Temat interpretacji
Brak uwzględnienia przychodów z obligacji nabywanych przez Spółkę do przychodów, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku uwzględnienia przychodów z obligacji nabywanych przez Spółkę do przychodów, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, na którym ciąży w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy (tj. podlega obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania). Od września 2022 r. Wnioskodawca stosuje opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, zgodnie z przepisami Rozdziału 6b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.) - dalej „ustawa o CIT”. Wnioskodawca prowadzi działalność deweloperską.
W ramach takiej działalności Wnioskodawca realizuje przedsięwzięcia deweloperskie w zakresie wznoszenia obiektów budowlanych z lokalami mieszkalnymi oraz niemieszkalnymi i sprzedaży takich lokali. Wnioskodawca prowadzi księgi rachunkowe oraz sporządza sprawozdania finansowe na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.) - dalej „ustawa o rachunkowości”, w sposób zapewniający prawidłowe określenie:
1. wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku oraz
2. w kapitale własnym:
a. kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach opodatkowania ryczałtem, oraz
b. kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach opodatkowania ryczałtem.
Ze względu na charakter prowadzonej działalności gospodarczej (deweloperskiej) i sposób jej realizacji oraz zasady gospodarki finansowej (w tym dystrybucji wypracowanego zysku), Wnioskodawca dysponuje nadwyżkami finansowymi oraz przejściowymi nadwyżkami finansowymi (co jest związane z zasadami realizacji procesów w ramach przedsięwzięcia deweloperskiego) w postaci środków pieniężnych.
W ramach racjonalnej gospodarki finansowej, m.in. dla zachowania ekonomicznej wartości środków, o których mowa w poprzednim zdaniu i ochrony przed spadkiem ich siły nabywczej, Wnioskodawca, po oszacowaniu ryzyka, nabywa bezpieczne instrumenty finansowe w postaci obligacji korporacyjnych. Obligacje są nabywane w ramach ich emisji, na rynku pierwotnym. Wnioskodawca nie nabywa obligacji na rynku wtórnym, tj. inaczej niż w ramach programu emisji i nie dokonuje ich zbycia przed dniem wykupu. Nabywając obligacje Wnioskodawca uwzględnia dzień wykupu określony w warunkach emisji obligacji i w żadnym razie nie planuje zbywać, ani faktycznie nie zbywa obligacji przed dniem wykupu. Podkreślić należy, że Wnioskodawca nie prowadzi działalności w zakresie obrotu obligacjami, a nabywając bezpieczne instrumenty finansowe w postaci obligacji korporacyjnych działa wyłącznie w celu ochrony środków przed inflacją i spadkiem ich realnej siły nabywczej. Nabywane są zarówno obligacje kuponowe (z oprocentowaniem) jak i zerokuponowe (nieoprocentowane, ale z dyskontem).
Niezależnie od rodzaju obligacji (kuponowe, zerokuponowe), zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy o rachunkowości Wnioskodawca klasyfikuje obligacje jako inwestycje krótkoterminowe księgowane na koncie 140 analityka obligacje (zakup na konto 140-x strona DT/ konto r-ku bankowego strona CT). Na dzień bilansowy zakupione i posiadane obligacje są wykazywane jako krótkoterminowe aktywa finansowe. Przychody z obligacji, w szczególności z odsetek i dyskonta są prezentowane na koncie 750 - przychody finansowe. Według rachunku zysków i strat sporządzonego zgodnie z art. 47 ustawy o rachunkowości w 2023 r.
Wnioskodawca uzyskał przychód w łącznej wysokości (…) zł, w czym pozostałe przychody operacyjne w kwocie (…) zł oraz przychody finansowe w kwocie (…) zł. W kwocie przychodu finansowego uwzględniony został, wyznaczany zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, przychód z obligacji w kwocie (…) zł identyfikowany w szczególności na podstawie odsetek i dyskonta z obligacji.
Pytania
1.Czy przychody z obligacji nabywanych przez Wnioskodawcę są uwzględniane przy zastosowaniu art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT?
2.Jeżeli przychody, o których mowa w pytaniu pierwszym są uwzględniane przy zastosowaniu art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT to, czy należy uwzględnić wyłącznie przychód wykazywany w księgach rachunkowych Wnioskodawcy i prezentowany w pozycji przychodów finansowych w rachunku zysków i strat?
Państwa stanowisko w sprawie
1. Przychody z obligacji nabywanych przez Wnioskodawcę nie powinny być uwzględniane przy stosowaniu art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT.
2. W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie 1, stosując regulacje art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT Wnioskodawca uwzględnia dla potrzeb analizy przychód wykazywany w księgach rachunkowych i prezentowany w pozycji przychodów finansowych w rachunku zysków i strat. W założeniu prawodawcy ryczałt od dochodów spółek jest proinwestycyjnym, względnie prorozwojowym rozwiązaniem fiskalnym, które ma motywować do działań ukierunkowanych na rozwój opierający się na inwestycjach w działania spółki, niekoniecznie związane ze zwiększaniem wartości i zasobów środków trwałych (wbrew pierwotnemu założeniu).
Mechanizm jest adresowany do przedsiębiorców, którzy prowadząc działalność gospodarczą i nie funkcjonując w rozbudowanej oraz wielopoziomowej grupie podmiotów powiązanych kapitałowo, zdaniem prawodawcy, mają ograniczone możliwości pozyskiwania finansowania zewnętrznego, a przez to rozwoju. Konstrukcja ryczałtu od dochodu spółek nie pozostawia wątpliwości co do tego, że jest on adresowany do spółek wykonujących aktywną, rzeczywistą działalność gospodarczą, zatrudniających pracowników (względnie osoby współpracujące, ale nie występujące wobec spółki jako przedsiębiorcy). Z kolei zasady identyfikacji podstawy opodatkowania estońskim CIT, normy wskazujące na przedmiot opodatkowania i moment powstania zobowiązania podatkowego w estońskim CIT mają dodatkowo zachęcać podatników do wykorzystywania wypracowanego zysku do dalszego rozwoju, jego reinwestowanie. Taka specyficzna metoda opodatkowania ma w szczególności pozytywnie wpływać nie tylko na samą spółkę i wykonywaną przez nią działalność gospodarczą, ale również na gospodarkę Polski, stymulować jej rozwój oraz zachęcać do tworzenia nowych lub względnie zachowywania dotychczasowych miejsc pracy (o czym świadczą również warunki minimalnego zatrudnienia).
Cel taki został wyraźnie zaprezentowany w uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 29 października 2021 r., którą ustawodawca poszerzył grupę spółek uprawnionych do wyboru takiej formy opodatkowania: „Objęcie ryczałtem od dochodów jak największej liczby przedsiębiorców z sektora MŚP umożliwi im pozyskanie dodatkowych środków pieniężnych, na skutek przesunięcia momentu powstania obowiązku podatkowego do czasu wypłaty zysku. Uzyskanie tych środków umożliwi z kolei utrzymanie lub zwiększanie aktualnego poziomu zatrudnienia, kontynuowanie prowadzonej działalności pomimo kryzysu oraz realizowanie nowych projektów inwestycyjnych.” Nie można mieć wątpliwości co do tego, że wykładania art. 28j ustawy o CIT konstytuującego warunki jakie muszą być spełnione, aby spółka mogła stosować opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów spółek winna być dokonywana z uwzględnieniem tak wyraźnie zakreślonych intencji prawodawcy. Dotyczy to w szczególności odnoszących się do struktury przychodów spółki przepisów art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Treść uzasadnienia do projektu ustawy z dnia 30 września 2020 r. – o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 643), na podstawie którego została uchwalona nowelizacja wprowadzająca do ustawy o CIT ryczałt od dochodów spółek, nie pozostawia wątpliwości co do tego, że warunki odnoszące się do struktury przychodów mają w zamierzeniu ograniczać możliwość korzystania z ryczałtu od dochodów spółek tym podmiotom, które nie prowadzą rzeczywistej działalności gospodarczej opierając swoje funkcjonowanie wyłącznie na tzw. przychodach pasywnych.
Jak zostało wskazane expresiss verbis w uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 30 września 2020 r. - o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 643) odnośnie art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT: "Celem wprowadzenia tego warunku jest ograniczenie możliwości korzystania z opodatkowania ryczałtem przez podmioty nieprowadzące aktywnej działalności gospodarczej, ale nakierowane na czerpanie przychodów głównie z pasywnych źródeł przychodów". Takie zamierzenia i intencje prawodawcy zostały następnie potwierdzone przez Ministra Finansów w wydanym już w trakcie obowiązywania przepisów Rozdziału 6b ustawy o CIT "Przewodniku do Ryczałtu od dochodów spółek" stanowiącym ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego dotyczące stosowania tych przepisów objaśnienie podatkowe, o których mowa w art. 14a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa: "Wprowadzone w art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT warunki dotyczące struktury przychodów mają w zamierzeniu ograniczać możliwość korzystania z nowej formy opodatkowania tym podmiotom, które nie prowadzą aktywnej działalności gospodarczej, a swoje dochody opierają na pasywnych źródłach przychodów". Podkreślić przy tym należy, że pomimo wyraźnego prymatu wykładni językowej jako sposobu interpretacji prawa podatkowego, w polskiej doktrynie i orzecznictwie prezentowany jest pogląd, wedle którego nawet w sytuacji gdy wyniki wykładni językowej prowadzą do rezultatów jednoznacznych, odstąpienie od nich jest możliwe, a niekiedy wręcz konieczne, w sytuacji gdy sens językowy niweczy ratio legis interpretowanego przepisu albo prowadzi do absurdalnych, sprzecznych z logiką rezultatów (L. Morawski - Zasady wykładni prawa, Toruń 2010 r., s 87; B. Brzeziński - Podstawy wykładni prawa podatkowego, ODDK Gdańsk 2008 r., s. 62 - 63).
Zasada pierwszeństwa wykładni językowej nie powinna prowadzić do całkowitego ignorowania przez interpretatora ratio legis przepisów, do bezwzględnego pominięcia wykładni systemowej lub funkcjonalnej. Może się bowiem okazać, że sens przepisu, który wydaje się językowo jasny, okaże się wątpliwy, gdy go skonfrontujemy z innymi przepisami lub weźmiemy pod uwagę cel regulacji prawnej. W każdym z przypadków, w których nasuwa się podejrzenie, że wynik wykładni językowej może okazać się nieadekwatny, konieczne jest skonfrontowanie go z wykładnią systemową i funkcjonalną (por. postanowienie SN z dnia 26 kwietnia 2007 r., I KZP 6/07; OSNKW 2007/5/37, postanowienie NSA z dnia 9 kwietnia 2009 r., II FSK 1885/07 oraz wypowiedzi doktryny: M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2002, s. 275; L. Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń 2006, s. 74.).
Posługując się takimi ugruntowanymi w doktrynie i orzecznictwie zasadami interpretacji prawa podatkowego należy stwierdzić, że niezasadne jest takie stosowanie regulacji art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT, iż pozbawi możliwości stosowania opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek tych podatników, którzy prowadząc rzeczywistą i aktywną działalność gospodarczą przejściowo lokują wypracowane w ramach takiej działalności środki w instrumenty finansowe. Pozbawienie podatników, poprzez bezpośrednie zastosowanie art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT, możliwości ochrony wypracowanych w ramach aktywnej działalności gospodarczej zysków przed spadkiem ich wartości w wyniku inflacji może stanowić zachętę do podziału zysku i jego dystrybucję właścicielom zamiast jego dalsze wykorzystywanie dla potrzeb funkcjonowania spółki. Taka wykładania stałaby w wyraźnej sprzeczności z intencjami ustawodawcy, który w ramach modelu estońskiego CIT wyraźnie zachęca podatników do reinwestowania wypracowanych zysków, a nie do ich dystrybucji i konsumpcji (vide ogólnego wyjaśnienia Ministra Finansów str. 6 „Przewodnika do Ryczałtu od dochodów spółek”: „W stosowaniu właściwej wykładni przepisów o ryczałcie istotne jest, w przypadku wątpliwości natury językowej, że reinwestycje pozostają nieopodatkowane”). Typowe dla prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności deweloperskiej jest stopniowe, dokonywane wraz z postępem prowadzonych prac, angażowanie środków przeznaczonych na dane przedsięwzięcie deweloperskie. Jednocześnie podatnik musi zadbać o zachowanie płynności finansowej niezbędnej dla regulowania zobowiązań. W sytuacji, w której zobowiązania mają być regulowane wypracowanym uprzednio zyskiem to racjonalne ekonomicznie jest zabezpieczanie takich zysków przed spadkiem ich realnej wartości. Może to być dokonywane poprzez nabywanie obligacji z odpowiednim terminem wykupu. Operacje opisane w poprzednim zdaniu należy wówczas uznać za podejmowane w ramach aktywnej działalności gospodarczej.
Zważywszy na przywołane powyżej zasady wykładani, ratio legis art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT, istotę opodatkowania estońskim CIT, należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawca nie prowadzi działalności w zakresie obrotu obligacjami, a nabywane na rynku pierwotnym i zachowywane do momentu wykupu obligacje służą ochronie przed inflacją i spadkiem ich realnej siły nabywczej zysków wypracowanych w ramach rzeczywistej działalności gospodarczej, to w ramach uprawnionego odejścia od wykładni językowej należy stwierdzić, iż przychodów z takich obligacji nie uwzględnia się przy stosowaniu art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT.
Odnosząc się do kwestii poruszonej w drugim pytaniu należy wskazać, iż zgodnie z art. 28d ust. 1 ustawy o CIT podatnik opodatkowany ryczałtem od dochodów spółek jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów o rachunkowości w sposób zapewniający prawidłowe określenie wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku. Wymóg taki wynika z istoty takiego modelu opodatkowania i wpisaną w nią zasadę, że wynik podatkowy spółki, z zastrzeżeniem przypadków wprost wskazanych w ustawie o CIT, definiowany jest w oparciu o wynik bilansowy, a ten z kolei podatnik wyznacza zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy o rachunkowości.
Jak zostało wskazane na str. 26 „Przewodnika do Ryczałtu od dochodów spółek” stanowiącego ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego: „Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i na bieżąco. Zatem informacje z nich pochodzące powinny zapewnić ustalenie podstawy opodatkowania zgodnie z przepisami podatkowymi, tj. powinny umożliwiać uzyskanie informacji co do zysku (straty) netto, transakcji z podmiotami powiązanymi, wydatków podatnika, przejmowanych składników majątku, etc. Księgi rachunkowe powinny zapewnić także prawidłowy odczyt każdej podstawy opodatkowania, tj. oprócz zysku (straty) netto również transakcje np. z podmiotami powiązanymi, wydatki podatnika, przejmowane składniki majątku, przychody i koszty ponoszone przez oddziały spółki, w tym oddziały zagraniczne. Operacje gospodarcze powinny być właściwie udokumentowane zgodnie z rzeczywistym ich przebiegiem. W zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych stosuje się przepisy ustawy o rachunkowości, w tym rozdziału 2 tej ustawy.”
Wobec tego, podatnik stosujący estoński CIT musi prowadzić ewidencje zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości i opierać się na zapisach dokonywanych według takich unormowań (tak np. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej 17.07.2024 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.332.2024.1.END, 27.03.2024 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.626.2023.1.DD z 14.12.2022 r., 0111-KDIB1-1.4010.696.2022.1.AND, z 9.12.2022 r. nr 0111-KDIB1-1.4010.644.2022.2.MF). Oczywiście dotyczy to zarówno zasad rozliczania kosztów jak i przychodów - vide str. 11 „Przewodnika do Ryczałtu od dochodów spółek” stanowiącego ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego: „(...) po wyborze ryczałtu od dochodów spółek przychody i koszty podatnika ustalane dla celów rachunkowych staną się również kategoriami podatkowymi.”
Skoro zatem Wnioskodawca jest zobligowany do prowadzenia ewidencji dla potrzeb podatkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości i według jej przepisów identyfikować przychody i koszty to w przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie 1, stosując regulacje art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy o CIT uwzględnia dla potrzeb analizy przychód wykazywany w księgach rachunkowych i prezentowany w pozycji przychodów finansowych w rachunku zysków i strat tj. w kwocie (...) zł.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm., dalej: „ustawa CIT”):
Opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, jeżeli spełnia m.in. łącznie następujące warunki mniej niż 50% przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług, pochodzi:
a)z wierzytelności,
b)z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
c)z części odsetkowej raty leasingowej,
d)z poręczeń i gwarancji,
e)z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
f)ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
g)z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 - w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.
Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.):
Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są papiery wartościowe.
Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi:
Ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - rozumie się przez to akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1467, 1488, 2280 i 2436), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.
Zatem, obligacje stanowią papiery wartościowe będące instrumentami finansowymi.
Należy zauważyć, że podatnik, aby móc wybrać formę opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek jest zobowiązany łącznie spełnić wszystkie warunki określone wpowołanym wyżej przepisie art. 28j ust. 1 ustawy CIT. Przy czym warunki te podatnik musi spełniać w każdym okresie korzystania z tej formy opodatkowania.
Wskazane w art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy CIT, warunki dotyczące struktury przychodów mają w zamierzeniu ograniczać możliwość korzystania z nowej formy opodatkowania tym podmiotom, które nie prowadzą aktywnej działalności gospodarczej, a swoje dochody opierają na pasywnych źródłach przychodów.
Należy wskazać, że główną funkcją wprowadzania do obrotu papierów dłużnych jest pozyskanie kapitału przez emitenta i odpowiednie ulokowanie nadwyżek finansowych przez nabywającego. Innymi słowy, emisja dłużnych papierów wartościowych stanowi jedną z metod pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania działalności emitenta. Mogą mieć one różne podstawy prawne, a w związku z tym można wśród nich wyróżnić: weksle inwestycyjne, obligacje, bony komercyjne, bony handlowe, itd.
Analizując przypadek zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT w odniesieniu do opisanych we wniosku (obligacji) zasadne jest powołanie przepisów ustawy z dnia 15 stycznia 2015 roku o obligacjach (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 708, dalej: „ustawa o obligacjach”).
Zgodnie z art. 2 ustawy o obligacjach:
Obligacje mogą emitować:
1) osoby prawne, w tym osoby prawne mające siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
a) prowadzące działalność gospodarczą lub
b) utworzone wyłącznie w celu przeprowadzenia emisji obligacji,
2) osoby prawne upoważnione do emisji obligacji na podstawie odrębnych ustaw,
3) spółki komandytowo-akcyjne,
4) spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa,
5) gminy, powiaty oraz województwa, zwane dalej „jednostkami samorządu terytorialnego”, a także związki tych jednostek oraz jednostki władz regionalnych lub lokalnych innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
6) instytucje finansowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska lub Narodowy Bank Polski, lub przynajmniej jedno z państw należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), lub bank centralny takiego państwa, lub instytucje, z którymi Rzeczpospolita Polska zawarła umowy regulujące działalność takich instytucji na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i zawierające stosowne postanowienia dotyczące emisji obligacji
- zwane dalej „emitentami”.
W myśl art. 3 pkt 1 i 2 ustawy o obligacjach:
Przepisy ustawy nie mają zastosowania do obligacji emitowanych przez:
1) Skarb Państwa;
2) Narodowy Bank Polski.
Stosowanie do art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach:
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Z kolei stosownie do art. 13 ustawy o obligacjach:
Za zobowiązania wynikające z obligacji emitent odpowiada całym swoim majątkiem.
W myśl art. 17 ust. 1 ustawy o obligacjach:
Obligacje mogą być imienne albo na okaziciela.
W wyniku emisji obligacji emitent uzyskuje, często długoterminowe, źródło finansowania swojej działalności, nabywca zaś lokuje środki pieniężne w celu uzyskania korzyści o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym. Istota tych papierów polega bowiem na tym, że emitent poprzez sprzedaż uzyskuje od nabywców określoną kwotę pieniężną, którą jest zobowiązany zwrócić w terminie oznaczonym na danym papierze wartościowym (w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji) oraz zapłacić nabywcy papieru wartościowego, określoną kwotę dyskonta lub procent za korzystanie z pieniędzy.
Z opisu sprawy wynika, że Spółka prowadzi działalność deweloperską. Od września 2022 r. wybrała jako formę opodatkowania ryczałt od dochodów spółek. W ramach racjonalnej gospodarki finansowej Spółka nabywa bezpieczne instrumenty finansowe w postaci obligacji korporacyjnych. Obligacje są nabywane w ramach ich emisji, na rynku pierwotnym. Nabywając obligacje Spółka uwzględnia dzień wykupu określony w warunkach emisji obligacji i nie planuje zbywać, ani faktycznie nie zbywa obligacji przed dniem wykupu. Spółka nie prowadzi działalności w zakresie obrotu obligacjami, a nabywając bezpieczne instrumenty finansowe w postaci obligacji korporacyjnych działa wyłącznie w celu ochrony środowiska przed inflacją i spadkiem ich realnej siły nabywczej.
Spółka nabywa:
- obligacje kuponowe (z oprocentowaniem);
- obligacje zerokuponowe (nieoprocentowane, ale z dyskontem).
Państwa wątpliwości skierowane są w zakresie braku uwzględnienia przychodów z obligacji nabywanych przez Spółkę do przychodów, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 28j ust. 1 ustawy o CIT, opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, jeżeli spełnia łącznie warunki wymienione w tym przepisie. Jeden z nich, wymieniony w pkt 2, zawiera wymóg, aby mniej niż 50% przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług, pochodziło ze ściśle wymienionych w tym przepisie tytułów, wśród których ustawodawca zawarł przychody ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych (pkt 2 lit. f).
Zgodnie z powołaną powyżej definicją zawartą w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi - instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Do tej kategorii zaliczane są m.in. obligacje, co wynika z art. 3 pkt 1 lit. a ww. ustawy oraz art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach.
Podstawowym aktem prawnym dotyczącym skarbowych papierów wartościowych jest ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1270 ze zm.).
Zgodnie z art. 95 ust. 1 tej ustawy:
Skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.
W ramach skarbowych papierów wartościowych wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje papierów wartościowych: bony skarbowe i obligacje skarbowe.
Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy o finansach publicznych:
Obligacja skarbowa jest papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju lub za granicą, oprocentowanym w postaci dyskonta lub odsetek.
Obligacje skarbowe mogą być oprocentowane w postaci dyskonta lub odsetek, natomiast bony skarbowe tylko w postaci dyskonta. Oprocentowanie w postaci odsetek może być stałe albo zmienne, a w postaci dyskonta – tylko stałe.
Obligacje kuponowe wiążą się z określoną płatnością kuponu, którego wysokość jest zwykle zależna od ratingu emitenta. Oprocentowanie może być stałe lub zmienne.
Natomiast „Obligacje o kuponie zerowym (coupon bonds) polegają na tym, że są od razu emitowane z dyskontem w stosunku do ich wartości nominalnej. Nabywca płaci więc za obligację jej wartość nominalną, pomniejszoną o należne w przyszłości oprocentowanie. Wartość nominalna podlega natomiast jednorazowej spłacie dopiero w momencie wykupu obligacji, kryjąc w sobie skapitalizowane oprocentowanie pod postacią dyskonta, które stanowi różnicę pomiędzy wartością nominalną a niższą od niej ceną emisyjną obligacji.” (Prawo papierów wartościowych. System Prawa Prywatnego. Tom 19; red. prof. dr hab. Andrzej Szumański, rok 2006).
Jak wynika z ww. przepisów obligacje są papierami wartościowymi. Natomiast jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, papiery wartościowe są instrumentami finansowymi.
Zatem, w świetle wyżej wymienionych przepisów prawa podatkowego oraz przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że przychody z obligacji nabywanych przez Spółkę powinny być uwzględniane przy zastosowaniu art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT. Podkreślenia wymaga fakt, że nie jest istotny cel inwestowania w obligacje, ponieważ ustawa nie przewiduje wyjątków w tymże zakresie. Fakt, że Spółka nie prowadzi działalności w obrocie obligacjami, a nabywane na rynku pierwotnym i zachowane do momentu wykupu obligacje służą ochronie przed inflacją i spadkiem ich realnej siły nabywczej zysków wypracowanych w ramach rzeczywistej działalności gospodarczej nie przesądza o braku obowiązku zaliczenia przychodów z obligacji zgodnie z art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT.
Jak wyżej wskazano wprowadzone w art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT warunki dotyczące struktury przychodów mają w zamierzeniu ograniczać możliwość korzystania z nowej formy opodatkowania tym podmiotom, które nie prowadzą aktywnej działalności gospodarczej, a swoje dochody opierają na pasywnych źródłach przychodów. Zauważyć zatem należy, że przychód pasywny to przychód uzyskiwany regularnie, który nie wymaga bezpośredniego zaangażowania się w pracę na pełen etat. Uzyskiwany jest przez różne źródła np. najem nieruchomości, prawa autorskie, itp.
Zatem organ zajmując stanowisko, w swojej argumentacji bazuje na interpretacji przepisów na podstawie wykładni gospodarczej, w ramach której niezbędne jest uwzględnienie kontekstu wprowadzenia danej regulacji (art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT) oraz porównania jej z przedstawionym przez Państwa stanem faktycznym.
Na tej podstawie możliwe było przyjęcie, że osiągane przychody z obligacji nabywanych przez Spółkę mają charakter pasywny i podlegają zaliczeniu do przychodów, o których mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.
Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia ustalenia, czy przy uwzględnianiu przychodów z obligacji nabywanych przez Spółkę należy wykazać wyłącznie przychód wykazywany w księgach rachunkowych Spółki i prezentowany w pozycji przychodów finansowych w rachunku zysków i strat w kwocie (...) zł.
Zauważyć należy, że podatnik opodatkowany ryczałtem jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów o rachunkowości w sposób, który zapewni prawidłowe określenie wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku.
Jak stanowi art. 28d ustawy o CIT:
1. Podatnik opodatkowany ryczałtem od dochodów spółek, zwanym dalej w niniejszym rozdziale ,,ryczałtem'', jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów o rachunkowości w sposób zapewniający prawidłowe określenie:
1) wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku oraz
2) w kapitale własnym:
a) kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach opodatkowania ryczałtem, oraz
b) kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach opodatkowania ryczałtem.
2. Podatnik i jego następca prawny są obowiązani wykazywać wyodrębnienie w kapitale własnym zysków lub strat, o których mowa w ust. 1 pkt 2, w sprawozdaniu finansowym sporządzanym zgodnie z przepisami o rachunkowości do roku wypłaty tych zysków lub pokrycia tych strat.
Kwestie dotyczące obowiązku i prawidłowości sporządzenia sprawozdania finansowego regulowane są ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm., dalej: „uor”).
I tak, w myśl art. 45 ust. 1 uor:
Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b, zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, określone w rozdziale 4.
Stosownie do art. 45 ust. 2 uor:
Sprawozdanie finansowe składa się z:
1) bilansu;
2) rachunku zysków i strat;
3) informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
Jak wynika z opisu sprawy, niezależnie od rodzaju obligacji (kuponowe, zerokuponowe) zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy o rachunkowości Spółka klasyfikuje obligacje jako inwestycje krótkoterminowe księgowane na koncie 140 analityka obligacje (zakup na konto 140-x strona DT/ konto r-ku bankowego strona CT). Na dzień bilansowy zakupione i posiadane obligacje są wykazywane jako krótkoterminowe aktywa finansowe. Przychody z obligacji, w szczególności z odsetek i dyskonta są prezentowane na koncie 750 - przychody finansowe. Według rachunku zysków i strat sporządzonego zgodnie z art. 47 ustawy o rachunkowości w 2023 r. Wnioskodawca uzyskał przychód w łącznej wysokości (…) zł, w czym pozostałe przychody operacyjne w kwocie (…) zł oraz przychody finansowe w kwocie (…) zł. W kwocie przychodu finansowego uwzględniony został, wyznaczany zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, przychód z obligacji w kwocie (…) zł identyfikowany w szczególności na podstawie odsetek i dyskonta z obligacji.
W odniesieniu do powyższego ponownie należy wskazać, że „Obligacje o kuponie zerowym (coupon bonds) polegają na tym, że są od razu emitowane z dyskontem w stosunku do ich wartości nominalnej. Nabywca płaci więc za obligację jej wartość nominalną, pomniejszoną o należne w przyszłości oprocentowanie. Wartość nominalna podlega natomiast jednorazowej spłacie dopiero w momencie wykupu obligacji, kryjąc w sobie skapitalizowane oprocentowanie pod postacią dyskonta, które stanowi różnicę pomiędzy wartością nominalną a niższą od niej ceną emisyjną obligacji.” (Prawo papierów wartościowych. System Prawa Prywatnego. Tom 19; red. prof. dr hab. Andrzej Szumański, rok 2006).
Zatem w odniesieniu do analizowanej sprawy zauważyć należy, że w przypadku wykupu obligacji, dla ustalenia wartości przychodów wymienionych w art. 28j ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o CIT należy uwzględnić całą kwotę otrzymaną z tytułu realizacji prawa, jakim jest wierzytelność przysługująca posiadaczowi obligacji od ich emitenta. Nie ma podstaw do uznania, że dla potrzeb wspomnianego przepisu uwzględnia się jedynie wartość dyskonta i odsetek.
W świetle powyższego, stwierdzić należy, że przy uwzględnianiu przychodów z obligacji nabywanych przez Spółkę należy wykazać całą kwotę otrzymaną z tytułu wykupu obligacji wraz z należnymi odsetkami i dyskontem, a nie tylko przychody ustalone na podstawie odsetek i dyskonta z obligacji w kwocie (…) zł.
Tym samym, nie można się zgodzić z Państwem, że przy uwzględnianiu przychodów należy wykazać wyłącznie przychód ujmowany w księgach rachunkowych Spółki i prezentowany w pozycji przychodów finansowych w rachunku zysków i strat w kwocie (…) zł. Bowiem jak wskazali Państwo, w opisie sprawy kwota ta stanowi przychód finansowy wyznaczony zgodnie z przepisami o rachunkowości jako przychód z obligacji identyfikowany w szczególności na podstawie odsetek i dyskonta z obligacji.
Podsumowując, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Organ pragnie zauważyć, że w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się pierwszeństwo wykładni językowej nad pozostałymi rodzajami wykładni, tj. systemową i celowościową. Jednakże w poszczególnych sytuacjach wolno odstąpić od literalnego brzmienia przepisu, w szczególności, gdy językowe dyrektywy interpretacyjne nie pozwalają z danego tekstu prawnego wyinterpretować jednoznacznej normy postępowania lub gdy wykładnia językowa pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią innych norm.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).