Czy w przedstawionym zdarzeniu (winno być: stanie faktycznym), Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć na bieżąco składki, zarówno regularne jak i dodatkowe, wpłacane przez niego w ramach polisy na życie i dożycie z UFK zawartej na rzecz Członków Zarządu oraz Prokurenta do kosztów uzyskania przychodu w ramach prowadzonej przez niego firmy?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć na bieżąco składki, zarówno regularne jak i dodatkowe, wpłacane przez niego w ramach polisy na życie i dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym zawartej na rzecz Członków Zarządu oraz Prokurenta do kosztów uzyskania przychodu w ramach prowadzonej przez niego firmy.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 30 października 2024 r. (wpływ tego samego dnia).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) Z O.O. (dalej jako: „Spółka”, „Podatnik”, „Firma”, „Wnioskodawca”) została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu (…) 2004r. pod numerem KRS (…) Spółka jest podatnikiem podatku od osób prawnych od całości swoich dochodów i nie korzysta ze zwolnień w tym zakresie w myśl przepisów Ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., dalej jako „Ustawa CIT”). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., dalej jako „Ustawa VAT”).

Członkowie Zarządu oraz Prokurent (dalej jako: „Ubezpieczeni”, „Zarząd”, „Członkowie Zarządu”) w 2024 uwarunkowali dalsze pełnienie swoich funkcji od objęcia każdego z nich polisą ochronno-kapitałową. Ubezpieczeni swoje czynności związane z prowadzeniem spraw Spółki i jej reprezentacją wykonują głównie poprzez spotkania biznesowe na terenie całej Polski. W tym celu Spółka zawarła w 2024 roku indywidualne Umowy na Ubezpieczenie na Życie i Dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną oraz możliwością uiszczania Składek Dodatkowych (dalej jako: „Umowa”, „Polisa”) z Towarzystwem Ubezpieczeniowym (…), wskazując jako Ubezpieczonych swoich Członków Zarządu i Prokurenta. Ubezpieczeni są dodatkowo udziałowcami w Spółce i nie są w niej zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.

Z treści OWU wynika, iż przedmiotowe Umowy dotyczą ryzyka, o którym mowa w Dziale I pkt 3 Załącznika do Ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 656 ze zm.), tj.: „ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a także ubezpieczenia na życie, w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe”.

Przedmiotem Umów jest życie Ubezpieczonego oraz inwestowanie przez Ubezpieczyciela, w sposób wskazany przez Ubezpieczającego i na ryzyko Ubezpieczającego, środków pochodzących ze składek wpłacanych z tytułu Umów w ramach Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych w okresie, na jaki Umowy zostały zawarte (polisy mają zatem charakter ochronno-inwestycyjny). Celem Umów nie jest realizacja zysków w krótkim horyzoncie czasowym. Celem Umów jest ochrona życia Ubezpieczonego oraz inwestowanie środków pochodzących ze składek w całym okresie trwania Umów. Zawarcie Umów wiąże się z inwestycją w instrumenty finansowe oferowane w postaci Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych o zróżnicowanym profilu ryzyka.

Zgodnie z OWU zakres ubezpieczenia obejmuje następujące zdarzenia ubezpieczeniowe: dożycie przez Ubezpieczonego Daty Dożycia oraz śmierć Ubezpieczonego w Okresie Ubezpieczenia (część ochronna polisy). Ze względu na inwestycyjny charakter Umów wysokości ww. świadczeń uzależnione są od wartości zgromadzonych środków, czyli od Wartości Rachunku (sumy Części Bazowej Rachunku oraz Części Wolnej Rachunku).

Ubezpieczającym jest Firma, która ma obowiązek wpłacać składki, ale też ma prawo do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Spółka może dokonać konwersji (tj. zmiany sposobu podziału Jednostek Funduszy) na rachunkach.

Umowy przewidują regularne, miesięczne opłacanie składek z możliwością wpłacania kwot dodatkowych w dowolnym momencie trwania Umowy. Główny Rachunek składa się z Części Bazowej, na którym Składki Regularne zapisywane są w postaci Jednostek Funduszy oraz Części Wolnej, na którym Składki Dodatkowe są również zapisywane w postaci Jednostek Funduszy. Opłacane składki (Regularne i Dodatkowe) są przeznaczane na cele inwestycyjne. Składki Regularne oraz Dodatkowe mogę być nadpłacane przez Ubezpieczającego (Spółkę). Przyszłymi beneficjentami środków zgromadzonych na ww. rachunkach mają być głównie Ubezpieczeni.

Zgodnie z OWU w trakcie trwania Umów Spółka może dokonywać częściowych wypłat ze środków zgromadzonych na Rachunku, pod warunkiem utrzymania minimalnego salda Części Bazowej Rachunku (tj. (…) PLN; kwota ta co roku jest indeksowana), przy czym w okresie pierwszych 5 lat Polisy częściowa wypłata Świadczenia Wykupu jest możliwa wyłącznie z Części Wolnej Rachunku, na którym zapisywane są Składki Dodatkowe.

Wnioski o wypłatę środków, w trakcie trwania ubezpieczenia, może składać wyłącznie Wnioskodawca jako Ubezpieczający. Ubezpieczeni nie mają takiego uprawnienia i do chwili faktycznej wypłaty środków z polisy na ich rzecz nie mają oni żadnego prawa do tych środków. Dopiero w momencie cesji praw i obowiązków z polisy z Ubezpieczającego na Ubezpieczonego nabywa on uprawnienia Ubezpieczającego do dysponowania kapitałem na polisie. Rekomendowany przez Ubezpieczyciela minimalny czas trwania umowy ubezpieczenia na życie z UFK wynosi 10 lat. Okres ten wynika z potrzeby zapewnienia odpowiednio długiego czasu pozwalającego na zbudowanie zamierzonego kapitału w oparciu o regularne wpłaty oraz z tego, że po tym okresie uzyskuje się pełny dostęp do środków zgromadzonych na rachunkach. Umowy zostały zawarte na czas określony nie krótszy niż 10 lat. Początek Okresu Ubezpieczenia jest wskazany na dokumencie Polisy.

W związku z tym, że Ubezpieczeni posiadają większość udziałów w Spółce, ich nagła śmierć może spowodować poważne problemy finansowe oraz zagrozić nieplanowanej sukcesji. Ubezpieczenie Członków Zarządu oraz Prokurenta pozwoli na zabezpieczenie sukcesji Spółki w przyszłości i umożliwi kontynuowanie działalności w przypadku jego nieobecności w części lub całości.

Spółka planuje wpisać się jako uposażona w najbliższym czasie. Dodatkowo, umożliwi to zachowanie stabilności finansowej Spółki i zabezpieczenie jej interesów, gdyż w przypadku śmierci któregoś z Ubezpieczonych Polisa może zapewnić Wnioskodawcy niezbędne środki na pokrycie kosztów związanych z trudnymi decyzjami biznesowymi, takimi jak restrukturyzacja lub zmiana Zarządu. Spółka może również znaleźć się w sytuacji, w której nie ma wystarczającej wiedzy i doświadczenia, aby kontynuować działalność biznesową bez któregokolwiek z Ubezpieczonych. Bez odpowiedniego planowania sukcesji i zabezpieczenia spółki, jej przyszłość może być zagrożona.

Polisa pozwala Wnioskodawcy na częściowe wypłaty bez jej zamykania. Np. w celu zmotywowania Ubezpieczonych lub wypłaty części środków, gdyby pogorszyła się sytuacja Spółki poprzez nieprzewidziane negatywne scenariusze gospodarcze itp. Celem Spółki jest jednak długofalowe zabezpieczenie jej interesów. Wnioskodawca ma świadomość, że w dłuższym terminie, tzn. kilku, kilkunastu lat jest większa szansa na wypracowanie zysków z części kapitałowej na polisie. Należy pamiętać, że środki zgromadzone na tej części również podwyższają sumę ubezpieczenia i w chwili śmierci Ubezpieczonego będą wypłacone tytułem świadczenia ubezpieczeniowego, a nie wykupu z części kapitałowej. Towarzystwo ubezpieczeniowe nie jest Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych. Ubezpieczeni zdają sobie sprawę, że polisa ma charakter ochronno-kapitałowy i wartość polisy na końcu może się różnić względem wpłat do niej, rozumie zatem ryzyko związane z inwestowaniem w rynek kapitałowy i godzi się na taki system motywacyjny, który zabezpiecza głównie Spółkę, a jego w przyszłości ponieważ dla niego jest to również istotne. Ubezpieczeni godzą się na to, aby świadczenie tego typu było tak naprawdę świadczeniem przyszłym i niepewnym. Ubezpieczeni są skupieni na rozwój i długofalową współpracę. Jeżeli Ubezpieczony wypełni należycie swoje funkcje przez cały okres trwania polisy, to strony umawiają się na przeniesienie na Ubezpieczonego cesji praw i obowiązków wynikających z umowy na jej koniec.

Z punktu widzenia Wnioskodawcy, celem objęcia Zarządu Ubezpieczeniem na życie z UFK jest ich dodatkowa motywacja oraz zwiększenie lojalności wobec Spółki. Zarząd będzie mniej chętny do rezygnacji pełnienia funkcji w sytuacji, gdy Wnioskodawca będzie opłacać za niego składki ubezpieczeniowe z częścią inwestycyjną. Jako wysokiej klasy specjaliści są ważnym elementem dla Spółki w celu jej rozwijania teraz i w przyszłości.

Polisy jakie zawarł Wnioskodawca na rzecz Członków Zarządu są polisami, gdzie Ubezpieczającym może być tylko Firma, a nie osoba fizyczna. Tak wynika z OWU - Ogólnych Warunków Umowy. To jeszcze bardziej ma na celu zespolić Zarząd ze Spółką.

Zatem, opłacanie wskazanych składek przez Spółkę służy umacnianiu więzi. Opłacanie składek sprzyja większemu zaangażowaniu Ubezpieczonych w efektywną współpracę na rzecz Wnioskodawcy, realizacji wyznaczanych im celów, kreowaniu określonych i oczekiwanych postaw oraz ma na celu zachęcanie do podejmowania większej odpowiedzialności, zachęcanie do uczciwości i lojalności wobec Spółki, służy utrzymaniu wartościowych jednostek w Spółce. Powyższe przekłada się pośrednio na wzrost gospodarczy przez Spółkę.

W uzupełnieniu wniosku na pytania organu sformułowane w wezwaniu, udzielili Państwo następujących odpowiedzi:

Członkowie zarządu sprawują swoją funkcje na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. Prokurent sprawuje swoją funkcję na podstawie aktu (dokumentu) ustanowienia prokury, na bazie uchwały Zarządu.

Podstawa dokonywanego świadczenia na rzecz Członków Zarządu oraz Prokurenta wynika z uchwały zgromadzenia wspólników.

Konieczność ponoszenia przez Spółkę wydatków w postaci składek na ubezpieczenie wynika z uchwały zgromadzenia wspólników.

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu (winno być: stanie faktycznym), Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć na bieżąco składki, zarówno regularne jak i dodatkowe, wpłacane przez niego w ramach polisy na życie i dożycie z UFK zawartej na rzecz Członków Zarządu oraz Prokurenta do kosztów uzyskania przychodu w ramach prowadzonej przez niego firmy?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy Spółka ma prawo do zaliczania na bieżąco, co miesiąc do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych Składek Regularnych oraz Składek Dodatkowych opłacanych w oparciu o Umowy Ubezpieczenia na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym, gdzie Ubezpieczającym jest Spółka, a Ubezpieczonymi Zarząd pełniący swoją funkcję na podstawie powołania uchwałą wspólników.

W myśl art. 15 ust. 1 Ustawy CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zatem do kosztów podatkowych podatnik ma prawo zaliczyć tylko takie wydatki, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na osiągnięcie w przyszłości przychodów lub zabezpieczenie ich źródeł, a przy tym koszty te nie zostały enumeratywnie wyszczególnione w katalogu wydatków, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1). W art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT są wyszczególnione cechy jakie musi spełnić polisa ochronno-kapitałowa, ale tyczy się to tylko polis, gdzie pomiędzy Ubezpieczonym, a Ubezpieczającym występuje stosunek pracy. W omawianym stanie faktycznym stosunek pracy między Stronami nie występuje.

W ocenie Wnioskodawcy wykupienie Członkom Zarządu Spółki oraz Prokurentowi polis na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ma pośredni - pozytywny - wpływ na wyniki ekonomiczne Spółki z powodu zwiększenia motywacji pełnionych funkcji zarządczych, wzrostu ich zaangażowania oraz wzmocnienia więzi ze Spółką. Objęcie Ubezpieczonych ochroną inwestycyjną sprawia ponadto, iż mając na uwadze długoletni horyzont inwestycyjny - pozostaną w Spółce jako jej filary. Dzięki temu Wnioskodawca zabezpiecza się w pewien sposób przed kosztami związanymi z utratą któregoś ze specjalistów oraz potencjalnymi procesami rekrutacyjnymi i zastojami w decyzyjności. Dodatkowo informacja, iż Spółka obejmuje Członków Zarządu i Prokurenta tego rodzaju ochroną, buduje pozytywny wizerunek firmy oraz stanowi zachętę dla przyszłych kandydatów do objęcia tego typu funkcji w Spółce. Powyższe okoliczności niewątpliwie oddziałują pośrednio na wzrost gospodarczy Wnioskodawcy, a zatem wydatki w postaci Składek Regularnych i Dodatkowych na ubezpieczenie na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym służą osiągnięciu wymiernych przychodów z tyt. działalności gospodarczej.

Wydatki poniesione przez Spółkę na ubezpieczenie na życie dla Zarządu podlegają ocenie w aspekcie generalnych postanowień cytowanego art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, tj. celowości, zasadności oraz możliwości przyczynienia się przedmiotowych wydatków do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatki takie nie zostały wymienione w negatywnym katalogu wydatków niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów i stanowią koszty podatkowe Spółki. Kosztami uzyskania przychodów są bowiem tylko racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, której celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródeł przychodów.

Ubezpieczenie na życie dla Członka Zarządu oraz Prokurenta wykupione przez Spółkę może przysłużyć się efektywności wykonywanych przez nich zadań, bowiem służy zapewnieniu Ubezpieczonym oraz członkom ich rodzin bezpieczeństwa i stabilizacji w przyszłości. Zatem, ponoszone z tego tytułu wydatki, będą związane w sposób pośredni z uzyskanymi przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej.

Gdyby Spółka nie zawarła przedmiotowej umowy ubezpieczenia na życie z UFK, Członkowie Zarządu nie będą kontynuowali swojej funkcji w zarządzie Spółki, która wiąże się już bezpośrednio z uzyskiwaniem przez Spółkę przychodu.

Z uwagi na fakt, że Członek Zarządu i Prokurent są jednocześnie udziałowcami Spółki, ocena prawna przedmiotowych wydatków wymaga odniesienia się do postanowień art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) lub członków spółdzielni niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów, z tym że wydatki ponoszone na rzecz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną są kosztem uzyskania przychodów w części dotyczącej działalności objętej obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia „świadczenia” oraz „jednostronnego świadczenia”. Należy więc przyjąć rozumienie tego pojęcia w języku potocznym. Świadczenie jednostronne to zobowiązanie, przy którym tylko jedna z objętych nim stron jest uprawniona, tj. takie, które nie jest wynikiem lub podstawą świadczenia wzajemnego, mającego charakter ekwiwalentny, przy czym przez pojęcie świadczenia należy rozumieć obowiązek wykonania „czegoś na czyjąś rzecz” (Słownik języka polskiego, PWN, 2003 r.).

Zatem w dyspozycji ww. przepisu mieszczą się sytuacje, gdy spółka kapitałowa wykonuje świadczenie na rzecz swojego wspólnika, nie otrzymując w zamian żadnego świadczenia wzajemnego. Nie znajdzie on natomiast zastosowania w przypadku, gdy świadczenia wypłacane na rzecz udziałowca dotyczą pełnienia funkcji w organie zarządzającym. Odpowiada im wówczas wykonywanie przez tą osobę fizyczną określonych czynności na rzecz spółki, co wyklucza możliwość uznania tych świadczeń za mające charakter jednostronny.

Słusznie zauważył to Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w swojej interpretacji ILPB3/423-57/12-4/MS.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Jak bowiem wskazał w swojej interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej Znak: 0111-KDIB1-1.4010.347.2018.2.SG z dnia 9 listopada 2018 r.: „z analizy powyższych przepisów wynika, że ustawodawca nie wyłączył z kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz Prezesa Zarządu (będącego także udziałowcem Spółki) związanych z zapłatą składki jego ubezpieczenia na życie. W szczególności, tego typu świadczenie nie stanowi jednostronnego świadczenia Spółki (...) Uzyskane z przedmiotowej polisy odszkodowanie ma także dodatkowo zabezpieczyć Spółkę poprzez zapewnienie środków na pokrycie ewentualnych zobowiązań które mogą powstać podczas przestoju działalności spółki spowodowanego śmiercią Prezesa Zarządu, koniecznością wypłaty odpraw pośmiertnych itp.”.

Reasumując powyższe, należy przyjąć, że wydatkami związanymi z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy), będą wszelkie wydatki ponoszone przez Spółkę na rzecz udziałowca (akcjonariusza), które prowadzą do uzyskania przez udziałowców (akcjonariuszy) oczekiwanego przez nich wyniku, bez żadnego świadczenia wzajemnego a wydatki na zakup przedmiotowej polisy będą kosztami uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Spółka ma prawo do zaliczenia na bieżąco, co miesiąc, do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych Składek Regularnych oraz Składek Dodatkowych opłacanych w oparciu o Umowy Ubezpieczenia na Życie i Dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym, gdzie Ubezpieczającym jest Spółka, a Ubezpieczonymi jej Członkowie Zarządu i Prokurent. Za powyższym przemawia utrwalona praktyka interpretacyjna, którą prezentuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej np. interpretacja Dyrektora KIS: z 4 lutego 2022 r., 0111-KDIB2-1.4010.330.2021.2.BJ, z 2 marca 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.1.2023.1.AS, z 6 lutego 2024 r., 0111-KDIB1-1.4010.721.2023.1.AND.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Jako konieczne do spełnienia warunki przy kwalifikacji kosztu do kosztów uzyskania przychodów zarówno w literaturze, jak i orzecznictwie przyjmuje się, że aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełnić następujące warunki:

-został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

-jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

-został właściwie udokumentowany,

-nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów.

Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodów odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na podatniku spoczywa więc ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodów.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a)„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

b)„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

c)„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Podsumowując, wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu zaistnieje związek przyczynowy i koszt nie będzie objęty dyspozycją art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Członkowie Zarządu oraz Prokurent uwarunkowali dalsze pełnienie swoich funkcji od objęcia każdego z nich polisą ochronno-kapitałową. Ubezpieczeni swoje czynności związane z prowadzeniem spraw Spółki i jej reprezentacją wykonują głównie poprzez spotkania biznesowe na terenie całej Polski. Spółka zawarła w 2024 roku indywidualne Umowy na Ubezpieczenie na Życie i Dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ze Składką Regularną oraz możliwością uiszczania Składek Dodatkowych. Ubezpieczeni (Członkowie zarządu oraz Prokurent), są dodatkowo udziałowcami w Spółce i nie są w niej zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Członkowie zarządu sprawują swoją funkcję na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. Prokurent sprawuje swoją funkcję na podstawie aktu (dokumentu) ustanowienia prokury, na bazie uchwały Zarządu. Podstawa dokonywanych świadczeń oraz konieczność ponoszenia przez Spółkę wydatków w postaci składek na ubezpieczenie Członków Zarządu oraz Prokurenta wynika z uchwały zgromadzenia wspólników.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że wydatki, o których mowa we wniosku, w związku z tym, że mają na celu dodatkową motywację Ubezpieczonych, zwiększenie lojalności wobec Spółki i mają służyć umacnianiu więzi, większemu zaangażowaniu Ubezpieczonych w efektywną współpracę na rzecz Wnioskodawcy, realizacji wyznaczanych im celów, kreowaniu określonych i oczekiwanych postaw zachęcaniu do podejmowania większej odpowiedzialności, zachęcaniu do uczciwości i lojalności wobec Spółki, utrzymaniu wartościowych jednostek w Spółce - będą pośrednio związane z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą. Wykupione ubezpieczenie ma być świadczeniem przyznanym na mocy uchwały zgromadzenia wspólników. Co do zasady zatem, zapłacone przez Spółkę składki na ubezpieczenie na życie dla Członków Zarządu i Prokurenta można uznać za wydatki ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jednakże z uwagi na fakt, że w analizowanym przypadku Członkowie zarządu oraz Prokurent są jednocześnie wspólnikami Spółki, ocena prawna przedmiotowych wydatków wymaga odniesienia się do postanowień art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia „świadczenia” oraz „jednostronnego świadczenia”. Należy więc przyjąć rozumienie tego pojęcia w języku potocznym. Świadczenie jednostronne to zobowiązanie, przy którym tylko jedna z objętych nim stron jest uprawniona, tj. takie, które nie jest wynikiem lub podstawą świadczenia wzajemnego, mającego charakter ekwiwalentny, przy czym przez pojęcie świadczenia należy rozumieć obowiązek wykonania „czegoś na czyjąś rzecz” (Słownik języka polskiego, PWN, 2003 r.).

Zatem w dyspozycji ww. przepisu mieszczą się sytuacje, gdy spółka kapitałowa wykonuje świadczenie na rzecz swojego wspólnika, nie otrzymując w zamian żadnego świadczenia wzajemnego. Nie znajdzie on natomiast zastosowania w przypadku, gdy świadczenia wypłacane na rzecz udziałowca dotyczą pełnienia funkcji w organie zarządzającym, czy też pełnienia funkcji prokurenta. Odpowiada im wówczas wykonywanie przez tę osobę fizyczną określonych czynności na rzecz spółki, co wyklucza możliwość uznania tych świadczeń za mające charakter jednostronny.

W analizowanej sprawie nie można mówić o świadczeniu jednostronnym, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o CIT, bowiem w przedstawionych w opisie sprawy świadczeniach Spółki na rzecz Członków zarządu i Prokurenta w postaci opłacenia składek ubezpieczeniowych odpowiada wzajemne świadczenie na rzecz Spółki w postaci wykonywania przez Ubezpieczonych określonych czynności i zadań wynikających z pełnionych funkcji.

Istotne znaczenie dla kwalifikacji prawnej świadczeń na rzecz członków zarządu ma również unormowanie art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Zgodnie z art. 201 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.):

Oznacza to, że zarząd prowadzi sprawy spółki we wszystkich obszarach niezastrzeżonych wyraźnie do kompetencji innych organów spółki oraz reprezentuje spółkę. Prowadzenie spraw spółki dotyczy sfery wewnętrznej funkcjonowania spółki (podejmowania decyzji organizacyjnych i gospodarczych w spółce), natomiast reprezentacja odnosi się do relacji zewnętrznych (składania oświadczeń woli wobec innych niż spółka uczestników obrotu prawnego).

Treść przepisu art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, nie uwzględnia zatem wydatków na rzecz osób wchodzących w skład organów zarządzających osób prawnych, pozwalając tym samym na zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów również innych niż wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji wydatków ponoszonych na rzecz tych osób, przy zachowaniu ogólnych warunków wynikających z treści art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, gdyż zarząd nie jest organem stanowiącym, lecz organem zarządzającym, wykonawczym. Z kolei prokurent w Spółce pełni funkcję wyłącznie na podstawie powołania (uchwały), zgodnie z art. 208 § 6 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 18 ze zm.).

Jak stanowi art. 1091 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.):

Funkcja prokurenta jest bezspornie związana z działalnością Spółki, należy więc uznać, iż świadczenie w związku z pełnieniem funkcji prokurenta, przyznane uchwałą zgromadzenia wspólników, jest ponoszone w celu osiągnięcia przychodów Spółki.

Zatem, wydatki poniesione przez Państwa na opłacenie składek, w ramach polisy na życie i dożycie z zawartej na rzecz Członków Zarządu oraz Prokurenta mogą stanowić koszty uzyskania przychodu.

W związku z powyższym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).