Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych  jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, dotyczący skutków podatkowych połączenia spółek przez przejęcie Spółki przejmowanej, w której Wnioskodawca jest wyłącznym udziałowcem.

Opis zdarzenia przyszłego

1.Opis Wnioskodawcy

Wnioskodawca (dalej „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest wiodącym producentem, sprzedawcą i dystrybutorem żywności na Bliskim Wschodzie, którego dominującym przedmiotem działalności jest (...).

Wnioskodawca jest spółką z siedzibą na terytorium Królestwa Arabii Saudyjskiej, niebędącą podatnikiem podatku dochodowego w Polsce. Działając w formie saudyjskiej spółki kapitałowej, Wnioskodawca podlega w Królestwie Arabii Saudyjskiej opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Rezydencja podatkowa Spółki w Arabii Saudyjskiej będzie na etapie połączenia udokumentowana certyfikatem rezydencji podatkowej wydanym przez właściwe organy podatkowe Królestwa Arabii Saudyjskiej.

2.Opis grupy kapitałowej

Spółka jest wyłącznym udziałowcem A. Sp. z o.o. (dalej „Spółka Przejmowana”), która jest wyłącznym udziałowcem B. Sp. z o.o. (dalej „Spółka Przejmująca”). Spółka Przejmująca jest z kolei wyłącznym udziałowcem C. Sp. z o. o. - opis i skutki zdarzenia przyszłego w zakresie, w jakim odnoszą się do C. Sp. z o. o. pozostają poza zakresem niniejszego wniosku.

Spółka Przejmowana i Spółka Przejmująca są podatnikami podatku dochodowego w Polsce, podlegając opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (rezydenci podatkowi w Polsce).

Podsumowując:

• Spółka Przejmująca jest polskim rezydentem podatkowym;
• Spółka Przejmowana jest polskim rezydentem podatkowym;
• Wspólnikiem Spółki Przejmowanej jest rezydent podatkowy z Arabii Saudyjskiej.

Obecną strukturę grupy kapitałowej obrazuje poniższy schemat (…): 

Dominującym przedmiotem działalności Spółki Przejmującej jest (...) (działalność zbliżona do działalności Wnioskodawcy).

Natomiast zasadniczym przedmiotem działalności Spółki Przejmowanej jest działalność holdingowa, tj. kontrolowanie udziałów w Spółce Przejmującej.

3.Cele biznesowe

Globalna strategia Wnioskodawcy zakłada przejmowanie kontroli nad przedsiębiorstwami będącymi liderami swoich branż, prowadzącymi aktywną działalność (...). Celem jest, aby Wnioskodawca posiadał bezpośrednio udziały w spółce będącej rozpoznawalnym na polskim rynku podmiotem (...) oraz skonsolidowanie działalności Spółki Przejmującej i Przejmowanej w ramach jednego podmiotu. Z tych powodów obecnie planowane jest połączenie Spółki Przejmującej i Spółki Przejmowanej (dalej: „Połączenie”).

Spółka Przejmująca przejmie również swoją spółkę zależną C. Sp. z o. o. - ten element planowanego połączenia nie stanowi jednakże przedmiotu niniejszego wniosku.

Połączenie Spółki Przejmującej ze Spółką Przejmowaną pozwoli na osiągnięcie korzyści finansowych, funkcjonalnych i organizacyjnych, w szczególności przez ujednolicenie procesów biznesowych, wystąpienie efektu synergii oraz optymalizacji kosztów funkcjonowania.

Planuje się, że Spółka Przejmująca jako spółka operacyjna przejmie Spółkę Przejmowaną w ramach tzw. odwrotnego połączenia. Kierunek połączenia wynika ze względów biznesowych - Spółka Przejmująca posiada aktywa niezbędne do prowadzenia aktywnie działalności operacyjnej, jest podmiotem z ugruntowaną pozycją na rynku, posiadającym relacje biznesowe - jest stroną wszelkich umów z kontrahentami, posiada liczną grupę wyspecjalizowanych pracowników. W konsekwencji, zastosowanie połączenia odwrotnego umożliwi kontynuowanie działalności operacyjnej bez zmian i zakłóceń dla relacji z klientami. W wyniku Połączenia pozostanie jeden podmiot - Spółka Przejmująca, której bezpośrednim właścicielem stanie się Wnioskodawca, przez co spełniony zostanie podstawowy cel biznesowy opisany uprzednio. Nowa struktura przedsiębiorstwa Spółki Przejmującej będzie stanowić wyłączny kanał dla zakupów i dystrybucji produktów.

Reorganizacja ma uzasadnienie ekonomiczne i biznesowe, a także wpisuje się w aktualną strategię prowadzenia biznesu całej grupy.

Efektem planowanego połączenia będzie następująca, docelowa, uproszczona i efektywna struktura:

4.Sposób Połączenia

Połączenie Spółki Przejmującej ze Spółką Przejmowaną nastąpi w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 18 ze zm., dalej: „KSH”), poprzez przeniesienie całego majątku Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą (połączenie przez przejęcie). Połączenie będzie miało charakter tzw. „połączenia odwrotnego” (ang. downstream merger), ponieważ Spółka Przejmująca jest spółką zależną od Spółki Przejmowanej. Wnioskodawca nie posiada udziałów Spółki Przejmującej. Połączenie w tej części nastąpi w trybie art. 515 § 1 KSH tj. Spółka Przejmująca wyda Wnioskodawcy jako jedynemu wspólnikowi Spółki Przejmowanej udziały w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej, które nabyła w wyniku połączenia ze Spółką Przejmowaną w takiej samej proporcji, w jakiej Wnioskodawca partycypował w kapitale zakładowym Spółki Przejmowanej, tj.: Spółce zostanie wydane 100% udziałów w Spółce Przejmującej. Nie niesie to za sobą konieczności uprzedniego podwyższenia kapitału zakładowego a co za tym idzie, nie nastąpi podwyższenie kapitałów własnych i nie dojdzie do wymiany udziałów Spółki Przejmowanej na udziały Spółki Przejmującej. Tym samym Spółka Przejmująca nie dokona emisji nowych udziałów, natomiast wyda Wnioskodawcy istniejące udziały własne, nabyte w wyniku Połączenia. Wskutek planowanego połączenia majątek Spółki Przejmowanej zostanie więc przejęty w całości przez Spółkę Przejmującą w zamian za udziały wydane przez Spółkę Przejmującą na rzecz Wnioskodawcy i dojdzie do ustania bytu prawnego Spółki Przejmowanej.

Ani Spółka Przejmowana w odniesieniu do udziałów w Spółce Przejmującej, ani Wnioskodawca w odniesieniu do udziałów w Spółce Przejmowanej, nie nabyli udziałów w wyniku transakcji wymiany udziałów, połączenia lub podziału, ale nabyli je w wyniku standardowych transakcji sprzedaży udziałów przeprowadzonych z podmiotami niepowiązanymi oraz późniejszego podnoszenia kapitału w drodze wkładów pieniężnych (w przypadku udziałów w Spółce Przejmującej) i niepieniężnych (w przypadku udziałów w Spółce Przejmowanej).

Ustalona na dzień poprzedzający dzień Połączenia wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, obliczona z uwzględnieniem zobowiązań, nie będzie przewyższać wartości emisyjnej udziałów własnych wydanych udziałowcowi Spółki Przejmowanej, tj. Wnioskodawcy.

Wnioskodawca określając dla celów podatkowych wartość otrzymanych udziałów w Spółce Przejmującej zamierza kierować się dotychczas ujawnioną w księgach wartością udziałów w Spółce Przejmowanej, w konsekwencji przyjmie dla celów podatkowych wartość otrzymanych udziałów w Spółce Przejmującej w wysokości nie wyższej niż wartość udziałów w Spółce Przejmowanej, jaka byłaby przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do Połączenia.

Pytania

1.Czy Połączenie będzie skutkować dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu Ustawy o CIT?

2.W wypadku uznania, że Połączenie będzie skutkować dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego, czy Wnioskodawca uprawniony będzie do rozpoznania kosztów uzyskania takiego przychodu?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy Połączenie nie będzie skutkować dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu Ustawy o CIT. Połączenie będzie dla Wnioskodawcy neutralne podatkowo.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe i stwierdzenia, że Wnioskodawca osiągnie z tytułu Połączenia przychód podatkowy, Wnioskodawca będzie uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania tego przychodu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1

Połączenie spółek kapitałowych będących rezydentami podatkowymi jednego lub więcej państw członkowskich Unii Europejskiej (w przypadku Połączenia Spółka Przejmowana i Spółka Przejmująca to rezydenci podatkowi w Polsce), po spełnieniu określonych warunków, jest neutralne podatkowo dla wszystkich stron transakcji.

Jest to podstawowa zasada wynikająca z przepisów Unii Europejskiej, w tym Dyrektywy Rady 2009/133/WE (tzw. dyrektywa fuzji, „merger directive"), a także przepisów krajowych, w tym Ustawy o CIT. Neutralność podatkowa oznacza, że Połączenie nie powinno prowadzić do natychmiastowego opodatkowania, o ile spełnione są określone warunki. W opinii Wnioskodawcy wszystkie warunki neutralności podatkowej zostaną w stosunku do Połączenia spełnione.

1.Regulacje Ustawy o CIT dotyczące połączenia

Ustawa o CIT jako przychód związany z połączeniem spółek definiuje ustaloną na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość emisyjną udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej lub dzielonej w następstwie łączenia lub podziału podmiotów, z zastrzeżeniem pkt 8b (art. 12 ust. 1 pkt 8ba Ustawy o CIT).

Jak z kolei wskazano w art. 12 ust. 4 pkt 12 Ustawy o CIT, w przypadku połączenia lub podziału spółek, do przychodów nie zalicza się przychodu wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej stanowiącego wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną, o którym mowa w ust. 1 pkt 8ba, jeżeli:

a)udziały (akcje) w podmiocie przejmowanym lub dzielonym nie zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów oraz

b)przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną nie jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

W dalszej kolejności wskazać należy regulacje zawarte w art. 12 ust. 13 Ustawy o CIT, zgodnie z którymi przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Jak wskazano w art. 12 ust. 14 Ustawy o CIT, jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Ponadto, jak wskazano w art. 12 ust. 15 Ustawy o CIT, przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:

1)art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek lub podmiotów mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo

2)art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo

3)art. 3 ust. 2 , podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.

1.Warunki neutralności połączenia

Biorąc pod uwagę przytoczone powyżej regulacje Ustawy o CIT, aby połączenie nie skutkowało dla niego powstaniem przychodu do opodatkowania na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8ba Ustawy o CIT, spełnione muszą być łącznie następujące warunki:

1)udziały (akcje) w podmiocie przejmowanym nie zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów;

2)przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą nie jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia;

3)połączenie spółek zostanie przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych;

4)zarówno spółka przejmująca, jak i spółka przejmowana są podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 1 Ustawy o CIT, to jest są podatnikami mającymi siedzibę lub zarząd na terytorium Polski i podlegają na terytorium Polski nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych, a tym samym wypełniają przesłankę wymienioną w art. 12 ust. 15 pkt 1 Ustawy o CIT.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca jest jedynym udziałowcem posiadającym 100% udziałów Spółki Przejmowanej. Udziały w Spółce Przejmowanej, posiadane przez Wnioskodawcę, nie zostały nabyte ani objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów, ponieważ Wnioskodawca objął udziały w Spółce Przejmowanej poprzez nabycie ich od podmiotu trzeciego oraz podniesienie kapitału zakładowego w Spółce Przejmowanej w drodze wniesienia wkładu niepieniężnego (wierzytelności) .

Ponadto, przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych wartość udziałów przydzielonych przez Spółkę Przejmującą nie będzie wyższa niż wartość udziałów w Spółce Przejmowanej, jaka byłaby przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do Połączenia.

Połączenie zostanie przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym ani jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania.

Zarówno Spółka Przejmująca, jak i Spółka Przejmowana mają oraz będą miały, w momencie Połączenia, siedziby na terytorium Polski i podlegają oraz będą podlegały, w momencie Połączenia, na terytorium Polski nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych, to jest są i będą podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 1 Ustawy o CIT, a tym samym wypełniają przesłankę wymienioną w art. 12 ust. 15 Ustawy o CIT.

Powyższe oznacza, że Połączenie spełnia wszelkie warunki neutralności zawarte w Ustawie o CIT.

Dodatkowo Wnioskodawca pragnie powołać się na przepisy unijne: „Procesy restrukturyzacyjne spółek, w tym połączenia, są niezbędne do skutecznego funkcjonowania unijnego rynku wewnętrznego, a podejmowane w tym zakresie przez spółki czynności nie powinny być hamowane przez ograniczenia, niekorzystne warunki lub zniekształcenia wynikające w szczególności z przepisów podatkowych państw członkowskich. Założeniem dyrektywy 2009/133/WE było zapewnienie na poziomie unijnym (a poprzez jej implementację - na poziomie krajowym) takich reguł podatkowych, które przede wszystkim są neutralne z punktu widzenia konkurencji. W tym celu wspólny system podatkowy zapobiegać ma nakładaniu w państwach członkowskich podatku dochodowego na spółki kapitałowe oraz ich wspólników w związku m.in. z ich łączeniem chroniąc jednocześnie interesy fiskalne państw członkowskich poprzez odroczenie opodatkowania zysków kapitałowych do momentu ich faktycznej realizacji" (za: H. Litwińczuk, 1.1.2. Aspekty podatkowe [w:] Opodatkowanie spółek, red. H. Litwińczuk, Warszawa 2022, strony 576-577).

Neutralność połączenia:

• dla uczestniczących w niej spółek zagwarantowana została w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2009/133/WE,
• dla wspólników spółek biorących udział w połączeniu w art. 8 ust. 1 dyrektywy 2008/7/WE (przy założeniu, że czynność ta nie powoduje u wspólników aktualizacji kosztów podatkowych związanych z nabywanymi akcjami (udziałami) spółki przejmującej dla celów ich późniejszego zbycia.

Sam Wnioskodawca jest podmiotem spoza Unii Europejskiej. Jednak należy zwrócić uwagę, że udziałowiec spółki przejmowanej nie musi być rezydentem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, aby korzystać z przepisów o neutralności podatkowej, np. w ramach transakcji połączenia spółek. Dyrektywa nie wymaga, by miał on miejsce zamieszkania lub siedzibę w UE - kluczowe jest, by spółki uczestniczące w restrukturyzacji były z państw członkowskich UE. Dyrektywa koncentruje się na spółkach mających siedzibę w państwach członkowskich UE. Akcjonariusze/udziałowcy mogą pochodzić z dowolnego kraju, a neutralność podatkowa transakcji będzie miała zastosowanie do nich, o ile spełnione są warunki dotyczące spółek biorących udział w transakcji.

Podsumowując, w świetle wyżej wymienionych przepisów Ustawy o CIT, dyrektywy 2009/133/WE oraz przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego zdaniem Wnioskodawcy jednoznacznie wynika, że wszystkie warunki neutralności połączenia zostały spełnione. W konsekwencji, planowane Połączenie będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy i nie spowoduje po jego stronie konieczności rozpoznania przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8ba Ustawy o CIT.

Ad 2

W opinii Wnioskodawcy planowane Połączenie nie generuje dla niego przychodu do opodatkowania. Jednak w razie odmiennej opinii niniejszego organu, Wnioskodawca jest zdania, że jego dochodem do opodatkowania CIT byłby przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 7 ust. 2, dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. 

Ustawa o CIT nie wprowadza przepisu szczególnego, który wskazywałby jak ustalić koszt uzyskania przychodu rozpoznanego w momencie opodatkowanego połączenia. W efekcie uznać należy, że koszty należy ustalić w oparciu o zasady ogólne, w wysokości uzależnionej od rodzaju wkładu (pieniężny niepieniężny), za jaki Wnioskodawca objął udziały w Spółce Przejmowanej.

Koszty stanowią integralny element konstrukcji podatku dochodowego, ponieważ opodatkowaniu podlega - z wyłączeniem sytuacji wskazanych wprost w przepisach szczególnych - dochód, a nie sam przychód. Zatem odliczenie kosztów uzyskania przychodu nie jest żadnego rodzaju ulgą czy przywilejem podatkowym, tylko jednym z podstawowych kroków zmierzających do ustalenia podstawy opodatkowania, czyli dochodu.

Przyjęcie innego założenia prowadziłoby do efektywnego podwójnego opodatkowania tego samego przysporzenia, co obrazuje poniższy przykład:

Spółka X nabyła udziały w Y za 100 zł. Na skutek połączenia Y z Z, Z wydaje X swoje udziały o wartości emisyjnej 200 zł. Na dzień sprzedaży przez X udziałów w Z ich wartość wynosi 300 zł. Zakładając, że w momencie połączenia X uzyska przychód w wysokości 200 zł, to w wypadku braku możliwości rozpoznania kosztów na tym etapie, zapłaci podatek od przychodu w wysokości 200 zł (podatek 38 zł), a następnie ponownie od dochodu w wysokości 200 zł (przychód 300 zł - koszty 100 zł = podatek 38 zł) - zapłaci go więc dwukrotnie (w sumie 76 zł podatku).

Jeżeli, przy identycznym stanie faktycznym, w momencie połączenia spółka uzyska przychód w wysokości 200 zł i rozpozna koszt 100 zł, to zapłaci podatek 19 zł. Następnie, przy sprzedaży udziałów za 300 zł rozpozna koszt 200 zł (kwota uprzednio opodatkowana), co daje 100 zł dochodu, więc 19 zł podatku (w sumie 38 zł podatku).

Jak widać na powyższym przykładzie, brak możliwości rozpoznania kosztów prowadzi do dwukrotnego opodatkowania dochodu 200 zł, więc zawyża zobowiązanie podatkowe o 38 zł.

To samo przysporzenie podlegałoby zatem w takim wypadku opodatkowaniu podatkiem dochodowym po stronie Wnioskodawcy podwójnie - pierwszy raz w momencie połączenia, a drugi raz - gdy Wnioskodawca sprzeda udziały objęte w wyniku Połączenia.

Wobec powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w wypadku mało prawdopodobnego uznania przez organ, że z tytułu Połączenia Spółka osiągnie przychód podatkowy, Spółka uprawniona będzie do rozpoznania kosztów uzyskania tego przychodu według zasad ogólnych, tj. wg art. 7 Ustawy o CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Natomiast w myśl art. 3 ust. 2 ustawy o CIT:

Zasady łączenia spółek kapitałowych regulują art. 491 i n. ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18, dalej: „KSH”).

W myśl postanowień art. 491 KSH:

W myśl art. 492 § 1 KSH:

Zgodnie z art. 494 § 1 KSH:

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika m.in., że Wnioskodawca jest spółką z siedzibą na terytorium Królestwa Arabii Saudyjskiej, niebędącą podatnikiem podatku dochodowego w Polsce (dalej również „Spółka”). Spółka jest wyłącznym udziałowcem B. sp. z o.o. (dalej „Spółka Przejmowana”). Spółka Przejmowana podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Planują Państwo  połączenie Spółki Przejmującej i Spółki Przejmowanej w trybie art. 492 § 1 pkt 1 KSH, poprzez przeniesienie całego majątku Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą (połączenie przez przejęcie). Połączenie będzie miało charakter tzw. „połączenia odwrotnego” (ang. downstream merger), ponieważ Spółka Przejmująca jest spółką zależną od Spółki Przejmowanej. Spółka Przejmująca jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka Przejmowana w odniesieniu do udziałów w Spółce Przejmującej oraz Wnioskodawca w odniesieniu do udziałów w Spółce Przejmowanej nie nabyli udziałów w wyniku transakcji wymiany udziałów, połączenia lub podziału podmiotów.

Wnioskodawca nie posiada udziałów Spółki Przejmującej. Połączenie w tej części nastąpi w trybie art. 515 § 1 KSH, tj. Spółka Przejmująca wyda Wnioskodawcy jako jedynemu wspólnikowi Spółki Przejmowanej udziały w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej, które nabyła w wyniku połączenia ze Spółką Przejmowaną w takiej samej proporcji, w jakiej Wnioskodawca partycypował w kapitale zakładowym Spółki Przejmowanej, tj.: Spółce zostanie wydane 100% udziałów w Spółce Przejmującej. Tym samym Spółka Przejmująca nie dokona emisji nowych udziałów, natomiast wyda Wnioskodawcy istniejące udziały własne, nabyte w wyniku Połączenia. Wskutek planowanego połączenia majątek Spółki Przejmowanej zostanie więc przejęty w całości przez Spółkę Przejmującą w zamian za udziały wydane przez Spółkę Przejmującą na rzecz Wnioskodawcy i dojdzie do ustania bytu prawnego Spółki Przejmowanej.

Ustalona na dzień poprzedzający dzień Połączenia wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, obliczona z uwzględnieniem zobowiązań, nie będzie przewyższać wartości emisyjnej udziałów własnych wydanych udziałowcowi Spółki Przejmowanej, tj. Wnioskodawcy.

Wnioskodawca określając dla celów podatkowych wartość otrzymanych udziałów w Spółce Przejmującej zamierza kierować się dotychczas ujawnioną w księgach wartością udziałów w Spółce Przejmowanej, w konsekwencji przyjmie dla celów podatkowych wartość otrzymanych udziałów w Spółce Przejmującej w wysokości nie wyższej niż wartość udziałów w Spółce Przejmowanej, jaka byłaby przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do Połączenia.

Połączenie ma uzasadnienie ekonomiczne i biznesowe, a także wpisuje się w aktualną strategię prowadzenia biznesu całej grupy.

Wątpliwości Państwa dotyczą ustalenia, czy w związku z planowanym połączeniem Spółek po stronie Wnioskodawcy, jako dotychczasowego wspólnika Spółki Przejmowanej, dojdzie do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych przy połączeniu regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy o CIT,

Z kolei zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy CIT:

Jak wskazuje art. 22a ustawy o CIT:

Zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1a ww. ustawy:

Ustawa o CIT nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:

Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. W piśmiennictwie i judykaturze przychód podatkowy identyfikowany jest z trwałym przysporzeniem majątkowym zwiększającym wartość aktywów (zob. P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i rachunkowość – Komentarz do art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. LEX 2014). Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1248/11 stwierdzając, że z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem jest ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa.

Przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych, na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o CIT.

Stosownie z kolei do art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy o CIT:

W tym miejscu należy wskazać, że przez wartość emisyjną rozumie się, zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 12 ust. 13 ww. ustawy:

W myśl art. 12 ust. 14 ustawy o CIT:

Jak wynika z art. 12 ust. 15 ustawy o CIT:

Art. 12 ust. 16 ww. ustawy stanowi,

W tym miejscu należy zauważyć, że z dniem 1 stycznia 2022 r. przepis art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT, został zmieniony przez art. 2 pkt 27 lit. e tiret szóste ustawy z dnia 29  października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw  (Dz. U. 2021 r. poz.  2105 ze zm., dalej: „Ustawa nowelizująca”).

Z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. wynika natomiast, że:

Stosownie do art. 12 ust. 12b ustawy o CIT:

Do 31 grudnia 2021 r. przychód wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej nie podlegał opodatkowaniu w momencie połączenia  lub podziału spółek. Nowelizacja ustawy ograniczyła neutralność połączeń i podziałów dla wspólników do czynności w których:

• udziały wspólnika w spółce przejmowanej lub dzielonej nie zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów, połączeń lub podziałów (neutralność tylko dla pierwszej czynności reorganizacyjnej),
• wartość podatkowa udziałów objętych skutkiem połączenia lub podziału nie będzie wyższa od wartości podatkowej udziałów spółki przejmowanej lub dzielonej, z założeniem, że nie doszło do łączenia lub podziału.

Wskazać należy, że z przepisu art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT wynika, że neutralność podatkowa połączeń, podziałów spółek oraz wymiany udziałów została ograniczona wyłącznie do pierwszej czynności restrukturyzacyjnej.

Powyższy przepis w przedstawionym wyżej brzmieniu obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. Wynika to w sposób jednoznaczny z art. 89 ustawy zmieniającej, gdzie zapisano, że ustawa ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.

Jednocześnie ustawodawca nie wprowadził reguł intertemporalnych, które wskazywałyby, że przepis art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT ma zastosowanie wyłącznie do wspólników, którzy nabyli lub objęli udziały (akcje) w spółce przejmowanej lub dzielonej wskutek wymiany udziałów (akcji) łączenia lub podziału spółki po wejściu w życie ww. ustawy, czyli po 1  stycznia 2022 r. Brak jest więc przepisów przejściowych zakładających dopuszczalność pominięcia wymogów zawartych w art. 12 ust. 4 pkt 12 w przypadku reorganizacji wieloetapowych, w  których pierwsze zdarzenia, prowadzące do zaistnienia efektu finalnego po 1 stycznia 2022 r., miały miejsce przed datą wprowadzenia tego przepisu.

Z perspektywy wspólnika spółki przejmowanej neutralność podatkowa uzależniona jest zatem od tego czy powyższa czynność reorganizacyjna jest pierwsza, czy też kolejna (uwzględniając zarówno połączenia, podziały, jak i wymiany udziałów).

Powyższe potwierdza także uzasadnienie do projektu ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105, tj. ustawy zmieniającej), zgodnie z którym wprowadzone zmiany miały na celu uszczelnienie systemu podatkowego m.in. poprzez zagwarantowanie neutralności dla tych czynności reorganizacyjnych, w których kontynuowana jest wycena restrukturyzowanego majątku. W uzasadnieniu tym wskazano bowiem, że: „W tym zakresie projekt przewiduje regulacje dotyczące reorganizacji podmiotów (w ramach wymiany udziałów, łączenia, podziału, aportu), w tym mającej charakter transgraniczny, poprzez uszczelnienie obecnie istniejących przepisów, tj. zapewnienie neutralności podatkowej restrukturyzacji w przypadku kontynuacji wyceny restrukturyzowanego majątku a w przypadku udziałów (akcji) zapewnienie tej neutralności dla pierwszej wymiany udziałów, łączenia lub podziału (str. 163 uzasadnienia)”.

Jak wynika także z ww. cytatu, wymienione przez projektodawcę transakcje wymiany udziałów, łączenia i podziału od 1 stycznia 2022 r. mają być ograniczone co do ich neutralności podatkowej w podatku dochodowym w zakresie drugiej tego typu transakcji, w ramach której dochodzi do emisji udziałów lub akcji oraz w sytuacji, gdy nie zostanie zrealizowana zasada kontynuacji wyceny.

Należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie neutralność podatkową uzyskamy, gdy przychód ustalony na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8ba zostanie wyłączony z przychodów podlegających opodatkowaniu po spełnieniu warunków określonych w art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT.

Z przywołanego powyżej art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT wynika, że aby nie wystąpił dla wspólnika spółki przejmującej przychód podatkowy muszą być spełnione następujące warunki:

a)udziały (akcje) w podmiocie przejmowanym lub dzielonym nie zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów oraz

b)przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną nie jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

Obydwie przesłanki (lit. a i b) muszą być spełnione łącznie.

W analizowanej sytuacji obie ww. przesłanki  zostaną spełnione łącznie, bowiem jak wynika z opisu sprawy udziały w Spółce Przejmowanej nie zostały nabyte lub objęte przez Państwa – wspólnika Spółki Przejmowanej w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów oraz wartość otrzymanych udziałów w Spółce Przejmującej Wnioskodawca przyjmie dla celów podatkowych w wysokości nie wyższej niż wartość udziałów w Spółce Przejmowanej, jaka byłaby przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do Połączenia.

Zarówno Spółka Przejmująca, jak i Spółka Przejmowana są i będą podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, a tym samym wypełniają przesłankę wymienioną w art. 12 ust. 15 ustawy o CIT.

Zatem, w związku z zastosowaniem wyłączenia wynikającego z art. 12 ust. 4 pkt 12 ww. ustawy, planowane połączenie będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy i nie spowoduje po stronie Państwa Spółki konieczności rozpoznania przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy o CIT.

W konsekwencji, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

W związku z faktem, że stanowisko w zakresie pytania nr 1 zostało ocenione jako prawidłowe, a Państwa pytanie nr 2 zostało sformułowane warunkowo – w przypadku, gdy stanowisko Spółki w zakresie pytania pierwszego jest nieprawidłowe − odstępuję od odpowiedzi na pytanie drugie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z  dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30  sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935, dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).