Dotyczy ustalenia, czy wydatki z tytułu Kar umownych już zapłaconych oraz podlegających zapłacie w przyszłości przez Spółkę stanowią/będą stanowić dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podlegający opodatkowaniu Ryczałtem CIT na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT po stronie Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 września 2024 r. za pomocą platformy ePUAP wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wydatki z tytułu kar umownych już zapłaconych oraz podlegających zapłacie w przyszłości przez Spółkę stanowią/będą stanowić dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podlegający opodatkowaniu Ryczałtem CIT na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”) po stronie Wnioskodawcy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

A S.A. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest podmiotem który (…) świadczy usługi (…). Zakres świadczonych przez Spółkę usług jest sukcesywnie poszerzany i dywersyfikowany. (…). Spółka realizuje projekty związane z: (…). Obecnie Spółka jest zaangażowana w wiele projektów (…).

Wnioskodawca począwszy od 2022 r. podlega opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w Rozdziale 6b ustawy o CIT, tj. ryczałtem od dochodów spółek (dalej: „Ryczałt CIT”). Wnioskodawca spełnia wszystkie warunki, o których mowa w art. 28j ust. 1 ustawy o CIT. Spółka nie zrezygnowała z opodatkowania na zasadach Ryczałtu CIT i w 2024 r. nadal pozostaje w ww. reżimie.

W związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością oraz jej specyfiką zdarza się, że Spółka jest narażona na występowanie kar umownych w ramach realizowanych projektów (dalej: „Kary umowne”). W szczególności, Kary umowne dotyczą sytuacji w których dochodzi do opóźnienia w realizacji danej inwestycji (tj. niedotrzymania uzgodnionego terminu końcowego). Opóźnienia lub niewłaściwa realizacja danej inwestycji skutkująca koniecznością poniesienia przez Spółkę wydatków w postaci Kar umownych wynika z czynników niezależnych od Spółki takich jak w szczególności: brak materiałów/surowców dostępnych na rynku niezbędnych do realizacji przedmiotowych usług, problem z dostępnością maszyn i urządzeń w tym części do tych maszyn, działanie/zaniechanie podwykonawcy, brak odpowiednich warunków, na które Spółka nie ma wpływu, (…).

Tym samym, zawierane przez Spółkę umowy posiadają różnego rodzaju postanowienia/zapisy mające na celu zabezpieczenie interesów usługobiorcy/zamawiającego w przypadku niedotrzymania terminów przewidzianych daną umową jak również m.in. innych istotnych parametrów jakościowych zamawianych usług.

W konsekwencji, treści zawieranych przez Spółkę umów – poza wskazanymi powyżej kwestiami związanymi z niedotrzymaniem terminów zakończenia prac/odbioru – przewidują w szczególności Kary umowne należne usługobiorcy w następujących przypadkach:

i. związanych z niespełnieniem warunków formalnych (…);

ii. związanych z nieprzestrzeganiem zasad ustalonych z usługobiorcą (…);

iii. związanych z nieosiągnięciem istotnych parametrów jakościowych/technicznych (…);

iv. innych (…).

Przy czym, jednocześnie Spółka wskazuje, iż łączny limit Kar umownych jest określany każdorazowo jako % wynagrodzenia należnego Spółce. Dodatkowo, w zależności od charakteru Kary umownej, umowy wskazują również wartości kwotowe należne za każdy przypadek naruszenia czy dzień zwłoki przewidziany w umowie. Na uwagę zasługuje również fakt, iż podobne do ww. zapisów Kary umowne Spółka zastrzega w umowach zawieranych z podwykonawcami poszczególnych prac. Wynika to z tego, iż część uzgodnień wskazanych w zawieranych przez Spółkę umowach z usługobiorcami zawiera warunki, których spełnienie zależne jest od działań podwykonawców/dalszych podwykonawców.

Spółka podejmuje również szereg działań mających na celu minimalizację ryzyka wystąpienia sytuacji powodujących powstanie konieczności zapłaty Kar umownych, przy czym nie jest w stanie takiego ryzyka całkowicie wyeliminować. Zapłata Kar umownych została wkalkulowana w ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Niezapłacenie przez Spółkę kary wpłynęłoby negatywnie na relację z partnerami biznesowymi czy opinię na temat Spółki co wiązałoby się z negatywnymi konsekwencjami dla Spółki w przyszłości (np. w postaci problemów w uzyskaniu nowych zleceń co przekładałoby się na spadek osiąganych w przyszłości przychodów). W zakresie powyżej wskazanych opóźnień w realizacji inwestycji, Wnioskodawca zazwyczaj nie ma możliwości zawarcia z kontrahentami jakiegokolwiek aneksu zmieniającego termin końcowy danej umowy, a sam charakter umów nie zwalnia Wnioskodawcy z obowiązku realizacji inwestycji pomimo upływu terminu przewidzianego umową. Jednocześnie, dokończenie realizacji danej inwestycji po terminie przewidzianym umową, umożliwia Spółce otrzymanie przychodów pomniejszonych o kwoty Kar umownych.

Na uwagę zasługuje również fakt, iż żadna z ponoszonych przez Spółkę Kar umownych nie ma charakteru zobowiązania czy sankcji publiczno-prawnej. Kary umowne stanowią świadczenia wynikające z umów zawieranych pomiędzy podmiotami działającymi w określonych relacjach biznesowych. Usługobiorcy/zamawiający wobec których Wnioskodawca ponosi i będzie ponosić w przyszłości wyżej wskazane wydatki nie są podmiotami powiązanymi ze Spółką w rozumieniu przepisów ustawy o CIT.

Pytanie

Czy wydatki z tytułu Kar umownych już zapłaconych oraz podlegających zapłacie w przyszłości przez Spółkę stanowią/będą stanowić dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podlegający opodatkowaniu Ryczałtem CIT na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT po stronie Wnioskodawcy?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki z tytułu Kar umownych już zapłaconych oraz podlegających zapłacie w przyszłości przez Spółkę nie stanowią i nie będą stanowić dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, a tym samym nie będą podlegać opodatkowaniu Ryczałtem CIT na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Jak stanowi art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT „Opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający (…) 3) wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą) ...”.

Z kolei, w myśl art. 28n ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku.

Jak wskazuje art. 28t ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, podatnik jest obowiązany do zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty, wydatku lub wykonano świadczenie.

Jednocześnie, należy mieć na uwadze, że przepisy regulujące opodatkowanie w ramach Ryczałtu CIT – inaczej niż w przypadku kategorii dochodu z ukrytych zysków – nie wprowadzają ustawowej definicji pojęcia „wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”.

Powyższa kwestia nie została także w sposób jednoznaczny rozstrzygnięta w Przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek z dnia 23 grudnia 2021 r. (dalej: „Przewodnik”), który stanowi ogólne wyjaśnienie przepisów prawa podatkowego dotyczącego stosowania tych przepisów (objaśnienia podatkowe), o których mowa w art. 14a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Jak wskazano w Przewodniku: „W ocenie dochodów z tych wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (...) znaczenie może mieć orzecznictwo sądów administracyjnych, wypracowane na bazie innych przepisów ustawy o CIT. W szczególności dla oceny dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, znaczenie może mieć rozumienie wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów w kontekście art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ustawy o CIT”. (por. Przewodnik str. 6 pkt 6).

Z kolei, na stronie 41 Przewodnika w punkcie 64 wskazano, że „Sposób kwalifikacji tego dochodu uzależniony jest od indywidualnego stanu faktycznego, w jakim pozostaje spółka. W ocenie wydatków kwalifikujących się do tego rodzaju dochodów można się posiłkować kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 , wynikającą z praktyki podmiotu jak również bogatego orzecznictwa sądowo-administracyjnego. Wprawdzie pojęcie „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarcza” nie jest tożsame z pojęciem „wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów”, jednak należy zwrócić uwagę na podobieństwo, jakie może je cechować. Podobieństwa pomiędzy wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą a wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodu, należy upatrywać przede wszystkim w celu ich poniesienia. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Te same cele powinny realizować wydatki związane z działalnością gospodarczą. Należy bowiem zwrócić uwagę, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter (...) Za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą będą uznane publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym, np. kary, grzywny czy odsetki od nieterminowego uregulowania zobowiązania podatkowego. Takie wydatki oprócz tego, że mają charakter sankcyjny, nie są również poniesione w celu osiągnięcia, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów jak również ich ponoszenie nie jest podstawa prowadzenia działalności gospodarczej. (...)”.

Jak wynika z powyższego fragmentu, podatnik dokonując oceny, czy dany wydatek powinien być uznany za niezwiązany z działalnością gospodarczą na potrzeby opodatkowania Ryczałtem CIT może posiłkować się katalogiem wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów wskazanym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Niemniej, ostateczne rozstrzygnięcie w tej kwestii jest uzależnione od danego stanu faktycznego oraz celu poniesienia danego wydatku. Tym samym, z powyższego wynika, iż ujęcie danego wydatku w katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie będzie równoznaczne z uznaniem go za wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą na potrzeby opodatkowania Ryczałtem CIT.

W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że wydatki z tytułu Kar umownych ponoszone przez Spółkę, są co do zasady związane z uzyskiwaniem przychodów oraz zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki. Jak zostało wskazane na wstępie, Spółka decyduje się na ich poniesienie celem uniknięcia negatywnego wpływu na relację z partnerami biznesowymi czy opinię na temat Spółki co wiązałoby się z negatywnymi konsekwencjami dla Spółki w przyszłości (np. w postaci problemów w uzyskaniu nowych zleceń co przekładałoby się na spadek osiąganych w przyszłości przychodów). Niemniej, specyfika branży Wnioskodawcy nie pozwala na całkowite wyeliminowanie ryzyka. W szczególności, Kary umowne dotyczą sytuacji w których dochodzi do opóźnienia w realizacji danej inwestycji (tj. niedotrzymania uzgodnionego terminu końcowego). Opóźnienia lub niewłaściwa realizacja danej inwestycji wynika z czynników niezależnych od Spółki takich jak w szczególności: brak materiałów/surowców dostępnych na rynku niezbędnych do realizacji przedmiotowych usług, problem z dostępnością maszyn i urządzeń w tym części do tych maszyn, działanie/zaniechanie podwykonawcy, brak odpowiednich warunków, na które Spółka nie ma wpływu, (…).

Ponadto, celem zawieranych przez Spółkę umów na realizację projektów jest uzyskiwanie przychodów co w ocenie Wnioskodawcy niewątpliwie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Co za tym idzie, zdaniem Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że Kary umowne wynikające z zawieranych przez Spółkę umów, powinny być uznane za związane z działalnością gospodarczą. Nie sposób bowiem uznać, że tego typu wydatki są związane ze sferą inną niż działalność gospodarcza prowadzona przez Spółkę.

Porównując, zgodnie z ww. wskazówkami Ministra Finansów wydatki związane z działalnością gospodarczą z wydatkami stanowiącymi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT – na płaszczyźnie celowościowej – stwierdzić należy, że wydatki ponoszone przez Spółkę na Kary umowne nie mogą stanowić kategorii dochodu podlegającego opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek w rozumieniu art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT.

Wnioskodawca zwraca uwagę, iż żadna z ponoszonych przez Spółkę Kar umownych nie ma charakteru zobowiązania czy sankcji publiczno-prawnej. Nie ulega wątpliwości, iż odrębną kategorią względem wydatków ponoszonych przez Wnioskodawcę są publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym. Jak bowiem zwrócił powyżej uwagę Minister Finansów „(...) Za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą będą uznane publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym, np. kary, grzywny czy odsetki od nieterminowego uregulowania zobowiązania podatkowego (...)”. W ocenie Ministra Finansów ww. wydatki mają charakter sankcyjny i nie są ponoszone w celu osiągnięcia, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Faktycznie celem prowadzenia działalności gospodarczej nie jest ponoszenie kar, grzywien w związku z niespełnianiem przez podatnika obowiązujących norm prawnych. Niemniej w sytuacji Wnioskodawcy, Kary umowne będące przedmiotem niniejszego wniosku – są w opinii Spółki – wynikiem bezpośredniego dążenia do osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, wpisując się tym samym w definicje kosztów uzyskania przychodów o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, a nie podlegając wyłączeniu na mocy art. 16 ust. pkt 22 ustawy o CIT. Kary umowne stanowią świadczenia wynikające z umów zawieranych pomiędzy podmiotami działającymi w określonych relacjach biznesowych. Usługobiorcy/zamawiający, wobec których Wnioskodawca ponosi i będzie ponosić w przyszłości wyżej wskazane wydatki nie są podmiotami powiązanymi ze Spółką w rozumieniu przepisów ustawy o CIT.

Tożsame stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, który w wyroku z dnia 10 maja 2023 r. (sygn. akt I SA/Łd 252/23) stwierdził, że „(…) spółka we wniosku o wydanie interpretacji wskazuje, że kary związane z działalnością przewozową, które Spółka ponosi na rzecz podmiotów niepowiązanych w związku z wykonywaną działalnością przewozową są spowodowane niezawinionymi przez Spółkę opóźnieniami w przewozie lub uszkodzeniami przewożonych towarów (...) w ocenie Sądu wydatki takie niewątpliwe są związane z działalnością gospodarczą Spółki, której podstawową formą dzielności jest działalność przewozowa, a argumentacja organu dotycząca zaniedbań bądź naruszeń obowiązujących przepisów prawa jest nieadekwatna do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego jak i zadanego w jego tle pytania. Rację ma zatem skarżąca spółka, wskazując na przedstawione w skardze rozstrzygnięcia sądów administracyjnych, zgodnie z którymi np. kary wynikające z nieterminowego wynikania usługi mogą stanowić koszt uzyskania przychodów. Jeżeli Spółka ponosi wydatki na kary związane z działalnością przewozowa (jej główną działalnością gospodarczą), które Spółka ponosi na rzecz podmiotów niepowiązanych w związku z wykonywaną działalnością przewozowa, które są związane z niezawinionymi przez Spółkę opóźnieniami w przewozie lub uszkodzeniami przewożonych towarów, to wydatki takie są faktycznie związane z działalnością gospodarczą Spółki. (...)”.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy wydatki z tytułu Kar umownych ponoszone przez Spółkę oraz podlegające zapłacie w przyszłości nie stanowią i nie będą stanowić dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, a w konsekwencji nie będą podlegać opodatkowaniu Ryczałtem CIT na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.

Powyższe podejście znajduje także odzwierciedlenie w stanowisku prezentowanym przez organy podatkowe. Tożsame stanowisko Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zajął m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych:

   - w interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2024 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010. 302.2024.1.RH) w której Dyrektor KIS wskazał, że „(...) w trakcie realizacji przewozów zdarzają się opóźnienia w dostawie. Spółka obciążana jest opłatami z tytułu opóźnień w dostawie towarów. Opóźnienia w dostawie towarów wynikają z następujących sytuacji: - zdarzenia losowe, które są trudne do przewidzenia na trasie pokonywanej przez przewoźnika (np. wypadki, korki), - brak prawidłowo przekazanych informacji odnośnie do potrzebnych dokumentów, adresu rozładunku lub zmiany danych kierowcy i auta. (...) Kara za opóźnienie wypłacona przez Wnioskodawcę nie jest związana z okolicznościami, których powstanie zostało spowodowane (zawinione) przez Wnioskodawcę. To bowiem działanie/zaniechanie Podwykonawcy bądź sytuacja losowa doprowadziły do opóźnienia w dostawie. Przedstawione wyżej okoliczności zapłaty kar za opóźnienie, także wskazują na związek z istotą prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej polegającej na działalności przewozowej (transportowej) (...). Kary za opóźnienie nie stanowią „publicznoprawnych wydatków o charakterze sankcyjnym”, o których mowa w Przewodniku. Wynikają one bowiem ze stosunków cywilnoprawnych łączących Państwa Spółkę z kontrahentami i są efektem zawartych umów/uzgodnień w zakresie realizacji działalności przewozowej (transportowej). Ponadto, wskazują Państwo, że konieczność ponoszenia przez Państwa kary za opóźnienie wynika z pragmatycznego podejścia do wykonywanych usług i ma na celu utrzymanie relacji biznesowej ze zlecającym przewóz Klientem i zagwarantowanie zleceń na kolejne usługi. Powyższe dodatkowo zatem potwierdza zasadność ponoszenia kar za opóźnienie i związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. W konsekwencji należy uznać, że ww. wydatki nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, wobec czego nie będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek. (...)”;

   - w interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2024 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010. 316.2024.1.JKU) w której Dyrektor KIS uznał następujące „(...) w trakcie realizacji przewozów zdarza się, że towar ulegnie uszkodzeniu. Kara za uszkodzenie towaru wypłacona przez Wnioskodawcę nie jest związana z okolicznościami, których powstanie zostało spowodowane (zawinione) przez Wnioskodawcę. To bowiem działanie/zaniechanie Podwykonawcy bądź sytuacja losowa doprowadziły do uszkodzenia towaru. Przedstawione wyżej okoliczności zapłaty kar za uszkodzenie towaru, także wskazują na związek z istota prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej polegającej na działalności przewozowej (transportowej). Kary są ponoszone dodatkowo wskutek prowadzenia takiej działalności jako działalności o charakterze zarobkowym i wykazują związek z ta działalnością. Kary za uszkodzenie towaru nie stanowią „publicznoprawnych wydatków o charakterze sankcyjnym”, o których mowa w Przewodniku. Wynikają one bowiem ze stosunków cywilnoprawnych łączących Państwa Spółkę z kontrahentami i są efektem zawartych umów/uzgodnień w zakresie realizacji działalności przewozowej (transportowej). Ponadto, wskazują Państwo, że konieczność ponoszenia przez Państwa Kary za uszkodzenie towaru wynika z pragmatycznego podejścia do wykonywanych usług i ma na celu utrzymanie relacji biznesowej ze zlecającym przewóz Klientem i zagwarantowanie zleceń na kolejne usługi. Powyższe dodatkowo zatem potwierdza zasadność ponoszenia Kar za uszkodzenie towaru i związek z prowadzona działalnością gospodarczą. W konsekwencji należy uznać, że ww. wydatki nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, wobec czego nie będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek. (...)”;

   - w interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2024 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010. 312.2024.1.ZK) zgodnie z którą „(...) Kara za opóźnienie w dostawie FIX, wypłacona przez Państwa Spółkę, nie jest związana z okolicznościami, których powstanie zostało spowodowane (zawinione) przez Państwa Spółkę. To bowiem działanie/zaniechanie Podwykonawcy bądź sytuacja losowa doprowadziły do opóźnienia w dostawie FIX. Kary za opóźnienie w dostawie FIX nie stanowią „publicznoprawnych wydatków o charakterze sankcyjnym”, o których mowa w Przewodniku. Wynikają one bowiem ze stosunków cywilnoprawnych łączących Państwa Spółkę z kontrahentami i są efektem zawartych umów/uzgodnień w zakresie realizacji działalności przewozowej (transportowej). Ponadto, wskazują Państwo, że konieczność ponoszenia przez Państwa Kar za opóźnienie w dostawie FIX, wynika z pragmatycznego podejścia do wykonywanych usług i ma na celu utrzymanie relacji biznesowej ze zlecającym przewóz Klientem i zagwarantowanie zleceń na kolejne usługi. Powyższe, dodatkowo zatem potwierdza zasadność ponoszenia Kar za opóźnienie w dostawie FIX i związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. W konsekwencji należy uznać, że ww. wydatki nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, wobec czego nie będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek. (…)”;

   - w interpretacji indywidualnej z dnia 28 sierpnia 2024 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010. 299.2024.1.KM) w której Dyrektor KIS wskazał, że „(...) Przedstawione wyżej okoliczności zapłaty kar za anulację zlecenia, także wskazują na związek z istotą prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej polegającej na działalności przewozowej (transportowej). Kary są ponoszone dodatkowo wskutek prowadzenia takiej działalności jako działalności o charakterze zarobkowym i wykazują związek z tą działalnością. Kary za anulację zlecenia nie stanowią „publicznoprawnych wydatków o charakterze sankcyjnym”, o których mowa w Przewodniku. Wynikają one bowiem ze stosunków cywilnoprawnych łączących Państwa Spółkę z kontrahentami i są efektem zawartych umów/uzgodnień w zakresie realizacji działalności przewozowej (transportowej). Ponadto, wskazują Państwo, że konieczność ponoszenia przez Państwa Kary za anulację wynika z pragmatycznego podejścia do wykonywanych usług i ma na celu utrzymanie relacji biznesowej ze zlecającym przewóz Klientem (bądź Podwykonawcą) i zagwarantowanie zleceń na kolejne usługi. Powyższe dodatkowo zatem potwierdza zasadność ponoszenia Kar za anulację zlecenia i związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. W konsekwencji należy uznać, że ww. wydatki nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, wobec czego nie będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek. (…);

   - w interpretacji indywidualnej z dnia 9 sierpnia 2024 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010. 352.2024.1.MBD) w której organ wskazał, że ,,(...) wydatki w postaci kar umownych wynikających z opóźnień w realizacji umówionego świadczenia/usługi nie stanowią „publicznoprawnych wydatków o charakterze sankcyjnym”, o których mowa w Przewodniku. Wynikają one bowiem ze stosunków cywilnoprawnych łączących Państwa Spółkę z kontrahentami i są efektem zawartych umów/uzgodnień w zakresie realizacji usługi. Jednocześnie, w przeciwieństwie do wydatków wskazanych w przykładzie z Przewodnika, wydatki będące przedmiotem wniosku nie są karami/grzywnami orzeczonymi w postępowaniu karnym i wykazują związek z istotą Państwa działalności gospodarczej, polegającej na świadczeniu usług w zakresie projektowania i wdrażania oprogramowania. Jednocześnie, jak wskazali Państwo, Spółka pomimo podjęcia szeregu działań mających na celu eliminację ryzyka wystąpienia sytuacji powodujących powstanie wydatków w postaci Kar umownych, nie jest w stanie takiego ryzyka wyeliminować przy tej specyfice działalności gospodarczej. Tego typu wydatek wynika więc z istoty prowadzonej przez Państwa Spółkę działalności gospodarczej, jest ponoszony dodatkowo wskutek prowadzenia takiej działalności jako działalności o charakterze zarobkowym i wykazuje związek z tą działalnością. W związku z powyższym, koszty kar umownych opisanych we wniosku, ponoszone przez Państwo na rzecz podmiotów niepowiązanych, będą stanowiły wydatki związane z działalnością gospodarczą Spółki i tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu Ryczałem od dochodów spółek po Państwa stronie (...)”;

   - w interpretacji indywidualnej z dnia 5 kwietnia 2024 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.50. 2024.2.MBD) w której organ podatkowy w stosunku do kwot wynikających z not za nienależyte wykonanie umowy niezawinione przez usługodawcę z tytułu: kosztów anulowania zlecenia, uszkodzenia palet, przestój rozładunku samochodu, nie przesłanie dokumentów elektronicznie, brak statusu zlecenia, z tytułu uszkodzenia transportowanego towaru, opóźnień terminu dostawy, podstawienia samochodu, uszkodzeń rampy, bram – wskazał, że „(...) W analizowanej sprawie koszty kar umownych, które będzie ponosić Spółka na rzecz podmiotów niepowiązanych w związku z wykonywaną działalnością przewozową, które są związane z nienależytym wykonaniem umowy niezawinionym przez usługodawcę, są wydatkami ponoszonymi w toku podstawowej działalności gospodarczej spółki, polegającej na świadczeniu usług transportowych i spedycyjnych. Wykazują zatem związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i tym samym, nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. (…)”;

   - w interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2024 r. (Znak: 0111-KDIB1-3.4010.19. 2024.1.JG), zgodnie z którą „(...) koszty kar umownych, które ponoszą Państwo na rzecz podmiotów niepowiązanych w związku wykonywaną działalnością gospodarczą (prace projektowe oraz zastępstwo w postępowaniach administracyjnych związanych z dokumentacją projektową), które są związane z niezawinionymi przez Spółkę opóźnieniami w realizacji usług lub dzieła oraz w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą (prace projektowe oraz zastępstwo w postępowaniach administracyjnych związanych z dokumentacją projektową), które są związane opóźnieniami w realizacji usług lub dzieła, należy uznać za wydatki związane z działalnością gospodarczą Spółki. Są bowiem wydatkami ponoszonymi w toku podstawowej działalności gospodarczej Spółki, w zakresie projektowania obiektów przemysłowych oraz infrastrukturalnych w zakresie sieci przesyłowej paliw gazowych. Wykazują zatem związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Niewątpliwie, powyższe wydatki są wydatkami, które są ponoszone w toku prowadzonej działalności gospodarczej i zgodnie z przepisami prawa. W związku z powyższym, koszty kar umownych, ponoszone przez Państwa na rzecz podmiotów niepowiązanych, będą stanowiły wydatki związane z działalnością gospodarczą Spółki i tym samym nie będą podlegałyopodatkowaniu Ryczałem od dochodów spółek po Państwa stronie. (...)”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm. dalej: „ustawa o CIT”):

W katalogu dochodów do opodatkowania w systemie ryczałtu ustawodawca w art. 28m ust. 1 pkt 3 wymienił również dochód z  tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika odpowiada wysokości takich wydatków.

Dochody niezwiązane z działalnością gospodarczą mogą częściowo pokrywać się z dochodami stanowiącymi ukryte zyski. W przypadku jednak wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie jest konieczne i wymagane badanie powiązań z podmiotem na rzecz którego dokonywana jest wypłata lub z którym dokonuje się transakcji.

Z przepisów ustawy o CIT nie wynika wprost jakiego rodzaju wydatki mogą być uznane za dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ustawodawca nie zdecydował się na sformułowanie w przepisie definicji ani nawet przykładowego katalogu tego rodzaju wydatków.

Przepisy Rozdziału 6b ustawy o CIT nie zawierają definicji legalnej wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. W związku z powyższym, aby ustalić jakie kategorie wydatków oraz kosztów mieszczą się w zakresie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, należy odwołać się do znaczenia, jakie posiada niniejsze pojęcie w języku powszechnym. W tym aspekcie warto odnotować, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter. Zatem za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą możną uznać m.in. takie wydatki i koszty, które nie są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Ryczałt od dochodów spółek będący alternatywną formą opodatkowania dedykowaną podatnikom podatku CIT, nie posługuje się takimi pojęciami jak koszty uzyskania przychodów czy koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik opodatkowany ryczałtem od dochodów spółek dokonuje wyliczenia oraz zapłaty podatku w oparciu o przepisy Rozdziału 6b ustawy o CIT.

Stosownie do art. 28n ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT:

W myśl art. 28t ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Powyższe przepisy świadczą o wysokim stopniu podobieństwa obu przedmiotów opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Potwierdza to również treść Przewodnika do Ryczałtu od dochodów spółek z dnia 23 grudnia 2021 r. str. 41 poz. 63, w którym znajduje się informacja, że: „Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika odpowiada wysokości takich wydatków. Przykłady mogą częściowo pokrywać się z tymi, które dotyczą dochodów z tytułu ukrytych zysków (…). Jednak w przypadku wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie jest konieczne i wymagane badanie powiązań z podmiotem na rzecz którego dokonywana jest wypłata lub z którym dokonuje się transakcji”.

Powyższy fragment Przewodnika wskazuje, że ustawodawca wprowadzając przepisy o ryczałcie od dochodów spółek zakładał, że niektóre kategorie wydatków i kosztów mogą być rozpatrywane zarówno z perspektywy ukrytych zysków jak i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Sposób kwalifikacji dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą uzależniony jest od indywidualnego stanu faktycznego, w jakim pozostaje spółka. W ocenie wydatków kwalifikujących się do tego rodzaju dochodów można się posiłkować kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, wynikającą z praktyki podmiotu jak również bogatego orzecznictwa sądowo-administracyjnego. Wprawdzie pojęcie „wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą” nie jest tożsame z pojęciem „wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów”, jednak należy zwrócić uwagę na podobieństwo, jakie może je cechować. Podobieństwa pomiędzy wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą a wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodu, należy upatrywać przede wszystkim w celu ich poniesienia. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Te same cele powinny realizować wydatki związane z działalnością gospodarczą. Należy bowiem zwrócić uwagę, że jedną z immanentnych cech działalności gospodarczej, która wyróżnia ją od innego rodzaju aktywności, jest jej zarobkowy charakter.

Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą rozpoznawany jest dla celów opodatkowania ryczałtem niezależnie od tego czy podatnik dokona już zapłaty za usługę czy towar. Wszystkie dochody wymienione w art. 28m ust. 1 pkt 2, 3 i 6 ustawy o CIT związane są bezpośrednio z zasadami sporządzania wyniku finansowego. W związku z powyższym, nawet jeśli podatnik nie dokona zapłaty za towar czy usługę, ale zaksięguje daną operację gospodarczą obciążającą wynik finansowy netto (m.in. zapisy księgowe na kontach zespołu 4, 5 i 7), to w takiej sytuacji dojdzie do powstania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika. Dochód z tego tytułu, zgodnie z art. 28n ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT ustala się w miesiącu wykonania danego świadczenia lub dokonania wypłaty lub wydatku.

Indywidualny stan faktyczny i cechy określonego świadczenia i zachowania podatnika przesądzać będą zatem o terminie powstania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy wydatki z tytułu Kar umownych już zapłaconych oraz podlegających zapłacie w przyszłości przez Spółkę stanowią/będą stanowić dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podlegający opodatkowaniu Ryczałtem CIT na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT po stronie Wnioskodawcy.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Państwa Spółka (…) świadczy usługi (…). W związku z prowadzoną przez Państwa działalnością oraz jej specyfiką zdarza się, że Spółka jest narażona na występowanie kar umownych w ramach realizowanych projektów. W szczególności, kary umowne dotyczą sytuacji w których dochodzi do opóźnienia w realizacji danej inwestycji (tj. niedotrzymania uzgodnionego terminu końcowego). Opóźnienia lub niewłaściwa realizacja danej inwestycji skutkująca koniecznością poniesienia przez Spółkę wydatków w postaci Kar umownych wynika z czynników niezależnych od Spółki takich jak w szczególności: brak materiałów/surowców dostępnych na rynku niezbędnych do realizacji przedmiotowych usług, problem z dostępnością maszyn i urządzeń w tym części do tych maszyn, działanie/zaniechanie podwykonawcy, brak odpowiednich warunków, na które Spółka nie ma wpływu, (…).

W konsekwencji, treści zawieranych przez Spółkę umów – poza wskazanymi powyżej kwestiami związanymi z niedotrzymaniem terminów zakończenia prac/odbioru – przewidują w szczególności Kary umowne należne usługobiorcy w następujących przypadkach:

i. związanych z niespełnieniem warunków formalnych (…);

ii. związanych z nieprzestrzeganiem zasad ustalonych z usługobiorcą (…);

iii. związanych z nieosiągnięciem istotnych parametrów jakościowych/technicznych (…);

iv. innych (…).

Mając na uwadze powyższe, w odniesieniu do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że z art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT wynika, że opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą).

Ponadto, ustawa o CIT nie definiuje pojęcia „wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”. W Przewodniku do Ryczałtu od dochodów spółek z 23 grudnia 2021 roku wskazano, że: „Za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą będą uznane publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym, np. kary, grzywny czy odsetki od nieterminowego uregulowania zobowiązania podatkowego. Takie wydatki oprócz tego, że mają charakter sankcyjny, nie są również poniesione w celu osiągnięcia, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów jak również ich ponoszenie nie jest podstawą prowadzenia działalności gospodarczej”. Jako przykład wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (Przykład 29, s. 42) w Przewodniku wskazano jednocześnie wydatki związane z opłatą kar, grzywien orzeczonych w postępowaniu karnym, poniesione przez spółkę produkującą buty. W odniesieniu do tego typu wydatków w przytoczonym przykładzie wskazano, że ze względu m.in. na ich sankcyjny charakter oraz brak związku z istotą działalności gospodarczej, podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy CIT, jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.

W odniesieniu zatem do ww. Kar, wskazać należy, że wskazują one na związek z istotą prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej. Powyższe kary są ponoszone dodatkowo wskutek prowadzenia takiej działalności jako działalności o charakterze zarobkowym i wykazują związek z tą działalnością.

Powyższe Kary nie stanowią „publicznoprawnych wydatków o charakterze sankcyjnym”, o których mowa w Przewodniku. Wynikają one bowiem ze stosunków cywilnoprawnych łączących Państwa Spółkę z kontrahentami (usługobiorcami) i są efektem zawartych umów/uzgodnień związanych z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą.

Ponadto, wskazują Państwo, że Spółka podejmuje również szereg działań mających na celu minimalizację ryzyka wystąpienia sytuacji powodujących powstanie konieczności zapłaty Kar umownych, przy czym nie jest w stanie takiego ryzyka całkowicie wyeliminować. Ponadto, niezapłacenie przez Spółkę kary wpłynęłoby negatywnie na relację z partnerami biznesowymi czy opinię na temat Spółki co wiązałoby się z negatywnymi konsekwencjami dla Spółki w przyszłości (np. w postaci problemów w uzyskaniu nowych zleceń co przekładałoby się na spadek osiąganych w przyszłości przychodów).

Powyższe dodatkowo zatem potwierdza zasadność ponoszenia przez Państwa Kar wymienionych we wniosku i związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. W konsekwencji należy uznać, że ww. wydatki z tytułu Kar umownych już zapłaconych oraz podlegających zapłacie w przyszłości nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, wobec czego nie będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek po Państwa stronie.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych i wyroku sądu administracyjnego, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

  - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).