Interpretacja indywidualna z dnia 15 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.537.2024.2.ZK
Temat interpretacji
Ulga badawczo-rozwojowa.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 września 2024 r., wpłynął Państwa wniosek z 12 września 2024 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ulgi badawczo-rozwojowej.
Uzupełnili go Państwo, pismem z 13 września 2024 r. oraz w odpowiedzi na wezwanie, pismem z 28 października 2024 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Spółka (również: „Wnioskodawca”) jest dostawcą usług programistycznych i testowych, głównie z zakresu aplikacji internetowych, mobilnych oraz rozwiązań opartych na technologiach w chmurze. Przedmiotem działalności Spółki (…). Wnioskodawca analizuje i ocenia potrzeby klientów, tworzy niezbędne oprogramowanie oraz wdraża je w struktury klienta w celu wsparcia jego działalności biznesowej. Spółka oferuje (…). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka wykonuje prace programistyczne zlecane przez klientów, prowadzące do powstania innowacyjnych, indywidualnych rozwiązań obsługujących dedykowane obszary działalności. Z punktu widzenia podatkowego i księgowego to oprogramowanie nie jest rozpoznawane przez Spółkę jako wartości niematerialne i prawne. W efekcie, Spółka prowadzi działalność badawczo-rozwojową, której efektem jest właśnie to oprogramowanie. Działalność ta jest prowadzona w sposób ciągły i systematyczny, dopasowany do indywidualnych potrzeb klientów. Zasadniczo, Spółka realizuje prace badawczo-rozwojowe za pośrednictwem dedykowanego personelu:
–osoby zatrudnione na umowach o pracę oraz
–osoby współpracujące ze Spółką w oparciu o umowy cywilnoprawne, w tym w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej.
Zarówno pracownicy, jak i współpracownicy, przenoszą na Spółkę całość praw autorskich do utworów w oparciu o zawarte umowy cywilnoprawne/porozumienia wykonawcze do zawartych umów. W niektórych przypadkach, Spółka może realizować również niektóre z prac o charakterze badawczo-rozwojowym, również za pośrednictwem podmiotów niepowiązanych ze Spółką, będących spółkami prawa handlowego. Takie działania wynikają z konieczności tworzenia części oprogramowania w środowisku programistycznym, w którym Spółka się nie specjalizuje, bądź wynikają z braku wystarczających zasobów kadrowych. W takiej sytuacji Spółka nabywa prawa autorskie do utworów stworzonych przez dostawców w ramach realizacji usług na rzecz Spółki w oparciu o zawarte z dostawcami umowy cywilnoprawne regulujące warunki współpracy. Reasumując, Wnioskodawca jest podmiotem, któremu przysługują autorskie prawa majątkowe do tworzonego oprogramowania w ramach prac badawczo-rozwojowych.
Pomimo, że prace nad oprogramowaniem są realizowane przez Spółkę za pośrednictwem pracowników lub współpracowników, to wyłącznie Spółka podejmuje kluczowe i strategiczne decyzje odnośnie kierunku prowadzonych prac. Podobnie, wyłącznie Spółka organizuje i nadzoruje wykonywanie konkretnych zadań przez poszczególnych pracowników i współpracowników. Spółka jest podmiotem faktycznie realizującym działalność badawczo-rozwojową, bowiem projekty programistyczne zlecane Spółce mają skomplikowany charakter i każdorazowo wymagają podjęcia wielu prac i czynności o charakterze programistycznym przez wiele podmiotów zaangażowanych w projekt. W efekcie, Spółka nabywając autorskie prawa majątkowe do utworów powstających w trakcie nie nabywa praw autorskich do gotowego, kompletnego oprogramowania, ale prawa autorskie do utworów stanowiących poszczególne części składowe tworzonego oprogramowania.
W ramach przychodów osiąganych przez Spółkę wyróżnia się:
–przychody z usług polegających na tworzeniu oprogramowania oraz z tytułu testowania programów komputerowych,
–przychody z tytułu analiz biznesowych/konsultacji w zakresie rozwiązań informatycznych,
–pozostałe przychody m.in. usługi szkoleniowe, usługi asysty technicznej, hosting, sprzedaż sprzętu IT, przychody finansowe itp.
W ramach kosztów uzyskania przychodów, ponoszonych przez Spółkę wyróżnia się:
–koszty amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
–koszty nabywanych materiałów,
–koszty usług obcych m.in. energii, najmu, pocztowych, usługi telekomunikacyjnych czy bankowych,
–koszty osobowe wynagrodzeń pracowników wraz z pochodnymi oraz koszty wynagrodzeń współpracowników zatrudnionych na umowy cywilnoprawne,
–koszty związane z nabywaniem usług od dostawców,
–pozostałe koszty (m.in. koszty finansowe, pozostałe koszty operacyjne, itp.).
Koszty osobowe stanowią w szczególności wynagrodzenia wynikające ze stawki zaszeregowania, uznaniowe premie i nagrody, benefity, dofinansowania i inne świadczenia niepieniężne, jak również koszty związane z wyjazdami służbowymi oraz szkoleniem pracowników i współpracowników.
Dla potrzeb prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, Wnioskodawca wykorzystuje przede wszystkim wiedzę i kwalifikacje zatrudnianych pracowników i współpracowników. Koszty kwalifikowane inne niż wynagrodzenia pracowników i współpracowników zajmujących się pracami programistycznymi np. wydatki na nabycie materiałów i surowców do bezpośredniej realizacji działalności badawczo-rozwojowej, stanowią pozycje nieistotne. Na dzień złożenia niniejszego wniosku Spółka nie ponosi również istotnych wydatków na opinie, ekspertyzy, usługi doradcze czy inne usługi równorzędne bądź wyniki badań np. wykonywanych przez jednostki naukowe. Spółka nie wyklucza jednak, że tego rodzaju wydatki w przyszłości będą ponoszone. Na potrzeby działalności programistycznej w ramach prowadzonych prac badawczo-rozwojowych Spółka wykorzystuje komputery i inny specjalistyczny sprzęt IT, licencje specjalistycznego oprogramowania, inny specjalistyczny sprzęt itp. Z tego tytułu ponosi koszty prac badawczo-rozwojowych związane z amortyzacją wykorzystywanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wnioskodawca nie korzysta z aparatury naukowo-badawczej.
Spółka ewidencjonuje szczegółowo czas pracy, gdzie każdemu pracownikowi i współpracownikowi przypisuje się przepracowane godziny do zdefiniowanych projektów. Spółka przygotowuje obszerną dokumentację projektową do zdefiniowanych projektów programistycznych. Prowadzona ewidencja prac pełni również ewidencję utworów w rozumieniu prawa autorskiego. Produktami tak ewidencjonowanej działalności badawczo-rozwojowej Spółki są głównie programy komputerowe wraz z kodami źródłowymi i dokumentacją. Akceptacja funkcjonalności wykonanego oprogramowania każdorazowo jest potwierdzana przez zamawiającego. Akcept jest podstawą uznania projektu za zakończony, a następnie stanowi podstawą rozliczeń finansowych projektu.
W dniu (...) r., Spółka złożyła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym jednym z zapytań wniosła o potwierdzenie, czy opisane we wniosku prace wykonywane przez Spółkę polegające na tworzeniu oprogramowania spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Interpretacją z (...) r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nr (...) potwierdził słuszność klasyfikacji przez Spółkę prac w zakresie tworzenia oprogramowania jako spełniających definicję działalności badawczo-rozwojowej przewidzianych ww. ustawą. W tym kontekście, Spółka uściśla, że co prawda wniosek o wydanie ww. interpretacji dotyczył ulgi IP Box, jednakże zakres prac programistycznych wskazanych w niniejszym wniosku nie odbiega od zakresu prac opisanych we wniosku z (...) r. o wydanie ww. interpretacji nr (...).
Ponadto, uzupełnili Państwo opis stanu faktycznego w następujący sposób:
1. W pracach, Wnioskodawca, wykorzystuje aktualną wiedzę z zakresu zaawansowanych technologii programistycznych, chmur obliczeniowych oraz przetwarzania danych. Korzysta z narzędzi informatycznych jak (…). Rozwiązania Wnioskodawcy opierają się na najlepszych praktykach DevOps, testowaniu oprogramowania i cyberbezpieczeństwie. Kluczowe jest to, że Spółka realizuje projekty na zlecenie klientów, którzy identyfikują specyficzne wyzwania technologiczne w swoich branżach, a Wnioskodawca jako wykonawca wspiera ich, stosując swoje know-how i doświadczenie w realizacji tych zadań.
2. W wyniku prac powstaje nowa wiedza w dziedzinie inżynierii oprogramowania, sztucznej inteligencji i chmur obliczeniowych. Klienci zlecają Wnioskodawcy zadania, które wymagają tworzenia zaawansowanych technologicznie rozwiązań, a Spółka opracowujemy nowe metody optymalizacji algorytmów, systemów chmurowych oraz narzędzi do automatyzacji procesów testowych. Te projekty przyczyniają się do rozwoju wiedzy technicznej, która może zostać wykorzystana w różnych sektorach.
3. Spółka połączyła wiedzę z obszarów przetwarzania danych, automatyzacji procesów oraz zarządzania infrastrukturą chmurową, dostosowując te technologie do specyficznych potrzeb klientów. Przykładem są przeprowadzone dla klientów projekty z branży (…), w których Wnioskodawca opracował nowatorskie rozwiązania pozwalające na automatyzację i skalowanie procesów. Efektem tego połączenia jest tworzenie bardziej wydajnych systemów i narzędzi wspierających rozwój zaawansowanych usług dla klientów.
4. Spółka stosuje (…). Unikalność prac polega na połączeniu nowoczesnych technologii z konkretnymi wyzwaniami klientów, co prowadzi do tworzenia rozwiązań dedykowanych, dostosowanych do specyficznych wymagań i wykraczających poza standardowe praktyki.
5. Nowe zastosowania obejmują bardziej (…).
6. Twórczy charakter prac przejawia się w opracowaniu nowych, innowacyjnych rozwiązań w zakresie (…). Zespoły Wnioskodawcy nie tylko implementują gotowe rozwiązania, ale tworzą nowe podejścia, które nie były wcześniej stosowane w tej formie, co czyni je nowatorskimi na rynku.
7. Rdzeniem działalności Spółki jest tworzenie nowego oprogramowania na zlecenie klientów, wobec tego nie ma ona charakteru incydentalnego. Celem Spółki było (jest) zwiększenie efektywności procesów klientów oraz wprowadzanie zaawansowanych rozwiązań, które wspierają ich rozwój. Harmonogramy zwyczajowo zakładają projektowanie rozwiązań, ich implementację oraz testy w ramach cyklicznych sprintów w metodyce Agile. Projekty są realizowane zgodnie z planem, z uwzględnieniem adaptacyjnego podejścia, co umożliwiało elastyczne dostosowywanie się do wymagań klientów i rynku. Przyjęty model biznesowy zakłada współpracę z klientami z różnych branż (na ten moment Spółka obsługuje około (...) klientów), stąd brak jednego harmonogramu prac - są one dostosowywane za każdym razem do specyficznych wymagań.
8. Prace o charakterze rutynowym nie są zaliczane do działalności badawczo-rozwojowej. Do działalności B+R Wnioskodawca zalicza tylko te projekty, które prowadzą do tworzenia nowych rozwiązań technologicznych, wykraczających poza standardowe działania oraz wymagających twórczego podejścia i zaawansowanych technologii w odpowiedzi na specyficzne potrzeby klientów.
9. Wynagrodzenia pracowników stanowią należności pracowników, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
10. Spółka nie korzysta ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i/lub 34a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
11. Wynagrodzenia osób współpracujących ze Spółką w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej na podstawie umów B2B nie są przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku nr 2.
12. Koszty związane z wyjazdami służbowymi oraz szkoleniem pracowników i współpracowników nie są przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku nr 1.
13. Koszty będące przedmiotem wniosku Spółka pokrywa ze środków własnych, nie są/nie będą zwracane w jakiejkolwiek formie. Nie są odliczane od podstawy opodatkowania, stanowią standardowe koszty uzyskania przychodów.
14. Spółka uzyskuje przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych.
Pytania
1. Czy prace realizowane w ramach działalności Spółki stanowią działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „działalność B+R”, „prace B+R”) i w konsekwencji, czy koszty kwalifikowane tych prac objęte są ulgą opisaną w art. 18d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ulga B+R”)?
2. Czy wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w celu realizacji prac B+R wraz z ich pochodnymi, w tym premie i nagrody uznaniowe oraz regulaminowe, koszty dofinansowań, benefitów i świadczeń o charakterze niepieniężnym, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop czy odprawa emerytalna, jak również związane z prowadzeniem prac B+R koszty szkoleń pracowników i ich podróży służbowych, stanowią koszty kwalifikowane o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1 oraz pkt 1a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym także, czy w pojęciu takich kosztów mieszczą się również wynagrodzenia i świadczenia na rzecz współpracowników kooperujących ze Spółką w celu realizacji prac B+R zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło oraz pracowników zaangażowanych w prace B+R w ograniczonym zakresie, w szczególności wynagrodzenia za czas urlopów wypoczynkowych, zdrowotnych, macierzyńskich i podobnych oraz usprawiedliwionych absencji chorobowych oraz wynagrodzenia pracowników pośrednio zaangażowanych w prace B+R, w tym w szczególności kadra managerska nadzorująca prace badawczo-rozwojowe? (część pytania z wyłączeniem kosztów wynagrodzeń za czas nieobecności pracowników zatrudnionych na postawie umowy o pracę)
3. Czy ewidencja czasu pracy prowadzona za pomocą wewnętrznego oprogramowania pozwalająca na rozbicie kosztów wynagrodzeń uzgodnionych do księgi głównej według klucza podziału będącego ewidencją czasu pracy poszczególnych osób spełnia wymóg, o którym mowa w art. 9 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
Państwa stanowisko w sprawie
Stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 1
Definicje działalności w obszarze badawczo-rozwojowym na potrzeby prawa podatkowego, zawarte są odpowiednio w art. 4a pkt 26-28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „uCIT”). Definicje prac naukowych (badawczych) oraz rozwojowych zawiera również ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (art. 4 ust. 2 i 3 ustawy). Przez działalność badawczo-rozwojową rozumie się zatem działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Badania naukowe są działalnością obejmującą:
1) badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
2) badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Prace rozwojowe z kolei są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Odnosząc definicje do przedmiotu działalności, Wnioskodawca identyfikuje kluczowy obszar swojej aktywności spełniający ustawowe parametry wymagane dla identyfikacji prac badawczo-rozwojowych, a mianowicie prace rozwojowe prowadzone z wykorzystaniem narzędzi informatycznych i oprogramowania, w celu tworzenia aplikacji informatycznych w postaci programów komputerowych.
Obszar ten obejmuje prace rozwojowe narzędzi informatycznych, w szczególności oprogramowania. (…) Powstające utwory są przejawem działalności twórczej w zakresie odpowiednio programów komputerowych oraz działalności badawczo-rozwojowej.
Działalność badawczo-rozwojowa Spółki, prowadzona jest w formie wyodrębnionych projektów, realizowanych na zlecenie klientów, o funkcjonalnościach nakreślanych przez zamawiającego. Osoby lub zespoły dedykowane do prac badawczo-rozwojowych zajmują się zwłaszcza tworzeniem algorytmów numerycznych, przetwarzaniem i analizą danych oraz badaniem i rozwojem oprogramowania. Wyraźnego podkreślenia wymaga fakt, że prowadzone prace programistyczne oraz ich produkty (aplikacje) nie stanowią działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany czy aktualizacje. Ich innowacyjność, wiedza i czas potrzebny na ich stworzenie, potrzebna wiedza specjalistyczna czy też nowe funkcjonalności dzięki ich zastosowaniu, nie pozwalają ich uznać za standardowe ulepszenia czy modernizacje. Rozumienie to zgodne jest z definicjami Podręcznika Frascati 2015 (OECD (2015), Frascati Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities, OECD Publishing, Paris) (dalej: „Podręcznik Frascati 2015” lub „Podręcznik”), rekomendowanego jako dokument definiujący prace badawczo-rozwojowe.
Jak wskazuje Podręcznik Frascati 2015, twórczość w działalności B+R związana jest z kreatywnością mającą swe źródło we wkładzie człowieka. Z zakresu działalności B+R należy zatem wyłączyć działalność o charakterze rutynowym, ale można włączyć do niej nowe metody opracowane w celu wykonywania pospolitych zadań. Jako przykład Podręcznik podaje przetwarzanie danych, które same w sobie nie jest działalnością B+R, ale jeżeli przetwarzanie stanowi część projektu mającego na celu opracowanie nowych metod przetwarzania danych, taką działalnością już może być. W takie rozumienie prac B+R wpisują się również projekty realizowane przez Spółkę. Przy realizacji projektów informatycznych przetwarzanie danych jest działaniem standardowym. Jednakże w przypadku Spółki, analiza i przetwarzanie danych jest wyłącznie narzędziem do wypracowania doskonalszych metod analizy danych. Ważnym aspektem pozwalającym na identyfikację aktywności jako B+R, jest właściwa identyfikacja działalności oraz udokumentowanie działań w tym obszarze. Niestety, wskazane ustawowe definicje nie są tutaj zbyt precyzyjne. Innowacja, to jak się wydaje, każda zmiana, która doprowadza do ulepszenia, daje nową jakość lub pozwala stworzyć nowy produkt/usługę. Zmiana może być istotna i dająca całkowicie nowy produkt. Ale może być również częściowa, prowadząc do udoskonalenia produktu lub procesu. Podążając za krajową definicją prac B+R, dla skorzystania z ulgi B+R, co warto podkreślić, nie muszą zostać spełnione jednocześnie wszystkie ustawowe definicje. Tym samym, aby skorzystać z ulgi wystarczające jest prowadzenie prac spełniających przynajmniej jedną z definicji. Mając na uwadze wskazaną nieostrość definicji, przy identyfikacji charakteru działalności warto dodatkowo wesprzeć się wspomnianym wcześniej Podręcznikiem Frascati 2015. Definiuje on działalność B+R jako pracę twórczą podejmowaną w sposób metodyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy - w tym wiedzy o rodzaju ludzkim, kulturze i społeczeństwie - oraz w celu tworzenia nowych zastosowań dla istniejącej wiedzy. Ponadto, zgodnie z podręcznikiem, działalność B+R powinna być nowatorska, twórcza, nieprzewidywalna, metodyczna, możliwa do przeniesienia lub odtworzenia.
Odnosząc powyższe do przedmiotu działalności Wnioskodawca zauważa, że jego aktywność w obszarze badań naukowych (aplikacyjnych) oraz prac rozwojowych, również w tych aspektach spełnia kryteria kwalifikowalności prac jako badawczo-rozwojowe. I to zarówno na gruncie przepisów podatkowych, jak i przepisów o szkolnictwie wyższym i nauce. Rozwojowy charakter realizowanych prac wynika z ich celu tj. stworzenia nowego lub ulepszonego produktu (aplikacja informatyczna, kod źródłowy). Prace prowadzone są z zastosowaniem posiadanej przez zatrudnianych przez Spółkę pracowników i współpracowników wiedzy i umiejętności. Co więcej, w trakcie realizowanych projektów pracownicy i współpracownicy Wnioskodawcy również pozyskują nową wiedzę informatyczną i aktualizują dotychczasową, niejednokrotnie w oparciu o dane przekazywane przez zamawiającego i rynek usług medycznych. Pozwala to (…). W efekcie, niejako automatycznie, Spółka wypełnia przesłankę wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Działalność B+R to bowiem działania w kierunku tworzenia, badań oraz rozwoju, dla zwiększenia zasobów wiedzy, w celu tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług.
Działalność programistyczna Spółki zatem, nie tylko wpisuje się w definicje ustawowe, ale równocześnie spełnia kryteria systematycznego i metodycznego działania w celu zwiększenia posiadanej wiedzy oraz tworzenia nowatorskich rozwiązań informatycznych (oprogramowanie, sztuczna inteligencja). Aktywność Spółki w obszarze B+R stanowi jednocześnie pewien zespół działań dla osiągnięcia celu, prowadzonych w sposób uporządkowany i według przyjętego przez Wnioskodawcę systemu. Powyższe wypełnia rozumieniem systematyczności wskazane przez Ministra Finansów, który w objaśnieniach podatkowych z dn. 15 lipca 2019 r. dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej - IP Box (dalej: „Objaśnienia MF”) wskazał, że „wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. Nie ma również wymogu ciągłego lub długotrwałego prowadzenia działalności przez podatnika, by uznać daną działalność za działalność spełniającą kryterium systematyczności, albo też by podatnik musiał planować tego rodzaju działalność na przyszłość”. Podobnie Dyr. KIS w interpretacji indywidualnej z 8 stycznia 2018 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.330.2017.1.JS, „działalność badawczo-rozwojowa musi być podejmowana w systematyczny sposób, a przesłankę tę należy rozumieć jako zakaz obejmowania ulgą incydentalnych działań podatnika”. Co więcej, zdaniem Wnioskodawcy, prowadzone prace programistyczne cechuje aspekt twórczy (prace autorskie) i możliwe jest ich praktyczne (nie tylko teoretyczne) zastosowanie w urządzeniach zamawiającego. Twórczy charakter prac przejawia się w szczególności poprzez opracowywanie nowych rozwiązań, koncepcji i narzędzi informatycznych dla różnych branż gospodarki, niejednokrotnie rozwiązań informatycznych niewystępujących dotychczas w tym obszarze, jak też rozwiązań na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących. Twórczy charakter mają też prace związane z testowaniem i walidacją oprogramowania przygotowywanego pod konkretne zamówienia. Jak wskazuje Minister Finansów w Objaśnieniach podatkowych: „Twórczy charakter prac to między innymi opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidacje nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony”. Pojmowanie przez Spółkę twórczego charakteru prowadzonej działalności programistycznej znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych np. NSA z 9 października 2019 r., sygn. akt. II FSK 3589/17, w którym sąd wskazał, że posłużenie się sformułowaniem działalność twórcza wskazuje, iż działalność badawczo-rozwojowa to taka aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, niepowtarzalnym, specyficznym, które nie mają odtwórczego charakteru”. Podobnie i raczej jednolicie definiują działalność „twórczą” organy podatkowe wskazując, że podejmowane działania mają charakter twórczy, jeżeli ich „rezultaty mają indywidualny i oryginalny charakter nakierowany na wynalezienie, opracowanie nowych rozwiązań dla procesów biznesowych w różnych dziedzinach działalności klientów”. A nie podlega wątpliwości, że działalność badawczo-rozwojowa Spółki w sposób istotny przyczynia się do wypracowania nowych rozwiązań w obszarach aktywności biznesowej zamawiających.
Reasumując, prace programistyczne realizowane przez Spółkę na zlecenie klientów stanowią działalność B+R, a w konsekwencji koszty kwalifikowane tych prac objęte są ulgą B+R.
Stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 2
Zgodnie z art. 18d ust. 1 uCIT, podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych może odliczyć od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć jednak kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. Rodzaje kosztów kwalifikowanych zostały wskazane w art. 18d ust. 2-3 uCIT. Kosztami kwalifikowanymi są m.in.:
1) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „uPIT”), oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu;
2) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a uPIT, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu;
3) nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową;
4) nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych;
5) ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez podmiot, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-8 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a także nabycie od takiego podmiotu wyników prowadzonych przez niego badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej.
Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Z kolei, aby skorzystać z odliczenia, przedsiębiorcy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, zobowiązani są w prowadzonej ewidencji księgowej, wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej. Reasumując, aby podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych przysługiwało prawo odliczenia w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych poniesionych w danym roku podatkowym powinny być łącznie spełnione następujące warunki:
1.podatnik poniósł koszty na działalność B+R,
2.koszty na działalność B+R stanowiły dla niego koszty uzyskania przychodów,
3.koszty na działalność B+R mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych określonym przepisami uCIT,
4.koszty uzyskania przychodów stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu uCIT,
5.w ewidencji księgowej podatnik wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej,
6.podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,
7.kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie przekroczyła limitów określonych w uCIT,
8.koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Spółka zauważa, że przepisy podatkowe generalnie zezwalają uznać za koszty kwalifikowane należności z tytułu wypłacanych wynagrodzeń określonych w art. 12 ust. 1 uPIT, jak też określonych w art. 13 ust. pkt 8 lit. a uPIT. Musi zostać jednak zachowany warunek, że zatrudniony pracownik czy współpracownik zatrudniony na umowę zlecenia czy o dzieło realizuje cel w postaci prac B+R. Za pracownika/współpracownika zatrudnionego w celu realizacji działalności B+R należy uznać takiego pracownika, w zakresie obowiązków którego pozostaje czynne uczestnictwo w prowadzonych pracach badawczo-rozwojowych. Istotne jest jednak, aby rzeczywiście wykonywał on zadania będące realizacją prac badawczo-rozwojowych. Nie wystarczy, że umowa o pracę/zlecenia/o dzieło potwierdza, że w zakresie jego kompetencji znajduje się wykonywanie czynności stanowiących realizację działalności B+R. Pracownik/współpracownik musi bowiem jeszcze faktycznie uczestniczyć w takich pracach. Tylko w takiej sytuacji jego wynagrodzenie oraz koszty świadczeń poniesionych na jego rzecz, będą mogły zostać uznane za koszt kwalifikowany. Jeżeli więc zatrudniony w ramach wykonywanej pracy realizuje obowiązki inne niż związane z działalnością B+R, należy wyodrębnić i wyłączyć z ulgi na prace B+R tą część jego wynagrodzenia, świadczeń oraz ewentualnych składek od tych przychodów (wynikających z przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych), która nie jest związana z realizacją działalności B+R. Co więcej, przy ustaleniu wysokości takiego kosztu, należy dodatkowo odnieść się do czasu pracy przeznaczonego na realizację działalności badawczo-rozwojowej, a tym samym do czasu rzeczywiście poświęconego na ten cel.
W tym miejscu warto doprecyzować, że nie tylko wynagrodzenia zasadnicze, za godziny nadliczbowe, dodatki, nagrody jako wymienione wprost w art. 12 ust. 1 uPIT jako przychody ze stosunku pracy, mieszczą się w katalogu kosztów kwalifikowanych. Ustawodawca bowiem posługując się zwrotem „w szczególności” wskazał, że poszczególne kategorie przychodów zostały wymienione w ustawie jedynie przykładowo. Jest to więc katalog otwarty i przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych będą wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, które kreują przysporzenie majątkowe ze źródła łączącego pracownika z pracodawcą w postaci stosunku pracy czy też stosunku pokrewnego. Tym samym, katalog kosztów kwalifikowanych obejmuje również koszty szkoleń pracowników zatrudnionych w celu realizacji prac badawczo-rozwojowych, związane z prowadzeniem tych prac koszty podróży służbowych pracowników czy też wydatki związane z zapewnieniem takim pracownikom innych świadczeń o charakterze niepieniężnym np. ubezpieczenie na życie, karnety sportowe, bony i karty podarunkowe, koszty dodatkowego ubezpieczenia medycznego, dopłaty do posiłków. Oznacza to, że ewentualne inne poza wynagrodzeniem świadczenia m.in. nagrody uznaniowe, regulaminowe nagrody czy koszty benefitów i dofinansowań, również mogą być uznane za koszty kwalifikowane. Stanowisko to potwierdza linia interpretacyjna, Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 października 2020 r. (0111-KDIB1-3.4010.370.2020.2.APO) można przeczytać: „(...) wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w celu realizacji prac B+R oraz wynagrodzenia współpracowników kooperujących ze Spółką w celu realizacji prac B+R zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia wraz z ich pochodnymi, w tym premie i nagrody uznaniowe oraz regulaminowe, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop, odprawa emerytalna oraz karnety sportowe, dofinansowanie do prywatnej opieki medycznej, ubezpieczenia na życie, bony i karty podarunkowe, jak również związane z prowadzeniem prac B+R koszty szkoleń pracowników i ich podróży służbowych, które Spółka zalicza do przychodów ze stosunku pracy pracowników/współpracowników na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, poniesione przez Spółkę, w części w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu, powinny zostać uznane za koszty kwalifikowane w myśl art. 18d ust. 2 pkt 1 oraz pkt 1a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych”. Podobnie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 kwietnia 2021 r. nr 0111-KDIB1-3.4010.74.2021.2.APO.
Wnioskodawca doprecyzowuje, że koszt związany z zatrudnieniem pracownika może zostać zaliczony do kosztów kwalifikowanych ulgi na działalność B+R jedynie w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności B+R pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu. Przepis art. 18d ust. 2 pkt 1 uCIT, wymaga wyodrębnienia kosztów wynagrodzeń pracownika w podziale na miesiące, co za tym idzie zaangażowanie pracownika realizującego w części lub całości swojego czasu pracy działalność B+R musi zostać określone również w podziale na miesiące.
Odnosząc się do kwalifikowalności wynagrodzeń pracowników pośrednio zaangażowanych w prace B+R, w ocenie Spółki wynagrodzenia takie również należy identyfikować jako koszt kwalifikowany. Ustawy podatkowe nie precyzują katalogu pracowników, których wynagrodzenia kwalifikują się do kosztów kwalifikowanych w uldze B+R. Ustawodawca nie zróżnicował pracowników na wykonujących prace B+R samodzielnie oraz na tych, którzy sprawują nad nimi kontrolę i nadzór. Potwierdza to m.in. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 23 czerwca 2020 r. (sygn. I SA/Gl 1588/19), który daje prawo do odliczenia w ramach ulgi również kosztów wynagrodzenia osób pełniących funkcje kierownicze i nadzorcze w projektach B+R. W ocenie sądu, twórczy charakter należy przypisać także pracy osób sprawujących nadzór i kierownictwo nad pracownikami, którzy „własnoręcznie” realizują prace B+R.
Jak wskazano w zaskarżonym wniosku o wydanie interpretacji, osoby sprawujące funkcje kierownicze będą zaangażowane w prace B+R nie tylko poprzez sprawowanie nad nim nadzoru, ale także poprzez doradzanie przy wykorzystaniu swojej wiedzy technicznej i doświadczenia. Tym samym, zdaniem sądu wykorzystanie swojej wiedzy technicznej i doświadczenia w procesie B+R bez wątpienia wyczerpuje ustawowe kryterium „wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań”. Stanowisko sądu w Gliwicach, w odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 marca 2023 r. (sygn. II FSK 2217/20). W uzasadnieniu sąd zauważył, że osoby sprawujące nadzór i kierownictwo nad pracownikami, którzy „własnoręcznie” realizują prace B+R, także podejmują działania o charakterze twórczym. Skoro więc osoby sprawujące funkcje kierownicze „(...) będą zaangażowane w prace B+R, zwłaszcza poprzez sprawowanie nad nim nadzoru, a także doradzanie w nim przy wykorzystaniu swojej wiedzy technicznej i doświadczenia”, fiskus nie ma podstaw prawnych dla podważania zaangażowania. NSA potwierdził więc, że wynagrodzenia kadry kierowniczej mogą być alokowane do poszczególnych projektów i stanowić koszt kwalifikowany B+R.
Uzupełniająco Wnioskodawca wskazuje, że koszt kwalifikowany B+R stanowią również ekwiwalenty za niewykorzystany urlop czy odprawa emerytalna. Jak wskazuje bowiem Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 9404, ulga B+R obejmuje również otrzymany przez pracownika ekwiwalent za niewykorzystany urlop, gdyż jest to należność z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 uPIT: „Ekwiwalent za niewykorzystany urlop, czyli za okres, w którym ten pracownik wykonywał/realizował na rzecz podatnika prace badawczo-rozwojowe, może zostać uznany za koszt kwalifikowany możliwy do odliczenia w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową, na zasadach określonych w art. 18d ustawy o CIT”. Dodatkowym potwierdzeniem jest interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 lutego 2020r. nr 0111-KDIB1-3.4010.545.2019.1.MBD, w której organ wskazał: „(...), ekwiwalent za niewykorzystany urlop oraz odprawa emerytalna, stanowią koszty kwalifikowane”.
Reasumując, Spółka uprawniona jest do zakwalifikowania do kosztów kwalifikowanych B+R koszty wynagrodzenia z tytułu stosunku pracy i pokrewnego, umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu, w tym premie i nagrody uznaniowe oraz regulaminowe, koszty dofinansowań, benefitów i świadczeń o charakterze niepieniężnym wypłacane pracownikom, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop, odprawy emerytalne oraz związane z prowadzeniem prac B+R koszty szkoleń pracowników i ich podróży służbowych, jak też wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej absencji regulowanej właściwymi przepisami prawa oraz wynagrodzenie kadry managerskiej pośrednio uczestniczącej w pracach B+R poprzez sprawowanie nadzoru, ale także poprzez doradzanie przy wykorzystaniu swojej wiedzy technicznej i doświadczenia.
Stanowisko Spółki do pytania nr 3
Podatnicy chcący skorzystać z ulgi B+R, zobowiązani są w prowadzonej księdze rachunkowej wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej. Ustawodawca nie zdefiniował jednak pojęcia „wyodrębnić”. Daje to zatem podatnikom pewną autonomię w wyborze sposobu przedstawienia rzeczywistej wartości wydatków na prace B+R. Ewidencja takich wydatków powinna być jednak na tyle precyzyjna i szczegółowa, aby można było wydzielić koszty odpowiadające poszczególnym kategoriom w formularzu sprawozdawczym CIT/BR, w tym wynagrodzenia, materiały i surowce, wyposażenie, usługi obce świadczone przez jednostkę naukową, usługi lub odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej, koszty dotyczące praw ochronnych, amortyzacja środków trwałych. Zgodnie z art. 9 ust. 1 uCIT, podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Przy czym podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z ulgi B+R, są obowiązani w ewidencji księgowej wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej (art. 9 ust. 1b uCIT).
Zdaniem Wnioskodawcy, do wyodrębnienia kosztów w zakresie prac badawczo-rozwojowych, o którym jest mowa w art. 9 ust. 1b uCIT, wystarczy już ujęcie tych kosztów w odrębnej ewidencji pomocniczej (pozabilansowej). Za taką ewidencję można też uznać analitykę kont kosztowych zespołu „4” księgi głównej. Ustawa niestety nie precyzuje, w jaki sposób należy dokonać takiego wydzielenia. Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, obowiązek ten należy wykonać w taki sposób, aby możliwe było zidentyfikowanie kosztów kwalifikowanych dających prawo do skorzystania z ulgi w kwocie odpowiedniej dla danej kategorii. Spółka każdy poniesiony wydatek związany z pracami B+R ewidencjonuje w prowadzonej ewidencji księgowej, w szczególności dotyczy to rozliczania kosztów osobowych tj. wynagrodzenia pracowników i współpracowników na umowę zlecenia czy o dzieło. Koszty te stanowią główną pozycją kosztową prac B+R, zatem Wnioskodawca kładzie szczególny nacisk na ewidencję czasu pracy i kosztów wynagrodzeń. Na podstawie szczegółowej ewidencji czasu pracy, wynagrodzenia są rozliczane na realizowane projekty objęte kontraktami bądź koszty bieżące. Rozliczenie to odbywa się w cyklach miesięcznych i opiera się na procentowym udziale czasu pracy zaewidencjonowanego na dany projekt w ogóle godzin. Prawidłowość podejścia do wyodrębnienia w prowadzonej ewidencji księgowej kosztów B+R potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyr. Izby Skarbowej w Katowicach z 26 stycznia 2017 r., nr 2461-IBPB-1-2.4510.1044.2016.1.BD, w której organ potwierdza, że ustawa nie precyzuje w jaki sposób wyodrębnienie powinno zostać wykonane: „Zatem, podatnik ma obowiązek dokonać wyodrębnienia w taki sposób, aby możliwe było zidentyfikowanie kosztów kwalifikowanych, dających prawo do skorzystania z ulgi w kwocie odpowiedniej dla danej kategorii. W związku z powyższymi, dla określenia możliwości skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową, istotne będzie prowadzenie działalności, która spełnia definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu UoPDOP, oraz posiadanie wyodrębnionej ewidencji kosztów kwalifikowanych”. Podobnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 4 stycznia 2019 r. nr 0111-KDIB1-3.4010.578.2018.1.AN: „(...) przepisy ustawy o CIT nie wskazują w jakiej formie powinno zostać dokonane wyodrębnienie, o którym mowa w art. 9 ust. 1b ustawy o CIT. Przedmiotowe przepisy nie określają również minimalnych wymagań, jakie powinno spełniać narzędzie, które służy wyodrębnieniu wydatków poniesionych w związku z działalnością badawczo-rozwojową. Wskazać jedynie należy, że to wyodrębnienie powinno być dokonane w taki sposób, aby umożliwić wykazanie w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych w odpowiedniej wysokości”. Dowolność pozostawiona podatnikom przez ustawodawcę pozwala uznać, że sposób ewidencjonowania i wyodrębniania kosztów kwalifikowanych w prowadzonej przez Spółkę ewidencji księgowej są prawidłowe w rozumieniu wskazanych powyżej przepisów.
W ocenie Wnioskodawcy, ujęcie kosztów prac B+R w prowadzonej ewidencji w postaci kont analitycznych zespołu kont kosztowych zespołu „4” księgi głównej, oraz ich alokację adekwatnym kluczem podziału, spełnia wymóg ustawowy z art. 9 ust. 1 b uCIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Ad. 1
Stosownie do art. 18d ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „updop”, „uCIT”):
podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.
Zgodnie z art. 4a pkt 26 updop,
ilekroć w ustawie jest mowa o działalności badawczo-rozwojowej, oznacza to działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
W myśl art. 4a pkt 27 updop,
ilekroć w ustawie jest mowa o badaniach naukowych, oznacza to:
a) badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
b) badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
W myśl art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.- Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce:
badania naukowe są działalnością obejmującą:
a) badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
b) badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Stosownie do treści art. 4a pkt 28 updop,
ilekroć w ustawie jest mowa o pracach rozwojowych - oznacza to prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
W myśl art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.- Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Zgodnie z art. 18d ust. 2 updop, za koszty kwalifikowane uznaje się m.in.:
1)poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu;
1a) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu.
Stosownie z art. 18d ust. 5 updop,
koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Zgodnie z art. 18d ust. 6 updop,
podatnikowi, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych przepisów.
W myśl art. 18d ust. 7 updop,
kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:
1) w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2-3a;
2) w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5;
3) w przypadku pozostałych podatników - 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2-5, ust. 2a i 3, oraz 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 1a.
Zgodnie z art. 18d ust. 8 updop,
odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Dokonując odliczenia, o którym mowa w zdaniu drugim, uwzględnia się kwoty pomniejszeń, o których mowa w art. 18db ust. 1.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 uCIT:
kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Należy także zwrócić uwagę na brzmienie przepisu art. 9 ust. 1b updop, zgodnie z którym
podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia, o którym mowa w art. 18d, są obowiązani w ewidencji, o której mowa w ust. 1, wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej.
W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z zasadą, przyjętą w orzecznictwie jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe, w tym ulga badawczo-rozwojowa, są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania, tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że aby podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych przysługiwało prawo odliczenia w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych poniesionych w danym roku podatkowym powinny być łącznie spełnione następujące warunki:
1.podatnik poniósł koszty na działalność badawczo-rozwojową,
2.koszty na działalność badawczo-rozwojową stanowiły dla podatnika koszty uzyskania przychodów w rozumieniu updop,
3.koszty na działalność badawczo-rozwojową mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych określonym przepisami art. 18d ust. 2-3 updop,
4.ww. koszty uzyskania przychodów stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu ustawy updop, przy czym, jeżeli koszty kwalifikowane zostały poniesione w ramach badań podstawowych, badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu odrębnych przepisów,
5.jeżeli w roku podatkowym podatnik prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu,
6.w ewidencji, o której mowa w art. 9 ust. 1b updop, podatnik wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej,
7.podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,
8.kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie przekroczyła limitów określonych w uCIT,
9.koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z zasadą przyjętą w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe, w tym ulga badawczo-rozwojowa, są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania, tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle.
Odnosząc się do kwestii będącej przedmiotem pytania nr 1 wskazać należy, że w celu skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów działalności gospodarczej, które mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową (tj. tych aktywności podatnika, które spełniają definicje wskazane w art. 4a pkt 26-28 updop).
Ustawodawca wprowadził definicję działalności badawczo-rozwojowej w art. 4a pkt 26 updop, zgodnie z którą (jak już wyżej wskazano) przez działalność badawczo-rozwojową, należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Kluczowe jest zawarte w definicji działalności badawczo-rozwojowej rozróżnienie, które wskazuje, że taka działalność obejmuje dwa rodzaje aktywności - badania naukowe i badania aplikacyjne zdefiniowane w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 tej ustawy.
Z ustawowej definicji wynika zatem, że taka działalność musi mieć charakter twórczy. Posłużenie się tym sformułowaniem wskazuje, że działalność badawczo-rozwojowa to taka aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Jak podaje słownik języka polskiego PWN, działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność - zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy - mający na celu tworzenie, tworzyć - powodować powstanie czegoś). W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się natomiast, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że „ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia”. Zatem, twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.
Po drugie, z art. 4a pkt 26 updop, wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi być podejmowana w systematyczny sposób. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN słowo systematyczny oznacza (i) robiący coś regularnie i starannie, (ii) o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu, (iii) o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny. W związku z tym, że w definicji działalności badawczo-rozwojowej słowo „systematyczny” występuje w sformułowaniu „podejmowaną (działalność) w sposób systematyczny”, a więc odnosi się do „działalności”, czyli zespołu działań podejmowanych w jakimś celu, najbardziej właściwą definicją systematyczności w omawianym zakresie jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem, słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej. Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.
Po trzecie, taka działalność musi mieć określony cel, tj. powinna być nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy oraz ich wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań. Prowadząc działalność badawczo-rozwojową, przedsiębiorca rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które może wykorzystać w ramach bieżących albo przyszłych projektów.
Pamiętać trzeba, że w ramach prac rozwojowych następuje połączenie wyników prac badawczych z wiedzą techniczną w celu wprowadzenia do produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu, nowej technologii czy nowego systemu organizacji. Innymi słowy, prowadzone systematyczne prace opierają się na istniejącej wiedzy, uzyskanej w wyniku działalności badawczej oraz/lub doświadczeń praktycznych i mają na celu wytworzenie nowych materiałów, produktów lub urządzeń, inicjowanie nowych i znaczące udoskonalenie już istniejących procesów, systemów i usług. Podmioty gospodarcze zajmujące się działalnością badawczo-rozwojową realizują ją obok swojej działalności podstawowej (np. przedsiębiorstwa przemysłowe dysponujące własnym zapleczem badawczo-rozwojowym, laboratoria, zakłady i ośrodki badawczo-rozwojowe, działy badawczo-technologiczne, biura konstrukcyjne i technologiczne, zakłady rozwoju technik, biura studiów i projektów itp.). Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług nawet jeśli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Co oznacza, że aktywność podatnika winna być nastawiona na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym (które nie mają odtwórczego charakteru), związane z postępem naukowym, czy technologicznym.
Na powyższe kryteria wskazał także Minister Finansów w Objaśnieniach podatkowych z 15 lipca 2019 roku dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej (dalej także: „Objaśnienia MF”), które w części 3.2.1. poświęcone są pojęciu działalności badawczo-rozwojowej, która znajduje zastosowanie m.in. do korzystania z ulgi badawczo-rozwojowej przewidzianej w art. 18d updop - co zostało wskazane w samej treści objaśnień (por. pkt 31 Objaśnień MF).
Zgodnie z Objaśnieniami MF, przez działalność twórczą należy rozumieć zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia, powstania czegoś, a twórczość działalności badawczo-rozwojowej przejawiać się może m.in.: opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.
Dodatkowo, warto nadmienić, że walidacja (według Słownika języka polskiego PWN rozumiana jako ogół czynności mających na celu zbadanie odpowiedniości, trafności lub dokładności czegoś) nowego lub ulepszonego produktu/technologii/rozwiązań zwłaszcza w warunkach rzeczywistego funkcjonowania, gdzie głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne, a których ostateczny kształt nie został określony została wyróżniona w Objaśnieniach MF jako typowe przejawy działalności twórczej w znaczeniu przyjmowanym dla potrzeb definicji prac badawczo-rozwojowych (por. pkt 36 Objaśnień MF).
Co więcej, jak podkreślono w Objaśnieniach MF, istotnym elementem tego rodzaju działalności jest kreatywna aktywność wynikająca z działalności człowieka.
Jak wskazano w Objaśnieniach MF (na co zwrócił już uwagę Organ powyżej), w świetle obowiązujących w Polsce znaczeń pojęcia „systematyczność”, prowadzenie działalności w taki sposób może oznaczać realizację tego rodzaju działań:
–w znaczeniu pierwszym - w sposób stały, od dłuższego czasu (regularnie), bądź
–w znaczeniu drugim - w sposób uporządkowany, według pewnego systemu (planowo, metodycznie).
Dla potrzeb definicji działalności badawczo-rozwojowej, kryterium to należy rozumieć zgodnie z drugim znaczeniem. W świetle powyższego, oznacza to, że kryterium systematyczności jest spełnione, gdy działalność prowadzona jest w sposób uporządkowany, według pewnego systemu (metodycznie, zgodnie z planem).
Należy jeszcze raz zaakcentować, że trzecim kryterium uznania danej działalności za badawczo-rozwojową jest zwiększanie zasobów wiedzy (zgodnie z Objaśnieniami MF – pkt 43, to pojęcie odnosi się przede wszystkim do badań naukowych) lub wykorzystania istniejących zasobów wiedzy (na co nakierowane są przede wszystkim prace rozwojowe, obejmujące zdobywanie, łączenie i kształtowanie wiedzy) do tworzenia nowych zastosowań (nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług).
Jednocześnie, jak zauważono w treści cytowanych Objaśnień MF, ustawodawca nie zdefiniował sformułowania „zwiększania zasobów wiedzy, jednak przyjąć można, że sformułowanie to należy rozumieć z perspektywy danego podatnika a kluczowym jest element celowościowy (tj. zwiększenie poziomu wiedzy oraz wykorzystanie jej do tworzenia nowych zastosowań), bez względu na to, czy zdobywana wiedza stanowić będzie nowość tylko z perspektywy danego podmiotu, albo czy po jej zastosowaniu będzie służyć wyłącznie jednemu podmiotowi, czy też znajdzie szersze zastosowanie (por. pkt 45 Objaśnień MF).
Z opisu sprawy wynika, że w wyniku prac powstaje nowa wiedza w dziedzinie inżynierii oprogramowania, sztucznej inteligencji i chmur obliczeniowych. Klienci zlecają Państwu zadania, które wymagają tworzenia zaawansowanych technologicznie rozwiązań, a Spółka opracowuje nowe metody optymalizacji algorytmów, systemów chmurowych oraz narzędzi do automatyzacji procesów testowych. Te projekty przyczyniają się do rozwoju wiedzy technicznej, która może zostać wykorzystana w różnych sektorach.
Państwa stanowisko, w zakresie ustalenia, czy prace realizowane w ramach działalności Spółki stanowią działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 4a pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i w konsekwencji, czy koszty kwalifikowane tych prac objęte są ulgą opisaną w art. 18d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest prawidłowe.
Ad. 2
Na podstawie art. 18d ust. 2 updop, za koszty kwalifikowane uznaje się m.in.:
1) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu;
1a) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu;
Odnosząc się do możliwości odliczenia w ramach ulgi badawczo-rozwojowej kosztów pracowniczych stwierdzić należy, że przepisy podatkowe dają możliwość uznania za koszty kwalifikowane m.in. należności z tytułu wynagrodzeń pracownika, który realizuje wskazany cel, tj. wykonuje prace badawczo-rozwojowe. Istotne jest aby pracownik faktycznie wykonywał zadania będące realizacją prac badawczo-rozwojowych, wówczas wynagrodzenie takiego pracownika oraz koszty świadczeń poniesionych na jego rzecz będą mogły stanowić dla Wnioskodawcy koszt kwalifikowany w całości.
Zatem, w przypadku gdy pracownik w ramach świadczonej pracy wykonuje obowiązki nie tylko związane z działalnością badawczo-rozwojową, zasadnym jest wyodrębnienie (wyłączenie z ulgi badawczo-rozwojowej) tej części wynagrodzenia oraz świadczeń wypłaconych pracownikom zajmującym się działalnością badawczo-rozwojową, a także składek od tych przychodów, określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, która nie jest związana z realizacją działalności badawczo-rozwojowej.
Należy podkreślić, że ustawodawca nie narzucił przedsiębiorcom formy podziału/wyodrębnienia. Wybór sposobu udokumentowania tych wydatków pozostawiony został podatnikom, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową. Dlatego, wskazane jest, aby dla celów dowodowych, ewidencja czasu pracy, poświęconego przez pracowników na działalność badawczo-rozwojową, była prowadzona przez podatnika korzystającego z ulgi.
Dodatkowo wskazać należy, że w komunikacie Ministerstwa Finansów z dnia 18 maja 2017 r. o Uldze B+R zostało wyraźnie wskazane, że (...) prowadzenie tego rodzaju ewidencji przewidziane jest wprost w propozycji legislacyjnej przedstawionej w „projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej”. Ustawodawca proponuje tam, aby wynagrodzenia i składki stanowiły koszty kwalifikowane (stanowiące bazę do wyliczenia ulgi B+R) - w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika.
Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm., ze zm., dalej: „updof”):
za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W tym miejscu zauważyć należy, że wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki i nagrody zostały wymienione wprost w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychody ze stosunku pracy, a zatem mieszczą się w katalogu kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1 updop.
Natomiast, użyty w art. 12 ust. 1 updof, zwrot „w szczególności” oznacza, że poszczególne kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Zatem, ww. katalog jest katalogiem otwartym. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.
Wskazać również należy, że od 1 stycznia 2018 r., przepisy podatkowe dają możliwość uznania za koszty kwalifikowane, poza należnościami z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz sfinansowanych przez płatnika składek z tytułu tych należności określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (w myśl art. 18d ust. 2 pkt 1 updop), należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowanych przez płatnika składek z tytułu tych należności określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (w myśl art. 18d ust. 2 pkt 1a updop).
Zgodnie z art. 13 pkt 8 lit. a updof.:
za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, -z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.
Zatem, koszty kwalifikowane prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej stanowią wydatki na wynagrodzenia osób z którymi zawarta została umowa zlecenia lub umowa o dzieło, a którzy wykonują określone prace w ramach prowadzonej przez Państwa działalności badawczo-rozwojowej, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia i o dzieło w danym miesiącu.
Mając powyższe na uwadze, należy zatem przyjąć, że to faktyczne wykonywanie określonych czynności w zakresie działalności badawczo-rozwojowej przesądza o tym, czy wynagrodzenie oraz składki od wynagrodzenia (w całości lub w części) stanowią koszt kwalifikowany, o którym mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1 i 1a updop.
Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w celu realizacji prac B+R wraz z ich pochodnymi, w tym premie i nagrody uznaniowe oraz regulaminowe, koszty dofinansować, benefitów i świadczeń o charakterze niepieniężnym, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop czy odprawa emerytalna, jak również związane z prowadzeniem prac B+R koszty szkoleń pracowników i ich podróży służbowych, stanowią koszty kwalifikowane o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1 oraz pkt 1a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym także, czy w pojęciu takich kosztów mieszczą się również wynagrodzenia i świadczenia na rzecz współpracowników kooperujących ze Spółką w celu realizacji prac B+R zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło oraz pracowników zaangażowanych w prace B+R w ograniczonym zakresie, w szczególności wynagrodzenia za czas urlopów wypoczynkowych, zdrowotnych, macierzyńskich i podobnych oraz usprawiedliwionych absencji chorobowych oraz wynagrodzenia pracowników pośrednio zaangażowanych w prace B+R, w tym w szczególności kadra managerska nadzorująca prace badawczo-rozwojowe (z wyłączeniem kosztów wynagrodzeń za czas nieobecności pracowników zatrudnionych na postawie umowy o pracę), jest prawidłowe.
Ad. 3
Z treści wniosku wynika, że Państwa Spółka ewidencjonuje szczegółowo czas pracy, gdzie każdemu pracownikowi i współpracownikowi przypisuje się przepracowane godziny do zdefiniowanych projektów. Przygotowują Państwo obszerną dokumentację projektową do zdefiniowanych projektów programistycznych. Prowadzona ewidencja prac pełni również ewidencję utworów w rozumieniu prawa autorskiego.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 updop,
podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.
Z kolei, w myśl art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 120 ze zm.),
Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą:
1)dziennik;
2)księgę główną;
3)księgi pomocnicze;
4)zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych;
5)wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Jednocześnie, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o rachunkowości,
konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej. Prowadzi się je w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodniony z saldami i zapisami na kontach księgi głównej.
Przywołane regulacje nakładają na podatnika, chcącego skorzystać z ulgi badawczo-rozwojowej, obowiązek wyodrębnienia kosztów ponoszonych w związku z działalnością badawczo-rozwojową w rozumieniu updop. Ustawa nie precyzuje jednak, w jaki sposób to wyodrębnienie powinno zostać wykonane. Wyodrębnienie kosztów na działalność badawczo-rozwojowej w ewidencji rachunkowej ma być podstawą do kalkulacji ulgi badawczo-rozwojowej.
Zatem, podatnik ma obowiązek dokonać wyodrębnienia w taki sposób, aby możliwe było zidentyfikowanie kosztów kwalifikowanych, dających prawo do skorzystania z ulgi w kwocie odpowiedniej dla danej kategorii.
W związku z powyższym, dla określenia możliwości skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową, istotne będzie prowadzenie działalności, która spełnia definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu updop, oraz posiadanie wyodrębnionej ewidencji kosztów kwalifikowanych.
Odnosząc przedstawione uregulowania prawne na grunt analizowanej sprawy, stwierdzić należy, że fakt posiadania wyodrębnionej ewidencji pozabilansowej kosztów kwalifikowanych opisanej w stanie faktycznym spełnia warunki prowadzenia ewidencji określonej art. 9 ust. 1b ustawy o CIT i tym samym uprawnia Państwa do skorzystania z ulgi B+R, tj. odliczenia, o którym mowa w art. 18d ust. 1 ustawy o CIT.
Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy ewidencja czasu pracy prowadzona za pomocą wewnętrznego oprogramowania pozwalająca na rozbicie kosztów wynagrodzeń uzgodnionych do księgi głównej według klucza podziału będącego ewidencją czasu pracy poszczególnych osób spełnia wymóg, o którym mowa w art. 9 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
W zakresie części pytania oznaczonego we wniosku nr 2 w zakresie kosztów wynagrodzeń za czas nieobecności pracowników zatrudnionych na postawie umowy o pracę, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, tutejszy Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko Państwa sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania).
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
–w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
–w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).