Możliwość zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z leasingowanymi samochodami osobowymi, bez stosowania limit wskazanego w art. 16 ust 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z leasingowanymi samochodami osobowymi, bez stosowania limit wskazanego w art. 16 ust 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 listopada 2024 r. (wpływ 12 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka X (dalej: „Wnioskodawca”).

Spółka w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 z późn. zm., dalej: „ustawa o CIT”) podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, poniżej przedstawiony zostanie wyczerpujący opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego (zgodnie z dyspozycją Wnioskodawcy wniosek dotyczy wyłącznie zdarzenia przyszłego – przyp. organu) oraz pytanie interpretacyjne wraz ze stanowiskiem Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej.

Spółka świadczy (…). Wnioskodawca postanowił rozszerzyć zakres świadczonych usług o najem samochodów osobowych, w rozumieniu art. 4a pkt 9a ustawy o CIT. Obecnie flota, którą posiada Wnioskodawca składa się (…).

Wszystkie powyżej wymienione samochody osobowe są przedmiotem umowy leasingu, w rozumieniu art. 17a pkt 1 ustawy o CIT. Umowy zostały zawarte pomiędzy Wnioskodawcą a firmami leasingowymi, tj.: (…). W wynajmowanej flocie są wyłącznie samochody osobowe, których wartość, przekracza 150.000,00 zł. Umowy najmu zawierane są zarówno z kontrahentami (tzw. B2B) oraz konsumentami (umowy B2C).

Trzy (winno być: cztery – przyp. organu) z wyżej wymienionych pojazdów tj.: (…) są wynajmowane współpracownikom oraz podmiotowi powiązanemu w rozumieniu art. 11a ust 1 pkt 5 ustawy o CIT. Pojazd o numerze rejestracyjnym: (…) również będzie wynajmowany na rzecz osoby współpracującej. Wskazane samochody nie podlegają bezpośrednio regulaminowi wypożyczalni. Działalność Wnioskodawcy w zakresie wynajmowania samochodów luksusowych przynosi Spółce zysk. Spółka przewiduje, że wygenerowany zysk ma charakter wzrostowy.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

-  Umowy leasingu wskazanych we wniosku samochodów osobowych zawierane były przez Spółkę po 1 stycznia 2019 r.,

-  Umowy leasingu wskazanych we wniosku samochodów osobowych nie były zawierane przez Spółkę przed 1 stycznia 2019 r.

Pytanie

Czy Wnioskodawca jest uprawniony do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków powyżej kwoty limitu wydatków związanych z leasingowanymi samochodami osobowymi, bez stosowania limit wskazanego w art. 16 ust 1 pkt 49a ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym – przyp. organu) nie ma zastosowania limit wynikający z art. 16 ust 1 pkt 49a ustawy o CIT, a w konsekwencji Wnioskodawca będzie mógł odliczyć 100% kosztów związanych z opłatami wynikającymi z umowy leasingu.

Zgodnie z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, opłat wynikających z umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000,00 zł pozostają do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy. Oznacza to, że podatnik, który korzysta z samochodu osobowego na podstawie umowy leasingu operacyjnego, którego wartość przekracza 150.000,00 zł, to obowiązany jest stosować limit przewidziany w analizowanym przepisie.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Przesłankami pozwalającymi uznać wydatek za koszt uzyskania przychodu są m.in.: poniesienie wydatku w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów, należyte udokumentowanie wydatku oraz rzeczywisty charakter wydatku (nie został on zwrócony podatnikowi w jakikolwiek sposób). W konsekwencji kosztami uzyskania przychodu są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo skutkowym z osiąganymi przychodami.

Samochody wchodzące w flotę Spółki są samochodami osobowymi w rozumieniu art. 4a ust. 9a ustawy o CIT (winno być: art. 4a pkt 9a ustawy o CIT – przyp. organu). Natomiast sama umowa leasingu została uregulowana w art. 17a pkt 1 ustawy o CIT, w którym czytamy, że przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie.

W art. 16 ustawy o CIT brak jest zapisu wyłączającego z kosztów uzyskania przychodów wydatki ponoszone przez podmioty, które koszty leasingu przenoszą na inne podmioty. W ocenie Wnioskodawcy ograniczenie z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT dotyczy tylko faktycznie korzystającego z przedmiotu leasingu. Spółka oddaje je do odpłatnego używania w związku z prowadzoną działalnością. Warto podkreślić, że Spółka przekazuje samochody osobowe do odpłatnego korzystania klientom (w tym również pracownikom oraz podmiotom powiązanym). Pojazdy nie są wykorzystywane przez Spółkę do innych celów niż oddanie ich do odpłatnego używania. Również Spółka nie ma możliwości korzystania z samochodów, ponieważ znajdują się one w posiadaniu najemców.

Trudno nie zgodzić się ze stanowiskiem Wojewódzkiego Sądy Administracyjnego w Warszawie z 20 sierpnia 2020 r., o sygn.: III SA/Wa 2087/19, w którym czytamy, że: „W efekcie ograniczenie to nie znajduje zastosowania w szczególności w przypadku, gdy podatnik ponosi wskazane opłaty mimo że nie używa (korzysta z) danego samochodu osobowego, gdyż przekazuje go za odpłatnością innemu podmiotowi do używania (korzystania)” - patrz argumentacja wyżej.

„W tym miejscu należy wskazać, iż odmienna wykładnia prowadziłaby do sytuacji nieracjonalnych (argumentum ad absurdum). Przyjęcie wykładni zaproponowanej przez organ interpretacyjny, spowodowałoby, że nie tylko leasingobiorca w sytuacji takiej jak Spółka, tj. gdy nie używa/nie korzysta z samochodu, albowiem przekazuje go za odpłatnością innemu podmiotowi do używania (korzystania), musiałby stosować ograniczenie przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 49a u.p.d.o.p., ale również podmiot faktycznie korzystający (używający) przedmiotowy samochód osobowy, byłby zobligowany do stosowania tego ograniczenia. W efekcie każdy z podmiotów stosowałby wskazane organicznie, przy jednoczesnym braku stosowania analogicznego ograniczenia pod stronie przychodowej, co byłoby nieuzasadnione. Należało zatem uznać, również z analogicznych powodów, iż interpretowany systemowo przepis dotyczący składek, także winien znaleźć zastosowanie jedynie w przypadku, gdy rzeczywiście dochodzi korzystania ze wskazanego pojazdu”.

Warto również zwrócić uwagę, że wykładnia celowościowa przepisów przemawia za tym, żeby ograniczenie z art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT nie miało zastosowania do podmiotu przenoszącego ciężar ekonomiczny takiego wydatku na klienta. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że analizowane zagadnienie ogranicza się do osób wprost korzystających z leasingowanych samochodów, którymi w tym przypadku są klienci Wnioskodawcy.

Warto zwrócić uwagę, na uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw Prezesa Rady Ministrów do Marszałka Sejmu RP z 25 września 2018 r. Uzasadnienie wskazuje, że przewidziane projektem modyfikacje polegały na: „ujednoliceniu zasad podatkowego rozliczania przez podatników wykorzystywania w prowadzonej działalności samochodów osobowych, niezależnie od rodzaju umowy na jakiej podatnik korzysta z takiego samochodu. W przedmiotowym projekcie zakłada się wprowadzenie limitu zaliczania do kosztów uzyskania przychodów opłat z tytuły używania samochodu osobowego na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy oraz innej umowy o podobnym charakterze. Obecnie korzystanie przez podatników z tych form wykorzystywania samochodów osobowych stanowi preferencję w stosunku do zakupu samochodu osobowego. Preferencja ta ma charakter wielopłaszczyznowy. Nie ogranicza się on bowiem jedynie do szybszego rozliczenia kosztu „nabycia” samochodu przez przedsiębiorcę. Korzyść ta związana jest również z możliwością pełnego podatkowego rozliczenia takich kosztów. Po stronie leasingobiorcy/najemcy nie obowiązuje bowiem w tym zakresie limit odnoszący się do wartości samochodu osobowego. Sytuacja taka prowadzi do tego, iż jako samochody „firmowe” powszechnie wykorzystywane są samochody luksusowe, których charakterystyka niejednokrotnie przekracza faktyczne potrzeby przedsiębiorcy związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Charakterystyka ta predysponuje taki pojazd do wykorzystywania zasadniczo również do celów prywatnych”.

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, celem wprowadzenia ograniczenia przewidzianego w analizowanym przepisie było ujednolicenie zasad podatkowego rozliczenia przez podatników wykorzystywania w prowadzonej działalności samochodów osobowych. Rozwiązanie zostało wprowadzone w związku z przekraczaniem faktycznych potrzeb przedsiębiorcy związanych z wykorzystywaniem, często samochodów luksusowych, w prowadzonej działalności gospodarczej. W konsekwencji zakresem zastosowania analizowanego art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT powinny być tylko sytuacje, gdy na podstawie wskazanych w tym przepisie umów, samochody osobowe są używane przez podmioty ponoszące opłaty z tego tytułu, ponieważ taki był właśnie cel wprowadzonych zmian.

W przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym – przyp. organu), pojazdy będące przedmiotem leasingu wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej i nie stanowią przekroczenia jej zakresu. Przychody z najmu pojazdów będących przedmiotem umowy leasingu, mają wpływ na osiągany zysk Spółki oraz stanowią jedno ze stałych źródeł dochodu. Warto również podkreślić, że umowy leasingu były zawierany jeszcze przed wprowadzeniem ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 49a (z uzupełnienia wniosku wynika, że Umowy leasingu wskazanych we wniosku samochodów osobowych zawierane były przez Spółkę po 1 stycznia 2019 r., czyli po wprowadzeniu ograniczenia  z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT – przyp. organu).

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Wnioskodawcy, całość ponoszonych przez Spółkę kosztów z tytułu rat leasingowych mogłaby zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, bez ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy podstawową cechą kosztu podatkowego jest związek tego kosztu z przychodem (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów).

Istotne znaczenie ma również cel, w jakim został poniesiony.

A zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

-    został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

-    jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-    pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-    poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

-    został właściwie udokumentowany,

-    nie został wymieniony w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy będzie miało do Państwa zastosowanie ograniczenie wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT:

W opisie sprawy wskazali Państwo, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczą Państwo usługi najmu samochodów osobowych, w rozumieniu art. 4a pkt 9a ustawy o CIT na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych ze Spółką. Wszystkie wynajmowane samochody osobowe są przedmiotem umów leasingu w rozumieniu art. 17a pkt 1 ustawy o CIT, w których występują Państwo jako leasingobiorcy. Wartość każdego z wynajmowanych samochodów osobowych przekracza 150.000,00 zł.

Odnosząc się do cytowanego powyższej art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT zauważyć należy, że w przedstawionych okolicznościach sprawy podmiotem ponoszącym opłaty wynikające z umów leasingu samochodów osobowych jest Państwa Spółka, w związku z czym to Państwo są zobowiązani do stosowania ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT.

Późniejsze oddanie przez Państwa samochodów do odpłatnego używania w ramach umów najmu samochodów jest odrębną czynnością, dla której należy wywodzić odrębne skutki podatkowe. Przekazanie samochodów podmiotom trzecim do faktycznego korzystania nie zmienia faktu, że to Państwo jako leasingobiorcy ponoszą ciężary związane z zawartymi umowami leasingu. W związku z powyższym będziecie Państwo zobowiązani do stosowania ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT.

Literalne brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT nie pozwala na to, aby z faktu udostępniania innemu podmiotowi leasingowanego przez Spółkę samochodu wywodzić tezy, że do Spółki nie ma zastosowania ograniczenie, o którym mowa ww. przepisie. Ustawodawca nie zawęził tego ograniczenia do podmiotów, które faktycznie używają samochody.

Nie można również uznać, że wykładnia celowościowa regulacji art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że ograniczenia z niej wynikające nie znajdą zastosowania w Państwa przypadku. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159): „W projekcie zakłada się wprowadzenie limitu zaliczania do kosztów uzyskania przychodów opłat z tytułu używania samochodu osobowego na podstawie umowy leasingu, dzierżawy oraz innej umowy o podobnym charakterze. Obecnie korzystanie przez podatników z tych form wykorzystywania samochodów osobowych stanowi preferencję w stosunku do zakupu samochodu osobowego. Preferencja ta ma charakter wielopłaszczyznowy. Nie ogranicza się on bowiem jedynie do szybszego rozliczenia kosztu „nabycia” samochodu przez przedsiębiorcę. Korzyść ta związana jest również z możliwością pełnego podatkowego rozliczenia takich kosztów. Po stronie leasingobiorcy/najemcy nie obowiązuje bowiem w tym zakresie limit odnoszący się do wartości samochodu osobowego. (…) W tym zakresie projekt przewiduje odpowiednie rozciągnięcie ograniczenia stosowanego obecnie do odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia samochodu osobowego na inne formy korzystania z samochodu osobowego”.

Z powyższego uzasadnienia nie wynika uzależnienie zastosowania omawianego ograniczenia od faktu, czy podatnik „fizycznie” wykorzystuje samochód we własnej działalności gospodarczej, czy też w ramach działalności udostępnia go na rzecz innego podmiotu. Niewątpliwie, Państwa Spółka jako leasingobiorca jest podmiotem ponoszącym opłaty z tytułu leasingu samochodów osobowych.

Nie można zatem zgodzić się z Państwa stanowiskiem, zgodnie z którym w przedstawionych okolicznościach sprawy nie ma zastosowania limit wynikający z art. 16 ust 1 pkt 49a ustawy o CIT i w konsekwencji będzie Państwo mogli odliczyć 100% kosztów związanych z opłatami wynikającymi z umowy leasingu.

Wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 49a ograniczenie odnosi się wprost do podmiotów ponoszących opłaty wynikające z umów leasingu samochodów osobowych. W rozpatrywanej sprawie podmiotem ponoszącym wskazane opłaty jest Państwa Spółka. Bez znaczenia w tym przypadku jest fakt, że samochody są oddawane do odpłatnego używania innym podmiotom.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do przywołanego przez Państwa wyroku należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).