Czy w przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy oraz kapitał zapasowy nie będzie powodować po stronie Spółki powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lipca 2024 r. wpłynął za pośrednictwem operatora pocztowego Państwa wniosek z 18 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy oraz kapitał zapasowy nie będzie powodować po stronie Spółki powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie Organu –20 września 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą na terenie Polski, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce.

Udziałowcami Spółki jest Y z siedzibą w Norwegii (…) (posiada 100% udziałów) (dalej: „Udziałowiec”). Udziałowiec posiada siedzibę na terytorium Norwegii i status rezydenta podatkowego w Norwegii. Udziałowcy nie posiadają w Polsce zakładu w rozumieniu art. 4a pkt 11 ustawy o CIT, jak również art. 5 umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90, dalej: „UPO”) (winno być: art. 5 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Norwegii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z dnia 9 września 2009 r. (Dz. U. z 2010 r., Nr 134, poz. 899)). Udziałowcy nie posiadają również stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski. Udziałowcy udzielali w przeszłości Spółce finansowania w formie pożyczek (dalej: „Pożyczki”).

W chwili obecnej Udziałowiec i Spółka rozważają konwersję Pożyczek udzielonych przez Udziałowca na kapitał zakładowy lub zapasowy Spółki (dalej: „Konwersja Pożyczek”). Formalnie wniesienie wkładu będzie miało formę umownego potrącenia wierzytelności Udziałowców z tytułu Pożyczek z wierzytelnością Spółki o dokonanie przez Udziałowców wpłaty ceny emisyjnej na udziały. W konsekwencji wierzytelność Udziałowców z tytułu Pożyczek wygaśnie na skutek potrącenia z wierzytelnością Spółki. W chwili obecnej rozważane jest, aby udziały objęte zostały przez Udziałowca po cenie wyższej od ich wartości nominalnej. Tym samym, część wkładu zwiększy kapitał zakładowy Spółki, natomiast pozostała nadwyżka wartości wkładu - tj. Pożyczek Udziałowca, przewyższająca wartość nominalną wydanych udziałów, zwiększy kapitał zapasowy Spółki. Uchwała podwyższająca kapitał zakładowy w Spółce będzie wskazywała na wartość podwyższenia kapitału zakładowego i zapasowego, których wartości wyrażone będą w złotówkach. Przedmiotem wniosku o interpretację jest jedynie wkład w postaci kapitału i odsetek od Pożyczek. Pożyczki nie były opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych lub podatkiem od wkładów kapitałowych do spółek kapitałowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska. Pożyczki udzielone przez Udziałowców nie są przedawnione.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 17 września 2024 r. Wnioskodawca wskazał m.in., że:

1.Konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy i zapasowy Spółki dotyczy wierzytelności jednego (wyłącznego) Udziałowca.

2.W konwersji wierzytelności pożyczkowych zostanie uwzględniona kwota odsetek od tych wierzytelności pożyczkowych.

3.Spółka jest w stanie udokumentować fakt udzielenia pożyczek i ich wysokość (które będą przedmiotem konwersji) poprzez umowy pożyczki sporządzone w formie pisemnej.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy oraz kapitał zapasowy nie będzie powodować po stronie Spółki powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu?

Państwa stanowisko w sprawie

W świetle art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT „do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela”. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny prawa „konwersja wierzytelności wobec spółki stanowi swoisty ekwiwalent czynności polegającej na wniesieniu wkładu pieniężnego w kwocie równej posiadanej wierzytelności przez dotychczasowego wspólnika lub osobę trzecią, który to wkład byłby następnie przeznaczony na spłatę wierzytelności” (por. Opalski A. (w:) Sołtysiński S., Prawo Spółek Kapitałowych, System Prawa Prywatnego, Tom 17B, str. 109-110, 2010 r.). Operacja taka polega na podjęciu skutecznej uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki kapitałowej, wskutek czego wierzyciel spółki (Wspólnicy) obejmuje udziały w podwyższonym kapitale w zamian za wkład niepieniężny w postaci jego wierzytelności wobec Spółki. Po stronie Spółki natomiast powstaje roszczenie wobec wierzyciela o wniesienie wkładu niepieniężnego na pokrycie udziałów, w postaci jego wierzytelności. Wspólnik wnosi wierzytelność tytułem aportu, dokonując jej cesji na rzecz spółki, co jednocześnie prowadzi do wygaśnięcia z mocy prawa zobowiązania, którego przedmiot stanowiła ta wierzytelność (wierzytelność zostaje bowiem nabyta przez dłużnika). Doprowadzi to do sytuacji, w której dotychczasowy wierzyciel stanie się wspólnikiem spółki lub zwiększy swój udział kapitałowy, zaś zobowiązanie wygaśnie w wysokości równej części wierzytelności podlegającej konwersji.

Mając na uwadze brzmienie art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT, który wprost stanowi, że do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych przez spółkę na utworzenie lub powiększenie jej kapitału zakładowego, zdaniem Wnioskodawcy bezsprzeczne jest, że konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy, jako czynność polegająca na wniesieniu do Spółki aportu na powiększenie kapitału zakładowego, nie będzie podlegała opodatkowaniu po stronie Spółki. Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT – „do przychodów nie zalicza się dopłat wnoszonych do spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, kwot i wartości stanowiących nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymanych przy ich wydaniu i przekazanych na kapitał zapasowy, oraz w spółdzielniach i ich związkach - wartości wpisowego, przeznaczonych na fundusz zasobowy.”

Jak wskazano powyżej, wartość rynkowa wkładu niepieniężnego wnoszonego na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego jest wyższa od wartości nominalnej nowych udziałów objętych przez Wspólnika w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki. W takiej sytuacji powstało tzw. agio emisyjne, czyli nadwyżka wartości rynkowej wniesionych wkładów niepieniężnych nad wartością nominalną nowych udziałów objętych w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki. Tym samym oznacza to, że w przedstawionej przez Wnioskodawcę sytuacji kapitał zakładowy Spółki został podwyższony o kwotę niższą od wartości rynkowej wkładu niepieniężnego przeznaczonego na pokrycie tychże udziałów. Należy podkreślić, że w tej sytuacji, dodatnia różnica pomiędzy wartością rynkową wierzytelności a wartością nominalną udziałów została alokowana na kapitał zapasowy Spółki jako agio emisyjne.

W tej materii wypowiedział się m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, w piśmie z 8 grudnia 2022 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.738.2022.1.KM, interpretacją indywidualną z 22 lutego 2022 r. Zatem konwersja wierzytelności nie będzie zatem rodziła po stronie Spółki jakiegokolwiek przychodu podlegającego opodatkowaniu na gruncie ustawy o CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Państwa udziałowiec, który posiada siedzibę na terytorium Norwegii i status rezydenta podatkowego w Norwegii udzielał w przeszłości Spółce finansowania w formie pożyczek. W chwili obecnej rozważają Państwo konwersję tych pożyczek (zarówno kapitału, jak i odsetek) na kapitał zakładowy i zapasowy Spółki. Formalnie wniesienie wkładu będzie miało formę umownego potrącenia wierzytelności udziałowca z tytułu pożyczek z wierzytelnością Spółki o dokonanie przez udziałowca wpłaty ceny emisyjnej na udziały. W konsekwencji wierzytelność udziałowca z tytułu pożyczek wygaśnie na skutek potrącenia z wierzytelnością Spółki. W chwili obecnej rozważają Państwo, aby udziały objęte zostały przez udziałowca po cenie wyższej od ich wartości nominalnej. Tym samym, część wkładu zwiększy Państwa kapitał zakładowy, natomiast pozostała nadwyżka wartości wkładu - tj. pożyczek udziałowca, przewyższająca wartość nominalną wydanych udziałów, zwiększy Państwa kapitał zapasowy. Uchwała podwyższająca kapitał zakładowy w Państwa Spółce będzie wskazywała na wartość podwyższenia kapitału zakładowego i zapasowego, których wartości wyrażone będą w złotówkach.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy oraz kapitał zapasowy nie będzie powodować po stronie Spółki powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o  podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.,  dalej: „ustawa o CIT”):

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o CIT:

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera legalnej definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT przykładowych przysporzeń zaliczanych do tej kategorii.

I tak, w myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT można stwierdzić, że o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny jego charakter w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika. Otrzymane świadczenie może być uznane za przychód, jeżeli ma ono charakter definitywny, ostateczny oraz pewny w tym znaczeniu, że podatnik uzyskuje swobodę dysponowania określonym świadczeniem lub środkami pieniężnymi.

Ustawa przewiduje przy tym wyjątki od powyższej reguły. Art. 12 ust. 4 ustawy o CIT zawiera zamknięty katalog przysporzeń, które nie są zaliczane do przychodów podatkowych.

Skutki podatkowe otrzymania przez spółkę kapitałową wkładu na kapitał zakładowy i agio normują przepisy art. 12 ust. 4 pkt 4 i 11 ustawy o CIT. I tak, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT:

Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT:

Należy przy tym zwrócić uwagę, że użyty przez ustawodawcę zwrot „kwot i wartości” wskazuje, że wyłączone z opodatkowania jest zarówno agio pieniężne, jak i agio aportowe. Powyższe oznacza, że zarówno wkłady pieniężne, jak i niepieniężne wnoszone na pokrycie kapitału zakładowego nie są zaliczane do przychodów w rozumieniu prawa podatkowego.

Literalna wykładnia powyższych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uzasadnia wniosek, że nie jest przychodem wartość majątkowa otrzymana na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego lub zapasowego spółki kapitałowej. Przysporzenie takie może mieć formę wkładów pieniężnych lub aportów. W każdym z tych przypadków ustawa podatkowa bezwarunkowo i jednoznacznie nie traktuje jednak za przychód podatkowy takiego trwałego, nieodwracalnego i definitywnego powiększenia majątku (uniwersalne cechy przychodu), które związane jest z operacją powiększenia kapitału zakładowego lub zapasowego albo ich pierwotnego utworzenia.

Wskazać należy również, że przepisy art. 12 ust. 4 ustawy o CIT mają istotne znaczenie dla ustalenia zakresu przedmiotowego podatku dochodowego. Wyliczają enumeratywnie te rodzaje przychodów uzyskiwanych przez podatnika, które nie stanowią podstawy ustalenia dochodu podlegającego opodatkowaniu. Innymi słowy, art. 12 ust. 4 ustawy o CIT tworzy zamknięty katalog przychodów neutralnych podatkowo, co oznacza, że nie można go rozszerzać ponad te ich rodzaje, które wymienia ustawodawca.

Ustawa Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), nie definiuje pojęć wkład pieniężny czy niepieniężny/aport jako form pokrycia kapitału w spółce z o.o., jak również technicznego sposobu realizacji wniesienia tego wkładu na pokrycie kapitału zapasowego. Ustawodawca wprowadzając dychotomiczny podział wkładów przeciwstawił wkład niepieniężny, wkładowi pieniężnemu, a to logicznie oznacza, że przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko to co – nie będąc pieniądzem – przedstawia wartość ekonomiczną.

Przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej może być każde prawo, które nie jest prawem niezbywalnym, świadczeniem pracy bądź usług, ale także nie kwalifikuje się jako tzw. prowizja grynderska, czyli wynagrodzenie wspólnika za świadczenia związane z zakładaniem spółki. Powszechnie przyjmuje się, że wierzytelność przysługująca podmiotowi obejmującemu udziały (akcje) w spółce kapitałowej może być przedmiotem wkładu niepieniężnego do tej spółki. Przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej może być wierzytelność, jaką posiada wspólnik wobec spółki, jak również wierzytelność posiadana przez wspólnika wobec osoby trzeciej.

Sytuację, w której przedmiotem aportu jest wierzytelność posiadana przez wspólnika wobec spółki przyjmuje się określać jako konwersję wierzytelności na udziały/akcje (z perspektywy wspólnika-wierzyciela) albo też jako konwersję długu na kapitał (z perspektywy spółki-dłużnika).

Zatem konwersja wierzytelności oznacza jej zamianę na inne prawo majątkowe i nie jest wniesieniem wkładu w formie pieniężnej albowiem tę można zrealizować tylko przez wpłatę pieniądza (gotówki) lub przy użyciu pieniądza bankowego.

Odnosząc się do mechanizmu o jakim mowa w niniejszym wniosku, należy wskazać, że wierzyciel spółki kapitałowej obejmuje udziały w kapitale zakładowym tej spółki w zamian za wkład niepieniężny w postaci jego wierzytelności wobec spółki, a po stronie spółki powstaje roszczenie wobec tego podmiotu (wierzyciela) o wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci jego wierzytelności. Wspólnik wnosi wierzytelność tytułem aportu, dokonując jej cesji na rzecz spółki, co jednocześnie prowadzi do wygaśnięcia z mocy prawa zobowiązania, którego przedmiot stanowiła ta wierzytelność (wierzytelność zostaje bowiem nabyta przez dłużnika – tzw. konfuzja).

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że wartości otrzymane na podwyższenie kapitału zakładowego - stanowiące niewątpliwie przysporzenie majątkowe - uznane zostały przez ustawodawcę za wpływy niestanowiące przychodu podatkowego. Wpływy te są neutralne podatkowo. W przypadku wniesienia wkładu pieniężnego lub niepieniężnego na kapitał zakładowy i podwyższenie kapitału zakładowego nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy - jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych - powstania przychodu w rozumieniu ustawy o CIT. Powstania przychodów nie spowodują również dopłaty wnoszone do spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, kwot i wartości stanowiących nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymanych przy ich wydaniu i przekazanych na kapitał zapasowy. W konsekwencji, skoro w przedstawionym przez Spółkę zdarzeniu przyszłym doszło do konwersji wierzytelności pożyczkowych (zarówno kwoty głównej pożyczek, jak i naliczonych odsetek) na kapitał zakładowy i zapasowy Spółki, to cała wartość wierzytelności skonwertowanych na udziały Spółki nie może być uznana za przychód Spółki na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy o CIT.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do przywołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej wskazać należy, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

          Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).