlegającą amortyzacji oraz niezamortyzowaną część dotyczącą budowli posadowionych na wywłaszczonym gruncie na dzień uzyskania przychodu tj. na dzień otrzymania odszkodowania.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Spółka jest spółką kapitałową prawa polskiego, mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w podatku dochodowym od osób prawnych, bez względu na miejsce ich osiągania, oraz jest podatnikiem VAT czynnym.

Podstawową działalnością gospodarczą Wnioskodawcy jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi, jak również prowadzenie procesów inwestycyjnych w tym obszarze. Wnioskodawca posiada nieruchomość zabudowaną halą handlową, w której dzierżawca Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą (handel hurtowy).

W celu prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawca w 2018 r nabył nieruchomość komercyjną na którą składa się grunt, budynek i budowle. Przy czym nieruchomość gruntowa wraz z posadowionym na niej budynkiem oraz budowle stanową dla Spółki środki trwałe, które są własnością Spółki. Nabycie nieruchomości gruntowej wraz z budynkiem oraz budowlami zostało opodatkowane podatkiem od towarów i usług w ramach jednej faktury VAT, Spółce przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Od dnia nabycia Spółka na nieruchomości świadczy usługi dzierżawy opodatkowane podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej. Jednocześnie Spółka od dnia nabycia nie ponosiła żadnych wydatków na ulepszenie nieruchomości.

Dnia 25.05.2023 została wydana decyzja Starosty (...) na realizację inwestycji drogowej wraz z budową kanalizacji deszczowej, kanału technologicznego, oświetlenia oraz przebudową sieci elektroenergetycznej w miejscowości (...). Z uwagi na fakt, że wspominana inwestycja drogowa w części przebiega przez działki będącą we własności Spółki, które to działki znalazły się w liniach rozgraniczających teren przedmiotowej inwestycji drogowej z mocy prawa wspominane działki (dalej: Wywłaszczone nieruchomości) stały się własnością Gminy (...) z dniem 4 lipca 2023 r. (uprawomocnienie decyzji).

Na wywłaszczonych działkach znajdują się również budowle w postaci między innymi ogrodzenia, chodników, krawężników, latarni, przewodów energetycznych, kanalizacji deszczowej, kanalizacji sanitarnej, przewodów wodociągowych oraz kratek ściekowych.

Dnia 5 września 2024 r Spółka otrzymała zawiadomienie Starosty (...) o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości. Do dnia złożenia niniejszego wniosku Spółka nie otrzymała decyzji w sprawie ustalenia wartości odszkodowania, oraz nie otrzymała środków pieniężnych z tytułu odszkodowania za Wywłaszczone nieruchomości.

Pytanie

1)Czy w opisanym stanie faktycznym odszkodowanie, które zostanie wypłacone na rzecz Spółki za część nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi budowlami, wydzielonej pod realizację drogi publicznej na podstawie przepisów Ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, które to odszkodowanie zostanie przyznane w drodze oddzielnej decyzji administracyjnej, Spółka winna rozpoznać jako przychód podatkowy w momencie otrzymania środków?

2)Czy w opisanym stanie faktycznym Spółka będzie posiadała prawo do uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wartość gruntu niepodlegająca amortyzacji oraz niezamortyzowaną część dotyczącą budowli posadowionych na wywłaszczonym gruncie na dzień uzyskania przychodu tj. na dzień otrzymania odszkodowania?

3)Czy w opisanym stanie faktycznym odszkodowanie, które zostanie wypłacone na rzecz Spółki za część nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi budowlami, wydzielonej pod realizację drogi publicznej na podstawie przepisów Ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, które to odszkodowanie zostanie przyznane w drodze oddzielnej decyzji administracyjnej, korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

4)Czy Spółka za część nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi budowlami, wydzielonej pod realizację drogi publicznej na podstawie przepisów Ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, które to odszkodowanie przy założeniu korzystania zwolnienia z VAT, będzie zobowiązana do dokonania korekty podatku naliczonego w związku z nabyciem Wywłaszczonej nieruchomości w 2018 r.

Niniejsza interpretacja dotyczy rozstrzygnięcia w zakresie pytania nr 1 i 2 dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie pytania nr 3 i 4 odnośnie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym odszkodowanie, które zostanie wypłacone dla Spółki za część nieruchomości gruntowej, wydzielonej pod realizację drogi publicznej na podstawie przepisów Ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji, które to odszkodowanie jest przyznawane w drodze oddzielnej decyzji administracyjnej, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na gruncie ustawy PDOP w wysokości otrzymanego wynagrodzenia w momencie otrzymania środków pieniężnych.

Ad 2.

Zdaniem Spółki wydatki na nabycie gruntów są kosztem uzyskania przychodów, Wywłaszczenie nie stanowi odpłatnego zbycia sensu stricte, ale z uwagi na takie same skutki wywłaszczenia i odpłatnego zbycia nieruchomości, należy uznać, że koszt uzyskania przychodu przy wywłaszczeniu będą stanowiły wydatki na nabycie nieruchomości gruntowej bez pomniejszenia o odpisy amortyzacyjne oraz wydatki na nabycie budowli pomniejszone o dokonane odpisy amortyzacyjne.

Jednocześnie uznając, że datą uzyskania przychodów a tym samym zaliczenia do kosztów bezpośrednich związanych z tym przychodem, kosztów uzyskania przychodów przy wywłaszczeniu jest data uzyskania odszkodowania tj. data wpływu odszkodowania na rachunek bankowy Spółki.

Moment rozpoznania przychodu:

W niniejszym wniosku zapytaniem podatnika objęta jest kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych odszkodowania uzyskanego przez Wnioskodawcę za wywłaszczenie części nieruchomości na realizację inwestycji drogowej.

Zgodnie z ustawą z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 z późn. zm.- dalej updop) art. 7 ust. 1 wskazuje jako przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym dochód. Dochód stanowi nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Ustawa nie zawiera definicji przychodu, precyzując poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w art. 12 rodzaje przychodów, a także enumeratywnie wyliczając, jakiego rodzaju wartości nie są zaliczane do przychodów (art. 12 ust.4 ustawy). Przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 stanowi, że przychodami są otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Użycie w przepisie sformułowania „otrzymane" oznacza, że momentem powstania przychodu pieniężnego jest moment otrzymania, czyli wpływu bezpośrednio do majątku podatnika lub na jego rachunek bankowy wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami.

Odszkodowanie to szczególny rodzaj świadczenia, którego celem jest naprawienie szkody. Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Oznacza to, że w tym zakresie należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 131 z późn. zm.) - dalej k.c. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody.

W przedmiotowej sprawie zdarzeniem, z którym związane jest odszkodowanie jest wywłaszczenie.

Wywłaszczenie polega na pozbawieniu lub ograniczeniu służącego określonej osobie prawa rzeczowego do oznaczonej rzeczy na mocy indywidualnego aktu prawnego. Wywłaszczeniu podlega zarówno prawo własności nieruchomości (gruntowej, budynkowej jak i lokalowej), jak i prawo użytkowania wieczystego oraz pozostałych ograniczonych praw rzeczowych. W Polsce wywłaszcza się tylko dla wykorzystania rzeczy na określony cel publiczny (np. budowę drogi, szkoły, pod zalanie sztucznego zbiornika wodnego) i tylko za słusznym odszkodowaniem odpowiadającym wartości wywłaszczonej nieruchomości lub wartości odebranego prawa.

W zakresie ustawy o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wprowadzono specyficzny rodzaj decyzji administracyjnej - zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Wniosek o wydanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej ma prawo wnieść zarządca drogi publicznej. Natomiast decyzję w tej sprawie wydaje Wojewoda (drogi krajowe i wojewódzkie) lub starosta (drogi powiatowe gminne) co miało miejsce w przypadku Spółki. Decyzja jest doręczana tylko wnioskodawcy. Pozostali zainteresowani dowiadują się o niej w drodze obwieszczeń w urzędzie wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi. Informację o decyzji można znaleźć także na stronach internetowych tych organów, a także w prasie lokalnej. Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości dostaje zawiadomienie o wydaniu takiej decyzji na adres wskazany w ewidencji gruntów. Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej z dniem, w którym stała się ostateczna, powoduje, że wskazane w niej nieruchomości stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego.

Kolejnym etapem związanym z wywłaszczeniem nieruchomości na budowaną drogę jest wydanie decyzji ustalającej wysokość odszkodowania za przejęte nieruchomości.

W przedstawionym stanie faktycznym doszło do wywłaszczenia części nieruchomości Spółki na realizację inwestycji drogowej za odszkodowaniem przy czym do dnia złożenia wniosku Spółka nie otrzymała decyzji o wysokości oraz terminie przyznania odszkodowania.

Co do zasady jednak Spółka uzyska zgodnie z ww. przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód w formie odszkodowania.

Momentem uzyskania przychodu jest wynikający z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop dzień otrzymania odszkodowania, a więc dzień fizycznego wpływu środków pieniężnych na rachunek bankowy Spółki.

Podobne stanowisko potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie 13. 08.2015 sygn: IPPB3/4510-425/15-2/PK1 „Mając powyższe na uwadze, w ocenie organu nieprawidłowe jest stanowisko Spółki, które co do zasady w przypadku wywłaszczenia wyklucza powstanie przychodu podatkowego, jak również stanowisko odnośnie stosowania przepisu art. 17 ust. 1 pkt 48 updop. W niniejszej sprawie Spółka zobowiązana jest zatem do rozpoznania przychodu podatkowego w wysokości kwoty odszkodowania w momencie jej otrzymania, przy jednoczesnym uprawnieniu do pomniejszenia tego przychodu o koszty jego uzyskania, na które składają się wydatki na nabycie wywłaszczanej części nieruchomości".

Oraz Izba Skarbowa w Warszawie z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn.: IPPB3/423-186/11-2/GJ „Spółka winna wykazać przychód podatkowy z tytułu odszkodowania w dniu otrzymania środków pieniężnych na rachunek bankowy tj. na dzień 30 grudnia 2010 r. Zastosowanie ma w tym przypadku art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych".

Moment rozpoznania kosztów uzyskania przychodów:

Warunkiem uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów jest spełnienie kryteriów wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z tym przepisem kosztem uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kosztem uzyskania przychodów bezpośrednio związanym z odszkodowaniem z tytułu wywłaszczenia jest wydatek na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wywłaszczenia (nieruchomości, prawa wieczystego użytkowania lub innego ograniczonego prawa rzeczowego, również budowli i urządzeń, które jako części składowe gruntu podlegają wywłaszczeniu wraz gruntem).

Między odszkodowaniem jako przychodem z tytułu wywłaszczenia a wyżej wskazanymi kosztami występuje taki oto związek przyczynowo - skutkowy, że nie dokonano by wywłaszczenia, gdyby podatnik nie posiadał nieruchomości. Odszkodowania zaś nie wypłacono by mu, gdyby nie wywłaszczono nieruchomości. Zatem wydatek na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wywłaszczenia (przy czym wytworzenie dotyczy budowli wzniesionych przez użytkownika wieczystego) jako bezpośrednio związany z uzyskanym przychodem należy zaliczyć do kosztów podatkowych stosując zasady dotyczące kosztów bezpośrednich - art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli co do zasady w momencie osiągnięcia przychodu z tytułu odszkodowania.

Wywłaszczenie jest wyjątkiem od ogólnych cywilnoprawnych zasad przenoszenia własności nieruchomości i może mieć zastosowanie jedynie wówczas, gdy cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, ale skutki wywłaszczenia w ocenie Spółki są takie jak przy odpłatnym zbyciu nieruchomości. Z tytułu wywłaszczenia podatnik otrzymuje odszkodowanie, które stanowi jego przysporzenie, jednocześnie nieruchomość zmienia właściciela. Powyższe stwierdzenie jest o tyle istotne, że w katalogu wydatków, zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, których nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów znajdują się wydatki na nabycie, wytworzenie i ulepszenie środków trwałych, a wśród nich gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy). Jednocześnie przepis art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy przewiduje zasadę, że chociaż wydatków tych nie uwzględnia się w momencie ich poniesienia, ale po ich zaktualizowaniu i pomniejszeniu o sumę odpisów amortyzacyjnych (w przypadku gruntu i prawa wieczystego użytkowania gruntów nie podlegają one amortyzacji - art. 16c pkt 1) - są rozliczane jednorazowo w chwili odpłatnego ich zbycia.

A zatem z woli ustawodawcy, co do zasady wydatki na nabycie gruntów są kosztem uzyskania przychodów, ale niejako odroczonym w czasie do chwili ich zbycia. Wywłaszczenie nie stanowi odpłatnego zbycia sensu stricte, ale z uwagi na takie same skutki wywłaszczenia i odpłatnego zbycia nieruchomości, należy uznać, że koszt uzyskania przychodu przy wywłaszczeniu będą stanowiły wydatki na nabycie nieruchomości gruntowej oraz wydatki na nabycie posadowionych na gruncie budowli pomniejszone o dokonane odpisy amortyzacyjne.

Jednocześnie uznając, że datą zaliczenia kosztów uzyskania przychodów przy wywłaszczeniu jest data uzyskania odszkodowania tj. data wpływu odszkodowania na rachunek bankowy Spółki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ad. 1

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa CIT”):

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy CIT:

Ustawa CIT nie zawiera legalnej definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 tej ustawy przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

Stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy CIT:

Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika lub zmniejsza jego zobowiązania w sposób trwały, a nie tymczasowy. Owa definitywność w zakresie środków pieniężnych definiowana powinna być przez pryzmat możliwości swobodnego nimi dysponowania. W ocenie Organu przysporzenie w postaci otrzymania przez podatnika środków pieniężnych zostać może uznane za przychód w podatku dochodowym od osób prawnych, o ile łącznie zostaną spełnione poniższe warunki:

• przysporzenie to ma charakter definitywny, powodujący w sposób trwały zwiększenie wartości aktywów podatnika lub też zmniejszenie wysokości jego zobowiązań oraz
• podatnik może rozporządzać otrzymanymi środkami jak własnymi.

Objęte powyższą regulacją przychody muszą być zatem następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, stąd też między przychodem a działalnością gospodarczą musi istnieć związek skutkujący powstaniem przychodu. Określenie „związane z działalnością gospodarczą” pojmuje się dość szeroko uznając tym samym, iż przychodami z tego źródła są nie tylko przychody będące bezpośrednim wynikiem tej działalności, ale także przychody z każdej innej działalności z nią związanej, w tym w szczególności z tytułu niektórych operacji finansowych.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. „Należność” wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Ustawodawca nie zastrzega, że przychodem są tylko wymienione w art. 12 ustawy CIT przysporzenia, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy CIT, mogą być uznane za przychód osoby prawnej zwłaszcza, że listę przysporzeń - stanowiącą katalog zamknięty, którego zakres nie podlega rozszerzeniu czy też zawężeniu - które nie mogą być zaliczone do przychodów zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu.

Ogólną zasadę ustalania momentu uzyskania przychodu związanego z działalnością gospodarczą określa przepis art. 12 ust. 3a ustawy CIT. Stanowi on, że:

Przepis art. 12 ust. 3a ustawy CIT wyraża zasadę, zgodnie z którą momentem istotnym dla ustalenia przychodu jest wykonanie świadczenia.

Zgodnie z art. 12 ust. 3c ustawy o CIT:

W myśl art. 12 ust. 3e ustawy o CIT:

Mając na uwadze powyższe należy zauważyć, że z opisu sprawy wynika, że Państwa podstawową działalnością gospodarczą jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi, jak również prowadzenie procesów inwestycyjnych w tym obszarze. Posiadają Państwo nieruchomość zabudowaną halą handlową, w której dzierżawca Spółki prowadzi działalność gospodarczą (handel hurtowy). W celu prowadzenia działalności gospodarczej Spółka w 2018 r nabyła nieruchomość komercyjną na którą składa się grunt, budynek i budowle. Przy czym nieruchomość gruntowa wraz z posadowionym na niej budynkiem oraz budowle stanową dla Spółki środki trwałe, które są własnością Spółki. Od dnia nabycia Spółka na nieruchomości świadczy usługi dzierżawy opodatkowane podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej. Jednocześnie Spółka od dnia nabycia nie ponosiła żadnych wydatków na ulepszenie nieruchomości. Dnia 25.05.2023 została wydana decyzja Starosty (...) na realizację inwestycji drogowej wraz z budową kanalizacji deszczowej, kanału technologicznego, oświetlenia oraz przebudową sieci elektroenergetycznej w miejscowości (...). Z uwagi na fakt, że wspominana inwestycja drogowa w części przebiega przez działki będącą we własności Spółki, które to działki znalazły się w liniach rozgraniczających teren przedmiotowej inwestycji drogowej z mocy prawa wspominane działki stały się własnością Gminy (...) z dniem 4 lipca 2023 r. (uprawomocnienie decyzji). Dnia 5 września 2024 r Spółka otrzymała zawiadomienie Starosty (...) o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości. Do dnia złożenia niniejszego wniosku Spółka nie otrzymała decyzji w sprawie ustalenia wartości odszkodowania, oraz nie otrzymała środków pieniężnych z tytułu odszkodowania za Wywłaszczone nieruchomości.

Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 1 wiążą się z ustaleniem momentu rozpoznania przychodu podatkowego w związku z otrzymanym odszkodowaniem.

Mając na uwadze powołane regulacje należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania generalna zasada regulująca moment powstania przychodu podatkowego zawarta w art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albowiem nie mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów czy wykonaniem usługi. W przypadku Spółki przychód będzie stanowić kwota odszkodowania otrzymana w związku z wywłaszczeniem części nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi budowlami pod inwestycję drogową wraz z budową kanalizacji deszczowej, kanału technologicznego, oświetlenia, oraz przebudową sieci elektroenergetycznej.

Regulacje art. 12 ustawy o CIT wskazują, że w przypadku czynności dokonanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, które odnoszą się do wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi czy też częściowego wykonania usługi, przychód powinien być rozpoznany z momentem wykonania usługi czy też zbycia towaru, z momentem wystawienia faktury albo z momentem uregulowania należności, w zależności które zdarzenie wystąpi wcześniej. Wyjątek od tej zasady został przewidziany dla usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych. W tym przypadku przychód powinien zostać wykazany w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Odrębne zasady ustalania przychodu zostały ustalone dla zdarzeń, w których zapłata następuje w oderwaniu od wydania rzeczy, zbycia praw majątkowych lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi. W takiej sytuacji przychód powinien zostać rozpoznany z momentem otrzymania zapłaty.

W przypadku odszkodowań trudno uznać, że mamy do czynienia z wydaniem towaru lub świadczeniem usługi. Podmiot, któremu przysługuje takie zadośćuczynienie, niewątpliwie nie dokonuje w tym zakresie żadnego świadczenia na rzecz dłużnika, a jedynie otrzymuje ustawowe uprawnienie do otrzymania rekompensaty w związku wywłaszczeniem nieruchomości.

W niniejszej sprawie przychód z tytułu odszkodowania za przejęte przez Gminę nieruchomości wraz z posadowionymi budowlami stanowi przychód do opodatkowania w momencie otrzymania, co wynika z art. 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zatem, stanowisko Państwa w zakresie ustalenia, czy przychód z tytułu odszkodowania za przejęte przez Gminę działki stanowi przychód do opodatkowania w momencie otrzymania środków pieniężnych jest prawidłowe.

Ad. 2

Wątpliwości Państwa budzi również kwestia, czy w opisanym stanie faktycznym Spółka będzie posiadała prawo do uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wartość gruntu niepodlegającą amortyzacji oraz niezamortyzowaną część dotyczącą budowli posadowionych na wywłaszczonym gruncie na dzień uzyskania przychodu tj. na dzień otrzymania odszkodowania.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W myśl tego przepisu, podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

W świetle powyższego, aby poniesiony przez podatnika wydatek stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• wydatek został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• wydatek nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł - obiektywnie oceniając - oczekiwać takiego efektu.

Zatem, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, której celem jest osiągnięcie przychodów bądź zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Do ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

1.bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód),

2.inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Za koszty bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodu uznaje się te koszty, których poniesienie można wprost powiązać z konkretnym przychodem uzyskanym przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o CIT:

W myśl art. 15 ust. 4b i 4c ustawy o CIT:

Zatem z art. 15 ust. 4 i 4b-c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wynika, że koszty bezpośrednie potrącalne są, co do zasady w momencie uzyskania przychodu, z którymi ich poniesienie jest związane, tzw. pomniejszają one podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym dopiero w momencie, w który zostanie uznany przychód, w celu uzyskania którego zostały poniesione, chyba że zostaną one poniesione po dniu, w którym mija termin złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy, w którym osiągnięto przychód. W takim przypadku, stanowią koszty uzyskania przychodu w roku następnym.

Natomiast koszty pośrednie to takie koszty, których nie można powiązać bezpośrednio z uzyskaniem konkretnego przychodu, lecz ich poniesienie służy całokształtowi prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:

Ponadto zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:

Stosownie do art. 16a ust. 1 ustawy o CIT:

W myśl art. 16c pkt 1 ustawy o CIT:

W rozpatrywanej sprawie wydatki na nabycie nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi budowlami, którą przekazano na rzecz Gminy, Spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów podatkowych w momencie otrzymania odszkodowania.

Z tytułu wywłaszczenia podatnik otrzymuje odszkodowanie, które stanowi jego przysporzenie, jednocześnie nieruchomości wraz z posadowionymi budowlami zmieniają właściciela. Powyższe stwierdzenie jest o tyle istotne, że w katalogu wydatków, zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, których nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów znajdują się wydatki na nabycie, wytworzenie i ulepszenie środków trwałych, a wśród nich gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Jednocześnie przepis art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje zasadę, że chociaż wydatków tych nie uwzględnia się w momencie ich poniesienia, ale po ich zaktualizowaniu i pomniejszeniu o sumę odpisów amortyzacyjnych (w przypadku gruntu i prawa wieczystego użytkowania gruntów nie podlegają one amortyzacji - art. 16c pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) są rozliczane jednorazowo w chwili odpłatnego ich zbycia.

Zatem, z woli ustawodawcy wydatki na nabycie gruntów są kosztem uzyskania przychodów, ale niejako odroczonym w czasie do chwili ich zbycia.

Wywłaszczenie nie stanowi odpłatnego zbycia sensu stricto, ale z uwagi na takie same skutki wywłaszczenia i odpłatnego zbycia nieruchomości, należy uznać, że koszty uzyskania przychodu przy wywłaszczeniu będą stanowiły wydatki na nabycie nieruchomości gruntowej/budowli (prawa do tej nieruchomości). Termin „odpłatne zbycie” oznacza każde przeniesienie prawa własności w zamian za korzyść majątkową, co wskazuje że jego charakter jest znacznie szerszy, niż sprzedaż.

Punktem wyjścia dla kwalifikowania podatkowych skutków wywłaszczenia, jak wskazano wyżej, jest odszkodowanie jako przysporzenie majątkowe stanowiące przychód podatkowy oraz koszty związane z tym przychodem, czyli wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie gruntu/budowli w części przypadające na wywłaszczoną część nieruchomości.

Skoro w analizowanej sprawie dojdzie do otrzymania Odszkodowania za wywłaszczoną część nieruchomości (gruntu/budowli) w związku z realizacją inwestycji przez Gminę i Odszkodowanie jest równoznaczne z odpłatnym zbyciem, to w rozpatrywanej sprawie zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, wydatków na nabycie tej części nieruchomości gruntowej oraz budowli nie uwzględnia się w kosztach w momencie ich poniesienia, jednak będą one rozliczane jednorazowo w chwili odpłatnego zbycia, tj. w momencie otrzymania przez Spółkę Odszkodowania.

Zatem w rozpatrywanej sprawie wydatki związane z wartością gruntu niepodlegającego amortyzacji oraz niezamortyzowaną część dotyczącą budowali posadowionych na wywłaszczonym gruncie, który przekazano na rzecz Gminy, a za który Spółka otrzymała odszkodowanie można zaliczyć do kosztów podatkowych w momencie otrzymania odszkodowania.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

• stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
• zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Każdą sprawę Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).