Produkty, jak i dokumentacje projektowe i schematy hardware, które powstały w związku z wytworzeniem nowego kodu źródłowego i nowych funkcjonalności o... - Interpretacja - null

ShutterStock

Produkty, jak i dokumentacje projektowe i schematy hardware, które powstały w związku z wytworzeniem nowego kodu źródłowego i nowych funkcjonalności o... - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Produkty, jak i dokumentacje projektowe i schematy hardware, które powstały w związku z wytworzeniem nowego kodu źródłowego i nowych funkcjonalności oprogramowania, zostały wytworzone w ramach działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w art. 4a pkt 26-28 ustawy o CIT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, który dotyczy ustalenia, czy:

-   działalność Wnioskodawcy przedstawiona w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, realizowana w ramach Projektów B+R, stanowi obecnie, na moment składania niniejszego wniosku, działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 Ustawy CIT, która uprawnia Spółkę do zastosowania ulgi określonej w art. 18d Ustawy CIT, oraz, czy przy założeniu, że dotychczasowy stan faktyczny opisany we wniosku nie ulegnie zmianie, Wnioskodawca nadal będzie uprawniony do zastosowania w/w ulgi,

-   biorąc pod uwagę specyfikę prowadzonej przez Spółkę działalności badawczo-rozwojowej w zakresie sztucznej inteligencji, kosztami kwalifikowanymi w rozumieniu art. 18d ust. 2 i ust. 3 ustawy o CIT są wydatki poniesione w roku podatkowym na:

specjalistyczne oprogramowanie i specjalistyczny sprzęt, w tym:

-frezarki i maszyny CNC,

-drukarki 3D wraz z oprogramowaniem i materiałami,

-specjalistyczne komputery i sprzęt komputerowy (w tym wysokowydajne karty graficzne GPU),

-oprogramowanie do uczenia maszynowego i analizy danych,

-licencje na korzystanie z baz danych i bibliotek oprogramowania,

-chmury obliczeniowe i inne narzędzia informatyczne niezbędne do prowadzenia badań i rozwoju w zakresie AI;

nabycie praw własności intelektualnej od współpracowników, w tym:

-kod źródłowy oprogramowania,

-dokumentacja projektowa i ekspertyzy,

-schematy hardware

(pytanie nr 2 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 31 października 2024 r.),

-   kosztami kwalifikowanymi są wydatki przeznaczone przez Spółkę w roku podatkowym na: specjalistyczne oprogramowanie i specjalistyczny sprzęt (frezarki i maszyny CNC; drukarki 3D wraz z oprogramowaniem i materiałami; specjalistyczne komputery i sprzęt komputerowy); nabycie praw własności intelektualnej od współpracowników (kod źródłowy oprogramowania; dokumentacja projektowa i ekspertyzy; schematy hardware),

-   opisany w stanie faktycznym wytwarzanie i rozwój (ulepszenie) Produktów skutkujące powstaniem nowego kodu źródłowego, nowych funkcjonalności oprogramowania z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI) oraz stworzenie skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware można uznać za kwalifikowane prawa własności intelektualnej w rozumieniu art. 24d ust. 2 pkt 8 ustawy o CIT i uzyskiwane z tego tytułu wynagrodzenie w całości stanowi dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, o którym mowa w art. 24d ust. 7 pkt 2 ustawy o CIT (tj. czy dochód z przeniesienia praw do kodu źródłowego i nowych funkcjonalności Produktów stanowi dochód ze sprzedaży kwalifikowanych praw własności intelektualnej),

-   Wnioskodawca ma prawo do zastosowania stawki opodatkowania 5% do osiągniętego w ramach wytwarzania Produktów dochodu z praw własności intelektualnej, wyliczonego zgodnie z art. 24d ustawy o CIT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 października 2024 r. (data wpływu tego samego dnia).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca przedstawia stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy opisane czynności dotyczące usług świadczonych przez Wnioskodawcę, tj. opracowywanie oprogramowania, tworzenia specjalistycznej dokumentacji i ekspertyz, schematów hardware (dalej łącznie jako: „Produkty”), spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w art. 4a pkt 26 ustawy o CIT, w związku z czym Spółka, będzie uprawniona do odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów kwalifikowanych prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej - jest prawidłowe, a także w zakresie preferencyjnego opodatkowania dochodów generowanych przez sprzedaż praw własności intelektualnej do utworów wytworzonych przez Spółkę (tzw. IP Box). Powyższe dotyczy zeznania za lata podatkowe 2024 r. oraz lata przyszłe.

Informacje ogólne o Wnioskodawcy.

Ogólny Opis działalności Wnioskodawcy

X Sp. z o.o. - dalej jako Wnioskodawca lub Spółka, jest polskim podmiotem zajmującym się świadczeniem usług doradczych dla przedsiębiorstw w zakresie ulepszenia i optymalizacji stosowanych w przedsiębiorstwach oprogramowania (software) i sprzętu komputerowego (hardware); wdrażania rozwiązań z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI) w usługach swoich klientów; tworzenia zaawansowanych opisów technicznych i ekspertyz do zgłoszeń patentowych; tworzenia oprogramowania wykorzystującego sztuczną inteligencję (AI) oraz matematykę stosowaną w zakresie analizowania analizy danych. Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o CIT. Przeważającym przedmiotem działalności prowadzonej przez Spółkę jest działalność związana z oprogramowaniem (PKD 62.01.Z). Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Wnioskodawca prowadzi działalność, która nosi znamiona działalności badawczo-rozwojowej i uzyskuje z niej przychody. Zarówno w ramach bieżącej działalności (polegającej na wykonywaniu projektów w przedmiocie działalności Spółki), jak i w ramach realizacji obowiązków w dziale B+R, w tym w ramach prowadzonego projektu badawczo-rozwojowego, osoby współpracujące ze Spółką wytwarzają projekty, które można uznać za utwory. Wnioskodawca nie korzysta ze zwolnień podatkowych, więc Wnioskodawca rozważa dokonanie odliczeń przysługujących jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych, które nie były/nie są/nie będą uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca będzie prowadzić działalność w zakresie opisanym powyżej również w przyszłości. Wnioskodawca nie prowadzi działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia. Wnioskodawca nie posiada statusu centrum badawczo-rozwojowego, o którym mowa w art. 17 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Wnioskodawca nie otrzymał/nie otrzymuje zwrotu w jakiejkolwiek formie kosztów poniesionych na wynagrodzenia Pracowników, materiałów, surowców i narzędzi oraz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych do realizacji działalności w zakresie wytwarzania Produktów; Wnioskodawca nie korzysta korzystał ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a Ustawy CIT.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca w sposób systematyczny opracowuje nowe koncepcje produktów, modyfikuje oraz ulepsza produkty niewystępujące dotychczas w praktyce gospodarczej Wnioskodawcy lub na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu są zróżnicowane od istniejących rozwiązań. Czynności, które wykonuje Wnioskodawca stanowią przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Tym samym, działalność realizowana przez Spółkę spełnia definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 4a pkt 26 w zw. z pkt 27 i 28 analizowanego przepisu ustawy o CIT (w rozumieniu Wnioskodawcy). Spółka w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej wytwarza oprogramowanie (kod źródłowy), schematy hardware, specjalistyczną dokumentację i ekspertyzy. Produkty wytwarzane są przez programistów wykonujących czynności w ramach umowy o pracę oraz umowy o dzieło/zlecenie, jak również przez programistów wykonujących prace w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Produkty powstają w procesie programowania lub tworzenia dokumentacji, które jest traktowane jako część prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez Spółkę. Prowadzone przez Spółkę prace dotyczą stworzenia nowego rozwiązania informatycznego w postaci oprogramowania (kodu źródłowego) lub specjalistycznej dokumentacji i ekspertyz, wykorzystują dostępną wiedzę lub pozyskują nową wiedzę do tworzenia nowych rozwiązań, są prowadzone systematycznie, według ustalonego harmonogramu, mają twórczy charakter, są nastawione na stworzenie lub wykorzystanie dostępnych zasobów wiedzy w celu wytworzenia Produktu, są związane z nabywaniem, łączeniem i wykorzystywaniem dostępnej wiedzy i kwalifikacji z zakresu IT, programowania, sprzętu i matematyki. Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz Kontrahentów w oparciu o umowy współpracy, które pozostają w związku wykonywaniem przez niego i danego Kontrahenta działalności gospodarczej. Wnioskodawca podkreśla ponadto, że Umowy lub Regulaminy świadczenia usług, które łączą go z Kontrahentami nie nosiły znamion umowy pracę, Wnioskodawca nie działał pod kierownictwem Kontrahenta ani w czasie i miejscu wskazanym przez Kontrahenta. Kontrahent wskazywał jedynie ogólny kierunek działań Wnioskodawcy - poprzez wskazanie jakie ma aktualne potrzeby biznesowe i jakie procesów usprawnienia lub wprowadzenia potrzebuje w swojej organizacji. Działania Wnioskodawcy zmierzały do zwiększenia oraz wykorzystania zasobów posiadanej przez niego wiedzy i umiejętności do tworzenia nowych rozwiązań lub nowych zastosowań istniejących już rozwiązań. Wnioskodawca wykonuje usługi we własnym zakresie, na własne ryzyko oraz na własną odpowiedzialność, z wykorzystaniem swojego doświadczenia oraz zasobów (w tym pracowników i współpracowników) niezbędnych do pełnej, skutecznej i prawidłowej realizacji umowy współpracy. Wnioskodawca nie świadczy usług w jednym wskazanym miejscu przez Kontrahenta, ma dowolność w wyborze miejsca, w którym będzie świadczył usługi. Wnioskodawca tworzy Produkty w ramach projektów, które charakteryzują się wysokim stopniem złożoności, kreatywności i twórczości (dalej: „Projekty B+R”). W celu realizacji Projektów B+R Spółka zatrudnia osoby w oparciu o umowę o pracę oraz umowę zlecenia w ramach współpracy B2B (dalej: „Pracownicy”). Pracownicy posiadają odpowiednie kompetencje, doświadczenie i wykształcenie do realizowania Projektów B+R. Spółka równolegle prowadzi kilka Projektów B+R. W ramach Projektów B+R Spółka podejmuje prace związane z:

tworzeniem i projektowaniem nowych Produktów,

ulepszaniem Produktów, w tym tworzenie nowych elementów/funkcjonalności Produktów,

opracowaniem technologii do tworzenia Produktów.

Powyższe etapy możliwe są do wydzielenia w standardowym procesie tworzenia oprogramowania. Ze względu na nieprzewidywalność Projektów B+R (tj. niepewność co do powstania Produktu), w każdym z przypadków niektóre z powyższych etapów mogą ulec zmianie, w inny sposób mogą zazębiać się z kolejnym/poprzednim etapem.

Sposób prowadzenia działalności przez Wnioskodawcę

Działalność prowadzona jest przez Wnioskodawcę od początku jego istnienia w sposób ciągły i systematyczny, a jej efektem jest tworzenie Produktów dopasowanych do indywidualnych potrzeb klientów - użytkowników końcowych. Działania Wnioskodawcy zmierzały i nadal zmierzają do zwiększenia oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Systematyczność tych działań polegała i nadal polega na wykonywaniu prac zgodnie z zaplanowanym harmonogramem. Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego PWN „systematyczny” oznacza: o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny (https://sjp.pwn.pl/szukaj/Systematyczny.html).

Współpraca z kontrahentem

Wnioskodawca nie działała/nie działał/nie będzie działał pod kierownictwem Kontrahenta ani w czasie i miejscu wskazanym przez Kontrahenta. Kontrahent wskazywał jedynie ogólny kierunek działań Wnioskodawcy poprzez w zakresie wymagań, oczekiwań dotyczących działającego już produktu bądź oczekiwanych nowych funkcjonalności, w których Wnioskodawca zobowiązany był ukończyć dane zamówienie - projekt, produkt lub proces. Wnioskodawca wykonuje usługi dla Kontrahenta w miejscu przez siebie wybranym, sporadycznie pojawia się potrzeba spotkania z Kontrahentem w jego siedzibie lub innym miejscu przez niego wyznaczonym. Działania Wnioskodawcy zmierzały do zwiększenia oraz wykorzystania zasobów posiadanej przez niego wiedzy i umiejętności do tworzenia nowych rozwiązań lub nowych zastosowań istniejących już rozwiązań. Prowadzone przez Wnioskodawcę prace badawczo-rozwojowe obejmują szerokie spektrum działań, od badania potrzeb klienta, weryfikacji założeń i możliwości technicznych/technologicznych po stronie klienta, dobór odpowiednich rozwiązań technologicznych, prace koncepcyjne nad działaniem i wykonaniem Produktów, aż po stworzenie projektu nowego Produktu. Wnioskodawca podkreśla, iż na etapie projektowania poszczególnego Produktu opracowywane są nowe funkcjonalności na zlecenie poszczególnych klientów, czy też modyfikowane istniejące funkcjonalności w innowacyjny sposób, które to powodują stworzenie Produktu spełniającego wszystkie potrzeby danego klienta o wymaganych, ulepszonych cechach, czy sprawniejszym działaniu - tym samym powstaje finalnie nowy Produkt. Twórczy charakter przejawia się zatem w każdorazowym stworzeniu Produktu dostosowanego do specyficznych wymagań, potrzeb i warunków technicznych występujących u danego klienta, poprzez wprowadzenie nowych funkcjonalności lub/i modyfikowanie istniejących (w sposób opisany powyżej), co każdorazowo potwierdza jego innowacyjność w skali rynku/Wnioskodawcy.

Wynagrodzenie otrzymywane przez Wnioskodawcę

Wnioskodawca wskazuje, że czynności programistyczne (twórcze), które Wnioskodawca wykonuje stanowią do 90% otrzymywanego dochodu. Wnioskodawca także wykonuje dodatkowe czynności, które stanowią do 10% jego miesięcznego wynagrodzenia, jednakże ta część działań Wnioskodawcy nie jest objęta przedmiotowym wnioskiem. Wnioskodawca prowadzi na bieżąco ewidencję, w której są ujęte wszystkie przeniesione przez niego prawa autorskie. W prowadzonej ewidencji wyodrębnione jest każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej. Ewidencja pozwala na ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej.

Szczegółowy opis usług świadczonych przez Wnioskodawcę.

Prace B+R

W ramach wspomnianej działalności Wnioskodawca wykonuje prace programistyczne i/lub polegające na stworzeniu eksperckiej dokumentacji, zlecone przez klienta, prowadzące do powstania innowacyjnych, indywidualnych rozwiązań obsługujących dedykowane obszary działalności. Rozwiązania te obejmują wdrożenie lub ulepszenie wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) w działalności klienta; opracowanie eksperckiej dokumentacji projektowej na potrzeby wniosków patentowych; wdrożenia lub ulepszenia systemów sprzętowych (hardware) w działalności klienta, w tym opracowywanie zaawansowanych schematów hardware. W efekcie świadczonych przez Wnioskodawcę usług powstają Produkty tworzone pod potrzeby indywidualne Kontrahenta.

Tworzone przez Wnioskodawcę Produkty uwzględniają dostępne zasoby przedsiębiorstwa klienta w zakresie software (oprogramowania) i hardware (osprzętowania):

-   ciągłe i systematyczne ulepszanie, tworzenie nowych i automatyzowanie istniejących procesów i procedur pozwalających na sprawniejsze, bezpieczniejsze i bardziej innowacyjne działanie przedsiębiorstw/organizacji,

-   wytwarzanie nowego oraz ulepszanie istniejącego oprogramowania systemów pozwalających użytkownikom na zautomatyzowane zarządzanie procesami wewnętrznymi przedsiębiorstwa/organizacji,

-   wdrażanie nowych oraz zastąpienie przestarzałych elementów oprogramowania bardziej innowacyjnymi, w tym przede wszystkim z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI),

-   poprawianie rozwiązań odpowiadających za niefunkcjonalne wymagania stawiane przez klienta, takie jak wydajność, skalowalność i bezpieczeństwo procesów biznesowych. W tym celu dokonuje badania metryk. Na podstawie metryk sporządzany jest plan poprawy wydajności, który następnie podlega wdrożeniu,

-   rozwijanie i tworzenie nowych bibliotek i frameworków, które bazują na istniejących rozwiązaniach,

-   tworzenie zaawansowanej dokumentacji projektowej, uwzględniającej nowoczesne rozwiązania techniczne i sprzętowe, na potrzeby składania przez klienta wniosków patentowych,

-   tworzenie schematów hardware, uwzględniających nowoczesne rozwiązania techniczne i sprzętowe, tak aby w działalności klienta wykorzystywać nowoczesny sprzęt automatyzując działalność przedsiębiorstwa/organizacji w jak największym zakresie.

Podsumowując, do zakresu obowiązków Wnioskodawcy względem Kontrahenta należy przede wszystkim modyfikacja i dostosowanie oprogramowania według specyfikacji i danego zamówienia klienta, tworzenia nowych funkcjonalności oprogramowania oraz optymalizacja wydajności oprogramowania, zarówno po stronie kodu jak i infrastruktury sprzętowej, a także tworzenie zaawansowanej eksperckiej dokumentacji projektowej. Wytwarzanie oprogramowania mającego na celu zautomatyzowanie procesów w działalności klienta ma zatem miejsce w ramach prowadzonej bezpośrednio przez Wnioskodawcę działalności o charakterze twórczym, podejmowanej w sposób systematyczny (metodyczny, zaplanowany i uporządkowany) w celu zwiększania zasobów wiedzy lub wykorzystywania jej zasobów do tworzenia nowych zastosowań. Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności - nabywa, łączy, kształtuje i wykorzystuje dostępną aktualnie wiedzę i umiejętności, w tym m.in. z zakresu narzędzi informatycznych i oprogramowania, w celu tworzenia nowych zastosowań (nowych lub ulepszonych produktów, procesów czy usług), w postaci innowacyjnego oprogramowania, przede wszystkim wykorzystującego sztuczną inteligencję (AI). W ramach omawianej działalności zobowiązany jest do zdobywania, poszerzania i łączenia interdyscyplinarnej wiedzy z dziedziny analizy i optymalizacji procesów, w szczególności w technologii, w której tworzy to oprogramowanie i która umożliwia automatyzację procesów. Efektem prowadzonej działalności są indywidualne i niepowtarzalne rozwiązania niewystępujące dotychczas w praktyce gospodarczej lub są one na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących. Działania polegające na rozwijaniu i ulepszaniu oprogramowania każdorazowo zmierzają do poprawy użyteczności oraz funkcjonalności tego oprogramowania. Dodatkowo, tworzone rozwiązania (w postaci oprogramowania) stanowią rezultat indywidualnej, twórczej pracy prowadzonej przez Wnioskodawcę. Ponadto, w oparciu o informacje uzyskane od klienta, Wnioskodawca na potrzeby klienta sporządza skomplikowaną, techniczną i ekspercką dokumentację projektową o charakterze technicznym, którą klient wykorzystuje przy składaniu wniosku patentowego. Każdorazowo dokumentacja ta ma charakter twórczy, niewystępujący dotychczas w praktyce gospodarczej i innowacyjny, ponieważ sporządzania jest na cele złożenia wniosku patentowego, który zawsze dotyczy rozwiązania nowego i innowacyjnego. Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności sporządza również schematy hardware (osprzętowania), które prowadzą do usprawnienia działalności klienta i wykorzystania w tej działalności nowoczesnego sprzętu. Każdy taki schemat różni się od poprzedniego, dostosowany jest do potrzeb konkretnego klienta, a z racji na to, że rynek hardware (osprzętowania) stale się zmienia i rozwija, to każdy kolejny schemat znacznie różni się od poprzedniego, wykorzystując rozwiązania niewystępujące dotychczas w praktyce gospodarczej lub są one na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących.

Ponadto, oprócz świadczenia wyżej opisanych usług, Wnioskodawca w przyszłości planuje tworzyć i rozwijać własne produkty oraz SaaS (produkt jako usługa). Wnioskodawca planuje wytwarzać produkty elektroniczne z zintegrowanymi chipami AI. Jest to zaawansowana, nowoczesna technologia, która nie występuje jeszcze na rynku. Wytworzenie takich produktów wymagać będzie od Wnioskodawcy dużych nakładów, w tym przede wszystkim zakup specjalistycznego sprzętu (frezarki CNC, zaawansowane drukarki 3D), oraz kosztów wytworzenia wielu prototypów. Produkt jako usługa planowany do wdrożenia w przyszłości przez Wnioskodawcę będzie mieć formę oprogramowania wykorzystującego sztuczną inteligencję (AI), a jego wytworzenie również wymagać będzie nabycia specjalistycznego sprzętu przez Wnioskodawcę, w tym przede wszystkim zakupu urządzeń do interfejsu mózg-komputer, nowoczesnych procesorów graficznych i wielu innych. Prace te, łącznie określane są przez Wnioskodawcę jako prace B+R.

Opis prac wykonanych przez pracowników lub współpracowników Wnioskodawcy

Prace B+R prowadzone przez Wnioskodawcę, obejmują tworzenie nowych, innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie IT i mają charakter systematyczny, twórczy i projektowy. Oznacza to, że w celu opracowania konkretnego rozwiązania informatycznego (stworzenia konkretnej funkcjonalności czy Produktu) tworzony jest projekt oraz powoływany jest zespół projektowy, którego zadaniem jest realizacja tego projektu tj. opracowanie i wytworzenie danego oprogramowania (kodu źródłowego). Praca projektowa w zakresie Prac B+R jest realizowana zgodnie z wewnętrznymi procedurami zarządzania projektami informatycznymi, które określają podstawowe zasady przebiegu, planowania i monitorowania każdego projektu. Projekty stworzone przez pracowników i/lub współpracowników w ramach czynności opisanych we wniosku są projektami niepowtarzalnymi, mającymi indywidualny charakter i spełniającymi przesłanki utworu, określone w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 2509 z późn. zm.), tj. są przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonym w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). We wniosku zostało wskazane, że Spółka prowadzi projekt realizowany w ramach działalności badawczo-rozwojowej. W ramach projektu Spółka opracowuje innowacyjny Produkt. Faktycznie obowiązki w zakresie opracowania innowacyjnego produktu realizowane są przez wykwalifikowany zespół pracowników i współpracowników. Prace w tym zespole polegają na opracowaniu dedykowanych rozwiązań dla ich Kontrahentów. Zakres wykonywanych prac poszczególnych pracowników różni się w zależności od posiadanych umiejętności i kompetencji, ale każdy z tych pracowników zaangażowany jest w proces twórczy, w ramach którego powstaje dokumentacja projektowa spełniająca cechy do uznania jej za utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie projektowania i dostarczania swoim klientom różnego rodzaju rozwiązań i usług informatycznych. Klienci prowadzą działalność w różnych sektorach gospodarki. Zakres działalności Spółki obejmuje realizację projektów, których celem jest projektowanie i wdrażanie szeroko rozumianych programów komputerowych. Oprogramowanie może zostać stworzone przez Spółkę od podstaw na indywidualne zamówienie na potrzeby klienta bądź też jest projektowane z myślą o zastosowaniu na własne potrzeby w ramach prowadzonej działalności Wnioskodawcy. Oprócz tworzenia oprogramowania od podstaw, Spółka podejmuje się również opracowywania nowych, bądź istotnie zmodyfikowanych, możliwości istniejącego już oprogramowania (np. w formie dodatkowych modułów, komponentów, z których może korzystać klient lub pracownicy Wnioskodawcy). Wiąże się to zasadniczo z przeprowadzeniem istotnych zmian architektonicznych w istniejącym oprogramowaniu oraz dodaniem nowego kodu źródłowego do już istniejącego oprogramowania. Rozwinięcia lub modyfikacje oprogramowania zmierzają w istocie do istotnej poprawy użyteczności lub funkcjonalności tego oprogramowania. Wskazane powyżej opracowywanie oprogramowania od podstaw oraz nowych, bądź istotnie zmodyfikowanych, możliwości istniejącego już oprogramowania (dalej: „Oprogramowanie”) jest szczegółowo opisane w dalszej części opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Ponadto, w oparciu o informacje uzyskane od klienta, Wnioskodawca na potrzeby klienta sporządza skomplikowaną, techniczną i ekspercką dokumentację projektową o charakterze technicznym, którą klient wykorzystuje przy składaniu wniosku patentowego. Każdorazowo dokumentacja ta ma charakter twórczy, niewystępujący dotychczas w praktyce gospodarczej i innowacyjny, ponieważ sporządzania jest na cele złożenia wniosku patentowego, który zawsze dotyczy rozwiązania nowego i innowacyjnego. Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności sporządza również schematy hardware (osprzętowania), które prowadzą do usprawnienia działalności klienta i wykorzystania w tej działalności nowoczesnego sprzętu. Każdy taki schemat różni się od poprzedniego, dostosowany jest do potrzeb konkretnego klienta, a z racji na to, że rynek hardware (osprzętowania) stale się zmienia i rozwija, to każdy kolejny schemat znacznie różni się od poprzedniego, wykorzystując rozwiązania niewystępujące dotychczas w praktyce gospodarczej lub są one na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących. Ponadto, oprócz świadczenia wyżej opisanych usług, Wnioskodawca w przyszłości planuje tworzyć i rozwijać własne produkty oraz SaaS (produkt jako usługa). Wnioskodawca planuje wytwarzać produkty elektroniczne z zintegrowanymi chipami AI. Jest to zaawansowana, nowoczesna technologia, która nie występuje jeszcze na rynku. Wytworzenie takich produktów wymagać będzie od Wnioskodawcy dużych nakładów, w tym przede wszystkim zakup specjalistycznego sprzętu (frezarki CNC, zaawansowane drukarki 3D), oraz kosztów wytworzenia wielu prototypów. Produkt jako usługa planowany do wdrożenia w przyszłości przez Wnioskodawcę będzie mieć formę oprogramowania wykorzystującego sztuczną inteligencję (AI), a jego wytworzenie również wymagać będzie nabycia specjalistycznego sprzętu przez Wnioskodawcę, w tym przede wszystkim zakupu urządzeń do interfejsu mózg-komputer, nowoczesnych procesorów graficznych i wielu innych.

Pracownicy

Podczas doboru osób do danego projektu istotne jest posiadanie przez pracownika odpowiedniej wiedzy technologicznej i branżowej oraz kompetencji, które w połączeniu z wiedzą i kompetencjami innych członków zespołu pozwalają na skuteczne prowadzenie Prac B+R. Wnioskodawca zatrudnia Pracowników (rozumianych także jako osoby współpracujące i zleceniobiorców) w celu tworzenia i rozwijania Produktów, w szczególności na następujących stanowiskach: Researcher AI. Pracownicy realizując wyznaczone im zadania tworzenia lub rozwijania Produktów każdorazowo działają za pomocą niestandardowej i unikalnej metodologii, zależnej od specyfiki systemu komputerowego. Pracownicy, tworząc odpowiednie rozwiązania, mogą się opierać na już zdobytych zasobach wiedzy, umiejętności i doświadczenia (tj. wykorzystują istniejące już technologie informatyczne oraz języki programowania), ale nie powielają oni stosowanych wcześniej rozwiązań, lecz dążą do osiągnięcia rezultatu w postaci nowych i bardziej wydajnych algorytmów i skryptów. Jest to poniekąd wymuszone specyfiką i oryginalnością każdego z projektów oraz potrzebami biznesowymi, jakie muszą być adresowane w Produktach. Unikalność metodologii i rozwiązań polega na tworzeniu autorskiego algorytmu lub skryptu, będącego wynikiem pracy twórczej o indywidualnym charakterze osób pracujących nad projektem. Taki charakter pracy cechuje się niepewnością co do efektów podejmowanych działań. Niemniej jednak, w szerszej, ogólnej perspektywie, twórcza i unikalna działalność Pracowników sprawia, że tworzone i rozwijane Produktów mają charakter innowacyjny, są bardziej wydajne i lepiej dopasowane do potrzeb ich użytkowników, w wyniku czego pracownicy przyczyniają się do postępu technologicznego w dziedzinie tworzenia oprogramowania komputerowego. Innowacyjność ta przejawia się w szczególności tym, że w efekcie pracy pracowników tworzone są zupełnie nowe lub znacząco ulepszone rozwiązania, które wcześniej nie były przez Wnioskodawcę stosowane. Pracownicy projektowi czasem posiadają ogólny zarys funkcjonalności mającego być efektem ich pracy. Przy czym nie mają oni odgórnie narzuconych wytycznych co do komponentów programu komputerowego, pełnionych przez nie funkcji i panujących między nimi relacji oraz kodu źródłowego Produktów. Pracownikom Wnioskodawcy stawiane jest zatem wyzwanie opracowania Produktów lub np. opracowania funkcjonalności, spełniających określone wymagania w zakresie m.in. funkcjonalności, użyteczności, niezawodności, wydajności oraz łatwości obsługi. Stworzenie lub rozwinięcie Produktów spełniających wskazane powyżej wymagania jest zadaniem trudnym do wykonania, ponieważ składa się to na złożoność i wielowymiarowość procesów oraz mechanizmów funkcjonujących w środowisku klientów oraz konieczność dostosowania Produktów do specyfiki działalności prowadzonej przez klienta końcowego oraz jego indywidualnych potrzeb i oczekiwań. Co natomiast przekłada się na wysoki stopień złożoności projektowanego nowego lub rozwijanego Produktu, a także wymaga angażowania osób posiadający różny zakres wiedzy i kompetencji. W związku z czym może się okazać, że dane oprogramowanie może nie spełniać oczekiwań klienta. Każdorazowo zatem mówimy o rozwinięciu lub stworzeniu w środowisku produkcyjnym, usługowym lub oprogramowania (w zapisach kodu, jego architekturze, formacie, strukturze danych itd.) oraz weryfikacji spełnienia opracowanych założeń koncepcyjnych w środowisku testowym, które może być niewidoczne dla użytkownika. Prace te są bowiem realizowane zanim oprogramowanie w danej (najnowszej lub indywidualnie wersji) zostanie udostępnione w środowisku produkcyjnym (celem testów i weryfikacji spełnienia ich oczekiwań). Pracownicy mogą także wytwarzać skomplikowaną ekspercką dokumentację projektową lub schematy hardware, których nie wykona osoba bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia.

Ewidencja czasu pracy Pracowników Wnioskodawcy

Pracownicy Wnioskodawcy ewidencjonują czas pracy w systemie ewidencjonowania czasu pracy zgodnie z zasadami panującymi u Wnioskodawcy przypisując ten czas do aktywności ściśle związanych z realizacją danego projektu (odnosząc się do numeru projektu, numeru zamówienia i konkretnej pozycji w tym zamówieniu) oraz pozostałych aktywności jak urlopy, zwolnienia lekarskie, spotkania itp. Ewidencja czasu pracy prowadzona przez Pracowników Wnioskodawcy pozwala na określenie czasu przeznaczonego na realizację danych projektów.

Autorskie prawa majątkowe

Wytwarzane i rozwijane przez Wnioskodawcę oprogramowanie, stanowi przejaw jego działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej). Twórczy charakter tej działalności polega na tym, że każdorazowo rozwiązania tworzone przez Wnioskodawcę są wynikiem jego autorskich pomysłów, opierają się na wieloletnim doświadczeniu, praktyce i wiedzy Wnioskodawcy, jak również stanowią nowe, nieistniejące do tej pory rozwiązania, dopasowane do indywidualnych potrzeb klientów Wnioskodawcy. Wnioskodawca analizuje dane i tworzy z nich zaawansowane modele i struktury oraz opracowuje i implementuje wymyślone przez siebie algorytmy pozwalające na dokonanie określonych obliczeń oraz automatyzację procesów. Kod samodzielnie i bezpośrednio stworzony przez Wnioskodawcę podlega ochronie prawnej jako program komputerowy. Wnioskodawca przenosił lub będzie przenosić całość praw autorskich do programu komputerowego, które podlegają ochronie prawnej z art. 74 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2509 z późn. zm.) w ramach wynagrodzenia ustalonego z Kontrahentem. Z kolei jeżeli kod źródłowy oprogramowania został wytworzony przez osoby współpracujące z Wnioskodawcą, to zawarte między osobami współpracującymi a Wnioskodawcą umowy zawsze zawierają klauzule przenoszące majątkowe prawa autorskie w pełni na Wnioskodawcę na odpowiednich polach eksploatacji, pozwalając prowadzić Wnioskodawcy działalność z wykorzystaniem takiego kodu źródłowego.

Produkty Wnioskodawcy inne niż oprogramowanie, tj. tworzenie dokumentacji sprzętowej, ekspertyz i schematów hardware podlegają ochronie prawnoautorskiej na zasadach ogólnych, na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 2509 z późn. zm.). W tym przypadku, jeżeli do wytworzenia Produktu przyczynił się współpracownik Wnioskodawcy, to zawarta między nimi umowa przenosi autorskie prawa majątkowe na Wnioskodawcę.

Wnioskodawca podkreśla, iż projekty polegające na tworzeniu i rozwoju oprogramowania, tworzenia skomplikowanej dokumentacji eksperckiej i projektowej, a także schematów hardware, mają skomplikowany charakter i każdorazowo wymagają podjęcia wielu prac i czynności o charakterze programistycznym. Mają one przymiot indywidualności, innowacyjności oraz niepowtarzalny charakter. Wiedza, jaką Wnioskodawca wykorzystuje w procesie tworzenia praw autorskich nie jest wiedzą powszechną, gdyż w procesie tworzenia łączy znajomość języków programowania, baz danych, systemów komputerowych i zagadnień związanych z sieciami komputerowymi i infrastrukturą IT ze szczegółową wiedzą specjalistyczną, przede wszystkim w zakresie sztucznej inteligencji (AI). Aby tworzyć prawa autorskie Wnioskodawca musi korzystać nie tylko z posiadanej i rozwijanej wiedzy technicznej dotyczącej procesu wytwarzania oprogramowania, ale również analizować ustawy i przepisy podatkowe, dokumentacje techniczne. Tworzone oprogramowanie wymaga twórczego i innowacyjnego podejścia, gdyż Wnioskodawca częstokroć samodzielnie analizuje dane i tworzy z nich zaawansowane modele i struktury oraz opracowuje i implementuje wymyślone przez siebie algorytmy pozwalające na dokonanie określonych obliczeń oraz automatyzację procesów. Tworzenie i rozwijanie Produktów wymaga ponadto zaplanowania działań projektowych, począwszy od analizy problemu, poprzez stworzenie modeli danych oraz modeli domenowych operujących na tych danych, aż do implementacji opracowanej samodzielnie logiki biznesowej i algorytmów i testowaniu tworzonego rozwiązania. Ze względu na specyfikę i poziom skomplikowania problemów, które ma rozwiązywać tworzone przez Wnioskodawcę oprogramowanie, planowanie działań projektowych jest niezbędne do efektywnej pracy nad projektem. Wnioskodawca bez wątpienia w ramach działalności gospodarczej prowadzi w sposób systematyczny prace twórcze w celu tworzenia nowych zastosowań przy wykorzystaniu zasobów wiedzy. Bez wątpienia działalność na rzecz danego Kontrahenta polega na tworzeniu nowych zastosowań, które wcześniej w ramach działalności prowadzonej przez Niego nie miały miejsca. W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Natomiast Produkty stworzone na rzecz danego Kontrahenta powodują stworzenie zupełnie nowych funkcjonalności co oznacza, że cecha twórczości jest spełniona. Twórczą działalność Wnioskodawcy odnosić należy nie do praktyki gospodarczej sensu largo, a do praktyki gospodarczej danego podmiotu jak wskazano w Objaśnieniu Ministerstwa Finansów z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczącym preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej (IP BOX).

Wobec czego Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej na rzecz danego Kontrahenta opracowuje nowe programy komputerowe, czyniąc to z wykorzystaniem aktualnie posiadanej wiedzy i umiejętności, ale niekoniecznie tworzy innowacyjne rozwiązania w wymiarze światowym, gdyż nie weryfikuje On tego w takiej skali.

Zasobami wiedzy, które Wnioskodawca wykorzystuje przy planowaniu projektu są technologie informatyczne, czyli jego wiedza o oprogramowaniu i narzędziach informatycznych, występujących zarówno w ogólnym stanie nauki jak i w środowisku, w którym funkcjonować ma program przez Niego wytworzony. Ustawodawca, jednakże nie przewidział minimalnego progu skalowalności zwiększenia zasobów wiedzy, dlatego istotny jest element celowościowy, jaki Wnioskodawca uwzględnia w swojej działalności.

Koszty (Ulga B+R)

W przypadku uznania przez tutejszy organ podatkowy stanowiska Wnioskodawcy w zakresie prawa do skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej za prawidłowe, wykaże koszty kwalifikowane poniesione na tworzenie Produktów w zeznaniach podatkowych składanych za poszczególne lata podatkowe. Koszty kwalifikowane, wykazane w zeznaniu podatkowym za dany rok podatkowy, będą jednocześnie stanowiły koszt uzyskania przychodu w tym roku podatkowym. Wnioskodawca prowadzi i będzie prowadzić ewidencję zgodnie z art. 9 ust. 1b Ustawy CIT, pozwalającą wyodrębnić koszty działalności w zakresie opisanym powyżej.

W odniesieniu do opisanych powyżej prac Wnioskodawca wskazuje, że do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy CIT, związanych z realizowanymi Projektami B+R, Spółka zalicza i zamierza zaliczać następujące wydatki (dalej: „Koszty Projektów B+R”):

1)Wynagrodzenia przeznaczone dla Pracowników biorących udział w realizacji Projektów B+R, posiadających specjalistyczną wiedzę, kompetencje oraz doświadczenie.

Pracownicy są przede wszystkim odpowiedzialni za tworzenie Produktów oraz poszukiwanie i opracowywanie nowych rozwiązań. Powyższe znajduje się bezpośrednio w treści umów zawartych między Wnioskodawcą a Pracownikami bądź w wewnętrznej dokumentacji Wnioskodawcy. Do Kosztów Projektów B+R Spółka zalicza tę część wynagrodzenia Pracowników, która odpowiada ich zaangażowaniu w Projekty B+R, co wynika z wewnętrznej dokumentacji Wnioskodawcy. Ponadto, do kosztów kwalifikowanych Wnioskodawca uważa za istotne zaliczenie wynagrodzenia Pracowników z tego tytułu, że obejmują one koszt nabycia przez Wnioskodawcę własności intelektualnej (kod źródłowy oprogramowania; dokumentacja projektowa; ekspertyzy; schematy hardware). Jak wynika z wyżej przedstawionego opisu działalności Wnioskodawcy, lwią część jego twórczości obejmuje wytwarzanie innowacyjnej własności intelektualnej (w formie Produktów), tak więc w pełni uzasadnione jest zaliczanie do kwalifikowanych kosztów B+R kosztów pierwotnego nabycia tej własności intelektualnej od współpracowników Wnioskodawcy.

2)Materiały wykorzystywane do realizacji Projektów B+R.

Wnioskodawca wykorzystuje do realizacji następujący sprzęt:

frezarki i maszyny CNC;

drukarki 3D wraz z oprogramowaniem i materiałami;

specjalistyczne komputery, laptopy, aplikacje do tworzenia i programowania;

Wyżej wskazany sprzęt nie stanowi środków trwałych.

Inne koszty związane z ulgą B+R:

Celem wykonania poszczególnych zleceń otrzymywanych od Klientów, Wnioskodawca ponosi także inne koszty związane z realizacją tychże projektów. Do kosztów Wnioskodawca zaliczyć może:

opłaty z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych (licencje na użytkowanie specjalistycznych programów, oprogramowania przeznaczonych do tworzenia przez Wnioskodawcę Produktów);

kosztów obsługi prawnej, księgowej, doradztwa podatkowego związanych z realizacją Produktów.

Ewidencja kosztów B+R

Wnioskodawca prowadzi ewidencję rachunkowe, w tym ewidencje pomocnicze, w ramach których ma możliwość wyodrębnienia poszczególnych kosztów Prac B+R. Podstawą do wyliczenia Kosztów wynagrodzeń pracowników jest prowadzona przez pracowników Wnioskodawcy ewidencja czasu poświęcanego przez Pracowników na Prace B+R (opisana powyżej), w tym w szczególności stosunek Prac B+R, w ogólnym czasie pracy tych osób na rzecz Wnioskodawcy. Przy czym czas pracy dokumentowany jest na każdy projekt osobno i rejestrowany jest w wewnętrznym systemie informatycznym Wnioskodawcy. Na tej podstawie, Wnioskodawca jest w stanie ustalić kwotę kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT, odpowiadających Kosztom wynagrodzeń funkcjonalnie związanych z realizowanymi Pracami B+R przez dedykowane Zespoły projektowe. W zakresie Kosztów materiałowych, na podstawie prowadzonych ewidencji Wnioskodawca jest wstanie określić w jakiej wysokości dany koszt stanowi koszt kwalifikowany związany z Pracami B+R, poprzez określenie iloczynu wysokości danego koszty materiałowego oraz miesięcznego stosunku procentowego wykorzystania go w czasie pracy B+R do miesięcznego czasu pracy danego pracownika materiału przypisanego do pracownika. Ponadto należy wskazać, że Koszty wynagrodzeń pracowników oraz Koszty materiałowe nie zostały oraz nie zostaną zwrócone Wnioskodawcy w jakiejkolwiek formie.

Pismem z 31 października 2024 r., które wpłynęło w tym samym dniu, uzupełnili Państwo opis sprawy o następujące informacje:

1.Jakie konkretne Projekty B+R są przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku nr 1? Prosimy o wskazanie odrębnie każdego z Projektów B+R.

Wnioskodawca, realizuje jednocześnie kilka projektów B+R w ramach swoich działań gospodarczych. Każdy z projektów odpowiada specyficznym wyzwaniom oraz problemom technologicznym, wymagającym tworzenia unikatowych rozwiązań:

•(...)

•(...)

•(...)

2.Jakie konkretne narzędzia, nowe koncepcje, rozwiązania niewystępujące w Państwa praktyce gospodarczej zastosowano, co spowodowało, iż efekty Projektów B+R w znacznym stopniu różnią się od rozwiązań już funkcjonujących u Państwa?

Projekty B+R Spółki X charakteryzują się innowacyjnością oraz zastosowaniem nowych technologii, które w znacznym stopniu różnią się od wcześniejszych rozwiązań:

•(...)

•(...)

•(...)

(…).

3.a) Jakie cele na wstępie postawili sobie Państwo w zakresie realizowanych prac nad Projektami B+R w poszczególnych latach; jakie jest źródło finansowania zaplanowanych prac?

Cele Spółki X w zakresie realizowanych projektów B+R obejmują: (…)

3.b) Jakie konkretne cele zostały osiągnięte, w ramach jakich zasobów ludzkich, rzeczowych i finansowych nastąpiło/nastąpi opracowanie konkretnego rozwiązania praktycznego problemu lub innowacyjnego rozwiązania?

W ramach projektów osiągnięto znaczące wyniki, które obejmują:

(…)

3. c) Na czym polegała/polega systematyczność w odniesieniu do Państwa działań w zakresie wykonywanych przez Państwa czynności?

Systematyczność działań X Sp. z o.o. przejawia się w uporządkowanej realizacji prac badawczo-rozwojowych zgodnie z ustalonymi harmonogramami. Firma stale wprowadza nowe rozwiązania, korzystając z harmonogramów projektowych oraz ewidencji czasu pracy, co umożliwia systematyczne śledzenie postępów w realizacji celów B+R. Każdy projekt jest realizowany według ustalonego cyklu prac, obejmującego etapy analizy, projektowania, wdrażania oraz testowania.

3. d) Jakie harmonogramy zostały opracowane (w jakim okresie), a które z nich zostały faktycznie zrealizowane w stosunku do Projektów B+R?

Dla każdego z projektów, takich jak (...) czy (...), przygotowano harmonogramy obejmujące cykle miesięczne oraz kwartalne, które uwzględniają konkretne etapy pracy (badanie, testowanie, wdrażanie). Harmonogramy są realizowane zgodnie z planem, a realizacja kolejnych etapów podlega regularnej ocenie wydajności i poprawności działania w celu ewentualnych korekt lub innowacji w trakcie trwania projektu.

4.Czy w wyniku wytworzenia/rozwoju/ulepszenia efektów Projektów B+R nabyliście Państwo nową wiedzę, którą będą Państwo mogli wykorzystać w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej? Proszę wskazać odrębnie dla każdego z Projektów.

(…)

5.Jakimi zasobami wiedzy dysponowali Państwo przed rozpoczęciem pracy nad Projektami B+R? Proszę wskazać odrębnie dla każdego z Projektów.

(…)

6.Czy prace związane z Projektami B+R wpisują się we wszystkie niżej wymienione kryteria?

a.Są ukierunkowane na nowe odkrycia (działalność nowatorska - umożliwia pozyskanie nowej wiedzy, w szczególności w kontekście rozwoju nowych koncepcji i pomysłów związanych z projektowaniem nowych produktów lub procesów).

Tak, prace nad projektami, takimi jak (...), mają na celu odkrycie nowych możliwości w obszarze generatywnej AI, a projekt (...) rozwija nowe sposoby analizy danych medycznych przy użyciu zaawansowanych narzędzi matematycznych. Z kolei projekt (...) dąży do odkrycia nowych technik przetwarzania danych historycznych, a także dokumentowania wyników badawczych i patentowych. Odkrycia te wspierają innowacje w modelowaniu danych oraz procedurach patentowych.

b.Są oparte na oryginalnych koncepcjach i hipotezach (działalność twórcza wykluczająca wszelkie rutynowe, odtwórcze działania związane np. ze zmianami w produkcie).

Projekty są opracowywane na podstawie oryginalnych koncepcji, które zakładają stworzenie nowatorskich funkcji, jak również są rozwijane na podstawie autorskich algorytmów i metod badawczych.

c.Ich efektem jest projektowanie i tworzenie produktów, procesów, usług, które – w stosunku do dotychczasowej działalności Spółki - mają nowy, bardziej innowacyjny, ulepszony charakter; produkty te w znacznym stopniu odróżniają się od dotychczas funkcjonujących w ofercie prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej.

Każdy z efektów projektów, jak nowatorskie oprogramowanie czy autorskie algorytmy, ma innowacyjny charakter i jest odpowiedzią na specyficzne potrzeby klientów w dziedzinach, takich jak AI oraz analityka danych (np. klinicznych, historycznych).

d.Prowadzą do uzyskania wyników, które mogą być powtórzone (działalność powtarzalna i/lub możliwa do odtworzenia).

Tak, projekty realizowane są w sposób umożliwiający ich odtworzenie i adaptację w innych sektorach przemysłu, co jest zgodne z zasadą powtarzalności.

7.Kogo rozumieją Państwo pod pojęciem „współpracownicy”, którym posługują się Państwo w pytaniu nr 2 i na podstawie jakiej umowy świadczą oni pracę/usługi, np. umowa o pracę, umowa zlecenie/o dzieło, B2B itp.?

Pod pojęciem „współpracownicy” rozumie się osoby wykonujące pracę na podstawie umów zlecenie lub kontrakt B2B. Współpracownicy wykonują zlecone im zadania B+R z uwzględnieniem ich specjalistycznej wiedzy, jak np. programowanie i tworzenie dokumentacji eksperckiej. W szczególności są to wspólnicy Wnioskodawcy, którzy świadczą swoje usługi na podstawie umowy zlecenie. W przeszłości wspólnicy świadczyli także usługi na podstawie umów B2B jednak działalność gospodarcza w tym zakresie pozostaje aktualnie zawieszona.

8.Jeżeli pod pojęciem „współpracownicy” rozumieją Państwo osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę i/lub zlecenia/o dzieło, to jakie konkretnie elementy wynagrodzenia są przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku nr 2?

W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie, elementami wynagrodzenia objętymi pytaniem nr 2 są te części wynagrodzenia, które dotyczą realizacji prac B+R, takich jak tworzenie kodu źródłowego czy dokumentacji technicznej wraz z przeniesieniem ich własności na rzecz spółki.

9.Czy ww. koszty wynagrodzeń stanowią należności tych osób, o których mowa w art. 12 ust. 1 lub art. 13 ust. 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Tak, koszty wynagrodzeń mieszczą się w zakresie należności wymienionych w art. 13 ust. 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

10.Czy przedmiotem pytania, oznaczonego we wniosku nr 2, jest również możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowanych wynagrodzenia za czas choroby, urlopu lub innej nieobecności pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę?

Nie, pytanie nr 2 nie obejmuje kosztów wynagrodzenia za czas choroby, urlopu lub innej nieobecności pracowników. Takie wynagrodzenie nie jest wypłacane.

11.Jakie konkretnie Produkty są przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku nr 3? Prosimy również o konkretne wskazanie stworzenie jakiej „skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware” jest przedmiotem tego pytania.

Produkty będące przedmiotem pytania nr 3 obejmują zaawansowane aplikacje AI oraz oprogramowanie stosowane w analizie danych. Tworzone „skomplikowane eksperckie dokumentacje projektowe i schematy hardware” dotyczą projektów z zakresu generatywnej sztucznej inteligencji ((...)) oraz systemów analitycznych ((...)), a także schematów sprzętowych niezbędnych do integracji AI z elektroniką.

12.Na czym konkretnie będą polegały Państwa prace nad wytworzeniem (ulepszeniem, rozwojem) Produktów oraz tworzenie „skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware”?

Prace nad produktami oraz dokumentacją obejmują projektowanie zaawansowanych algorytmów AI, a także dokumentację hardware niezbędną do wytworzenia urządzeń o specyfikacji wymaganej do poprawnej i płynnej integracji systemów AI. Dokumentacja projektowa i schematy hardware są tworzone z myślą o innowacyjnych zastosowaniach AI.

13.Czy efekty Państwa pracy w zakresie wytworzenia, rozwoju, ulepszenia Produktów oraz tworzenia „skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware”, będących przedmiotem wniosku:

•a. Zawsze odznaczają się i będą odznaczać, w okresie którego dotyczy wniosek, rzeczywiście oryginalnym, twórczym charakterem?

Tak, efekty pracy X mają charakter oryginalny, twórczy i przekraczają standardowe działania w dziedzinie AI i analizy danych.

•b. Zawsze są i będą kreacją nowej, nieistniejącej wcześniej usługi, produktu?

Tak, projekty realizowane przez X wprowadzają nowatorskie rozwiązania lub ulepszają już istniejące technologie, których wcześniej nie oferowano na rynku.

•c. Nie są i nie będą efektem pracy, która wymaga do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności i której rezultaty da się z góry określić i przewidzieć jako mające charakter powtarzalny?

Projekty X obejmują prace badawczo-rozwojowe, wymagające zaawansowanej wiedzy eksperckiej i kreatywności, a ich rezultaty są wynikiem eksperymentowania, które nie może być w pełni przewidziane. W obszarze sztucznej inteligencji, a w szczególności w kontekście sieci neuronowych, proces tworzenia oprogramowania i algorytmów charakteryzuje się nieprzewidywalnością i nieliniowością. Sieć neuronowa, nawet o z góry określonej architekturze i danych treningowych, może generować różnorodne wyniki, których precyzyjne określenie ex ante jest niemożliwe. Zastosowanie technik uczenia maszynowego, w tym głębokiego uczenia, wprowadza element probabilistyczny do procesu rozwoju oprogramowania, co wyklucza możliwość pełnego przewidzenia efektów prac B+R.

•d. Nie są/nie będą jedynie „techniczną”, a są/będą „twórczą”, realizacją szczegółowych projektów?

Projekty są realizacją twórczych i innowacyjnych koncepcji, które łączą zaawansowaną technologię z nowymi podejściami w zakresie AI i analizy danych. Szersza odpowiedź na pytanie zawarta jest także w odpowiedzi w pkt c. powyżej.

14.Jakie konkretne narzędzia, nowe koncepcje, rozwiązania niewystępujące w Państwa praktyce gospodarczej zastosowano, co spowodowało, iż wytworzone i rozwinięte Produkty, dokumentacje i schematy w znacznym stopniu różnią się od rozwiązań już funkcjonujących u Państwa?

W procesie tworzenia i rozwoju produktów opartych o sieci neuronowe, X wykorzystuje szereg nowatorskich narzędzi, koncepcji i rozwiązań, które nie występowały dotychczas w naszej praktyce gospodarczej. Należą do nich m.in.:

•(…)

Dziedzina ta rozwija się bardzo dynamicznie i w związku z powyższym na bieżąco dostosowujemy wykorzystywane technologie, które pojawiają się na rynku. Powyższe narzędzia i rozwiązania pozwalają nam na tworzenie produktów, dokumentacji i schematów, które w znacznym stopniu różnią się od rozwiązań już funkcjonujących w naszej firmie.

15.Wobec wskazania w opisie sprawy, proszę wskazać:

•a. Jakie cele na wstępie postawili sobie Państwo w zakresie realizowanych prac nad wytworzeniem Produktów, dokumentacji i schematów hardware w poszczególnych latach; jakie jest źródło finansowania zaplanowanych prac?

Celem prac jest ciągłe rozwijanie modelu generatywnej AI dla (...), algorytmów analizy danych dla (...) oraz integracji AI z elektroniką, w tym optymalizacja konsumpcji energii i pamięci sprzętu. Źródłem finansowania są środki własne oraz planowane dofinansowania z grantów publicznych i funduszy prywatnych.

•b. Jakie konkretnie cele zostały osiągnięte, w ramach jakich zasobów ludzkich, rzeczowych i finansowych nastąpiło/nastąpi opracowanie konkretnego rozwiązania praktycznego problemu lub innowacyjnego rozwiązania?

W projektach (...) i (...) osiągnięto etapy stworzenia algorytmów AI dla dużych zbiorów danych oraz zintegrowania narzędzi analizy matematycznej. W projekcie (...) udało się stworzyć projekt dokumentacji patentowej dla algorytmów przetwarzania danych historycznych. W projekcie uczestniczyli eksperci data science, co wspierało realizację celów projektowych. Projekty zrealizowano przy wsparciu zespołów badawczych, infrastruktury chmurowej i sprzętu specjalistycznego, finansowanych z własnych środków operacyjnych.

•c. Na czym polegała/polega systematyczność w odniesieniu do Państwa działań w zakresie wykonywanych przez Państwa czynności?

Systematyczność działań polega na realizacji etapów projektowych zgodnie z harmonogramami, kontrolą postępów oraz bieżącą analizą wyników w cyklach miesięcznych i kwartalnych. W naszych projektach stosujemy metodyki zwinne (Agile). Takie podejście kładzie nacisk na iteracyjny rozwój, ciągłe informacje zwrotne i współpracę. Zapewnia ono uporządkowane i systematyczne ramy dla zarządzania złożonością i niepewnością, które są nieodłącznie związane z tworzeniem oprogramowania.

•d. Jakie harmonogramy w związku z tym zostały opracowane (w jakim okresie), a które z nich zostały faktycznie zrealizowane?

Harmonogramy obejmują etapy miesięczne i kwartalne. Dotychczas zrealizowano fazy badawcze oraz częściowo wdrożeniowe w projektach.

16.Czy w wyniku wytworzenia/rozwoju/ulepszenia Produktów, dokumentacji i schematów hardware nabyliście Państwo nową wiedzę, którą będą Państwo mogli wykorzystać w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej?

Tak, rozwój projektów pozwolił na zdobycie wiedzy z zakresu zaawansowanego programowania AI, analizy dużych zbiorów danych, budowania naturalnych modeli LLM, oraz integracji AI z urządzeniami hardware. Pozyskane know-how będzie wykorzystywane w przyszłych projektach, szczególnie w obszarze medycyny, danych historycznych, własności przemysłowej.

17.Jakimi zasobami wiedzy dysponowali Państwo przed rozpoczęciem wytwarzania Produktów, dokumentacji i schematów hardware?

Przed rozpoczęciem prac X posiadał wiedzę z zakresu matematyki stosowanej, uczenia maszynowego oraz AI. Dodatkowe kwalifikacje założycieli obejmowały doświadczenie akademickie i publikacyjne, co stanowiło podstawę dla dalszego rozwoju.

18.Czy prace związane z wytworzeniem/rozwojem/ulepszeniem Produktów, dokumentacji i schematów hardware wpisują się we kryteria B+R?

   a. Są ukierunkowane na nowe odkrycia.

Tak, prace są nakierowane na pozyskanie nowej wiedzy.

   b. Są oparte na oryginalnych koncepcjach i hipotezach.

Projekty są rozwijane na podstawie oryginalnych koncepcji AI, co wyklucza rutynowość.

   c. Efektem jest nowy, ulepszony charakter produktów.

Produkty w znacznym stopniu odróżniają się od poprzednich rozwiązań.

   d. Prowadzą do uzyskania wyników powtarzalnych.

Tak, wyniki mogą być powtórzone i dostosowane do różnych sektorów lub w ramach węższych obszarów poszczególnych sektorów (np. analiza specjalistycznych danych AI).

19.Czy efekty Państwa pracy w zakresie wytworzenia, rozwoju, ulepszenia Produktów, dokumentacji i schematów hardware, będących przedmiotem pytania nr 3, których Państwo są „twórcą”:

•a. Zawsze odznaczają się i będą odznaczać, w okresie którego dotyczy wniosek, rzeczywiście oryginalnym, twórczym charakterem?

Tak, produkty i dokumentacja X Sp. z o.o. odznaczają się oryginalnym, twórczym charakterem, ponieważ prace te oparte są na autorskich rozwiązaniach technologicznych, takich jak unikalne algorytmy AI oraz schematy integracji AI z urządzeniami hardware, które nie były wcześniej stosowane na rynku.

•b. Zawsze są i będą kreacją nowej, nieistniejącej wcześniej usługi, produktu?

Tak, produkty są nowatorskimi usługami i urządzeniami technologicznymi, co oznacza, że stanowią zupełnie nową propozycję na rynku technologii AI i analityki danych, mającą na celu zaspokojenie specyficznych potrzeb klientów X, których nie obejmowały wcześniejsze rozwiązania.

•c. Nie są i nie będą efektem pracy, która wymaga do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności i której rezultaty da się z góry określić i przewidzieć jako mające charakter powtarzalny?

Prace nad tymi produktami wymagają specjalistycznej wiedzy, twórczego podejścia oraz eksperymentowania, a ich rezultaty są trudno przewidywalne i niepowtarzalne w charakterze, co odróżnia je od działań rutynowych czy powtarzalnych.

•d. Nie są/nie będą jedynie „techniczną”, a są/będą „twórczą”, realizacją szczegółowych projektów?

Projekty mają charakter twórczy, a nie techniczny; koncentrują się na rozwoju i innowacyjności w zakresie tworzenia nowych algorytmów oraz schematów sprzętowych, które przekładają się na unikalne produkty i dokumentację o wartości technologicznej.

20.Czy w wyniku Państwa programowania dokonuje się postęp w dziedzinie oprogramowania komputerowego, to znaczy, czy w wyniku twórczego charakteru podejmowanych czynności dokonuje się postęp technologiczny i powstaje nowe/zmienione/ulepszone oprogramowanie/programy komputerowe?

Tak, prace X prowadzą do postępu technologicznego, ponieważ opracowywane są nowe algorytmy oraz innowacyjne rozwiązania w zakresie AI i analityki, które usprawniają procesy analizy danych, zwiększają efektywność oprogramowania i generują nowe możliwości technologiczne w dziedzinie AI, w tym programowania komputerowego.

21.Czy przy wytworzeniu/rozwoju/ulepszeniu Produktów, dokumentacji i schematów hardware, każdorazowo stosują Państwo standardowe metody programowania (narzędzia, technologie informatyczne), czy też stosowane przez Państwa technologie informatyczne i języki programowania są metodami unikalnymi, niestandardowymi i dochodzi do tworzenia nowych lub bardziej wydajnych algorytmów w oparciu o nowe techniki programowania? Czy stosują Państwo nowe i oryginalne techniki samego programowania?

W procesie wytwarzania, rozwoju i ulepszania Produktów, dokumentacji i schematów hardware, X nie ogranicza się do standardowych metod programowania. Oprócz powszechnie stosowanych narzędzi i technologii informatycznych, sięgamy po rozwiązania unikalne, niestandardowe, a także tworzymy nowe, bardziej wydajne algorytmy w oparciu o nowe techniki programowania.

Przykłady:

•Języki programowania: Oprócz popularnych języków takich jak Python czy C++, Wnioskodawca wykorzystuje języki specjalizowane, np. Julia (do obliczeń numerycznych) czy Rust (do programowania systemowego).

•Frameworki: Wykorzystujemy frameworki do uczenia maszynowego takie jak TensorFlow i PyTorch, ale również tworzymy własne frameworki do specyficznych zastosowań, np. do przetwarzania języka naturalnego lub analizy obrazów.

•Algorytmy: Opracowujemy i implementujemy nowatorskie algorytmy, np. w zakresie optymalizacji procesów, analizy danych czy generowania treści. W projektach wykorzystujących sieci neuronowe eksperymentujemy z nowymi architekturami i metodami uczenia.

•Techniki programowania: Stosujemy zaawansowane techniki programowania, takie jak programowanie funkcyjne, programowanie reaktywne czy metaprogramowanie. Wprowadzamy elementy programowania genetycznego i ewolucyjnego do optymalizacji algorytmów.

22.Kiedy osiągnęli Państwo pierwszy dochód, do którego zamierzają Państwo zastosować preferencyjną 5% stawkę podatku?

Pierwszy dochód podlegający preferencyjnej stawce podatku został osiągnięty w momencie przejęcia i realizacji kontraktów związanych z R&D tj. od 1 lipca 2024 roku, zgodnie z datą przejęcia kontraktów przez X od jednoosobowej działalności gospodarczej jednego z założycieli.

23.Czy korzystali Państwo z ulgi na działalność badawczo-rozwojową, o której mowa w art. 18d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z wytworzeniem/rozwojem/ulepszeniem Produktu oraz „skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware”? Jeżeli tak, to czy koszty kwalifikowane odliczyliście już/zamierzacie odliczyć w ramach tej ulgi?

X nie korzystał z ulgi na działalność B+R w związku z prowadzonymi projektami.

24.Czy prowadzili Państwo i prowadzą nadal odrębną ewidencję rachunkową, zgodnie z art. 24e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w sposób umożliwiający prawidłowe i terminowe ustalenie dochodów w celu złożenia stosownego zeznania podatkowego za dany rok podatkowy, za który chcą skorzystać z preferencji IP BOX?

Tak, X prowadzi odrębną ewidencję rachunkową w sposób zgodny z wymogami art. 24e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby móc terminowo i dokładnie ustalać dochody, co pozwala na prawidłowe rozliczenie podatkowe i korzystanie z preferencji IP Box oraz ulgi B+R.

25.W odniesieniu do „skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware” - proszę o wskazanie: w jakim celu zostały wytworzone, czy podlegają ochronie z art. 74 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, czy stanowią utwory w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, czy zostały wytworzone w ramach działalności badawczo-rozwojowej?

Dokumentacja projektowa i schematy hardware zostały stworzone jako wsparcie technologiczne produktów AI oraz ich integracji z urządzeniami elektronicznymi. Są to utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i podlegają ochronie na podstawie art. 74 tej ustawy. Dokumentacja ta jest również wynikiem działalności badawczo-rozwojowej X, co spełnia kryteria projektów B+R.

Pytania

1.Czy działalność Wnioskodawcy przedstawiona w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, realizowana w ramach Projektów B+R, stanowi obecnie, na moment składania niniejszego wniosku, działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 Ustawy CIT, która uprawnia Spółkę do zastosowania ulgi określonej w art. 18d Ustawy CIT, oraz, czy przy założeniu, że dotychczasowy stan faktyczny opisany we wniosku nie ulegnie zmianie, Wnioskodawca nadal będzie uprawniony do zastosowania w/w ulgi?

2.Czy biorąc pod uwagę specyfikę prowadzonej przez Spółkę działalności badawczo-rozwojowej w zakresie sztucznej inteligencji, kosztami kwalifikowanymi w rozumieniu art. 18d ust. 2 i ust. 3 ustawy o CIT są wydatki poniesione w roku podatkowym na:

-   specjalistyczne oprogramowanie i specjalistyczny sprzęt, w tym:

-frezarki i maszyny CNC,

-drukarki 3D wraz z oprogramowaniem i materiałami,

-specjalistyczne komputery i sprzęt komputerowy (w tym wysokowydajne karty graficzne GPU),

-oprogramowanie do uczenia maszynowego i analizy danych,

-licencje na korzystanie z baz danych i bibliotek oprogramowania,

-chmury obliczeniowe i inne narzędzia informatyczne niezbędne do prowadzenia badań i rozwoju w zakresie AI;

-   nabycie praw własności intelektualnej od współpracowników, w tym:

-kod źródłowy oprogramowania,

-dokumentacja projektowa i ekspertyzy,

-schematy hardware?

(pytanie nr 2 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 31 października 2024 r.)

3.Czy opisany w stanie faktycznym (winno być: oraz zdarzeniu przyszłym) wytwarzanie i rozwój (ulepszenie) Produktów skutkujące powstaniem nowego kodu źródłowego, nowych funkcjonalności oprogramowania z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI) oraz stworzenie skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware można uznać za kwalifikowane prawa własności intelektualnej w rozumieniu art. 24d ust. 2 pkt 8 ustawy o CIT i uzyskiwane z tego tytułu wynagrodzenie w całości stanowi dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, o którym mowa w art. 24d ust. 7 pkt 2 ustawy o CIT (tj. czy dochód z przeniesienia praw do kodu źródłowego i nowych funkcjonalności Produktów stanowi dochód ze sprzedaży kwalifikowanych praw własności intelektualnej)?

4.Czy Wnioskodawca ma prawo do zastosowania stawki opodatkowania 5% do osiągniętego w ramach wytwarzania Produktów dochodu z praw własności intelektualnej, wyliczonego zgodnie z art. 24d ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1.

Działalność Wnioskodawcy przedstawiona w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, realizowana w ramach Projektów B+R, stanowi i będzie stanowić działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 Ustawy CIT, która uprawnia Spółkę do zastosowania ulgi określonej w art. 18d Ustawy CIT.

Zgodnie z brzmieniem art. 18d ust. 1 Ustawy CIT, podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Definicję działalności „badawczo-rozwojowej” zawarto w art. 4a pkt 26 Ustawy CIT, który mówi, że termin „działalność badawczo-rozwojowa” oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (www.sjp.pl) słowo „twórczy” oznacza „mający na celu tworzenie, odkrywczy, kreatywny”. Dodatkowo jak zostało wskazane w Rozdziale 3.2.1.1 akapit 32 Objaśnień z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej - IP Box (dalej: „Objaśnienia”) we fragmencie odnoszącym się do wykładni słowa „twórczy”, „w doktrynie prawa autorskiego cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia.” Zatem twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, funkcjonalności, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego (winno być: oraz zdarzenia przyszłego), prace realizowane przy Projektach B+R mają charakter twórczy, oryginalny i indywidualny i są ukierunkowane na opracowywanie nowych rozwiązań oraz koncepcji, które są wykorzystywane do opracowania Produktu. Każdy Projekt B+R wymaga nowatorskiego, zindywidualizowanego podejścia. Dodatkowo prowadzone prace obejmują wykorzystanie aktualnie dostępnej wiedzy i umiejętności, w szczególności z dziedziny informatyki, architektury oprogramowania, technologii, czy budowania aplikacji. W świetle wyżej przytoczonych definicji, w ocenie Wnioskodawcy, prace realizowane przez Wnioskodawcę mają charakter „twórczy”.

Prace rozwojowe w rozumieniu art. 4a pkt 28 Ustawy CIT są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnej wiedzy i umiejętności, w tym zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Należy również wspomnieć, że realizowane przez Wnioskodawcę prace związane z tworzeniem Produktów, były dokonywane w nieregularnych odstępach czasu i miały różny zakres. Wypełnione zostają tym samym znamiona prac rozwojowych zawarte w art. 4a pkt 28 Ustawy CIT. Przepis ten odmawia uznania za prace rozwojowe działalności wykonywanej w sposób rutynowy i okresowy. Ustawa CIT nie definiuje jednak pojęcia „rutynowy”, dlatego organy podatkowe często odwołują się do pojęć ze słownika języka polskiego. Takie podejście odnajdujemy m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 listopada 2017 r. o sygn. akt 0111-KDIB1-3.4010.352.2017.2.MST, który w swoim piśmie przywołuje znaczenie ze „Słownika języka polskiego PWN pod red. W. Doroszewskiego” (http://sjp.pwn.pl) stanowiąc, że poprzez słowo „rutynowy” należy rozumieć: „wykonywany często i niemal automatycznie” i „wykonywany według utartych schematów”. W przypadku Wnioskodawcy nie mamy do czynienia z działaniami wykonywanymi automatycznie i ”według utartych schematów”. Jak już zostało wskazane wyżej, Wnioskodawca zajmuje się tworzeniem oprogramowania. Nie można zatem uznać, że są to działania automatyczne i według utartych schematów, gdyż wszystkie czynności podejmowane w trakcie realizacji prac będących przedmiotem wniosku, są zindywidualizowane, a wyniki tych prac każdorazowo są niepowtarzalne. Istotą działania jest wysiłek intelektualny i technologiczny oraz twórczy wkład dedykowanych pracowników w proces tworzenia Produktu. Następujące zmiany mają niewątpliwie charakter twórczy, a ich wprowadzenie wymaga od Wnioskodawcy innowacyjności, wyspecjalizowanego personelu oraz zaplecza technicznego potrzebnych do finalizacji projektu, co jest przeciwnością działań wykonywanych w sposób rutynowy. W przepisach nie znajdziemy również definicji słowa „okresowy”. Podobnie jak powyżej, należy odnieść się do wykładni językowej tego określenia. Słownik Języka Polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl) wskazuje na następujące znaczenia słowa „okresowy”: „powtarzający się, występujący co pewien czas” oraz „dotyczący danego okresu”. Na podstawie przedstawionej definicji, znaczenie słowa „okresowy” sugeruje, że chodzi o podejmowanie czynności podobnych do siebie i w jakiś sposób się powtarzających. Z tego wynika, że przedstawiona działalność Wnioskodawcy nie ma znamion okresowości, ponieważ czynności związane z tworzeniem Produktu każdorazowo mają na celu stworzenie czegoś nowego, niepowtarzalnego, zaskakującego, co przyciągnie uwagę potencjalnych konsumentów w możliwie jak największej rzeszy. Wnioskodawca dodatkowo wskazuje, że prace realizowane przez Pracowników w ramach Projektów B+R są prowadzone w sposób systematyczny. Świadczy o tym jasny i etapowy przebieg prac, jaki przedstawiono w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Przedstawiony stan faktyczny/zdarzenie przyszłe wskazuje, także na to, że Spółka realizuje prace w ramach etapów o określonej długości, poprzez które to tworzy się poszczególne elementy Produktu. Takie usystematyzowanie podejmowanych działań dowodzi ich systematyczności oraz braku incydentalności.

Należy więc zauważyć, że cały cykl działań podejmowanych przez Spółkę, od momentu rozpoczęcia myślenia o koncepcji Produktu, stanowi nierozerwalny ciąg prac, bowiem między poszczególnymi fazami działań Wnioskodawcy istnieje wyraźny związek. Tworzą one bowiem spójny, systematyczny proces pozwalający na wytworzenie od podstaw innowacyjnych rozwiązań, które następnie są implementowane i dają wymierny efekt w postaci stworzonego Produktu. Nie byłoby to możliwe bez opracowania koncepcji, stworzenia projektu, fazy testów, opracowania technologii. W konsekwencji między poszczególnymi etapami procesu twórczego istnieje ścisła zależność i związek przyczynowo - skutkowy, co wskazuje na spełnienie warunku „systematyczności” z definicji zawartej w art. 4a pkt 26 Ustawy CIT. Wnioskodawca jest odpowiedzialny za samodzielne opracowanie koncepcji, która pozwoli na wytworzenie Produktu. Podstawą do działania jest wiedza oraz doświadczenie wyspecjalizowanych Pracowników, co pozwala na stworzenie Produktu dopasowanego do oczekiwań konsumentów. Prace realizowane w zakresie Projektów B+R nie są „odtwórczym” bądź „rutynowym” działaniem, które nie spełniałoby definicji prac rozwojowych, o których mowa w art. 4a pkt 28 Ustawy CIT.

Reasumując, realizowane przez Spółkę prace, związane w tworzeniem Produktu, wpisują się w definicję prac badawczo-rozwojowych zawartą w Ustawie CIT, ponieważ mają charakter twórczy, nie obejmują zmian o charakterze rutynowym bądź okresowym, są prowadzone w sposób systematyczny, zgodnie z góry powziętym zamiarem, przez Pracowników posiadających odpowiednie kompetencje i wykształcenie.

Realizowane przez Wnioskodawcę Projekty B+R prowadzą do stworzenia nowych rozwiązań technologicznych, które można wykorzystać w tworzonym Produkcie. W rezultacie uprawnia to Wnioskodawcę do skorzystania z preferencji podatkowych zawartych w art. 18d Ustawy CIT. Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych, które odnoszą się do branży IT. Dla potwierdzenia, Spółka przywołuje fragmenty interpretacji indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS):

-   Interpretacja Indywidualna z 20 grudnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.575.2023.2.MR1: „(...) aktywność podatnika winna być nastawiona na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym (które nie mają odtwórczego charakteru), związane z postępem naukowym, czy technologicznym. Odnosząc cytowane powyżej przepisy oraz wyjaśnienia do przedstawionego we wniosku opisu, wskazać należy, że przedstawione wyżej okoliczności sprawy pozwalają zgodzić się z Państwa stanowiskiem, że prowadzone przez Spółkę prace nad Aktualizacjami mogą zostać uznane za prace rozwojowe w rozumieniu art. 4a pkt 28 ustawy o CIT stanowiące działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o CIT.”

-   Interpretacja indywidualna z 4 lutego 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.619.2021.2.BM, DKIS zgodził się z poniższym uzasadnieniem podatnika, odstępując od własnego uzasadnienia: „Działalność Spółki w zakresie wytwarzania i portowania gier wideo, wypełnia w jej opinii, znamiona definicji prac rozwojowych zawartej w art. 4a pkt 28 ustawy o CIT (...), w zakresie nabywania, łączenia, kształtowania i wykorzystywania dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii, w tym przede wszystkim w zakresie systemów komputerowych i programowania do tworzenia innowacyjnych produktów - gier komputerowych.”

-   Interpretacja indywidualna z 16 czerwca 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.153.2020.2.JKU, w której organ uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy w zakresie: „Wnioskodawca stoi na stanowisku, że prace realizowane przez dział WEB i IDR w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 ustawy o CIT posiadają cechy funkcjonalne pozwalające świadczyć, że za ich pośrednictwem usługi lub oferowane produkty - rozwiązania informatyczne w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przyczyniają się do powiększenia majątku Wnioskodawcy, a wykonywane przez Wnioskodawcę prace związane z rozwojem produktów, realizowane zarówno w okresie przed rozpoczęciem sprzedaży produktów lub świadczenia usług opartych o te prace, jak również realizowane po tym okresie, stanowią prace badawczo-rozwojowe.”

Mając powyższe na uwadze, wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego prace, podejmowane w ramach realizowanych Projektów B+R oraz prace podejmowane przez pracowników Wnioskodawcy, spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 Ustawy CIT w brzmieniu obowiązującym zarówno od dnia 1 października 2018 roku, jak i również przed dniem 1 października 2018 roku, która uprawnia Spółkę do zastosowania ulgi określonej w art. 18d Ustawy CIT.

Ad 2.

Tak, wydatki poniesione przez Spółkę na wymienione w pytaniu elementy stanowią koszty kwalifikowane w rozumieniu art. 18d ust. 2 i ust. 3 ustawy o CIT, ponieważ są one bezpośrednio związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością badawczo-rozwojową w zakresie sztucznej inteligencji.

Wydatki te służą do opracowywania nowych produktów, ulepszania istniejących rozwiązań oraz tworzenia innowacyjnych technologii w dziedzinie AI.

W szczególności:

•Specjalistyczny sprzęt, taki jak frezarki i maszyny CNC oraz drukarki 3D, jest wykorzystywany do tworzenia prototypów, obudów i elementów hardware, a także do precyzyjnego wymiarowania i testowania rozwiązań sprzętowych.

•Specjalistyczne oprogramowanie jest niezbędne do projektowania, symulacji i testowania algorytmów AI, analizy danych, a także do tworzenia dokumentacji technicznej.

•Nabycie praw własności intelektualnej od współpracowników umożliwia Spółce wykorzystywanie wyników ich prac w dalszej działalności badawczo-rozwojowej.

Warto podkreślić, że frezerki i maszyny CNC oraz drukarki 3D są niezbędne do przygotowania skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware, ponieważ umożliwiają one precyzyjne wykonanie prototypów i elementów hardware, które są następnie dokumentowane w postaci rysunków technicznych i specyfikacji.

Wszystkie wymienione wydatki są ściśle związane z procesem badawczo-rozwojowym i służą osiągnięciu celów projektu, a tym samym przyczyniają się do powstania innowacyjnych produktów i technologii w dziedzinie AI.

Ad. 3.

Wskazać należy, że regulacje dotyczące stosowania ww. ulgi zostały odzwierciedlone w art. 24d-24e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 z późn. zm.; dalej: „ustawy o CIT”).

Zgodnie z art. 24d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatek od osiągniętego przez podatnika kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.

Kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej, w myśl art. 24d ust. 2 ww. ustawy, są:

1.patent,

2.prawo ochronne na wzór użytkowy,

3.prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,

4.prawo z rejestracji topografii układu scalonego,

5.dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,

6.prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,

7.wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2021 r. poz. 213),

8.autorskie prawo do programu komputerowego

- podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.

Zgodnie z art. 24d ust. 3 ustawy o CIT, podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym.

Sposób obliczenia wysokości kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej zawarty jest w art. 24d ust. 4 ustawy o CIT. Zgodnie z treścią tego przepisu, wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wzoru:

(a+b) * 1,3 / (a+b+c+d),

w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:

a.prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,

b.nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3,

c.nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4,

d.nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

W tym miejscu należy wskazać, że na podstawie art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, przez podmioty powiązane należy rozumieć:

a.podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub

b.podmioty, na które wywiera znaczący wpływ: ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

c.spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub

ca.spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1, i jej komplementariusza, lub

cb.spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1a, i jej wspólnika, lub

d.podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej - spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.

Natomiast przez podmioty niepowiązane należy rozumieć podmioty inne niż podmioty powiązane (art. 11a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 24d ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do kosztów, o których mowa w ust. 4, nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami. W przypadku gdy wartość wskaźnika, o którym mowa w ust. 4, jest większa od 1, przyjmuje się, że wartość ta wynosi 1 (art. 24d ust. 6 ww. ustawy).

Natomiast, zgodnie z art. 24d ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest osiągnięty przez podatnika w roku podatkowym dochód (strata) ustalony zgodnie z art. 7 ust. 2:

1)z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;

2)ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;

3)z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;

4)z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

W myśl art. 24d ust. 8 ustawy o CIT, do ustalenia dochodów, o których mowa w ust. 7 pkt 3, przepis art. 11c i art. 11d stosuje się odpowiednio.

Obowiązki podatników podlegających opodatkowaniu na podstawie art. 24d zostały określone w art. 24e ww. ustawy, który stanowi, że podatnicy podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 24d są obowiązani:

-   wyodrębnić każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej w prowadzonej ewidencji rachunkowej;

-   prowadzić ewidencję rachunkową w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej;

-   wyodrębnić koszty, o których mowa w art. 24d ust. 4, przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu;

-   dokonywać zapisów w prowadzonej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z tych kwalifikowanych praw własności intelektualnej – w przypadku gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonej ewidencji rachunkowej nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3;

-   dokonywać zapisów w prowadzonej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w odniesieniu do tego produktu lub tej usługi albo do tych produktów lub tych usług - w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze albo w produktach lub usługach, a w prowadzonej ewidencji rachunkowej nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2-4.

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno tworzone, jak i rozwijane Oprogramowana stanowią programy komputerowe, które podlegają ochronie jako utwór zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W konsekwencji oraz biorąc pod uwagę fakt, że opisane w stanie faktycznym (winno być: oraz zdarzenie przyszłe) wytworzone Oprogramowania są wynikiem prac rozwojowych prowadzonych przez Wnioskodawcę, przedmiotowe Oprogramowania mogą zostać uznane za kwalifikowane prawa własności intelektualnej w świetle art. 24d ust. 2 ustawy o CIT. Przenoszenie praw majątkowych odbywa się na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej ze wskazanymi polami eksploatacji, na których następuje takie przeniesienie. Przeniesienie praw majątkowych następuje bez dodatkowych dokumentów w momencie ustalenia utworu, poprzez fizyczne wydanie kodu źródłowego w postaci programu komputerowego. Wyodrębnienie programu komputerowego/oprogramowania komputerowego następuje w momencie jego ukończenia. Wnioskodawca przekazuje program lub Produkt zleceniodawcy, a zleceniodawca go przyjmuje. Potwierdzeniem przeniesienia tych praw jest fizyczne wydanie kodu poprzez umieszczenie go w repozytorium w chmurze. Wnioskodawca jest osobą prawną, która prowadzi działalność gospodarczą polegającą na tworzeniu i rozwoju Produktów na zlecenie. Wnioskodawca przenosi prawa autorskie do Oprogramowań wytworzonych dla Zleceniodawców za wynagrodzeniem, które jest zaliczone jako składowa usługi. Wnioskodawca ponosi koszty, które mogą być uznane za bezpośrednie bowiem są związane bezpośrednio z tworzeniem i rozwojem Produktów. Wobec czego Wnioskodawca jest w stanie ustalić wskaźnik Nexus dla tworzonych IP. Wnioskodawca ponosi ryzyko gospodarcze prowadzonej działalności oraz nie działa pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wskazanym przez Zleceniodawcę. Zarówno tworzone jak i rozwijane (zaimplementowane funkcjonalności, jak i ich kod źródłowy) programy komputerowe są chronione przez art. 74 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zgodnie z art. 24d ust. 2 uCIT, kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej jest m.in. autorskie prawo do programu komputerowego. Warunkiem jest, że podlegają one ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw. W odesłaniu do ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1231 z późn. zm.) w art. 1 ustawodawca wskazuje, że przedmiotem ochrony prawa autorskiego są utwory m.in. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).

W myśl art. 24e ust. 1 ustawy o CIT, podatnik zobowiązany jest prowadzić księgi rachunkowe, które umożliwią wyodrębnienie każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w prowadzonych księgach rachunkowych, prowadzić ewidencję księgową w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej nadto wyodrębnić koszty przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej (koszty o których mowa w art. 24d ust. 4 ustawy o CIT).

Z uwagi na to, że Wnioskodawca spełnia te wszystkie przesłanki, ma prawo do opodatkowania dochodu z kwalifikowanych praw autorskich w stawce 5%.

Ad 4.

Wnioskodawca jest zdania, że w związku z wytwarzaniem oprogramowania prowadzi działalność badawczo-rozwojową, a tym samym spełnia przesłanki uprawniające do stosowania 5% stawki CIT, o której mowa w art. 24d ust. 1 ustawy o CIT, do kwalifikowanego dochodu uzyskiwanego ze sprzedaży Produktów opisanego szczegółowo powyżej w pkt II. Takie stanowisko potwierdził tut. organ w interpretacji z 26 lipca 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.238.2023.2.JKU, która powinna znaleźć zastosowanie w niniejszej sprawie ze względu na analogię stanów faktycznych - wnioskodawca w przywołanej interpretacji również zbywał tworzone przez siebie oprogramowanie (tworzone z pomocą programistów zewnętrznych), a tut. organ zakwalifikował uzyskiwany dochód jako możliwy do opodatkowania stawką 5%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres tego wniosku. Tym samym, niniejsza interpretacja nie rozstrzyga o możliwości jednoczesnego korzystania z ulgi badawczo-rozwojowej oraz IP BOX.  

Zgodnie z art. 4a pkt 26 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „updop”, „ustawa o CIT”),

działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

W myśl art. 4a pkt 27 updop,

ilekroć w ustawie jest mowa o badaniach naukowych, oznacza to:

a.badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,

b.badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

W myśl art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, badania naukowe są działalnością obejmującą:

a.  badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;

b.  badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.

Stosownie do treści art. 4a pkt 28 updop,

ilekroć w ustawie jest mowa o pracach rozwojowych - oznacza to prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

W myśl art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,

prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Odnosząc powyższe do Państwa wątpliwości wskazać należy, że z ustawowej definicji zawartej w regulacjach updop wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi mieć charakter twórczy. Jak podaje słownik języka polskiego PWN, działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność - zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy - mający na celu tworzenie, tworzyć - powodować powstanie czegoś). W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się natomiast, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu.

Działalność twórcza oznacza, że „ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia”. Zatem, twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.

Kolejnym kryterium działalności badawczo-rozwojowej jest prowadzenie tej działalności w sposób systematyczny. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN, słowo systematyczny oznacza (i) robiący coś regularnie i starannie, (ii) o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu, (iii) o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny. W związku z tym, że w definicji działalności badawczo-rozwojowej słowo „systematyczny” występuje w sformułowaniu „podejmowaną (działalność) w sposób systematyczny”, a więc odnosi się do „działalności”, czyli zespołu działań podejmowanych w jakimś celu, najbardziej właściwą definicją systematyczności w omawianym zakresie jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem, słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej. Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości.

Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.

Powyżej omówione dwa kryteria działalności badawczo-rozwojowej dotyczą charakteru i organizacji prowadzenia tej działalności, podczas gdy ostatnie, trzecie kryterium, dotyczy rezultatu prowadzenia tej działalności, tj. zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W konsekwencji, głównym zadaniem dla zarządzającego projektem badawczo-rozwojowym jest zlokalizowanie i zidentyfikowanie zasobów wiedzy przed rozpoczęciem działań projektowych, zasobów w ujęciu funkcjonalnym i celowościowym, czyli podlegającym zwiększeniu oraz możliwym i właściwym do wykorzystania zwiększonej wiedzy do nowych zastosowań. Lokalizacja i identyfikacja wiedzy obejmuje szereg działań, w tym określenie stanu wiedzy, miejsca, sposobu jej wykorzystania oraz selekcji pod względem przydatności do realizacji celu projektu. Prowadząc działalność badawczo-rozwojową, przedsiębiorca rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które może wykorzystać w ramach bieżących albo przyszłych projektów.

Jak już wcześniej wskazano, prace rozwojowe obejmują nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług.

Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług nawet jeśli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

W objaśnieniach dotyczących ulgi na działalność badawczo-rozwojową, zawartych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów wskazano, że każda ulga w podatku dochodowym ma charakter wyjątkowy i stanowi odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania. Ulgi podatkowe z jednej strony zmniejszają obciążenia fiskalne podatnika, z drugiej zaś dochody sektora finansów publicznych. W konsekwencji, wszelkie przepisy prawa podatkowego, które dotyczą szeroko rozumianych preferencji podatkowych, należy wykładać ściśle.

Tym samym, tylko te działania podatnika można zaliczyć do działalności badawczo-rozwojowej, które wyczerpują znamiona definicji zawartej w treści art. 4a pkt 26-28 updop.

Ad. 1

Odnosząc się do kwestii będącej przedmiotem zadanego pytania oznaczonego nr 1 wskazać należy, że w celu skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów działalności gospodarczej, które mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową (tj. tych aktywności podatnika, które spełniają definicje wskazane w art. 4a pkt 26-28 updop).

Stwierdzam, że opisywana przez Państwa działalność w zakresie realizowania Projektów B+R spełnia warunki do uznania jej za działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 updop.

Zgadzam się z Państwem, że Państwa działalność przedstawiona w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, realizowana w ramach Projektów B+R, stanowi obecnie, na moment składania wniosku, działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26-28 Ustawy CIT, która uprawnia Państwa do zastosowania ulgi określonej w art. 18d Ustawy CIT, oraz przy założeniu, że dotychczasowy stan faktyczny opisany we wniosku nie ulegnie zmianie, nadal będą Państwo uprawnieni do zastosowania w/w ulgi.

Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Ad. 2

Przedmiotem Państwa wątpliwości objętych zakresem pytania nr 2 jest ustalenie, czy biorąc pod uwagę specyfikę prowadzonej przez Spółkę działalności badawczo-rozwojowej w zakresie sztucznej inteligencji, kosztami kwalifikowanymi w rozumieniu art. 18d ust. 2 i ust. 3 ustawy o CIT są wydatki poniesione w roku podatkowym na:

specjalistyczne oprogramowanie i specjalistyczny sprzęt, w tym:

-frezarki i maszyny CNC,

-drukarki 3D wraz z oprogramowaniem i materiałami,

-specjalistyczne komputery i sprzęt komputerowy (w tym wysokowydajne karty graficzne GPU),

-oprogramowanie do uczenia maszynowego i analizy danych,

-licencje na korzystanie z baz danych i bibliotek oprogramowania,

-chmury obliczeniowe i inne narzędzia informatyczne niezbędne do prowadzenia badań i rozwoju w zakresie AI;

nabycie praw własności intelektualnej od współpracowników, w tym:

-kod źródłowy oprogramowania,

-dokumentacja projektowa i ekspertyzy,

-schematy hardware.

Zgodnie z art. 18d ust. 1 updop:

podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Rodzaje kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową zostały wymienione w art. 18d ust. 2-3 updop.

Zgodnie z art. 18d ust. 2 updop, za koszty kwalifikowane uznaje się m.in.:

1a) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu;

2) nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową;

2a) nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych.

W myśl art. 18d ust. 3 updop,

za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

Stosownie z art. 18d ust. 5 updop,

koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 18d ust. 6 updop,

podatnikowi, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych przepisów.

Jak stanowi art. 18d ust. 7 updop,

kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

1) w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2-3a;

2) w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5;

3) w przypadku pozostałych podatników - 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2-5, ust. 2a i 3, oraz 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 1a.

W myśl art. 18d ust. 8 updop,

odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Dokonując odliczenia, o którym mowa w zdaniu drugim, uwzględnia się kwoty pomniejszeń, o których mowa w art. 18db ust. 1.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawa o CIT:

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Należy także zwrócić uwagę na brzmienie przepisu art. 9 ust. 1b updop, zgodnie z którym

podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia, o którym mowa w art. 18d, są obowiązani w ewidencji, o której mowa w ust. 1, wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej.

Od 1 stycznia 2018 r., przepisy podatkowe dają możliwość uznania za koszty kwalifikowane, poza należnościami z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 updof, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (w myśl art. 18d ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT), również należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (w myśl art. 18d ust. 2 pkt 1a updop).

Stosownie do art. 13 pkt 8 lit. a updof,

za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Zatem, koszty kwalifikowane prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej stanowią wydatki na wynagrodzenia osób z którymi zawarta została umowa zlecenia lub umowa o dzieło, a którzy wykonują określone prace w ramach prowadzonej przez Państwa działalności badawczo-rozwojowej, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia i o dzieło w danym miesiącu.

Mając powyższe na uwadze, należy zatem przyjąć, że to faktyczne wykonywanie określonych czynności w zakresie działalności badawczo-rozwojowej przesądza o tym, czy wynagrodzenie oraz składki od wynagrodzenia (w całości lub w części) stanowią koszt kwalifikowany, o którym mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1a updop.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że pod pojęciem „współpracownicy” rozumie się osoby wykonujące pracę na podstawie umów zlecenie lub kontrakt B2B. Współpracownicy wykonują zlecone im zadania B+R z uwzględnieniem ich specjalistycznej wiedzy, jak np. programowanie i tworzenie dokumentacji eksperckiej. W szczególności są to wspólnicy Wnioskodawcy, którzy świadczą swoje usługi na podstawie umowy zlecenie. W przeszłości wspólnicy świadczyli także usługi na podstawie umów B2B jednak działalność gospodarcza w tym zakresie pozostaje aktualnie zawieszona. Koszty wynagrodzeń mieszczą się w zakresie należności wymienionych w art. 13 ust. 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do kwalifikacji wydatków poniesionych na nabycie praw własności intelektualnej od współpracowników które mieszczą się w zakresie należności wymienionych w art. 13 ust. 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuję, że wydatki na wynagrodzenia osób z którymi zawarta została umowa zlecenia, a którzy wykonują określone prace w ramach prowadzonej przez Państwa działalności badawczo-rozwojowej, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia w danym miesiącu, stanowią koszty kwalifikowane prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Natomiast, wydatki ponoszone na rzecz współpracowników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (kontrakt B2B) nie zostały wymienione w żadnym artykule ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem, nie będą stanowiły kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 i ust. 3 updop.

W tym zakresie Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Przechodząc z kolei do wydatków na nabycie materiałów i surowców niezbędnych do realizacji działalności badawczo-rozwojowej, to jak już wyżej wskazano, zgodnie z art. 18d ust. 2 pkt 2 updop,

za koszty kwalifikowane uznaje się nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową.

Jeżeli chodzi o pojęcie „surowce”, w związku z brakiem definicji przedmiotowego pojęcia na gruncie przepisów podatkowych i rachunkowych, dla celów ustalania zakresu zastosowania ulgi posłużyć należy się znaczeniem pojęcia „surowce” funkcjonującym na gruncie języka powszechnego, gdzie „surowce” to „materiały naturalne pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub mineralnego, służące do wytwarzania jakichś produktów lub energii” (www.sjp.pwn.pl).

Z kolei w zakresie interpretacji pojęcia „materiały”, odwołać należy się do interpretacji przedmiotowego pojęcia funkcjonującej na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.). W świetle art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy o rachunkowości, materiały to składniki majątku zużywane na własne potrzeby.

Powyższy pogląd znajduje również potwierdzenie w doktrynie, gdzie podkreśla się, że materiały to „składniki majątku inicjujące realizację całego cyklu operacyjnego, które jednostka nabywa w celu ich całkowitego zużycia na własne potrzeby, w tym m.in. na potrzeby wytwarzania produktów, świadczenia usług czy realizacji działalności ogólnoadministracyjnej. Do materiałów zaliczyć można także pewne składniki majątkowe wytwarzane przez jednostkę we własnym zakresie (zazwyczaj w ramach działalności pomocniczej), a także różnego rodzaju odzyski, posiadające wartość użytkową, a pochodzące np. z likwidowanych środków trwałych, inwentarz żywy przeznaczony do uboju, części zamienne, półfabrykaty obcej produkcji, paliwa, opakowania itp.” (Walińska Ewa (red.), Bek Gaik Bogusława, Bojanowski Witold, Czajor Agnieszka, Czajor Przemysław, Gad Jacek, Idzikowska Gabriela, Janicka Anna, Jurewicz Anna, Kalinowski Jacek, Kuczyńska Iga, Mariański Adam, Michalak Marcin, Turzyński Mikołaj, Walińska Anna, Wencel Agnieszka, Wiatr Michał, Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Wolters Kluwer, 2016).

W tym miejscu zauważyć należy, że surowcami i materiałami w znaczeniu przywołanym powyżej mogą być w istocie aktywa bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową.

Odnosząc się do kolejnego rodzaju kosztów kwalifikowanych, wskazać należy na art. 18d ust. 2 pkt 2a updop, zgodnie z którym za koszty kwalifikowane uznaje się,

nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych

Użycie w powyższym przepisie sformułowania w szczególności, oznacza że wymieniony katalog sprzętów nie jest zamknięty.

Wg internetowego słownika języka polskiego PWN, „sprzęt” to: przedmiot użytkowy, przedmioty używane do jakichś prac lub w jakichś okolicznościach. Według słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, sprzęt to każdy przedmiot użytkowy jak mebel, narzędzie, naczynie, to przedmioty używane w określonym celu, związane z jakąś dziedziną.

Z kolei, „specjalistyczny” wg słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, oznacza m.in. związany z pewną specjalnością.

Z cytowanego powyżej art. 18d ust. 2 pkt 2a updop wynika, że aby poniesione wydatki na sprzęt specjalistyczny, uznać za koszty kwalifikowane muszą być spełnione następujące warunki:

sprzęt nie stanowi środka trwałego,

zalicza się do kategorii „sprzętu specjalistycznego”, oraz

jest wykorzystywany bezpośrednio w prowadzonej działalności B+R.

Odnosząc się do opisanych we wniosku kosztów wskazać należy, że koszty poniesione na specjalistyczne oprogramowanie i specjalistyczny sprzęt, w tym:

frezarki i maszyny CNC,

drukarki 3D wraz z oprogramowaniem i materiałami,

specjalistyczne komputery i sprzęt komputerowy (w tym wysokowydajne karty graficzne GPU),

oprogramowanie do uczenia maszynowego i analizy danych,

licencje na korzystanie z baz danych i bibliotek oprogramowania,

będą stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu art. 18d ust. 2 pkt 2 i 2a updop.

Natomiast, wydatki poniesione na chmury obliczeniowe i inne narzędzia informatyczne niezbędne do prowadzenia badań i rozwoju w zakresie AI nie mieszą się w żadnej z kategorii kosztów kwalifikowanych wskazanych w art. 18d ust. 2 i ust. 3 updop. Zatem, nie będą stanowiły kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 i ust. 3 updop.

W tym zakresie Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Ad. 3 - 4

Odnosząc się do pytań oznaczonych we wniosku nr 3 i 4 wskazuję, że regulacje dotyczące stosowania preferencji IP Box zostały odzwierciedlone w art. 24d-24e updop.

Zgodnie z art. 24d ust. 1 updop,

podatek od osiągniętego przez podatnika kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.

W myśl art. 24d ust. 2 updop,

kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są:

1.patent,

2.prawo ochronne na wzór użytkowy,

3.prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,

4.prawo z rejestracji topografii układu scalonego,

5.dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,

6.prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,

7.wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz.U. z 2021 r. poz. 213),

8.autorskie prawo do programu komputerowego

- podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.

Zgodnie z art. 24d ust. 3 updop,

podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym.

Należy przyjąć, że dochody z kwalifikowanego IP mogą być opodatkowane na preferencyjnych zasadach w takim zakresie, w jakim kwalifikowane IP wytwarza dochody w efekcie prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez podatnika. Innymi słowy, skorzystanie z preferencji IP Box jest możliwe w sytuacji występowania związku między dochodem kwalifikującym się do preferencji a kosztami faktycznie poniesionymi w celu jego uzyskania.

Sposób obliczenia wysokości kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej zawarty jest w art. 24d ust. 4 updop. Zgodnie z treścią tego przepisu:

wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wzoru:

(a+b)*1,3/(a+b+c+d),

w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:

a.  prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,

b.  nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3,

c.  nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4,

d.  nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Stosownie do art. 24d ust. 5 updop,

do kosztów, o których mowa w ust. 4, nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami.

W przypadku gdy wartość wskaźnika, o którym mowa w ust. 4, jest większa od 1, przyjmuje się, że wartość ta wynosi 1 (art. 24d ust. 6 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 24d ust. 7 updop,

dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest osiągnięty przez podatnika w roku podatkowym dochód (strata) ustalony zgodnie z art. 7 ust. 2:

1.z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,

2.ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,

3.z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi,

4.z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

W myśl art. 24e ust. 1 updop,

podatnicy podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 24d są obowiązani:

1.  wyodrębnić każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej w prowadzonej ewidencji rachunkowej;

2.  prowadzić ewidencję rachunkową w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej;

3.  wyodrębnić koszty, o których mowa w art. 24d ust. 4, przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu;

4.  dokonywać zapisów w prowadzonej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z tych kwalifikowanych praw własności intelektualnej – w przypadku gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonej ewidencji rachunkowej nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3;

5.  dokonywać zapisów w prowadzonej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w odniesieniu do tego produktu lub tej usługi albo do tych produktów lub tych usług - w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze albo w produktach lub usługach, a w prowadzonej ewidencji rachunkowej nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2-4.

Zgodnie z art. 24e ust. 2 updop,

w przypadku gdy na podstawie ewidencji rachunkowej nie jest możliwe ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnik jest obowiązany do zapłaty podatku zgodnie z art. 19.

Natomiast, do kwalifikowanych praw własności intelektualnej, zgodnie z cytowanym powyżej art. 24d ust. 2 pkt 8 updop, zalicza się autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego.

Należy w tym miejscu zauważyć, że zgodnie z objaśnieniami podatkowymi Ministerstwa Finansów z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczącymi preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP BOX, ustawa o CIT nie definiuje pojęcia „programu komputerowego” oraz brak w świetle polskiego prawa precyzyjnego określenia zakresu „autorskiego prawa do programu komputerowego”. Praktyka stosowania tego pojęcia na świecie potwierdza, że ze względu na dynamiczny rozwój nowych technologii, w których programy komputerowe zajmują kluczową pozycję, nie da się ustalić wyczerpującej i niezmiennej definicji tego pojęcia oraz uniknąć rozbieżności (wyrok irlandzkiego sądu II instancji z 1995 r. w sprawie News Datacom Ltd. versus Satellite Decoding Systems, (1995) FSR 201 oraz wyrok australijskiego sądu I instancji z 4 czerwca 1997 r. w sprawie Powerflex Services Pty Ltd v Data Access Corporation, (1997) FCA 490; 37 IPR 436). Należy zatem odwołać się w tym względzie do przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509 ze zm., dalej: „Ustawa o prawie autorskim”):

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy,

przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 1 Ustawy o prawie autorskim,

w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).

Szczególne postanowienia dotyczące praw autorskich do programu komputerowego zawierają art. 74 ust. 1 i następne Ustawy o prawie autorskim.

Zgodnie z art. 74 ust. 1 i 2 tej ustawy,

programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie, o ile przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.

Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, w tym podstawą łączy, nie podlegają ochronie.

Podstawą przyznania ochrony prawnej dla programu komputerowego jest fakt, że stanowi on przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej danego autora lub autorów), ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od przeznaczenia i sposobu wyrażania. O ocenie charakteru indywidualnej pracy twórczej nie decydują postanowienia umowy, ale rzeczywisty wkład pracy każdego z twórców programu komputerowego, co podlega każdorazowo odrębnej ocenie. Doktryna prawa autorskiego przyjmuje różne podejścia do definiowania pojęcia „autorskiego prawa do programu komputerowego” które wskazują, że część chronioną prawem jest w szczególności kombinacja komend adresowanych do komputera w formie kodu źródłowego i kodu wynikowego. Pozaustawowa definicja pojęcia „autorskie prawo do programu komputerowego” w sposób uzasadniony nawiązuje zatem do terminologii informatycznej, dostosowywanej następnie do potrzeb dalszej analizy prawnej dobra niematerialnego jakim jest program komputerowy. Fundamentem informatycznego rozumienia programu komputerowego jest samo pojęcie „programu”, czyli zapisanego przy pomocy wybranego języka programowania algorytmu rozwiązania określonego zadania. Zatem, program komputerowy to w szczególności zestaw instrukcji przeznaczonych do wykonywania bezpośrednio lub pośrednio w komputerze czynności w celu osiągnięcia określonego rezultatu.

Reasumując, pojęcie „program komputerowy” nie powinno być rozumiane wąsko lecz szeroko. Program komputerowy obejmuje więc jego funkcjonalne części składowe, takie jak: kod źródłowy, opis procedur operacyjnych, zestawienie danych w informacjach konwersacyjnych i dialogowych oraz kod wynikowy i interfejs.

W celu poprawnego zastosowania preferencji IP Box wobec autorskiego prawa do programu komputerowego należy nadać mu znaczenia funkcjonalne, celowościowe i rozszerzające, w zgodzie z najbardziej istotnym międzynarodowym kontekstem przepisów o IP Box, czyli Raportem OECD BEPS Plan Działania nr 5. Zgodnie z akapitem 34 tego Raportu, copyrighted software, nie tylko program komputerowy chroniony prawem autorskim, ale szerzej oprogramowanie chronione prawem autorskim, może zawierać się w katalogu kwalifikowanych IP jako aktywo funkcjonalnie ekwiwalentne do patentu. OECD wskazuje, że oprogramowanie chronione prawem autorskim dzieli podstawowe cechy patentów, ponieważ jest nowatorskie, nieoczywiste i użyteczne, a zatem zasadniczo wynika z prowadzenia innowacyjnej działalności badawczo-rozwojowej, której prowadzenie powinny stymulować przepisy o IP Box. OECD stwierdza także, że nie wszystkie jurysdykcje zapewniają ochronę patentową oprogramowania i dlatego wielu podatników, którzy wytwarzają oprogramowanie, musi posiadać prawa autorskie, zamiast polegać na ochronie patentowej. Włączenie oprogramowania chronionego prawem autorskim do definicji funkcjonalnie równoważnych kwalifikowanych IP zapewnia również, że różne traktowanie oprogramowania na mocy prawa patentowego różnych jurysdykcji nie ma wpływu na to, czy dochody z oprogramowania mogą korzystać z różnych regulacji IP Box.

W związku z tym, że w Polsce oprogramowanie – definiowane jako ogół informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów – podlega ochronie jak utwór literacki z art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, oprogramowanie może być, zgodnie z wykładnią celowościową i kontekstualną (ww. Raport OECD), uznane za kwalifikowane IP w świetle rozszerzającej wykładni art. 24d ust. 2 pkt 8 updop, jeśli jego wytworzenie, rozszerzenie lub ulepszenie jest wynikiem prac badawczo-rozwojowych.

Dochodem kwalifikującym się do ulgi Innovation Box jest dochód uzyskany z tytułu należności/opłat licencyjnych lub innych należności związanych z wykorzystywaniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jak również dochód z tego aktywa uwzględniony w cenie sprzedaży lub usługi określany na zasadzie ceny rynkowej.

Warunkiem koniecznym dla skorzystania z omawianej preferencji jest wymóg prowadzenia przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej bezpośrednio związanej z wytworzeniem, rozwojem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, co stanowi wyraz realizacji zasady nexus.

Podatnik, który będzie chciał skorzystać z preferencji będzie zobowiązany prowadzić szczegółową ewidencję rachunkową w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z praw IP powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa podkreślić należy, że kwalifikowane prawo własności intelektualnej to prawo własności spełniające łącznie trzy warunki:

1.zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej;

2.należy do jednej z kategorii wymienionych w katalogu w art. 24d ust. 2 updop;

3.podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczypospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Państwa wątpliwości objęte pytaniem oznaczonym we wniosku nr 3, dotyczą ustalenia, czy opisany w stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym wytwarzanie i rozwój (ulepszenie) Produktów skutkujące powstaniem nowego kodu źródłowego, nowych funkcjonalności oprogramowania z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI) oraz stworzenie skomplikowanej eksperckiej dokumentacji projektowej i schematów hardware można uznać za kwalifikowane prawa własności intelektualnej w rozumieniu art. 24d ust. 2 pkt 8 ustawy o CIT i uzyskiwane z tego tytułu wynagrodzenie w całości stanowi dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, o którym mowa w art. 24d ust. 7 pkt 2 ustawy o CIT (tj. czy dochód z przeniesienia praw do kodu źródłowego i nowych funkcjonalności Produktów stanowi dochód ze sprzedaży kwalifikowanych praw własności intelektualnej).

Z analizy sprawy wynika, iż wskazane w pytaniu nr 3 Produkty obejmują zaawansowane aplikacje AI oraz oprogramowanie stosowane w analizie danych, natomiast tworzone dokumentacje projektowe i schematy hardware dotyczą projektów z zakresu generatywnej sztucznej inteligencji ((...)) oraz systemów analitycznych ((...)), a także schematów sprzętowych niezbędnych do integracji AI z elektroniką.

Stwierdzam, że zarówno wskazane Produkty, jak i dokumentacje projektowe i schematy hardware, które powstały w związku z wytworzeniem nowego kodu źródłowego i nowych funkcjonalności oprogramowania,  zostały wytworzone w ramach działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w art. 4a pkt 26-28 ustawy o CIT.

Jak wynika z opisu sprawy, Produkty, dokumentacje projektowe i schematy hardware podlegają ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W konsekwencji, Produkty wraz z powiązaną z nimi dokumentacją projektową i schematami hardware stanowią kwalifikowane prawa własności intelektualnej w rozumieniu art. 24d ust. 2 pkt 8 updop.

Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest więc prawidłowe.

Stwierdzam, że mogą Państwo zastosować stawkę 5% do dochodu uzyskiwanego z tytułu przeniesienia praw autorskich do kodu źródłowego i nowych funkcjonalności Produktów tj. dochodu ze sprzedaży kwalifikowanych praw własności intelektualnej.

Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 jest więc prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).